“Droga”/ DASH: Shqiptarët po ‘shtrihen’ edhe në Azi, Afrikë e Australi. Paratë i pastrojnë me asete!
Foto ilustruese
TIRANË– Ambasada Amerikane në Shqipëri ka publikuar raportin e Strategjisë Ndërkombëtare të Kontrollit të Narkotikëve për vitin 2025. Postimi shoqërohet me një raport të Strategjisë Ndërkombëtare të Kontrollit të Narkotikëve 2025 (INCSR), që përshkruan trafikun e drogës dhe pastrimin e parave. Në dokument thuhet se autoritetet shqiptare kanë punuar në koordinim të vazhdueshëm me ato evropiane, të Amerikës së Jugut dhe Shtetet e Bashkuara në luftën kundër grupeve ndërkombëtare të trafikut të drogës, krimit të organizuar dhe pastrimit të parave. Por kërkojnë punë të vazhdueshme.
Sipas INCSR, grupet kriminale të udhëhequra nga shqiptarët kanë luajtur një rol të rëndësishëm duke zgjeruar trafikun nga Amerika Latine në vendet e Bashkimit Evropian dhe më gjerë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Por jo vetëm kaq. Përveç Evropës, bandat shqiptare po shtrihen edhe në pjesë të Azisë, Afrikës dhe Australisë. Këto zhvillime nënvizojnë në mënyrë dramatike rëndësinë e një koordinimi më të madh dhe ndarjes së barrës me BE-në e
“Ata përdorin veçanërisht ekonominë shqiptare sektori i ndërtimit, për të pastruar të ardhurat dhe për të kontribuar në korrupsion. Krimi i dhunshëm në Shqipëri, duke përfshirë atentatet, është shpesh e lidhur me krimin e organizuar dhe gjyqtarët, prokurorët, policia, politikanët, gazetarët dhe aktivistët janë nënshtruar frikësimit. Korrupsioni, sundimi i dobët i ligjit dhe papunësia nxisin problemin e trafikut të drogës në Shqipëri. Shqipëria duhet të vazhdojë përpjekjet për të forcuar sundimin e ligjit, për të forcuar rregulloret kundër pastrimit të parave,”-shkruhet ndër të tjera në raport.
Sipas raportit, korrupsioni, sundimi i dobët i ligjit dhe papunësia nxisin problemin e trafikut të drogës në Shqipëri.
PJESËT E RAPORTIT KU PËRMENDET SHQIPËRIA:
Zyra e OKB-së për Drogën dhe Krimin (UNODC) vuri në dukje se përdorimi i kokainës në Shtetet e Bashkuara ka mbetur relativisht e qëndrueshme gjatë dy dekadat e fundit, por kërkesa për kokainë në Evropë është rritur, ndoshta edhe duke e tejkaluar atë në Shtetet e Bashkuara. Belgjika, Holanda dhe Spanja raportuan vëllimet më të larta të konfiskimet, duke reflektuar rëndësinë e tyre si pika hyrëse për kokainën e trafikuar në Evropë. Ky trend ka sjellë një rritje korresponduese të aktivitetit kriminal ndërkufitar. Grupet europiane të krimit të organizuar po zgjerojnë gjurmën e tyre në Meksikë dhe Amerikën e Jugut dhe anasjelltas. Veçanërisht grupet kriminale të udhëhequra nga shqiptarët kanë luajtur një rol të rëndësishëm dhe gjithnjë e më shumë rol të sofistikuar në furnizimin e tregjeve ndërkombëtare me droga të paligjshme, duke zgjeruar trafikun rrugët nga Amerika Latine në vendet e Bashkimit Evropian, Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara dhe shfrytëzimi i aspekteve të ekonomisë shqiptare për të nxitur korrupsionin dhe krimi financiar. Agjencitë ligjzbatuese shqiptare janë koordinuar me autoritetet në Evropë, Amerikën e Jugut dhe Shtetet e Bashkuara për të ndihmuar në çmontimin e grupeve përgjegjës për trafikun e drogës dhe pastrimin e parave. Përveç Evropës, rrjetet kriminale transnacionale kanë zgjeruar gjithashtu trafikimin dhe konsumin e kokainës në pjesë të Azisë, Afrikës dhe Australisë. Këto zhvillime nënvizojnë në mënyrë dramatike rëndësinë e një koordinimi më të madh dhe ndarjes së barrës me BE-në e Shteteve të Bashkuara dhe partnerë të tjerë ndërkombëtarë.
