Ish-presidenti i Filipineve drejt Gjykatës së Hagës, Duterte: Nëse kam kryer një mëkat, më dënoni në shtetin tim

11/03/2025

👁1803

Një aeroplan që mban ish-presidentin e Filipineve, Rodrigo Duterte, është larguar nga Manila, disa orë pasi Gjykata Ndërkombëtare Penale e Hagës (ICC) lëshoi një urdhër që e akuzonte atë për krime kundër njerëzimit për “luftën e tij kundër drogës” që ishte vdekjeprurëse.

79-vjeçari u arrestua nga policia pak pasi mbërriti në aeroportin ndërkombëtar të kryeqytetit nga Hong Kongu mëngjesin e ditës së sotme.
Presidenti aktual Ferdinand Marcos Jr konfirmoi se Duterte ishte larguar nga hapësira ajrore e Filipineve, gjatë rrugës për në Hagë, ku ka zyrat ICC.
Më herët, vajza e tij Sara, e cila tha se do ta shoqëronte në Hagë, tha se ai po dërgohej “me forcë” atje.
Duterte nuk ka kërkuar falje për goditjen e tij brutale kundër drogës, e cila solli mijëra viktima kur ai ishte president i Filipineve nga viti 2016 deri në 2022, dhe kryebashkiak i qytetit Davao më parë.
Pas arrestimit të tij, ai vuri në dyshim bazën e urdhër-arrestit, duke pyetur: “Çfarë krimi kam kryer?” në një video të postuar në internet nga vajza e tij Veronica Duterte.
“Nëse kam kryer një mëkat, më procedoni në gjykatat filipinase, me gjyqtarë filipinas dhe unë do ta lejoj veten të burgosem në vendin tim”, tha ai në një video të mëvonshme.
Në përgjigje të arrestimit të tij, në emër të tij u ngrit një peticion në Gjykatën e Lartë, duke u kërkuar atyre që të mos përmbushin kërkesën.
Në të, Duterte i kërkoi gjykatës të përmbahet nga “zbatimi ose ndihma në zbatimin e çdo urdhër-arresti të lëshuar nga ICC… dhe të pezullojë të gjitha format e bashkëpunimit me ICC-në derisa çështja është në pritje”.
Sipas një deklarate nga zëdhënësi i gjykatës, ish-presidenti gjithashtu bëri thirrje për një deklaratë se tërheqja e Filipineve nga GJNP në 2019 “përfundoi efektivisht” juridiksionin e saj mbi vendin dhe popullin e tij.
ICC thotë se ka ende autoritet në Filipine mbi krimet e supozuara të kryera përpara se vendi të tërhiqej si anëtar.
Disa nga mbështetësit e Dutertes u mblodhën në portat e bazës ajrore Villamor, brenda kompleksit të aeroportit, ku ish-presidenti u dërgua pas arrestimit të tij. Media shtetërore tha se më shumë se 370 policë ishin vendosur atje dhe në “vende të tjera kyçe” për të siguruar ruajtjen e paqes.
Ndërsa mbështetësit e tij e kanë kritikuar arrestimin, aktivistët e kanë quajtur atë një “moment historik” për ata që humbën jetën në luftën e tij të drogës dhe familjet e tyre, tha Koalicioni Ndërkombëtar për të Drejtat e Njeriut në Filipine (ICHRP).
“Harku i universit moral është i gjatë, por sot ai është përkulur para drejtësisë. Arrestimi i Dutertes është fillimi i përgjegjësisë për vrasjet masive që përcaktuan sundimin e tij brutal,” tha kryetari i ICHRP, Peter Murphy.
Duterte kishte qenë në Hong Kong për të bërë fushatë për zgjedhjet e ardhshme afatmesme të 12 majit, ku kishte planifikuar të kandidonte sërish për kryebashkiak të Davaos.
Pamjet e transmetuara në televizionin lokal treguan atë duke u larguar nga aeroporti duke përdorur një bastun. Autoritetet thonë se ai është në “shëndet të mirë” dhe po merr kujdes nga mjekët e qeverisë.
“Cili është mëkati im? Unë bëra gjithçka në kohën time për paqen dhe një jetë paqësore për popullin filipinas,” i tha ai një turme brohoritëse të emigrantëve filipinas përpara se të largohej nga Hong Kongu.
“Lufta kundër drogës”
Duterte shërbeu si kryebashkiak i Davaos, një metropol jugor, për 22 vjet dhe e ka bërë atë një nga vendet më të sigurta të vendit nga krimet e rrugës.
Ai përdori reputacionin e paqes dhe rendit të qytetit për t’u paraqitur si një politikan anti-establishmentit që flet ashpër për të fituar zgjedhjet e vitit 2016 me një rezultat dërrmues.
Me retorikë të zjarrtë, ai mblodhi forcat e sigurisë për të vrarë të dyshuarit për drogë. Më shumë se 6,000 të dyshuar u vranë nga policia ose sulmues të panjohur gjatë fushatës, por grupet e të drejtave thonë se numri mund të jetë më i lartë.
Një raport i mëparshëm i OKB-së zbuloi se shumica e viktimave ishin të rinj, meshkuj të varfër urbanë dhe se policia, e cila nuk ka nevojë për bastisje ose urdhra arresti për të kryer bastisje shtëpie, i detyronte sistematikisht të dyshuarit të bënin deklarata vetëinkriminuese ose rrezikonin të përballeshin me forcën vdekjeprurëse.
Kritikët thanë se fushata synonte shtytësit e nivelit të rrugës dhe nuk arriti të kapte bosët e mëdhenj të drogës. Shumë familje pohuan gjithashtu se viktimat, djemtë, vëllezërit ose burrat e tyre, ishin thjesht në vendin e gabuar në kohën e gabuar.
Hetimet në parlament vunë në dukje një “skuadër vdekjeje” të errët të gjuetarëve të dhuratave që synonin të dyshuarit për drogë. Duterte ka mohuar akuzat për abuzim.
“Mos vini në dyshim politikat e mia, sepse unë nuk kërkoj falje, asnjë justifikim. Unë bëra atë që duhej të bëja dhe nëse e besoni apo jo… Unë e bëra për vendin tim,” i tha Duterte një hetimi parlamentar në tetor.
“Unë e urrej drogën dhe këtë duhet ta dini mirë”, tha ai.
ICC së pari mori parasysh abuzimet e supozuara në vitin 2016 dhe filloi hetimin e saj në vitin 2021. Ai mbulonte rastet nga nëntori 2011, kur Duterte ishte kryebashkiak i Davaos, deri në mars 2019, përpara se Filipinet të tërhiqeshin nga ICC.