Lajmidites.com

Tag: medias

  • BE thërret Vuçiçin në Bruksel, analiza e DW: Serbia pa progres në reforma

    BE thërret Vuçiçin në Bruksel, analiza e DW: Serbia pa progres në reforma

    Serbia filloimë 2014 negociatat për anëtarësim në BE. Progresi ka qenë i ngadaltë. Pas vitesh premtimesh të pambajtura dhe reformash të bllokuara, BE-ja po i bën presion Serbisë që të tregojë se seriozitet për reformat.

    “Ne presim që Serbia të tregojë angazhim, si me vepra ashtu edhe me fjalë”, tha Ursula von der Leyen gjatë vizitës së saj në kryeqytetin serb, Beograd, më 15 tetor.
    Presidentja e Komisionit Evropian ishte në Serbi në kuadër të turneut të saj në Ballkanin Perëndimor për të diskutuar zgjerimin e BE-së me vendet kandidate në rajon.
    Atë ditë, ajo ftoi Presidentin serb Aleksandar Vuçiç të vinte në Bruksel një muaj më vonë, në mënyrë që të dy të mund të “bënin një bilanc së bashku”.
    Ishte tetor; tani është dhjetor. Sipas burimeve të shumta që folën me DW, takimi u shty, sepse Serbia nuk kishte përparim për të raportuar.
    Të martën (09.12.2025) u konfirmua se Presidenti Vuçiç do të udhëtojë për në Bruksel të mërkurën për një takim me presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe kryetarin e Këshillit Evropian, Antonio Costa.
    Çfarë pret BE-ja nga Serbia?
    Nemanja Todoroviq Stiplija, kryeredaktor i portalit të pavarur të lajmeve me seli në Beograd, European Western Balkans, i tha DW se Komisioni Evropian dhe Këshilli Evropian e kanë bërë të qartë se progresi i Serbisë do të matet në bazë të tri çështjeve kryesore të përcaktuara në një dokument që Serbia i paraqiti BE-sënë vitin 2024: përmirësimi i lirisë së medias, sigurimi i zgjedhjeve të lira dhe të ndershme dhe përafrimi i politikës së jashtme të Serbisë me atë të BE-së.
    Në përgjigje të një pyetjeje të DW, një zëdhënës i Komisionit tha se përveç këtyre fushave, Serbia pritet të “investojë më shumë përpjekje dhe të bëjë kompromise për të çuar përpara normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën dhe për të adresuar dezinformimin dhe manipulimin e informacionit nga jashtë”.
    “Serbia duhet të shtojë përpjekjet e saj për një afrim më të qëndrueshëm dhe më gjihtëpërfshirës dhe të na sigurojë për kursin e saj strategjik, duke përfshirë edhe mbështetjen e masave kufizuese të BE-së të vendosura ndaj Rusisë në sfondin e luftës kundër Ukrainës”, tha zëdhënësi i Komisionit.
    Regres në lirinë e mediasPra, a ka bërë Serbia ndonjë përparim në këto fusha kyçe?
    Ndërsa ligjet e medias në Serbi janë ndryshuar, ndryshimet nuk e kanë ndaluar gërryerjen e vazhdueshme të lirisë së medias.
    Në fakt, Raporti i fundit i Progresit i Komisionit Evropian vëren një “kthim prapa” në lirinë e shprehjes në Serbi, duke deklaruar se “mjedisi për gazetarët, profesionistët e medias dhe mediat [është] përkeqësuar seriozisht”.
    Organi Rregullator për Median Elektronike (REM) është institucioni kryesor përgjegjës për mbikëqyrjen dhe sigurimin e pavarësisë së medias elektronike në Serbi.
    Një nga detyrat e saj kryesore është zgjedhja e anëtarëve të rinj të këshillit të REM, një proces që synon të garantojë autonominë e organit. Megjithatë, Partia Progresive Serbe (SNS) në pushtet akuzohet për manipulim të procesit zgjedhor për të ruajtur kontrollin mbi REM, duke minuar kështu pavarësinë e medias elektronike në vend.
    Po zgjedhjet e lira dhe të ndershme?
    Kur bëhet fjalë për garantimin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, i vetmi ndryshim formal i bërë nga qeveria ka të bëjë me ndryshimet në Ligjin për Regjistrin e Unifikuar të Votuesve.
    Ky ndryshim parashikonte një auditim të thelluar të regjistrit, i cili ende nuk është kryer, tha për DW Rasa Nedeljkov nga OJQ-ja Qendra për Kërkim, Transparencë dhe Llogaridhënie (CRTA).
    Nedeljkov thotë se gjatë dhjetë viteve të fundit, Zyra e OSBE-së për Institucione Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) i ka bërë 56 rekomandime prioritare Serbisë se si të përmirësojë kushtet zgjedhore.
    Sipas vlerësimit të vetë ODIHR-it, vetëm katër janë zbatuar.
    Ndërkohë, situata në terren po përkeqësohet. Zgjedhjet e fundit lokale në Negotin, Mionicë dhe Seçanj u shënuan nga konfrontime fizike, sulme ndaj gazetarëve, vëzhguesve dhe anëtarëve të opozitës, si dhe akuza për një numër parregullsish, të tilla si manipulimi i votave dhe blerja e votave.
    “Serbia po zhytet me shpejtësi në autokraci zgjedhore, ku zgjedhjet janë bërë një farsë dhe janë zëvendësuar nga sjellja e dhunshme dhe e orkestruar e votuesve vetëm për të regjistruar praninë e tyre në qendrat e votimit, ndërsa vullneti i tyre — përmes kërcënimeve të ndryshme — po hiqet”, thotë Nedeljkov duke iu referuar raporteve se njerëzit po ngacmohen që të votojnë në një mënyrë të caktuar.
    A ka ndaluar përparimi i Serbisë?
    Vendet që duan të anëtarësohen në BE duhet të zbatojnë reforma në një sërë fushash në përgatitje për anëtarësim. Negociatat midis bllokut dhe vendeve kandidate ndahen në ato që njihen si kapituj dhe grupe.
    Serbia nuk ka hapur asnjë kapitull apo grup të vetëm për më shumë se tre vjet.
    Përveç kësaj, BE-ja ka shtyrë tashmë pagesën prej 111 milionë eurosh (129 milionë dollarë) në mbështetje nga Plani i saj i Rritjes për shkak të reformave të paplotësuara.
    Në tetor, Parlamenti Evropian miratoi një rezolutë të ashpër që dënonte polarizimin politik dhe shtypjen shtetërore në Serbi. Raporti i Progresit që u botua më pas, vuri në dukje një hap prapa jo vetëm në lirinë e medias, por edhe në demokraci dhe të drejtat themelore.
    Çfarë dëshiron Beogradi?Beogradi do të shpresojë për një ndryshim në qëndrimin e Brukselit ndaj Serbisë, pasi kjo do ta ndihmonte udhëheqjen e vendit si politikisht ashtu edhe financiarisht.
    Qeveria mund ta shesë edhe hapjen e një grupi negociatorësh në vend si provë të legjitimitetit të saj, i cili është dobësuar nga më shumë se një vit protestash antiqeveritare dhe kundër korrupsionit.
    Për më tepër, paratë nga pjesa e parë e Planit të Rritjes së BE-së do të ndihmonin qeverinë të mbushte boshllëqet buxhetore.
    Roli i shteteve anëtare të BE-sëPor një ndryshim i tillë nuk varet më vetëm nga Komisioni, tha për DW Bojana Selakoviç e koalicionit të shoqërisë civile Konventa Kombëtare për BE-në: Edhe shtetet anëtare të BE-së kanë të drejtë fjale.
    “Shtetet baltike këmbëngulin që Serbia duhet të heqë dorë plotësisht nga aleanca e saj me Rusinë”, tha ajo për DW. “Një grup tjetër – si Suedia, Holanda dhe Danimarka – është shumë i rreptë në lidhje me demokracinë dhe sundimin e ligjit, ndërsa Gjermania ende këmbëngul në zgjidhjen e çështjes Banjska”, shpjegon ajo, duke iu referuar përplasjes së armatosur midis militantëve etnikë serbë dhe policisë së Kosovës në veri të Kosovës në shtator 2023, në të cilën u vranë disa persona.
    Kjo shpjegon pse Serbia nisi një përpjekje intensive diplomatike për të ndryshuar mendjet në të gjithë Evropën, me kryetaren e parlamentit të Serbisë, Ana Brnabiç, që vizitoi Suedinë dhe ministrin e saj të Integrimit Evropian, Nemanja Staroviç, që udhëtoi për në Holandë.
    A është Serbia një prioritet për BE-në?Në të njëjtën kohë, Brukseli po merret me kriza të tjera që e ulin Serbinë në listën e prioriteteve të saj.
    Eksperti i marrëdhënieve ndërkombëtare, Dushan Reljiq, vëren se Ursula von der Leyen aktualisht po shuan “zjarre shumë më të mëdha” – nga plani i paqes i SHBA-së për Ukrainën deri te marrëdhëniet me Izraelin dhe Gazën.
    “Ngjarjet në Evropën Juglindore kanë pak rëndësi për politikën e BE-së, sepse nuk ka rrezik të madh përkeqësimi. Ajo që mund të shkaktojë një reagim më të thellë ose më të fortë të BE-së është nëse bëhet përsëri e qartë se Aleksandar Vuçiç dhe regjimi i tij po shkatërrojnë rrënjësisht fillimet e demokracisë në Serbi”, tha Reljiq për DW.
    Nga ana tjetër, Selakoviç beson se BE-ja është ende e motivuar ta mbajë Serbinë brenda fushës së saj gravitacionale.
    “Përndryshe, Serbia do të mbetej duke lundruar në një lloj skenari turk dhe në fakt do të ishte një rrezik shumë më i madh për Bashkimin Evropian sesa nëse do të mbetej në paketën ku njihet njëfarë progresi minimal dhe ku sigurohen interesat strategjike të BE-së”, përfundoi ajo. /dw

    Top Channel

  • DW/ A mund t’i tregojë Serbia BE-së se i ka seriozisht reformat?

    DW/ A mund t’i tregojë Serbia BE-së se i ka seriozisht reformat?

    “Ne presim që Serbia të tregojë angazhim, si me vepra ashtu edhe me fjalë”, tha Ursula von der Leyen gjatë vizitës së saj në kryeqytetin serb, Beograd, më 15 tetor.

    Presidentja e Komisionit Evropian ishte në Serbi në kuadër të turneut të saj në Ballkanin Perëndimor për të diskutuar zgjerimin e BE-së me vendet kandidate në rajon.

    Atë ditë, ajo ftoi Presidentin serb Aleksandar Vuçiq të vinte në Bruksel një muaj më vonë, në mënyrë që të dy të mund të “bënin një bilanc së bashku”.

    Ishte tetor; tani është dhjetor. Sipas burimeve të shumta që folën me DW, takimi u shty, sepse Serbia nuk kishte përparim për të raportuar.

    Të martën (09.12.2025) u konfirmua se Presidenti Vuçiq do të udhëtojë për në Bruksel të mërkurën për një takim me presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe kryetarin e Këshillit Evropian, Antonio Costa.

    Çfarë pret BE-ja nga Serbia?

    Nemanja Todoroviq Stiplija, kryeredaktor i portalit të pavarur të lajmeve me seli në Beograd, European Western Balkans, i tha DW se Komisioni Evropian dhe Këshilli Evropian e kanë bërë të qartë se progresi i Serbisë do të matet në bazë të tri çështjeve kryesore të përcaktuara në një dokument që Serbia i paraqiti BE-sënë vitin 2024: përmirësimi i lirisë së medias, sigurimi i zgjedhjeve të lira dhe të ndershme dhe përafrimi i politikës së jashtme të Serbisë me atë të BE-së.

    Në përgjigje të një pyetjeje të DW, një zëdhënës i Komisionit tha se përveç këtyre fushave, Serbia pritet të “investojë më shumë përpjekje dhe të bëjë kompromise për të çuar përpara normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën dhe për të adresuar dezinformimin dhe manipulimin e informacionit nga jashtë”.

    “Serbia duhet të shtojë përpjekjet e saj për një afrim më të qëndrueshëm dhe më gjihtëpërfshirës dhe të na sigurojë për kursin e saj strategjik, duke përfshirë edhe mbështetjen e masave kufizuese të BE-së të vendosura ndaj Rusisë në sfondin e luftës kundër Ukrainës”, tha zëdhënësi i Komisionit.

    Regres në lirinë e medias

    Pra, a ka bërë Serbia ndonjë përparim në këto fusha kyçe?

    Ndërsa ligjet e medias në Serbi janë ndryshuar, ndryshimet nuk e kanë ndaluar gërryerjen e vazhdueshme të lirisë së medias.

    Në fakt, Raporti i fundit i Progresit i Komisionit Evropian vëren një “kthim prapa” në lirinë e shprehjes në Serbi, duke deklaruar se “mjedisi për gazetarët, profesionistët e medias dhe mediat [është] përkeqësuar seriozisht”.

    Organi Rregullator për Median Elektronike (REM) është institucioni kryesor përgjegjës për mbikëqyrjen dhe sigurimin e pavarësisë së medias elektronike në Serbi.

    Një nga detyrat e saj kryesore është zgjedhja e anëtarëve të rinj të këshillit të REM, një proces që synon të garantojë autonominë e organit. Megjithatë, Partia Progresive Serbe (SNS) në pushtet akuzohet për manipulim të procesit zgjedhor për të ruajtur kontrollin mbi REM, duke minuar kështu pavarësinë e medias elektronike në vend.

    Po zgjedhjet e lira dhe të ndershme?

    Kur bëhet fjalë për garantimin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, i vetmi ndryshim formal i bërë nga qeveria ka të bëjë me ndryshimet në Ligjin për Regjistrin e Unifikuar të Votuesve.

    Ky ndryshim parashikonte një auditim të thelluar të regjistrit, i cili ende nuk është kryer, tha për DW Rasa Nedeljkov nga OJQ-ja Qendra për Kërkim, Transparencë dhe Llogaridhënie (CRTA).

    Nedeljkov thotë se gjatë dhjetë viteve të fundit, Zyra e OSBE-së për Institucione Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) i ka bërë 56 rekomandime prioritare Serbisë se si të përmirësojë kushtet zgjedhore.

    Sipas vlerësimit të vetë ODIHR-it, vetëm katër janë zbatuar.

    Ndërkohë, situata në terren po përkeqësohet. Zgjedhjet e fundit lokale në Negotin, Mionicë dhe Seçanj u shënuan nga konfrontime fizike, sulme ndaj gazetarëve, vëzhguesve dhe anëtarëve të opozitës, si dhe akuza për një numër parregullsish, të tilla si manipulimi i votave dhe blerja e votave.

    “Serbia po zhytet me shpejtësi në autokraci zgjedhore, ku zgjedhjet janë bërë një farsë dhe janë zëvendësuar nga sjellja e dhunshme dhe e orkestruar e votuesve vetëm për të regjistruar praninë e tyre në qendrat e votimit, ndërsa vullneti i tyre — përmes kërcënimeve të ndryshme — po hiqet”, thotë Nedeljkov duke iu referuar raporteve se njerëzit po ngacmohen që të votojnë në një mënyrë të caktuar.

    A ka ndaluar përparimi i Serbisë?

    Vendet që duan të anëtarësohen në BE duhet të zbatojnë reforma në një sërë fushash në përgatitje për anëtarësim. Negociatat midis bllokut dhe vendeve kandidate ndahen në ato që njihen si kapituj dhe grupe.

    Serbia nuk ka hapur asnjë kapitull apo grup të vetëm për më shumë se tre vjet.

    Përveç kësaj, BE-ja ka shtyrë tashmë pagesën prej 111 milionë eurosh (129 milionë dollarë) në mbështetje nga Plani i saj i Rritjes për shkak të reformave të paplotësuara.

    Në tetor, Parlamenti Evropian miratoi një rezolutë të ashpër që dënonte polarizimin politik dhe shtypjen shtetërore në Serbi. Raporti i Progresit që u botua më pas, vuri në dukje një hap prapa jo vetëm në lirinë e medias, por edhe në demokraci dhe të drejtat themelore.

    Çfarë dëshiron Beogradi?

    Beogradi do të shpresojë për një ndryshim në qëndrimin e Brukselit ndaj Serbisë, pasi kjo do ta ndihmonte udhëheqjen e vendit si politikisht ashtu edhe financiarisht.

    Qeveria mund ta shesë edhe hapjen e një grupi negociatorësh në vend si provë të legjitimitetit të saj, i cili është dobësuar nga më shumë se një vit protestash antiqeveritare dhe kundër korrupsionit.

    Për më tepër, paratë nga pjesa e parë e Planit të Rritjes së BE-së do të ndihmonin qeverinë të mbushte boshllëqet buxhetore.

    Roli i shteteve anëtare të BE-së

    Por një ndryshim i tillë nuk varet më vetëm nga Komisioni, tha për DW Bojana Selakoviq e koalicionit të shoqërisë civile Konventa Kombëtare për BE-në: Edhe shtetet anëtare të BE-së kanë të drejtë fjale.

    “Shtetet baltike këmbëngulin që Serbia duhet të heqë dorë plotësisht nga aleanca e saj me Rusinë”, tha ajo për DW. “Një grup tjetër – si Suedia, Holanda dhe Danimarka – është shumë i rreptë në lidhje me demokracinë dhe sundimin e ligjit, ndërsa Gjermania ende këmbëngul në zgjidhjen e çështjes Banjska”, shpjegon ajo, duke iu referuar përplasjes së armatosur midis militantëve etnikë serbë dhe policisë së Kosovës në veri të Kosovës në shtator 2023, në të cilën u vranë disa persona.

    Kjo shpjegon pse Serbia nisi një përpjekje intensive diplomatike për të ndryshuar mendjet në të gjithë Evropën, me kryetaren e parlamentit të Serbisë, Ana Brnabiç, që vizitoi Suedinë dhe ministrin e saj të Integrimit Evropian, Nemanja Staroviq, që udhëtoi për në Holandë.

    A është Serbia një prioritet për BE-në?

    Në të njëjtën kohë, Brukseli po merret me kriza të tjera që e ulin Serbinë në listën e prioriteteve të saj.

    Eksperti i marrëdhënieve ndërkombëtare, Dushan Reljiq, vëren se Ursula von der Leyen aktualisht po shuan “zjarre shumë më të mëdha” – nga plani i paqes i SHBA-së për Ukrainën deri te marrëdhëniet me Izraelin dhe Gazën.

    “Ngjarjet në Evropën Juglindore kanë pak rëndësi për politikën e BE-së, sepse nuk ka rrezik të madh përkeqësimi. Ajo që mund të shkaktojë një reagim më të thellë ose më të fortë të BE-së është nëse bëhet përsëri e qartë se Aleksandar Vuçiq dhe regjimi i tij po shkatërrojnë rrënjësisht fillimet e demokracisë në Serbi”, tha Reljiq për DW.

    Nga ana tjetër, Selakoviq beson se BE-ja është ende e motivuar ta mbajë Serbinë brenda fushës së saj gravitacionale.

    “Përndryshe, Serbia do të mbetej duke lundruar në një lloj skenari turk dhe në fakt do të ishte një rrezik shumë më i madh për Bashkimin Evropian sesa nëse do të mbetej në paketën ku njihet njëfarë progresi minimal dhe ku sigurohen interesat strategjike të BE-së”, përfundoi ajo./ DW/ 

  • A mund t’i tregojë Serbia BE-së se i ka seriozisht reformat?

    A mund t’i tregojë Serbia BE-së se i ka seriozisht reformat?

    Presidentja e Komisionit të BE-së Ursula von der Leyen dhe vucic

    SERBI- “Ne presim që Serbia të tregojë angazhim, si me vepra ashtu edhe me fjalë”, tha Ursula von der Leyen gjatë vizitës së saj në kryeqytetin serb, Beograd, më 15 tetor.
    Presidentja e Komisionit Evropian ishte në Serbi në kuadër të turneut të saj në Ballkanin Perëndimor për të diskutuar zgjerimin e BE-së me vendet kandidate në rajon.
    Atë ditë, ajo ftoi Presidentin serb Aleksandar Vuçiç të vinte në Bruksel një muaj më vonë, në mënyrë që të dy të mund të “bënin një bilanc së bashku”.
    Ishte tetor; tani është dhjetor. Sipas burimeve të shumta që folën me DW, takimi u shty, sepse Serbia nuk kishte përparim për të raportuar.
    Të martën (09.12.2025) u konfirmua se Presidenti Vuçiq do të udhëtojë për në Bruksel të mërkurën për një takim me presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe kryetarin e Këshillit Evropian, Antonio Costa.
    Çfarë pret BE-ja nga Serbia?
    Nemanja Todorovic Stiplija, kryeredaktor i portalit të pavarur të lajmeve me seli në Beograd, European Western Balkans, i tha DW se Komisioni Evropian dhe Këshilli Evropian e kanë bërë të qartë se progresi i Serbisë do të matet në bazë të tri çështjeve kryesore të përcaktuara në një dokument që Serbia i paraqiti BE-sënë vitin 2024: përmirësimi i lirisë së medias, sigurimi i zgjedhjeve të lira dhe të ndershme dhe përafrimi i politikës së jashtme të Serbisë me atë të BE-së.
    Në përgjigje të një pyetjeje të DW, një zëdhënës i Komisionit tha se përveç këtyre fushave, Serbia pritet të “investojë më shumë përpjekje dhe të bëjë kompromise për të çuar përpara normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën dhe për të adresuar dezinformimin dhe manipulimin e informacionit nga jashtë”.
    “Serbia duhet të shtojë përpjekjet e saj për një afrim më të qëndrueshëm dhe më gjihtëpërfshirës dhe të na sigurojë për kursin e saj strategjik, duke përfshirë edhe mbështetjen e masave kufizuese të BE-së të vendosura ndaj Rusisë në sfondin e luftës kundër Ukrainës”, tha zëdhënësi i Komisionit.
    Regres në lirinë e medias
    Pra, a ka bërë Serbia ndonjë përparim në këto fusha kyçe? Ndërsa ligjet e medias në Serbi janë ndryshuar, ndryshimet nuk e kanë ndaluar gërryerjen e vazhdueshme të lirisë së medias. Në fakt, Raporti i fundit i Progresit i Komisionit Evropian vëren një “kthim prapa” në lirinë e shprehjes në Serbi, duke deklaruar se “mjedisi për gazetarët, profesionistët e medias dhe mediat [është] përkeqësuar seriozisht”.
    Organi Rregullator për Median Elektronike (REM) është institucioni kryesor përgjegjës për mbikëqyrjen dhe sigurimin e pavarësisë së medias elektronike në Serbi. Një nga detyrat e saj kryesore është zgjedhja e anëtarëve të rinj të këshillit të REM, një proces që synon të garantojë autonominë e organit. Megjithatë, Partia Progresive Serbe (SNS) në pushtet akuzohet për manipulim të procesit zgjedhor për të ruajtur kontrollin mbi REM, duke minuar kështu pavarësinë e medias elektronike në vend.
    Po zgjedhjet e lira dhe të ndershme?
    Kur bëhet fjalë për garantimin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, i vetmi ndryshim formal i bërë nga qeveria ka të bëjë me ndryshimet në Ligjin për Regjistrin e Unifikuar të Votuesve.
    Ky ndryshim parashikonte një auditim të thelluar të regjistrit, i cili ende nuk është kryer, tha për DW Rasa Nedeljkov nga OJQ-ja Qendra për Kërkim, Transparencë dhe Llogaridhënie (CRTA).
    Nedeljkov thotë se gjatë dhjetë viteve të fundit, Zyra e OSBE-së për Institucione Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR) i ka bërë 56 rekomandime prioritare Serbisë se si të përmirësojë kushtet zgjedhore.
    Sipas vlerësimit të vetë ODIHR-it, vetëm katër janë zbatuar.
    Ndërkohë, situata në terren po përkeqësohet. Zgjedhjet e fundit lokale në Negotin, Mionicë dhe Seçanj u shënuan nga konfrontime fizike, sulme ndaj gazetarëve, vëzhguesve dhe anëtarëve të opozitës, si dhe akuza për një numër parregullsish, të tilla si manipulimi i votave dhe blerja e votave.
    “Serbia po zhytet me shpejtësi në autokraci zgjedhore, ku zgjedhjet janë bërë një farsë dhe janë zëvendësuar nga sjellja e dhunshme dhe e orkestruar e votuesve vetëm për të regjistruar praninë e tyre në qendrat e votimit, ndërsa vullneti i tyre — përmes kërcënimeve të ndryshme — po hiqet”, thotë Nedeljkov duke iu referuar raporteve se njerëzit po ngacmohen që të votojnë në një mënyrë të caktuar.
    A ka ndaluar përparimi i Serbisë?
    Vendet që duan të anëtarësohen në BE duhet të zbatojnë reforma në një sërë fushash në përgatitje për anëtarësim. Negociatat midis bllokut dhe vendeve kandidate ndahen në ato që njihen si kapituj dhe grupe.
    Serbia nuk ka hapur asnjë kapitull apo grup të vetëm për më shumë se tre vjet.
    Përveç kësaj, BE-ja ka shtyrë tashmë pagesën prej 111 milionë eurosh (129 milionë dollarë) në mbështetje nga Plani i saj i Rritjes për shkak të reformave të paplotësuara.
    Në tetor, Parlamenti Evropian miratoi një rezolutë të ashpër që dënonte polarizimin politik dhe shtypjen shtetërore në Serbi. Raporti i Progresit që u botua më pas, vuri në dukje një hap prapa jo vetëm në lirinë e medias, por edhe në demokraci dhe të drejtat themelore.
    Çfarë dëshiron Beogradi?
    Beogradi do të shpresojë për një ndryshim në qëndrimin e Brukselit ndaj Serbisë, pasi kjo do ta ndihmonte udhëheqjen e vendit si politikisht ashtu edhe financiarisht.
    Qeveria mund ta shesë edhe hapjen e një grupi negociatorësh në vend si provë të legjitimitetit të saj, i cili është dobësuar nga më shumë se një vit protestash antiqeveritare dhe kundër korrupsionit. Për më tepër, paratë nga pjesa e parë e Planit të Rritjes së BE-së do të ndihmonin qeverinë të mbushte boshllëqet buxhetore.
    Roli i shteteve anëtare të BE-së
    Por një ndryshim i tillë nuk varet më vetëm nga Komisioni, tha për DW Bojana Selakovic e koalicionit të shoqërisë civile Konventa Kombëtare për BE-në: Edhe shtetet anëtare të BE-së kanë të drejtë fjale.
    “Shtetet baltike këmbëngulin që Serbia duhet të heqë dorë plotësisht nga aleanca e saj me Rusinë”, tha ajo për DW. “Një grup tjetër – si Suedia, Holanda dhe Danimarka – është shumë i rreptë në lidhje me demokracinë dhe sundimin e ligjit, ndërsa Gjermania ende këmbëngul në zgjidhjen e çështjes Banjska”, shpjegon ajo, duke iu referuar përplasjes së armatosur midis militantëve etnikë serbë dhe policisë së Kosovës në veri të Kosovës në shtator 2023, në të cilën u vranë disa persona.
    Kjo shpjegon pse Serbia nisi një përpjekje intensive diplomatike për të ndryshuar mendjet në të gjithë Evropën, me kryetaren e parlamentit të Serbisë, Ana Brnabiç, që vizitoi Suedinë dhe ministrin e saj të Integrimit Evropian, Nemanja Staroviq, që udhëtoi për në Holandë.
    A është Serbia një prioritet për BE-në?
    Në të njëjtën kohë, Brukseli po merret me kriza të tjera që e ulin Serbinë në listën e prioriteteve të saj. Eksperti i marrëdhënieve ndërkombëtare, Dushan Reljic, vëren se Ursula von der Leyen aktualisht po shuan “zjarre shumë më të mëdha” – nga plani i paqes i SHBA-së për Ukrainën deri te marrëdhëniet me Izraelin dhe Gazën.
    “Ngjarjet në Evropën Juglindore kanë pak rëndësi për politikën e BE-së, sepse nuk ka rrezik të madh përkeqësimi. Ajo që mund të shkaktojë një reagim më të thellë ose më të fortë të BE-së është nëse bëhet përsëri e qartë se Aleksandar Vuçiq dhe regjimi i tij po shkatërrojnë rrënjësisht fillimet e demokracisë në Serbi”, tha Reljic për DW.
    Nga ana tjetër, Selakovic beson se BE-ja është ende e motivuar ta mbajë Serbinë brenda fushës së saj gravitacionale.
    “Përndryshe, Serbia do të mbetej duke lundruar në një lloj skenari turk dhe në fakt do të ishte një rrezik shumë më i madh për Bashkimin Evropian sesa nëse do të mbetej në paketën ku njihet njëfarë progresi minimal dhe ku sigurohen interesat strategjike të BE-së”, përfundoi ajo./DW 

  • 67 gazetarë të vrarë gjatë këtij viti! Gati gjysma në zonat e konfliktit në Gaza

    67 gazetarë të vrarë gjatë këtij viti! Gati gjysma në zonat e konfliktit në Gaza

    Raporti i fundit i organizatës Reporterët pa Kufij (RSF) i publikuar këtë të martë, më 9 dhjetor, tregon një bilanc alarmant: 67 gazetarë janë vrarë gjatë vitit të fundit, shumica prej tyre të shënjestruar nga forcat e armatosura, grupet paramilitare dhe rrjetet kriminale.
    Të paktën 53 nga 67 profesionistët e medias të vrarë gjatë vitit të kaluar janë viktima të luftës ose rrjeteve kriminale.
    Në raportin vjetor të publikuar nga grupi për lirinë e medias me seli në Paris, thuhet se Gaza është zona më e rrezikshme, ku 43% e gazetarëve të vrarë u ekzekutuan nga ushtria izraelite. Që nga tetori 2023, mbi 220 gazetarë janë vrarë në këtë konflikt.
    Kjo i ka bërë forcat izraelite “armikun më të keq të gazetarëve“, tha RSF në raportin e saj.
    Ukraina dhe Sudani mbeten gjithashtu zona të përgjakshme për profesionistët e medias, me gazetarë të vrarë gjatë raportimit në terren.
    Meksika renditet si vendi i dytë më i rrezikshëm në botë për gazetarët, me nëntë të vrarë vetëm këtë vit, kryesisht nga krimi i organizuar.
    Vetëm dy gazetarë të huaj humbën jetën jashtë vendeve të tyre: fotografi francez Antoni Lallican në Ukrainë dhe gazetari nga Salvadori Javier Hércules në Honduras.
    Statistika shqetësuese
    Përpos numrit të gazetarëve që kanë mbetur të vrarë nga konfliktet në botë, të tjera statistika shqetësuese janë publikuar.
    Kështu, sipas raportit rezulton se 503 gazetarë janë aktualisht të burgosur në 47 vende. Kina mban vendin e parë me 121 të ndaluar, e ndjekur nga Rusia (48) dhe Myanmar (47).
    135 gazetarë janë të zhdukur, kryesisht në Siri (37) dhe Meksikë (28). Ndërsa 20 gazetarë janë peng në vende si Jemeni dhe Siria, ku grupet e armatosura vazhdojnë të përdorin gazetarët si mjet presioni.
    Drejtori i Përgjithshëm i RSF-së, Thibaut Bruttin, paralajmëron: “Gazetarët nuk vdesin, ata vriten! Ata shënjestrohen për punën e tyre. Kritika ndaj medias është e ligjshme, por urrejtja ndaj gazetarëve, e nxitur nga forcat e armatosura dhe krimi i organizuar, po i kthen ata në viktima të padëshiruara të historisë.”

  • PS-PD bëhen bashkë për ligjin e ri të medias, rekomandimet paraprake dërgohen në Kuvend

    PS-PD bëhen bashkë për ligjin e ri të medias, rekomandimet paraprake dërgohen në Kuvend

    FOTO ILUSTRUESE

    TIRANË-Teksa Kodi i Ri Penal i prezantuar më 25 korrik po diskutohet në tryeza, ka nisur hartimi i një ligji të ri për median. Ligji i ri ka bashkuar Partinë Socialiste me atë Demokrate, ku raportohet se të angazhuara në hartimin e tij, janë deputetja demokartike Jorida Tabaku dhe ajo socialiste Iris Luarasi.
    Tabaku dhe Luarasi kanë ngritur edhe një grup pune të përbërë nga ekspertët Mark Marku, ish-deputet i PD, Neritan Sejamini, Koloreto Cukali, drejtor i Këshillit të Medias dhe Klodiana Kapo. Rekomandimet për ligjin e ri i janë dorëzua Kuvendit të Shqipërisë dhe Komisionit për të Drejtat e Njeriut dhe Mjeteve të Informimit Publik, teksa pritet të diskutohen.
    Në fillim të muajit nëntor Bashkimi Europian publikoi progresin raportin për Shqipërinë për vitin 2025, ku në pjesën që lidhet me median, ngre shqetësime serioze për mungesën e vetërregullimit, polarizimin e skajshëm dhe presionin ndaj gazetarëve, veçanërisht në mediat online. 

    Raporti theksonte se kapacitetet e sigurisë kibernetike në vendin tonë mbeten të dobëta dhe gjatë periudhës së raportimit janë regjistruar disa sulme ndaj mediave online. Po ashtu BE u ndal edhe te kushtet e punës dhe siguria profesionale e gazetarëve shqiptarë. Raporti thekson se pagat e ulëta, ngarkesa e lartë e punës dhe presioni politik kanë ushqyer autocensurën, e cila “mbetet e përhapur në media”.
    Ende nuk janë zbardhur detaje nga rekomandimet për ligjin e ri të medias dhe lirinë e shtypit, apo në cilat pika do të ndërhyet teksa pritet të dikutohet nga deputetën në Komisionet parlamentare dhe më pas në Kuvend./ZËRI

  • Brukseli kritikon Shqipërinë për mungesë progresi në lirinë e medias

    Brukseli kritikon Shqipërinë për mungesë progresi në lirinë e medias

    Brukseli kritikon Shqipërinë për mungesë progresi në lirinë e medias
    Sipas raportit vjetor të Komisionit Evropian, institucionet shqiptare kanë bërë progres të kufizuar në arritjen e standardeve të BE-së për lirinë e shprehjes, ndërsa vendi mbetet në një nivel të moderuar përgatitjeje në këtë sektor të rëndësishëm të të drejtave themelore.
    Megjithëse aktorët e shoqërisë civile dhe të akademisë u përfshinë në një proces dialogu me qeverinë, duke dhënë rekomandime konkrete për përmirësimin e lirisë së shprehjes dhe të medias në vend, qeveria shqiptare ka bërë progres të kufizuar drejt reformimit të sektorit, nënvizon Komisioni Evropian në raportin e tij vjetor mbi Shqipërinë.
    “Situata mbetet kryesisht e pandryshuar, me pavarësinë dhe pluralizmin në media të ndikuar nga mbivendosja e interesave politike dhe atyre të biznesit, mungesa e transparencës së burimeve financiare, përqendrimi i lartë i pronësisë, frikësimi dhe kushtet e pasigurta të punës për gazetarët,” shkruan Komisioni Evropian.
    Komisioni thekson se qeveria shqiptare ka bërë “vesh të shurdhër” ndaj rekomandimeve të bëra nga ky institucion për forcimin e lirisë së shprehjes gjatë tre viteve të fundit, ndërsa shton se dëbimi i televizionit News 24 nga hapësirat publike ku ushtronte aktivitetin, ngriti shqetësime lidhur me ligjshmërinë dhe respektimin e procedurave.
    Sipas Komisionit, gjatë vitit të fundit Shqipëria nuk ka bërë përparim në përafrimin e kornizës ligjore me acquis-në e BE-së dhe standardet evropiane, veçanërisht për sa i përket sfidave kryesore që lidhen me lirinë e medias në vend – përfshirë përqendrimin e lartë të tregut dhe mungesën e transparencës mbi pronësinë mediatike, burimet e financimit dhe interesat ekonomike, si edhe përdorimin e fondeve publike, të cilat vazhdojnë të ndikojnë negativisht në pavarësinë dhe pluralizmin e medias.
    Shpifja mbetet vepër penale e dënueshme me gjoba të rënda,” shkruan Komisioni.
    “Kodi Penal ende nuk parashikon mbrojtje të posaçme për gazetarët ndaj dhunës, sulmeve apo kërcënimeve gjatë ushtrimit të profesionit. Korniza ligjore nuk ofron garanci kundër padive strategjike (SLAPP),” shton ai.
    Sipas Komisionit, edhe zbatimi i kornizës ligjore aktuale lë për të dëshiruar, ndërsa problematike mbetet edhe pavarësia e institucioneve mbikëqyrëse të tregut mediatik. Komisioni thekson se pavarësia e Autoritetit të Mediave Audiovizive (AMA) vihet në pikëpyetje nga ndikimi korporativ dhe politik në procedurat e emërimit të anëtarëve të bordit nga Kuvendi, ndërsa shton se ka mangësi në zbatimin e Kodit të Transmetimit për mediat që transmetojnë përmbajtje politike të regjistruara gjatë fushatave zgjedhore.
    Megjithëse Shqipëria ka një ligj për të drejtën e informimit në përputhje me standardet evropiane, zbatimi i tij mbetet i dobët, ndërsa autoritetet publike vazhdojnë të mos japin informacion.
    Në një notë pozitive, në korrik 2025 Shqipëria miratoi Strategjinë e parë Kombëtare kundër ndërhyrjeve të huaja dhe dezinformimit. Komisioni thekson se zbatimi i kësaj strategjie duhet të garantojë respektimin e standardeve të lirisë së shprehjes, lirisë së medias dhe pluralizmit – në përputhje me acquis-në e BE-së dhe praktikat më të mira.
    Megjithëse në Shqipëri ekziston një kornizë ligjore për mbrojtjen e gazetarëve, ata përballen rregullisht me sulme verbale e fizike, fushata shpifjesh dhe padi strategjike kundër pjesëmarrjes publike (SLAPP) – në disa raste nga zyrtarë të lartë shtetërorë dhe punonjës policie. Sulmet dhe frikësimet shënjestrojnë kryesisht gazetarët investigativë dhe ato gra. Sipas raportit, është vërejtur një rritje e numrit të kërcënimeve ndaj gazetarëve në hapësirën dixhitale, përfshirë fushata shpifjesh, shkelje të privatësisë dhe ngacmime online.
    “Situata përkeqësohet nga mungesa e mekanizmave institucionalë për raportim, trajtim dhe zbutje të këtyre kërcënimeve dixhitale,” thekson raporti.
    Ndër hapat e marrë nga institucionet për mbrojtjen e gazetarëve gjatë vitit 2024, raporti nënvizon caktimin e zyrtarëve të kontaktit për raportimin e sulmeve ndaj gazetarëve në Prokurorinë e Përgjithshme, Ministrinë e Brendshme dhe në polici.
    Sa i përket faktorëve ekonomikë që ndikojnë tregun mediatik në Shqipëri, Komisioni thekson se përqendrimi i lartë i pronësisë dhe praktikat jotransparente të financimit vazhdojnë të kompromentojnë pavarësinë dhe pluralizmin mediatik.
    “Korniza ligjore ende nuk përfshin dispozita për rregullimin e shpërndarjes së subvencioneve të tërthorta apo të reklamave shtetërore, as për zgjerimin e kërkesave të transparencës për mediat online,” shkruan Komisioni. “Vazhdojnë shqetësimet mbi ndikimin e grupeve të biznesit të lidhura politikisht, veçanërisht gjatë periudhave parazgjedhore,” shton ai.
    Komisioni thekson se problemet e profesionalizmit, etikës dhe cilësisë në media nuk adresohen ende përmes vetërregullimit, i cili mbetet i dobët dhe pengohet nga polarizimi i peizazhit mediatik.
    “Siguria e kufizuar e punës dhe kushtet e dobëta të punës për gazetarët, të kombinuara me autocensurën dhe presionin nga aktorët politikë dhe pronarët e mediave, vazhdojnë të përbëjnë sfida serioze,” thekson raporti i BE-së.
    “Autocensura mbetet e përhapur, e nxitur nga presioni politik, kërcënimet ligjore dhe varësia ekonomike,” përfundon Komisioni./BIRN

  • Si raporton media gjermane për krimet e të huajve

    Si raporton media gjermane për krimet e të huajve

    “Ne skicojmë një lloj kurbe shoqërisë në ethe”, thotë profesori i gazetarisë Thomas Hestermann në lidhje me analizën e tij aktuale “Krimi dhe migrimi: Imazhi në median gjermane”. Që nga viti 2007, ai ka hetuar nëse dhe në çfarë konteksti raportohet origjina e të dyshuarve në krime të dhunshme.

    Në vitin 2014, origjina nuk ishte aspak e rëndësishme

    Ekipi i Hestermann-it në Universitetin Macromedia të Hamburgut përgatiti raportin për vitin 2025 për shërbimin mediatik Integration me seli në Berlin. Rezultati, i publikuar të premten, është shqetësues: “Të dyshuarit e huaj përmenden afërsisht tre herë më shpesh sesa përqindja e tyre në statistikat e policisë”. Studiuesi i medias thekson se kjo shifër nuk ka qenë kurrë më e lartë që nga viti 2014, kur origjina mezi përmendej në raporte.

    Një vit më vonë, rreth një milion njerëz mbërritën në Gjermani. Më shumë se një e treta po iknin nga lufta civile në Siri, dhe një e pesta erdhi nga Shqipëria dhe Kosova. Që atëherë, Hestermann ka vërejtur një “shtrembërim drastik” në median gjermane në lidhje me krimin dhe migrimin.

    “Si ndryshon perceptimi i dhunës?”

    Mbulimi mediatik ka pasoja, pasi shumica e njerëzve mësojnë për krimet e dhunshme përmes medias dhe krijojnë mendimet e tyre: “Në ç’masë rrezikohem unë? Kush përfaqëson rrezik?” Pyetjet që Hestermanni bën në këtë kontekst nga një perspektivë shkencore janë të ngjashme: “Si ndryshon perceptimi i dhunës?” “Si ndryshon këndvështrimi i të dyshuarve dhe origjina e tyre?”

    Ish-gazetari përshkruan reagimet e ndryshme që ka vëzhguar, duke përdorur dy sulme që ndodhën në vitin 2025 në Mynih dhe Mannheim si shembuj: “Mynih: një i ri afgan dyshohet se futet me makinë në një turmë dhe vret dy persona. Pak më vonë, në Mannheim: një gjerman gjithashtu futet me makinë në një turmë dhe vret dy viktima rastësisht. Demonstratë në Mynih, përmbajtje në Mannheim.”

    Të dyshuarit e huaj u raportuan dy herë më shpesh

    Po media? Transmetuesi publik ARD transmetoi një program special “Brennpunkt” gjatë kohës së shikueshmërisë më të madhe rreth sulmit në Mynih, por asnjë program rreth sulmit në Mannheim. Në përgjithësi, programet televizive dhe gazetat gjermane raportuan dy herë më shumë për krimin që përfshinte të dyshuarin e huaj.

    Pse ndodh kjo? Hestermann i njeh reflekset gazetareske nga vitet e tij të përvojës si reporter dhe prezantues për stacione radiotelevizive publike dhe private. Vendimet shpesh merren intuitivisht, nga instinkti, thotë ai. Kjo shpesh është e paqëllimshme, siç e di ai nga bisedat gjatë vizitave të tij në redaksi. Por: “Shumë vendime intuitive bëhen një model i mbulimit të lajmeve që ndjek agjendën populiste të krahut të djathtë.”

    “Raportimi është përgjithësisht diskriminues”

    Ish-gazetari thekson se nuk dëshiron të shfaqet si shkencëtar që i di të gjitha. Shpesh thuhet se gazetarët e krahut të majtë dhe mjedisorë e shohin gjithçka me syze rozë dhe raportojnë vetëm pozitivisht për migrimin. Por kjo nuk është aspak e vërtetë: “Sepse raportimi është përgjithësisht diskriminues.”

    Si provë, ai citon rezultatet e analizave javore të medias të kryera midis janarit dhe prillit 2025. Gjatë kësaj periudhe, u analizuan 168 raportime televizive mbi krimet e dhunshme në Gjermani me 146 të dyshuar dhe 330 artikuj gazetash me 263 të dyshuar. Hestermann nuk gjeti dallime të rëndësishme, pavarësisht orientimeve shumë të ndryshme editoriale.

    Një media konservatore raporton ngjashëm me një të majtë

    Kjo vlen si për kanalet televizive publike ashtu edhe për ato private, si dhe për tekstet e shtypura dhe online: “Ne vumë re se dy gazeta aq të ndryshme sa Die Welt dhe taz përmendin vetëm të dyshuarit e huajgjatë periudhës së studimit, nuk përmendet fare origjina e tyre”, përmbledh Hestermann. Studiuesi i medias pranon se kjo e habit. Për kontekst: Die Welt ka një profil të theksuar konservator të krahut të djathtë, ndërsa gazeta taz, lexohet kryesisht nga e majta ekologjike.

    Kriminologia dhe sociologia Gina Wollinger e përshkruan shtrembërimin mediatik si “migrimizim” të krimit. Kjo shoqërohet me një mbitheksim të tepruar të kulturës. “Një kategori që, sipas mendimit tim, përdoret vetëm kur bëhet fjalë për kriminelë jo-gjermanë. Papritmas lind pyetja: A ka të bëjë kjo me kulturën?” kritikon profesoresha në Kolegjin e Policisë dhe Administratës Publike të landit të Rinit Verior-Vestfalisë.

    “Nuk varet nga pasaporta apo shtetësia”

    Wollingeri thekson se, në thelb, krimi nuk ka të bëjë fare me origjinën: “Nuk është historia e migrimit, nuk është pasaporta apo kombësia. Janë faktorë të caktuar rreziku që rrjedhin kryesisht nga varfëria, mungesa e perspektivave dhe vetë përvoja e dhunës.” Dhe kur merren parasysh këto, nuk shihen dallime midis njerëzve me orgjinë migrimi dhe atyre pa të.

    Dhe si mund të ndryshohet çekuilibri në mbulimin e lajmeve? Studiuesi i medias Thomas Hestermann e di nga përvoja e tij si gazetar se raportimi mbi migrimin shpesh mund të dështojë nga barrierat gjuhësore. “Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme që redaksitë të jenë më të larmishme. Të rinjtë që janë rritur në kultura të ndryshme mund t’i pasurojnë redaksitë.”/DW

  • Deputetët britanikë ngrenë alarmin për gjendjen e lirisë së medias në Serbi

    Deputetët britanikë ngrenë alarmin për gjendjen e lirisë së medias në Serbi

    Një grup deputetësh britanikë dhe personalitete të larta publike i kanë dërguar një letër sekretares së Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, Yvette Cooper, ku shprehin “shqetësim të thellë” për gjendjen e demokracisë dhe lirisë së medias në Serbi, duke kërkuar që kjo çështje të ngrihet në nivelin më të lartë gjatë Samitit të Ballkanit Perëndimor në Londër.

    Letra, e nënshkruar nga deputetë të të gjitha partive politike dhe nga përfaqësues të Parlamentit britanik, përfshirë Tom Tugendhat, Fiona O’Brien të Reporterëve pa Kufij dhe baroneshën Helena Kennedy, thekson se liria e shtypit në Serbi “është në një pikë kthese të rrezikshme”.

    Në dokument, autorët denoncojnë shtypjen e mospajtimit politik, bastisjet policore ndaj organizatave joqeveritare dhe sulmet e koordinuara ndaj mediave të pavarura, në veçanti ndaj rrjetit United Media, që zotëron televizionet N1 dhe Nova, të vetmet transmetuese të mëdha jo nën kontrollin e qeverisë së presidentit Aleksandar Vuçiq.

    Deputeti Tugendhat përmend rastin e incizimit të publikuar nga rrjeti OCCRP, ku drejtues të lartë të Telekom Srbija dhe United Group flasin për strategji për “dobësimin” e mediave të pavarura.

    “Gazetarët e këtyre mediave po përballen me ngacmime të vazhdueshme, sulme fizike dhe fushata shpifjesh”, theksohet në letër.

    Sipas nënshkruesve, përpjekjet e qeverisë serbe për të kontrolluar narrativën mediatike dhe për të frenuar opozitën e qytetare janë një kërcënim i drejtpërdrejtë ndaj demokracisë.

    “Pa gazetarë të lirë që mund t’u thonë të vërtetën autoriteteve, liritë civile në Serbi janë në rrezik të shkatërrohen”, thuhet në letrën e dërguar Cooperit.

    Në fund, deputetët kërkojnë nga Qeveria britanike që të përdorë ndikimin e saj diplomatik për të mbrojtur lirinë e medias në Serbi.

  • Liria e shprehjes mbetet pika e dobët e Shqipërisë drejt integrimit në BE

    Liria e shprehjes mbetet pika e dobët e Shqipërisë drejt integrimit në BE

    Qendra për Shkencë dhe Inovacion për Zhvillim (SCiDEV), bëri të ditur me anë të një deklarate për shtyp, se Raporti i Komisionit Evropian për zbatimin e Planit të Rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor konfirmon se, ndonëse Shqipëria ka përmbushur kriteret makroekonomike dhe fiskale për disbursimin e fondeve, përparimi në fushën e lirisë së shprehjes dhe të mediave mbetet kryesisht formal dhe i kufizuar në praktikë.
    “Vlerësimi i Komisionit konkludon se vendi ka përmbushur parakushtet e përgjithshme për stabilitetin makroekonomik dhe menaxhimin fiskal, por kapitulli mbi të drejtat themelore, veçanërisht lirinë e medias dhe të shprehjes, mbetet ndër fushat më të dobëta të reformës”, shkruhet në deklaratën e SCiDEV, që monitoron lirinë e medias dhe politikat publike në Shqipëri.
    Sipas seksionit që lidhet me ‘Përmirësimin e lirisë së shprehjes, në përputhje me standardet evropiane’, Komisioni Evropian vlerësoi tre masa reforme-dhe vetëm një prej tyre është arritur plotësisht.
    “Dy elementet kryesore, që lidhen me sigurinë e gazetarëve dhe transparencën e pronësisë së medias, nuk u përmbushën,” thuhet në deklaratën e SCiDEV, e cila shton se ‘kjo disbalancë thekson hendekun e vazhdueshëm mes përputhjes ligjore formale dhe zbatimit praktik’.
    Megjithëse është miratuar një protokoll institucional për sigurinë e gazetarëve dhe janë nxjerrë udhëzime nga organet e hetimit, theksohet se këto masa nuk kanë sjellë ndryshim real në terren, pasi ato nuk shoqërohen me përgjegjësi konkrete, zbatim të qartë dhe monitorim efektiv.
    “Angazhimi i vazhdueshëm i SCiDEV me institucionet ligjzbatuese për sigurinë e gazetarëve tregon se progresi është i mundur kur institucionet veprojnë në mënyrë transparente dhe në bashkëpunim me median dhe shoqërinë civile”, shkruhet në deklaratë.
    Megjithatë, këto masa u vlerësuan si formale dhe jo funksionale. Sipas Komisionit Evropian, autoritetet dështuan të sigurojnë prova për trajnime sistematike të policisë dhe prokurorëve, mbledhje të rregullt të të dhënave apo koordinim efektiv mes institucioneve.  Po kështu thuhet se nuk janë caktuar pika fokale në gjykata dhe nuk ka dëshmi se prokuroritë kanë zbatuar udhëzimet e reja për të garantuar përgjegjshmëri për sulmet ndaj gazetarëve.
    “Për pasojë, progresi ligjor nuk është shoqëruar me kapacitet institucional real, dhe masa është vlerësuar si ‘e papërmbushur’, me një afat të ri deri në qershor 2026”, shtohet më tej.
    SCiDEV dhe Rrjeti i Gazetarëve ‘SafeJournalists’ kanë theksuar vazhdimisht se angazhimet për sigurinë e gazetarëve duhet të institucionalizohen dhe të mos mbeten masa të rastësishme, pa zbatim të qëndrueshëm në praktikë.
    “Shqipëria duhet të forcojë kapacitetet e organeve ligjzbatuese dhe të drejtësisë dhe të krijojë një mekanizëm të shpejtë reagimi, të koordinuar mes prokurorisë, policisë, Ministrisë së Drejtësisë, Avokatit të Popullit, shoqatave të medias, shoqërisë civile dhe institucioneve të tjera përkatëse”, thuhet më tej.  Vetëm përmes reagimeve të shpejta dhe të qëndrueshme mund të kthehen masat deklarative në mbrojtje efektive të gazetarëve.
    Komisioni Evropian e ka vlerësuar si të përmbushur vetëm pjesërisht përafrimin me Aktin e Shërbimeve Digjitale, por ky hap shihet si teknik dhe pa ndikim real në përmirësimin e lirisë së shprehjes online.
    Ky proces i mbyllur rrezikon të minojë besimin publik dhe bie ndesh me praktikat standarde të konsultimit demokratik.
    SCiDEV ka theksuar në analizën e saj se përafrimi me Aktin e Shërbimeve Digjitale (DSA) duhet të shërbejë realisht për të forcuar transparencën, llogaridhënien dhe mbrojtjen e të drejtave të qytetarëve online, dhe jo të mbetet një proces formal që riprodhon boshllëqet ekzistuese të qeverisjes. Organizata vlerëson se zbatimi i DSA mund të jetë një mundësi për rregullim demokratik të hapësirës digjitale, por vetëm nëse shoqërohet me një proces gjithëpërfshirës dhe zbatim efektiv. Pa një plan të qartë zbatimi, reformat digjitale rrezikojnë të mbeten vetëm në letër.
    Hapi i reformës për transparencën e pronësisë së medias, një nga prioritetet afatgjata të BE-së për garantimin e pluralizmit, u vlerësua sërish si ‘i papërmbushur’.
    Edhe pse vendimi i fundit i një viti më parë vendosi detyrime të reja për deklarimin e pronësisë nga transmetuesit audiovizivë dhe kërkoi që Autoriteti i Mediave Audiovizive (AMA) të publikojë të dhënat dy herë në vit, masa- sipas vlerësimit të Komisionit Evropian- nuk arriti të sigurojë transparencë të plotë të pronësisë përfituesve realë, deklarim ndërsektorial apo prova për zbatim të rregullt.
    Sipas deklaratës Komisioni konkludoi se rregullorja përmirësoi dushmërinë, por jo transparencën reale, duke i dhënë Shqipërisë një afat deri në dhjetor 2026 për përmbushjen e plotë.
    Monitorimi më i fundit që SCiDEV ka publikuar në bashkëpunim me Rrjetin Ballkanik për Gazetari Investigative (BIRN Albania), ka treguar kompleksitetin në rritje të mbikëqyrjes së medias në epokën digjitale.
    “Vlerësimi i Komisionit se rregullat e transparencës mbeten të paplota përforcon gjetjet e SCiDEV, të cilat theksojnë nevojën për standarde të qarta, deklarim proaktiv të pronësisë, konfliktit të interesave dhe financave, si dhe për pavarësi më të fortë të institucioneve rregullatore”, theksoi deklarata.
    Gjetjet e Komisionit Evropian tregojnë një tendencë të përputhjes formale pa transformim thelbësor në zbatimin e masave për lirinë e shprehjes të parashikuara në Agjendën Kombëtare të Reformave të Planit të Rritjes. Shqipëria vazhdon të miratojë ligje dhe protokolle, por zbatimi mbetet pas.
    “Vetë Komisioni Evropian e ka riformuluar qartë se ‘nevojiten reforma të mëtejshme të rëndësishme’ sa i përket pavarësisë dhe pluralizmit të medias dhe lirisë së shprehjes”, thekson SCiDEV.

    Sipas organizatës që monitoron lirinë e medias dhe politikat publike në vendin tonë, reformat nuk mund të jenë të suksesshme pa vullnet politik real dhe institucione funksionale që garantojnë zbatim dhe llogaridhënie.
    “Vlerësimi i Komisionit Evropian i tetorit 2025, në kuadër të Planit të Rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor, thekson një paradoks të vazhdueshëm: ndërsa disiplina makroekonomike e Shqipërisë i ka siguruar financim nga BE-ja, performanca demokratike dhe ajo e lirisë së medias mbetet e dobët”, vë në dukje SCiDEV.
    Afatet e reja të vendosura nga BE deri në vitin 2026 e vendosin Shqipërinë përballë testit të rezultateve reale, jo të reformave formale.

  • CPJ: Izraeli, përgjegjës për 95% të vrasjeve të gazetarëve dhe punonjësve të medias në Lindjen e Mesme nga 7 tetori 2023

    CPJ: Izraeli, përgjegjës për 95% të vrasjeve të gazetarëve dhe punonjësve të medias në Lindjen e Mesme nga 7 tetori 2023

    “Gazetarët palestinezë po kërcënohen, shënjestrohen drejtpërdrejt dhe vriten nga forcat izraelite, si dhe janë ndaluar dhe torturuar në mënyrë arbitrare në shenjë hakmarrjeje për punën e tyre”.  
    Lajmi është bërë i ditur në një raport të fundit të Komitetit për Mbrojtjen e Gazetarëve CPJ, ku ndër të tjera theksohet se Izraeli është përgjegjës për 95% të vrasjeve të gazetarëve.  
    Gjithashtu nënvizohet se tre në çdo katër gazetarë dhe punonjës të medias të vrarë në mbarë botën gjatë dy viteve të fundit ishin palestinezë në Gaza. 
    “Izraeli po angazhohet në përpjekjen më vdekjeprurëse dhe më të qëllimshme për të vrarë dhe heshtur gazetarët që CPJ ka dokumentuar ndonjëherë, si dhe ka shkatërruar sistematikisht infrastrukturën mediatike në Gaza, ka shtrënguar censurën në të gjithë Bregun Perëndimor dhe Izraelin. Brenda Gazës, gazetarët raportojnë ngacmime dhe frikësime nga Hamasi. Duke heshtur shtypin, Izraeli po i hesht ata që dokumentojnë dhe dëshmojnë për atë që grupet e të drejtave të njeriut dhe ekspertët e OKB-së bien dakord se është një gjenocid”, thuhet në publikimin e Komitetit për Mbrojtjen e Gazetarëve, CPJ.  
    CPJ i bën thirrje bashkësisë ndërkombëtare që ta mbajë Izraelin përgjegjës për sulmet e tij të paligjshme ndaj gazetarëve; të sigurojë që medias ndërkombëtare t’i jepet qasje e menjëhershme dhe e pavarur në Gaza; dhe të hapë korridore humanitare për gazetarët. 
    Gjithashtu në shifra raportohet se 237 gazetarë janë vrarë, 162 janë plagosur, 92 të burgosur 
    “Shifrat përfshijnë vrasjet e lidhura me luftën të gazetarëve dhe punonjësve të medias në Gaza, Jemen, Liban, Iran dhe Izrael”.  
    Për më shumë informacion mbi numrin e gazetarëve të vrarë mund të referoheni në linkun e mëposhtëm.  

    Israel is responsible for 95% of journalist and media worker killings in the Middle East since October 7, 2023, according to CPJ data. More than three in every four journalists and media workers killed worldwide over the past two years were Palestinians in Gaza.… pic.twitter.com/1HaRWaf6bZ
    — Committee to Protect Journalists (@pressfreedom) October 14, 2025