Shqipëria
Grupet e krimit të organizuar të udhëhequra nga shqiptarët luajnë një rol të rëndësishëm në furnizimin ndërkombëtar tregjet e kanabisit, kokainës dhe heroinës. Këto grupe të krimit të organizuar të udhëhequra nga shqiptarët shfaqen gjithnjë e më të sofistikuara në krimet, komunikimet dhe teknikat e pastrimit të parave. Ata veprojnë në të gjithë Ballkanin, si dhe në Bashkimin Evropian (BE), Shtetet e Bashkuara, Kanada, Amerikën e Jugut, Mbretërinë e Bashkuar, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Turqia. Rrjetet kriminale shqiptare kanë akses të drejtpërdrejtë në prodhimin e kokainës në Amerikën e Jugut dhe rrjetet e trafikimit që sjellin kokainë në Evropë dhe në Mbretërinë e Bashkuar. Ata përdorin veçanërisht ekonominë shqiptare kryesisht sektorin e ndërtimit, për të pastruar të ardhurat dhe për të kontribuar në korrupsion. Krimi i dhunshëm në Shqipëri, duke përfshirë atentatet, është shpesh e lidhur me krimin e organizuar dhe gjyqtarët, prokurorët, policët, politikanët, gazetarët dhe aktivistët i janë nënshtruar frikësimit.
Shqipëria merr pjesë në Koalicionin Global për të Adresuar Kërcënimet e Drogave Sintetike, por gjatë zyrtarët e kësaj periudhe raportuese nuk raportuan se kishin konfiskuar fentanil ose droga të tjera sintetike. Prokuroria Speciale e Shqipërisë, Struktura Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) sekuestroi pasuri të konsiderueshme, duke përfshirë bizneset e automjeteve të pasurive të paluajtshme dhe paratë e gatshme. Korrupsioni, sundimi i dobët i ligjit dhe papunësia nxisin problemin e trafikut të drogës në Shqipëri. Shqipëria duhet të vazhdojë përpjekjet për të forcuar sundimin e ligjit, për të forcuar rregulloret kundër pastrimit të parave dhe mbikëqyrjen, dhe kundër ndikimit të grupeve të krimit të organizuar në të gjithë qeverinë dhe shoqërinë. Forcat ligjzbatuese shqiptare duhet të zgjerojnë bashkëpunimin me homologët ndërkombëtarë për të synojnë në mënyrë proaktive rrjetet kriminale transnacionale shqiptare. Shumica e drogave që kalojnë tranzit në Ekuador e kanë origjinën nga kokaina e prodhuar në Kolumbi. Grupet kriminale gjithashtu trafikojnë kimikate pararendëse kokaine, armë zjarri dhe eksplozivë në të gjithë Ekuadorin, në kufi me Perunë.
