Viti 2022 shënon 500 vjetorin e udhëtimit rreth botës të Magelanit dhe Elcanos – një momenti të rëndësishëm në histori, sepse tregoi se bota është e rrumbullakët. Dy vjet e njëmbëdhjetë muaj dhe dy javë udhëtoi anija “Victoria” e ngarkuar nga mbretëria spanjolle. Anija ishte një nga pesë anijet me të cilën kapiteni Fernão de […]

Gjatë mijëra viteve janë ngritur dhe kanë rënë shumë qytetërime. Por, cili është qytetërimi më i vjetër i regjistruar? Rreth 30 vjet më parë, kjo pyetje dukej se kishte një përgjigje të drejtpërdrejtë. Rreth vitit 4000 p.e.s., faza më e hershme e kulturës sumere u ngrit si qytetërimi më i vjetër në rajonin e Mesopotamisë, […]

Një nga temat më magjepsëse të historisë, është ngritja dhe rënia e qytetërimeve të ndryshme. Ndërsa në disa raste, kemi informacione të bollshme mbi evolucionin dhe rënien e tyre, fati i të tjerëve nuk është dhe aq i qartë. Pasi ka pasur shumë raste, në të cilat një qytetërim i tërë është zhdukur gati pa asnjë gjurmë. Ja cilat janë 9 prej tyre. 1. Majat Perandoria Maja shtrihej dikur në Meksikën, Guatemalën dhe Belizenë e sotme. Në atë […]

Rreth 2500 vjet më parë emri Ilir nuk është përdorur vetëm si emër i vendit dhe i popullit që përfaqësonte atë, por edhe si emër njeriu. Në gjetjet që arkeologët italianë kanë bërë në vendbanimet e Mesapëve është gjetur një vazo ku ishte shkruar emri i një zonje me emrin ILIRA. (shih emërtimet e nënvizuara). […]

I pari që përktheu në shqip Dhiatën e Vjetër dhe të Re • Rreth vitit 1748 u bë kryepeshkop i Durrësit • Nënshkrimi i tij i fundit ka qenë viti 1772 si mitropolit i Durrësit, me shumë gjasa në Shën Gjon Vladimir, Shijon të Elbasanit, vit kur ai mund të ketë vdekur. Grigor Durrsaku, (rreth […]

Një gjurmë e këmbëve të njeriut ka dalë në dritë në bregdetin veriperëndimor të Anglisë. “Është rreth 8,200 vjet e vjetër,” thotë Dr Alison Burns, duke treguar gjurmën njerëzore të ruajtur në mënyrë perfekte të shtypur në baltën e lashtë në Formby Beach. Është një nga qindra gjurmët e lashta të sapo zbuluara këtu. Shtrirja ranore […]

E-V13>PH2180 (e përditësuar) E-PH2180 është një ndër linjat kryesore atërore të haplogrupit E-V13 ndër shqiptarë. Kjo linjë ka një përqendrim të spikatur në trevat mbi lumin Drin, si psh Alpet Shqiptare dhe Drenica. Prej kur shkruam artikullin e parë mbi E-PH2180, ishte e qartë se prejardhja e largët lidhej me Ballkanin verior ose pjesën e […]

Një manastir i lashtë i krishterë që ndoshta daton që nga vitet para se Islami të përhapej në të gjithë Gadishullin Arabik është zbuluar në një ishull pranë brigjeve të Emirateve të Bashkuara Arabe. Manastiri në ishullin Siniyah, pjesë e dunave me rëre të Umm al-Quëain, hedh dritë të re mbi historinë e krishterimit të hershëm […]

Prejardhja gjenetike e shqiptarëve – Artikull pëmbledhës i gjetjeve të deritanishme – Prej vitesh tashmë, përparimi i teknologjisë së zbatuar biokompjuterike ka mundësuar shfrytëzimin e të dhënave gjenetike për studimin e historisë. Veçanërisht përmes analizës së kromozomi Y, i cili përçohet drejtpërdrejt nga babai te i biri, pa kontribut gjenetik nga nëna, çdo familje apo fis […]

Nga Gjergj Bojaxhi dhe Alban Lauka  – Artikull pëmbledhës i gjetjeve të deritanishme – Prej vitesh tashmë, përparimi i teknologjisë së zbatuar biokompjuterike ka mundësuar shfrytëzimin e të dhënave gjenetike për studimin e historisë. Veçanërisht përmes analizës së kromozomi Y, i cili përçohet drejtpërdrejt nga babai te i biri, pa kontribut gjenetik nga nëna, çdo […]