Shqipëria vazhdon të përparojë në përmirësimin e saj kundër pastrimit të parave/luftën kundër regjimi i financimit të terrorizmit (LPP/LFT). Shqipëria heton dhe ndjek penalisht nivelet e larta korrupsionit. Ministria e re Shtetërore e Administratës Publike dhe Antikorrupsionit krijoi strategji për përmirësimin e integritetit në sektorët e cenueshëm dhe parandalimin e korrupsionit në administratë. Agjencia e Mbikëqyrjes Policore zgjeroi hetimet dhe arrestimet e policisë
për sjellje të pahijshme, përfshirë korrupsionin. Megjithatë, sfidat vazhdojnë të forcohen. Organizatat kriminale shqiptare bashkëpunojnë me homologët në Evropë dhe Amerikën e Jugut, dhe trafiku i narkotikëve dhe krimi i organizuar janë burimet kryesore të fondeve të pastruara. Shumica e pastrimit të parave në Shqipëri janë të lidhura me trafikun e drogës dhe qenieve njerëzore. Ekonomia e Shqipërisë e bazuar kryesisht në para të gatshme. Remitancat dhe investimet nga jashtë ndonjëherë errësojnë burimet e fondeve. Kriminelët pastrojnë të ardhurat përmes blerjeve të pasurive të paluajtshme, projekteve të ndërtimit dhe biznese. Më 15 shkurt 2024, parlamenti legalizoi bastet sportive, duke përmbysur ligjin e vitit vitin 2018. Ligji i ri, i cili ka hyrë në fuqi më 27 mars 2024, legalizon vetëm bastet sportive dhe ka dhënë vetëm 10 licenca, por kjo ngre shqetësime se mbikëqyrja e dobët mund të lejojë krimin e organizuar të depërtojë në këtë aktivitet.
Zyrtarëve publikë u ndalohet të mbajnë para të konsiderueshme jashtë sistemit bankar. Ata duhet të deklarojnë pasuritë çdo vit. Kompanitë duhet të regjistrojnë pronarët përfitues dhe banka llogaritë. Struktura e Prokurorisë së Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) përdor ligjin antimafia, ligji i konfiskimit për sekuestrimin e pasurive që lidhen me trafikun e drogës dhe korrupsionin. Në vitin 2024, ministri i Brendshëm njoftoi ngritjen e Zyrës së Rikuperimit të Pasurive. Kjo zyrë do të ketë prioritet gjurmimin dhe sekuestrimin e aseteve dhe fondeve nga aktivitetet kriminale. Shqipëria dhe Shtetet e Bashkuara nuk kanë një traktat dypalësh të ndihmës juridike të ndërsjellë, ndonëse ata bashkëpunojnë në bazë të konventave shumëpalëshe dhe në përkushtim dhe reciprocitet.
Gjyqtarët dhe prokurorët vazhdojnë të verifikohen për pasuri të pashpjegueshme. Qeveria në Dhjetor 2024 përfundoi një proces të monitoruar ndërkombëtarisht për të verifikuar gjyqtarët dhe prokurorët duke shkarkuar ata me pasuri të pashpjegueshme ose lidhje me krimin e organizuar. Por ka pasur apelime. Që nga viti 2016, 44 për qind e gjyqtarëve dhe prokurorëve të shqyrtuar ishin miratuar për të vazhduar detyrën. Ligji kërkon që institucionet e tjera të pavarura të drejtësisë
të kryejë rishikime periodike për pasuri të pashpjegueshme. Inspektimet për shërbimet e parasë, bizneset, noterët dhe tenderat e qeverisë nuk janë të fuqishme. Shqipëria ka bërë hapa pozitivë; megjithatë, qeveria ende duhet të shtojë hetimet për pastrimin e parave dhe ndjekjeve penale për të luftuar korrupsionin, krimin e organizuar. Në vitin 2023, SPAK ka sekuestruar pasuri me vlerë 43 dollarë milionë dhe, në vitin 2024, vijuan arrestimet dhe konfiskimet e aseteve të ish-zyrtarëve të nivelit të lartët. Në shtator 2024, SPAK akuzoi ish-kryeministrin Sali Berisha për korrupsion për veprime zyrtare në dobi të interesave të familjes së tij. SPAK akuzoi edhe dhëndrin e tij për korrupsion dhe pastrim parash. Shqipëria duhet të zbatojë ligjet ekzistuese, të ndjekë udhëzimet rregullatore, të veprojë efektivisht dhe të zgjerojë kapacitetet e Policisë dhe Prokurorisë që këto institucione të fokusohen në korrupsionin, pastrimin e parave dhe krimet komplekse ekonomike./ZËRI
DOKUMENTI I PLOTË:
