Lajmidites.com

Tag: unesco

  • SHBA-ja do të largohet përsëri nga UNESCO, vetëm 2 vjet pasi iu ribashkua

    SHBA-ja do të largohet përsëri nga UNESCO, vetëm 2 vjet pasi iu ribashkua

    Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë bërë të ditur të martën se do ta braktisin përsëri agjencinë e Organizatës së Kombeve të Bashkuara për edukim, shkencë dhe kulturë, për shkak se besojnë se përfshirja e tyre në të nuk është në interesin e tyre kombëtar, dhe se UNESCO-ja mbështet gjuhë kundër Izraelit.

    Ky vendim vjen vetëm dy vjet pasi Shtetet e Bashkuara iu ribashkuan UNESCO-s, pas largimit më 2018, gjatë administratës së parë të presidentit Donald Trump, raporton AP.
    Zëdhënësja e Departamentit amerikan të Shtetit, Tammy Bruce, ka thënë se tërheqja lidhet me agjendën e perceptuar të UNESCO-s për “mbështetjen e kauzave përçarëse sociale dhe kulturore”.

    Ajo ka shtuar, në një komunikatë, se vendimi i UNESCO-s “për ta pranuar ‘Shtetin e Palestinës’ si shtet anëtar është tejet problematik, në kundërshtim me politikën e SHBA-së, dhe se i kontribuon ashpërsimit të retorikës kundër Izraelit brenda organizatës”.
    Vendimi do të hyjë në fuqi në fund të dhjetorit të vitit 2026.
    Kjo do të jetë hera e tretë që SHBA-ja do të largohet nga UNESCO-ja, e cila ka selinë në Paris, dhe hera e dytë gjatë një administrate Trump. Ajo iu ribashkua agjencisë për herë të fundit më 2023, nën administratën e Joe Bidenit.
    Drejtorja e përgjithshme e UNESCO-s, Audrey Azoulay, ka thënë se me keqardhje “të thellë” ka pranuar vendimin e SHBA-së, por ka thënë se ai ishte i pritshëm, dhe se agjencia “është përgatitur për të”.
    Ajo ka mohuar akuzat për anim kundër Izraelit.
    “Këto akuza janë në kundërshti me realitetin e përpjekjeve të UNESCO-s, veçanërisht në fushën e edukimit për Holokaustin dhe luftën kundër antisemitizmit”, është shprehur ajo.
    Administrata Trump njoftoi më 2017 se SHBA-ja do të tërhiqej nga UNESCO-ja, duke e akuzuar organizatën për anim kundër Izraelit. Vendimi hyri në fuqi një vit më vonë. SHBA-ja dhe Izraeli ndërprenë financimin e UNESCO-s, pasi organizata votoi për përfshirjen e Palestinës së shtet anëtar më 2011.
    Tërheqja e SHBA-së pritet të ketë ndikim mbi UNESCO-n, për shkak se Uashingtoni mundëson një pjesë të buxhetit të organizatës.
    Por, UNESCO-ja pritet t’ia dalë, teksa ka diversifikuar burimet e financimit gjatë viteve të fundit, ndërsa kontributi i SHBA-së është tkurrur, duke përbërë vetëm 8 për qind të buxhetit të përgjithshëm të organizatës.
    Azoulay është zotuar se UNESCO-ja do të vazhdojë të kryejë misionin e saj, pavarësisht “resurseve të reduktuara”, teksa ka bërë të ditur se organizata nuk po planifikon ta shkurtojë stafin e saj tani për tani.
    “Qëllimi i UNESCO-s është t’i pranojë të gjitha kombet e botës, dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë dhe do të jenë gjithmonë të mirëseardhura”, është shprehur ajo.
    “Ne do të vazhdojmë do të punojmë ngushtë me të gjithë partnerët tanë amerikanë në sektorin privat, në organizata të shkencës dhe jofitimprurëse, dhe do të zhvillojmë dialog politik me administratën dhe me Kongresin amerikan”, ka thënë Azoulay.
    Shtetet e Bashkuara ishin tërhequr nga UNESCO-ja edhe gjatë administratës së Ronald Reaganit, më 1984, duke e konsideruar organizatën të keqmenaxhuar, të korruptuar dhe të keqpërdorur për avancimin e interesave të Bashkimit Sovjetik.
    SHBA-ja ishte kthyer në UNESCO më 2003, gjatë presidencës së George W. Bushit./REL

  • Presidenti Trump tërheq SHBA-në nga UNESCO për herë të dytë

    Presidenti Trump tërheq SHBA-në nga UNESCO për herë të dytë

    Presidenti Donald Trump ka njoftuar se Shtetet e Bashkuara do të tërhiqen përsëri nga Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsimin, Shkencën dhe Kulturën (UNESCO). Ky vendim përsërit atë që ai mori gjatë mandatit të tij të parë, i cili u anullua më pas nga Presidenti Joe Biden. Tërheqja e SHBA-së nga kjo agjenci me qendër në Paris do të hyjë në fuqi më 31 dhjetor 2026.Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Anna Kelly, deklaroi se vendimi i Presidentit Trump është marrë pasi UNESCO, sipas tij, mbështet çështje “woke” dhe ndarëse që janë në kundërshtim me vlerat që ka votuar populli amerikan. Ajo gjithashtu e kritikoi agjencinë për promovimin e një agjende globaliste që është në kundërshtim me politikën e jashtme “Amerika e Para”.Në përgjigje, Drejtoresha e UNESCO-s, Audrey Azoulay, shprehu keqardhjen për vendimin, por theksoi se ky hap ishte i pritshëm dhe agjencia kishte bërë përgatitjet e nevojshme. Pavarësisht humbjes së financimeve nga SHBA, e cila ka kontribuar tradicionalisht me një pjesë të konsiderueshme të buxhetit, UNESCO ka diversifikuar burimet e saj financiare dhe tani mbështetet në kontribuime nga shtete të tjera dhe donatorë privatë.Ky është një tjetër rast ku Presidenti Trump ka distancuar Shtetet e Bashkuara nga organizata ndërkombëtare gjatë udhëheqjes së tij, pas tërheqjes nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, Marrëveshja e Parisit për Klimën dhe Këshilli i të Drejtave të Njeriut i OKB-së. Edhe pse mandati i dytë i Trump ka vijuar me tërheqje nga disa iniciativa globale, e ardhmja e UNESCO-s pa pjesëmarrjen e SHBA-së mbetet e pasigurt.

  • Trump nxjerr sërish SHBA nga UNESCO: Organizatë e përçarë

    Trump nxjerr sërish SHBA nga UNESCO: Organizatë e përçarë

    Donald Trump

    SHBA-Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka vendosur të tërheqë vendin nga Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë (UNESCO), ka bërë të ditur një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë për CNN.
    “Presidenti Trump ka vendosur të tërhiqet nga UNESCO – një organizatë që mbështet kauza kulturore dhe sociale ‘woke’, të përçara dhe të shkëputura nga politikat e shëndosha për të cilat amerikanët votuan në nëntor,” u shpreh zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Anna Kelly.
    Ky vendim përbën një goditje për UNESCO-n, një agjenci me qendër në Paris e themeluar pas Luftës së Dytë Botërore me synimin për të promovuar paqen përmes bashkëpunimit ndërkombëtar në fushat e arsimit, shkencës dhe kulturës. Ndër iniciativat më të njohura të UNESCO-s janë shpallja e Vendeve të Trashëgimisë Botërore.
    SHBA ishte një ndër themeluesit e UNESCO-s në vitin 1945, por u tërhoq për herë të parë në vitin 1984, duke akuzuar agjencinë për menaxhim të dobët financiar dhe paragjykim ndaj interesave amerikane. Pas rreth 20 vitesh, në vitin 2003, nën administratën e presidentit George W. Bush, SHBA u rikthye në UNESCO, pasi agjencia kishte ndërmarrë reforma të rëndësishme.
    Aktualisht, SHBA mbulon rreth 8% të buxhetit të përgjithshëm të UNESCO-s, një rënie e ndjeshme krahasuar me 20% që kontribuonte para tërheqjes së parë të ndërmarrë nga Trump gjatë mandatit të tij të parë. Kjo tërheqje pritet të ketë pasoja të mëdha si për funksionimin e UNESCO-s, ashtu edhe për rolin e SHBA në bashkëpunimin global për çështje kulturore dhe arsimore./ZËRI

  • Trump nxjerr sërish SHBA nga UNESCO, çfarë pasojash ka ky vendim

    Trump nxjerr sërish SHBA nga UNESCO, çfarë pasojash ka ky vendim

    Shtetet e Bashkuara të Amerikës do të tërhiqen nga Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë (UNESCO), sipas dy diplomatëve europianë, ndërsa presidenti Donald Trump vazhdon të largojë vendin nga institucionet ndërkombëtare që prej kohësh i ka kritikuar ashpër.
    Shtëpia e Bardhë nuk ka reaguar ende zyrtarisht në lidhje me këtë vendim, ndërsa raportimi vjen nga burime diplomatike dhe është konfirmuar edhe nga New York Post, duke cituar një zyrtar të administratës amerikane.
    Ky vendim përbën një goditje për UNESCO-n, një agjenci me qendër në Paris e themeluar pas Luftës së Dytë Botërore me synimin për të promovuar paqen përmes bashkëpunimit ndërkombëtar në fushat e arsimit, shkencës dhe kulturës. Ndër iniciativat më të njohura të UNESCO-s janë shpallja e Vendeve të Trashëgimisë Botërore.
    Trump kishte ndërmarrë hapa të ngjashëm edhe gjatë mandatit të tij të parë, duke e nxjerrë SHBA-në nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), Këshilli i të Drejtave të Njeriut i OKB-së, marrëveshja globale për ndryshimet klimatike dhe marrëveshja bërthamore me Iranin. Presidenti Joe Biden, pas marrjes së detyrës në vitin 2021, i riktheu Shtetet e Bashkuara në këto organizata dhe marrëveshje, përfshirë edhe UNESCO-n.
    Por me Trump sërish në Shtëpinë e Bardhë, SHBA ka nisur një tjetër cikël tërheqjeje nga trupat ndërkombëtarë. Ai ka vendosur tashmë të tërhiqet nga OBSH dhe të ndalojë financimin për agjencinë e OKB-së për ndihmën ndaj refugjatëve palestinezë (UNRWA), si pjesë e një rishikimi më të gjerë të pjesëmarrjes së SHBA në agjencitë e Kombeve të Bashkuara, i cili pritet të përfundojë në muajin gusht.
    SHBA ishte një ndër themeluesit e UNESCO-s në vitin 1945, por u tërhoq për herë të parë në vitin 1984, duke akuzuar agjencinë për menaxhim të dobët financiar dhe paragjykim ndaj interesave amerikane. Pas rreth 20 vitesh, në vitin 2003, nën administratën e presidentit George W. Bush, SHBA u rikthye në UNESCO, pasi agjencia kishte ndërmarrë reforma të rëndësishme.
    Aktualisht, SHBA mbulon rreth 8% të buxhetit të përgjithshëm të UNESCO-s, një rënie e ndjeshme krahasuar me 20% që kontribuonte para tërheqjes së parë të ndërmarrë nga Trump gjatë mandatit të tij të parë. Kjo tërheqje pritet të ketë pasoja të mëdha si për funksionimin e UNESCO-s, ashtu edhe për rolin e SHBA në bashkëpunimin global për çështje kulturore dhe arsimore.

  • Gjirokastra feston 20-vjetorin e hyrjes në UNESCO

    Gjirokastra feston 20-vjetorin e hyrjes në UNESCO

    Në këtë mënyrë, Gjirokastra festoi përvjetorin e 20-të të përfshirjes në listën e pasurive të ruajtura nga UNESCO.
    Festa u përqendrua në zonën muzeale, ndërsa në qendër të saj ishte padyshim polifonia, e cila po ashtu ruhet si pasuri botërore.
    Në qytetin e gurtë mundohen që polifoninë ta ruajnë e ta trashëgojnë ndër breza.
    Aktiviteti u ndoq me interes edhe nga vizitorë të shumtë të cilët ndodhen në qytetin e gurtë në këtë periudhë.
    Më pas, festa u zhvendos në skenën e madhe të kalasë së Gjirokastrës, ku pati një aktivitet artistik. Organizime të tilla do të vijojnë gjatë gjithë verës në qytetin e gurtë.
    Tv Klan

  • Presidenti Begaj firmos dekretin, shkarkon Besiana Kadarenë nga detyra si ambasadore në UNESCO

    Presidenti Begaj firmos dekretin, shkarkon Besiana Kadarenë nga detyra si ambasadore në UNESCO

    Presidenti i Republikës, Bajram Begaj, ka shkarkuar Besiana Kadarenë nga detyra e ambasadores së Shqipërisë pranë UNESCO-s. Besiana, e bija e shkrimtarit të njohur Ismail Kadare, ka mbajtur më parë postin e ambasadores shqiptare në Organizatën e Kombeve të Bashkuara në Nju Jork. Në vitin 2021, me dekret të ish-presidentit Ilir Meta, ajo u emërua në detyrën pranë UNESCO-s, të cilën e ka ushtruar deri më tani.
    “Zonja Besiana Kadare lirohet nga detyra e Ambasadorit të Jashtëzakonshëm dhe Fuqiplotë të Republikës së Shqipërisë pranë Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Edukimin, Shkencën dhe Kulturën (UNESCO), rezident”, thuhet në dekretin e firmosur nga presidenti Bajram Begaj.

  • Ishte ambasadore e Shqipërisë pranë UNESCO-s, lirohet nga detyra vajza e Kadaresë

    Ishte ambasadore e Shqipërisë pranë UNESCO-s, lirohet nga detyra vajza e Kadaresë

    Presidenti i Republikës, Bajram Begaj, ka dekretuar lirimi nga detyra të ambasadores së Shqipërisë pranë UNESCO-s, Besiana Kadare.
    Vajza e shkrimtarit të njohur Ismail Kadare, e ka mbajtur këtë post diplomatik për vite me radhë, duke luajtur një rol të rëndësishëm në promovimin e trashëgimisë kulturore shqiptare dhe përfshirjen e saj në listën e trashëgimive botërore të mbrojtura.
    Besiana Kadare, u emërua në këtë post më 1 tetor të vitit 2021, me dekret të Presidentit të asaj kohe, Ilir Meta. Më parë, ajo ka qenë ambasadore e vendit në OKB.

  • Presidenti Begaj liron nga detyra vajzën e Ismail Kadaresë, mbante postin si ambasadore e Shqipërisë në UNESCO

    Presidenti Begaj liron nga detyra vajzën e Ismail Kadaresë, mbante postin si ambasadore e Shqipërisë në UNESCO

    Presidenti Bajram Begaj, ka liruar nga detyra Besiana Kadarenë, vajzën e shkrimtarit Ismail Kadare. Besiana Kadare mban detyrën e ambasadores së Shqipërisë në UNESCO.
    PRESIDENTI

    D E K R E T
    PËR LIRIM AMBASADORI NGA DETYRA
    Në mbështetje të nenit 92, shkronja “dh”, nenit 93 të Kushtetutës, si dhe nenit 26, pika 2 të ligjit nr. 23/2015, “Për shërbimin e jashtëm të Republikës së Shqipërisë”, me propozim të Kryeministrit,
    D E K R E T O J:
    Neni 1
    Zonja Besiana Kadare lirohet nga detyra e Ambasadorit të Jashtëzakonshëm dhe Fuqiplotë të Republikës së Shqipërisë pranë Organizatës së Kombeve të Bashkuara për Edukimin, Shkencën dhe Kulturën (UNESCO), rezident.
    Neni 2
    Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.

  • 20 vite në UNESCO, në 2005 Gjirokastra u fut në listën e trashëgimisë botërore

    20 vite në UNESCO, në 2005 Gjirokastra u fut në listën e trashëgimisë botërore

    Gjirokastra shënoi 20 vjet që prej përfshirjes në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Qyteti u njoh në vitin 2005 për vlerat e tij të jashtëzakonshme universale, si një shembull i ruajtur i një qyteti me strukturë urbane tradicionale, banesa karakteristike prej guri dhe tradita të gjalla kulturore. 

    Në aktivitetet kulturore që celebruan 20 vjetorin u theksuan si elementë kyç mjeshtëria në ndërtimin dhe mirëmbajtjen e qytetit historik, roli i komunitetit vendas si edhe bashkëpunimi ndërkombëtar në mbrojtjen e trashëgimisë.
    “15 korriku është një ditë e veçantë. Qyteti është tashmë një pasuri përbotshme. Gjirokastritët po rikthehen, po investojnë dhe po i japin jetë lagjeve historike. Vetëm këtë vit janë regjistruar mbi 600 mijë vizitorë”, tha Flamur Golemi, kryetar i bashkisë së Gjirokastrws.
    “Ne jemi shumë krenarë që festojmë 20 vjet në UNESCO. Unë, si pjesë e isopolifonisë, mendoj se e kemi mbajtur këtë trashëgimi gjallë”, u shpreh Roland Çenko, këngëtari i polifonisë.
    “Gjirokastra është pjesë e trashëgimisë kulturore botërore, falë njerëzve të saj. Ne kemi kontribuar në pasurimin arkitekturor dhe kulturor të qytetit përmes bashkëpunimeve”, tha Ambasadori italian në Shqipëri, Marko Alberti.
    “Qyteti nuk u ndërtua nga arkitektë të jashtëm, por nga vetë banorët, në një kohë kur nuk kishte plane urbanistike, shtet apo ligje por mjeshtërit ndoqën me përpikëri parimet e harmonisë me natyrën dhe godinat u vendosën në harmoni me njëra-tjetrën”, u shpreh Odise Kote, prefekt i qarkut.
    Në këto dy dekada, Gjirokastra është përballur me problematika që janë adresuar në mënyrë të pjesshme. Raportet e UNESCO-s kanë evidentuar ndër vite nevojën e planeve të qarta të menaxhimit, kanë tërhequr vëmendje për ndërtimet pa leje dhe projektet infrastrukturore me ndikim të mundshëm në zonën historike, siç ishte bypass-i në krah të kalasë.
    Në vitin 2017, Gjirokastra doli nga lista e trashëgimisë së rrezikuar, pas vlerësimeve pozitive për restaurimin e pazarit historik, fasadave, kalldrëmeve dhe kontrollin më të mirë të ndërtimit në zonën e mbrojtur.
    Një numër i konsiderueshëm banesash tradicionale janë restauruar nga pronarët dhe janë përshtatur për qëllime mikpritjeje. Sipas të dhënave nga sektori i monumenteve të kulturës, mbeten të rrezikuara edhe rreth 30 ndërtesa të tjera.
    Aktualisht, qyteti vlerësohet për progresin në aspektin e mirëmbajtjes dhe kontrollit urban, por në raportin e fundit, UNESCO sërisht kërkon plane më të qarta për menaxhimin e turizmit dhe respektimin e Kartës së Venecias për restaurimin.
     
     

    Top Channel

  • Gjirokastra 20 vjet në UNESCO, Rama: Përjetësisht pasuri e shpirtit

    Gjirokastra 20 vjet në UNESCO, Rama: Përjetësisht pasuri e shpirtit

    Gjirokastra feston sot 20-vjetorin e anëtarësimit në UNESCO.
    Në këtë ditë kryeministri Edi Rama ka shpërndarë pamje nga qyteti i gurtë.
    Përmes një postimi në rrjetet sociale, Rama shkruan se Gjirokastra është tashmë pasuri e shpirtit dhe pasuri botërore.
    “Mirëmëngjes, dhe nga Gjirokastra që kremton 20 vjetorin si pasuri Botërore në UNESCO dhe përjetësisht pasuri e shpirtit, ju uroj ditë të mbarë!”
    Kujtojmë se Gjirokastra u përfshi në listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në vitin 2005, falë arkitekturës unike të qytetit.

  • Ja si duket Gjirokastra në 20-vjetorin e saj si pasuri botërore në UNESCO (VIDEO)

    Ja si duket Gjirokastra në 20-vjetorin e saj si pasuri botërore në UNESCO (VIDEO)

    Politikë E Martë, 15 Korrik 2025 09:08

    “Dhe nga Gjirokastra që kremton 20-vjetorin si pasuri Botërore në UNESCO dhe përjetësisht pasuri e shpirtit, ju uroj ditë të mbarë”, shkruan Kryeministri Edi Rama në një postim në rrjetet sociale.

  • Gjirokastra, 20 vite në UNESCO, Rama ndan pamjet: Pasuri e botës dhe e shpirtit

    Gjirokastra, 20 vite në UNESCO, Rama ndan pamjet: Pasuri e botës dhe e shpirtit

    Kryeministri Edi Rama ka ndarë këtë të martë, 15 korrik, disa pamje nga Gjirokastra, teksa ky qytet i lashtë dhe me vlera të rralla historike kremton 20-vjetorin e shpalljes si pasuri botërore nga UNESCO.

    Në një postim të shkurtër në rrjetet sociale, Rama shkruan: “Mirëmëngjes, dhe nga Gjirokastra që kremton 20 vjetorin si pasuri Botërore në UNESCO dhe përjetësisht pasuri e shpirtit, ju uroj ditë të mbarë!”

    Rama promovon herë pas here qytete historike dhe destinacione kulturore shqiptare, duke i shoqëruar me foto, video dhe mesazhe frymëzuese.

     

    Gjirokastra u përfshi në listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në vitin 2005, falë arkitekturës unike të qytetit, kalasë monumentale, rrugicave me kalldrëm dhe historisë së saj shekullore që përfshin shtresa të pasura kulturore otomane dhe shqiptare.

    Përveç vlerave historike, qyteti është gjithashtu një pikë e rëndësishme turistike, që vit pas viti tërheq vizitorë vendas dhe të huaj, të cilët mahniten nga bukuria e rrallë dhe autenticiteti i tij.

  • UNESCO i jep Maqedonisë së Veriut edhe një shans për Ohrin

    UNESCO i jep Maqedonisë së Veriut edhe një shans për Ohrin

    Ohri

    POGRADEC- Komiteti për Trashëgiminë Botërore i UNESCO-s, në mbledhjen e 47-të në Paris, miratoi një amendament të propozuar nga përfaqësuesit maqedonas, me të cilin u kërkua shtyrja e futjes së rajonit të Ohrit në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik. Me këtë, autoritetet maqedonase morën kushte të reja – që deri më 1 shkurt të vitit 2026 të dorëzojnë një raport për masat e ndërmarra për mbrojtje.
    Amendamenti u dorëzua nga delegacioni maqedonas, i cili kërkoi të tërhiqet Projektvendimi që propozon qartazi regjistrimin e rajonit si të rrezikuar. Komiteti diskutoi për herë të tretë për statusin e Ohrit, në rrethana kur 39 organizata të shoqërisë civile nga Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria kërkuan që ai të regjistrohet në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik, me arsyetimin se kjo do t’i hapte rrugë një procesi të rehabilitimit, nën mbikëqyrjen e vazhdueshme të Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë – UNESCO. Pas votimit, përfaqësuesit e tyre thanë se janë “të neveritur nga vendimi”, por se do të vazhdojnë të luftojnë për mbrojtjen e rajonit të Ohrit.
    Pavarësisht tri misioneve të ekspertëve dhe paralajmërimeve tash e dy dekada, ata theksojnë se Komiteti sërish nuk e miratoi rekomandimin për ta futur Ohrin në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik. Organizatat e shoqërisë civile besojnë se një gjë e tillë shpërblen neglizhencën institucionale dhe minon vetë parimet e konventës së UNESCO-s.
    “Ne besojmë se vendimi i Komitetit tradhtoi parimet mbi të cilat u formua dhe minoi – në mënyrë aktive – vetë thelbin e Konventës së Trashëgimisë Botërore”, thanë përmes një deklarate organizatat e shoqërisë civile.
    Pas vendimit, ato bënë thirrje që Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria ta shfrytëzojnë me përgjegjësi këtë mundësi, “duke i ndalur menjëherë të gjitha projektet shkatërruese” dhe “duke treguar përkushtim të vërtetë për ruajtjen e vlerave unike të rajonit”.
    Çfarë do të thoshte vendosja e Ohrit në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik?
    Nëse Komiteti do ta vendoste Ohrin në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria do të obligoheshin të krijonin një plan të posaçëm masash korrigjuese, për ta rikthyer Ohrin në “gjendjen e dëshiruar të ruajtjes”, thotë për Radion Evropa e Lirë Iskra Stojkovska, nga organizata Front 21/42, e cila është në mesin e atyre që kërkojnë që Ohri të vendoset në atë listë.
    “Kjo do të thoshte që shteti duhet të miratojë një sërë masash të sakta korrigjuese, që do të çonin nga gjendja aktuale në gjendjen e dëshiruar të vlerave. Kjo do ta vinte shtetin nën një trysni shumë më të madhe nga UNESCO-ja, por, gjithashtu, ai do të fitonte qasje në fonde shtesë”, thotë Stojkovska.
    Përveç kësaj, ministrat e Mbrojtjes së Mjedisit dhe të Kulturës do të duhej të miratonin një ndalesë të veçantë për kryerjen e aktiviteteve të ndryshme në zonën e mbrojtur. Kjo parashihet edhe me Ligjin për Menaxhimin e Trashëgimisë Botërore Natyrore dhe Kulturore. Sesioni i 47-të i Komitetit të Trashëgimisë Botërore filloi më 6 korrik në selinë e UNESCO-s në Paris, ku vazhdojnë diskutimet nëse disa vende të trashëgimisë botërore, përfshirë rajonin e Ohrit, duhet të përfshihen në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik. Në dokument, UNESCO kërkoi që Maqedonia e Veriut të forcojë menjëherë mbrojtjen e Kënetës së Studençishtës, t’i ndalojë të gjitha aktivitetet ndërtimore aktuale dhe të planifikuara në afërsi të saj, përfshirë kompleksin hotelier “Gorica”, dhe të rishikojë draft-ligjin për shpalljen e kënetës park natyror.
    Qëllim thuhet se është harmonizimi i ligjit me standardet e Bashkimit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) dhe me konstatimet e misionit monitorues të UNESCO-s nga viti 2024.
    Në vend të mbrojtjes, heshtje dhe akuza të ndërsjella
    Por, pavarësisht asaj që thuhet në Projektvendim, Qeveria maqedonase njoftoi se do t’u kërkojë përfaqësuesve të institucioneve maqedonase që marrin pjesë në mbledhjen e UNESCO-s, të propozojnë një amendament për tërheqjen e propozimit. Në ditët para votimit, partitë shkëmbyen akuza: Qeveria akuzoi Qeverinë e mëparshme për neglizhencë sistematike, ndërsa opozita pretendoi se Qeveria aktuale nuk ka ndërmarrë asnjë masë thelbësore. E, sipas organizatave të shoqërisë civile, autoritetet lokale dhe qendrore për vite me radhë kanë lejuar ndërtime të pakontrolluara dhe kanë injoruar rekomandimet e UNESCO-s.
    “Ne kemi punuar në Ohër që 11 vjet dhe nuk ka asnjë ndryshim midis qeverisjes lokale dhe asaj qendrore, asnjë ndryshim se cila parti qeveris në cilin nivel… Grindjet mes tyre se kush është fajtor tregojnë vetëm se ata nuk kanë lëvizur asnjë milimetër”, thotë Stojkovska.
    Shtatëmbëdhjetë organizata nga Maqedonia e Veriut, 13 nga Shqipëria dhe një rrjet evropian prej 15 organizatash kërkuan nëpërmjet një letre nga Komiteti që rajoni i Ohrit të vendoset në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik. Organizatat maqedonase përfshijnë: Eco Logic, Transparency International – Macedonia, Ohrid SOS dhe Institutin Societas Civilis për Demokraci.
    Nga Shqipëria janë, mes tjerave, Fondacioni H2O dhe Aktiv Mobiliti. Organizata nga Republika Çeke, Kroacia, Serbia, Bullgaria kërkojnë gjithashtu mbrojtjen e Ohrit. Ato thonë se për shkak të moszbatimit të të gjitha planeve dhe projekteve të mëparshme për mbrojtje dhe për shkak të “shkatërrimit”, Ohri po humbet autenticitetin e tij.
    “Ne i kërkojmë Komitetit të Trashëgimisë Botërore, në sesionin e tij të 47-të në Paris, që të mbrojë dhe ruajë rajonin e Ohrit për të gjitha brezët e ardhshëm, duke miratuar Projektvendimin për përfshirjen e tij në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik”, thuhet në deklaratën e tyre të përbashkët.
    Ato kujtojnë se alarmet e para për urbanizimin e tepërt dhe degradimin e Ohrit iu dërguan UNESCO-s që në vitin 1998 dhe shtojnë se, pavarësisht rekomandimeve nga misionet e ekspertëve në vitet 2017, 2020 dhe 2024, nuk është ndërmarrë gati asgjë thelbësore. Projektet infrastrukturore që rrezikojnë edhe më shumë rajonin, vazhdojnë, si: autostrada A2 dhe hekurudha e Korridorit 8. Kërkesat për vlerësimin strategjik mjedisor dhe vlerësimin e ndikimit në trashëgimi, gjithashtu, nuk janë zbatuar.
    Ekspertët e UNESCO-s kanë konfirmuar tri herë se Ohri i plotëson kriteret për përfshirje në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në  Rrezik, por se Komiteti po u jep afate të reja Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë, sipas organizatave të shoqërisë civile. Ato paralajmërojnë se kjo “kohë për reformë” është duke u keqpërdorur për projekte të reja të dëmshme dhe degradim të mëtejshëm.
    I njohur në botë, i shkatërruar në shtëpi
    Rajoni i Ohrit u shpall trashëgimi botërore në vitin 1979, ndërsa në vitin 2019 ky status u zgjerua edhe në pjesën shqiptare të liqenit, për shkak të vlerave natyrore të tij. Liqeni i Ohrit është njëri prej liqeneve më të vjetra dhe më të thella në Evropë. Statusi i trashëgimisë botërore rrit ndjeshëm dukshmërinë globale – çka sjell rritje të turizmit dhe përfitime ekonomike për banorët lokalë, si: vende të reja pune apo zhvillim të bizneseve të vogla. Ai sjell edhe përfitime të tjera – nga mbrojtja ligjore dhe institucionale deri te qasja në ndihma teknike dhe financiare ndërkombëtare.
    Por, rajoni i Ohrit është de facto në rrezik dhe kjo duhet pranuar, thotë Stojkovska.
    “Ohri është shkatërruar nga korrupsioni dhe krimi – ne vetë po e shkatërrojmë”, përfundon ajo./REL

  • Komiteti për Trashëgiminë Botërore i UNESCO-s i jep Maqedonisë së Veriut edhe një shans për Ohrin

    Komiteti për Trashëgiminë Botërore i UNESCO-s i jep Maqedonisë së Veriut edhe një shans për Ohrin

    Komiteti për Trashëgiminë Botërore i UNESCO-s, në mbledhjen e 47-të në Paris, miratoi një amendament të propozuar nga përfaqësuesit maqedonas, me të cilin u kërkua shtyrja e futjes së rajonit të Ohrit në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik.
    Me këtë, autoritetet maqedonase morën kushte të reja – që deri më 1 shkurt të vitit 2026 të dorëzojnë një raport për masat e ndërmarra për mbrojtje.

    Amendamenti u dorëzua nga delegacioni maqedonas, i cili kërkoi të tërhiqet Projektvendimi që propozon qartazi regjistrimin e rajonit si të rrezikuar.
    Komiteti diskutoi për herë të tretë për statusin e Ohrit, në rrethana kur 39 organizata të shoqërisë civile nga Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria kërkuan që ai të regjistrohet në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik, me arsyetimin se kjo do t’i hapte rrugë një procesi të rehabilitimit, nën mbikëqyrjen e vazhdueshme të Agjencisë së Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë – UNESCO.
    Pas votimit, përfaqësuesit e tyre thanë se janë “të neveritur nga vendimi”, por se do të vazhdojnë të luftojnë për mbrojtjen e rajonit të Ohrit.
    Pavarësisht tri misioneve të ekspertëve dhe paralajmërimeve tash e dy dekada, ata theksojnë se Komiteti sërish nuk e miratoi rekomandimin për ta futur Ohrin në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik.
    Organizatat e shoqërisë civile besojnë se një gjë e tillë shpërblen neglizhencën institucionale dhe minon vetë parimet e konventës së UNESCO-s.
    “Ne besojmë se vendimi i Komitetit tradhtoi parimet mbi të cilat u formua dhe minoi – në mënyrë aktive – vetë thelbin e Konventës së Trashëgimisë Botërore”, thanë përmes një deklarate organizatat e shoqërisë civile.
    Pas vendimit, ato bënë thirrje që Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria ta shfrytëzojnë me përgjegjësi këtë mundësi, “duke i ndalur menjëherë të gjitha projektet shkatërruese” dhe “duke treguar përkushtim të vërtetë për ruajtjen e vlerave unike të rajonit”.
    Çfarë do të thoshte vendosja e Ohrit në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik?Nëse Komiteti do ta vendoste Ohrin në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria do të obligoheshin të krijonin një plan të posaçëm masash korrigjuese, për ta rikthyer Ohrin në “gjendjen e dëshiruar të ruajtjes”, thotë për Radion Evropa e Lirë Iskra Stojkovska, nga organizata Front 21/42, e cila është në mesin e atyre që kërkojnë që Ohri të vendoset në atë listë.
    “Kjo do të thoshte që shteti duhet të miratojë një sërë masash të sakta korrigjuese, që do të çonin nga gjendja aktuale në gjendjen e dëshiruar të vlerave. Kjo do ta vinte shtetin nën një trysni shumë më të madhe nga UNESCO-ja, por, gjithashtu, ai do të fitonte qasje në fonde shtesë”, thotë Stojkovska.
    Përveç kësaj, ministrat e Mbrojtjes së Mjedisit dhe të Kulturës do të duhej të miratonin një ndalesë të veçantë për kryerjen e aktiviteteve të ndryshme në zonën e mbrojtur.
    Kjo parashihet edhe me Ligjin për Menaxhimin e Trashëgimisë Botërore Natyrore dhe Kulturore.
    Sesioni i 47-të i Komitetit të Trashëgimisë Botërore filloi më 6 korrik në selinë e UNESCO-s në Paris, ku vazhdojnë diskutimet nëse disa vende të trashëgimisë botërore, përfshirë rajonin e Ohrit, duhet të përfshihen në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik.
    Në dokument, UNESCO kërkoi që Maqedonia e Veriut të forcojë menjëherë mbrojtjen e Kënetës së Studençishtës, t’i ndalojë të gjitha aktivitetet ndërtimore aktuale dhe të planifikuara në afërsi të saj, përfshirë kompleksin hotelier “Gorica”, dhe të rishikojë draft-ligjin për shpalljen e kënetës park natyror.
    Qëllim thuhet se është harmonizimi i ligjit me standardet e Bashkimit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN) dhe me konstatimet e misionit monitorues të UNESCO-s nga viti 2024.
    Në vend të mbrojtjes, heshtje dhe akuza të ndërsjellaPor, pavarësisht asaj që thuhet në Projektvendim, Qeveria maqedonase njoftoi se do t’u kërkojë përfaqësuesve të institucioneve maqedonase që marrin pjesë në mbledhjen e UNESCO-s, të propozojnë një amendament për tërheqjen e propozimit.
    Në ditët para votimit, partitë shkëmbyen akuza: Qeveria akuzoi Qeverinë e mëparshme për neglizhencë sistematike, ndërsa opozita pretendoi se Qeveria aktuale nuk ka ndërmarrë asnjë masë thelbësore.
    E, sipas organizatave të shoqërisë civile, autoritetet lokale dhe qendrore për vite me radhë kanë lejuar ndërtime të pakontrolluara dhe kanë injoruar rekomandimet e UNESCO-s.
    “Ne kemi punuar në Ohër që 11 vjet dhe nuk ka asnjë ndryshim midis qeverisjes lokale dhe asaj qendrore, asnjë ndryshim se cila parti qeveris në cilin nivel… Grindjet mes tyre se kush është fajtor tregojnë vetëm se ata nuk kanë lëvizur asnjë milimetër”, thotë Stojkovska.
    Shtatëmbëdhjetë organizata nga Maqedonia e Veriut, 13 nga Shqipëria dhe një rrjet evropian prej 15 organizatash kërkuan nëpërmjet një letre nga Komiteti që rajoni i Ohrit të vendoset në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik.
    Organizatat maqedonase përfshijnë: Eco Logic, Transparency International – Macedonia, Ohrid SOS dhe Institutin Societas Civilis për Demokraci.
    Nga Shqipëria janë, mes tjerave, Fondacioni H2O dhe Aktiv Mobiliti.
    Organizata nga Republika Çeke, Kroacia, Serbia, Bullgaria kërkojnë gjithashtu mbrojtjen e Ohrit.
    Ato thonë se për shkak të moszbatimit të të gjitha planeve dhe projekteve të mëparshme për mbrojtje dhe për shkak të “shkatërrimit”, Ohri po humbet autenticitetin e tij.
    “Ne i kërkojmë Komitetit të Trashëgimisë Botërore, në sesionin e tij të 47-të në Paris, që të mbrojë dhe ruajë rajonin e Ohrit për të gjitha brezët e ardhshëm, duke miratuar Projektvendimin për përfshirjen e tij në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik”, thuhet në deklaratën e tyre të përbashkët.
    Ato kujtojnë se alarmet e para për urbanizimin e tepërt dhe degradimin e Ohrit iu dërguan UNESCO-s që në vitin 1998 dhe shtojnë se, pavarësisht rekomandimeve nga misionet e ekspertëve në vitet 2017, 2020 dhe 2024, nuk është ndërmarrë gati asgjë thelbësore.
    Projektet infrastrukturore që rrezikojnë edhe më shumë rajonin, vazhdojnë, si: autostrada A2 dhe hekurudha e Korridorit 8.
    Kërkesat për vlerësimin strategjik mjedisor dhe vlerësimin e ndikimit në trashëgimi, gjithashtu, nuk janë zbatuar.
    Ekspertët e UNESCO-s kanë konfirmuar tri herë se Ohri i plotëson kriteret për përfshirje në Listën e Vendeve të Trashëgimisë Botërore në Rrezik, por se Komiteti po u jep afate të reja Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë, sipas organizatave të shoqërisë civile.
    Ato paralajmërojnë se kjo “kohë për reformë” është duke u keqpërdorur për projekte të reja të dëmshme dhe degradim të mëtejshëm.
    I njohur në botë, i shkatërruar në shtëpiRajoni i Ohrit u shpall trashëgimi botërore në vitin 1979, ndërsa në vitin 2019 ky status u zgjerua edhe në pjesën shqiptare të liqenit, për shkak të vlerave natyrore të tij.
    Liqeni i Ohrit është njëri prej liqeneve më të vjetra dhe më të thella në Evropë.
    Statusi i trashëgimisë botërore rrit ndjeshëm dukshmërinë globale – çka sjell rritje të turizmit dhe përfitime ekonomike për banorët lokalë, si: vende të reja pune apo zhvillim të bizneseve të vogla.
    Ai sjell edhe përfitime të tjera – nga mbrojtja ligjore dhe institucionale deri te qasja në ndihma teknike dhe financiare ndërkombëtare.
    Por, rajoni i Ohrit është de facto në rrezik dhe kjo duhet pranuar, thotë Stojkovska.
    “Ohri është shkatërruar nga korrupsioni dhe krimi – ne vetë po e shkatërrojmë”, përfundon ajo.
    Përgatiti: Valona Tela / REL

  • UNESCO vlerëson progresin e Shqipërisë në ruajtjen e Trashëgimisë Botërore, Gonxhja: Kemi punë përpara

    UNESCO vlerëson progresin e Shqipërisë në ruajtjen e Trashëgimisë Botërore, Gonxhja: Kemi punë përpara

    Në Sesionin e 47-të të Komitetit të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, delegacioni shqiptar paraqiti arritjet e rëndësishme në menaxhimin dhe mbrojtjen e katër pasurive kryesore të përfshira në Listën e Trashëgimisë Botërore: Parku Kombëtar i Butrintit, Qendrat Historike të Beratit dhe Gjirokastrës, si dhe Rajoni i Liqenit të Ohrit – një pasuri e përbashkët me Maqedoninë e Veriut.
    Komiteti miratoi tri projekt-vendime që konfirmojnë progresin dhe angazhimin e Shqipërisë për ruajtjen dhe zhvillimin e qëndrueshëm të këtyre pasurive. Butrinti u vlerësua për përmirësimet në menaxhim, investimet në infrastrukturë dhe projektet kërkimore e restauruese. Berati dhe Gjirokastra për ruajtjen e integritetit historik, ndërsa Rajoni i Liqenit të Ohrit për bashkëpunimin ndërkufitar dhe përparimin e shënuar në administrim.
    Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit dhe Ministria e Turizmit dhe Mjedisit paraqitën qëndrim të përbashkët për Ohërin, duke theksuar rëndësinë e koordinimit institucional dhe përkushtimin për menaxhim të integruar.
    Përmes një reagimi publik, ministri Blendi Gonxhja theksoi se vendimet e miratuara janë një konfirmim domethënës për punën e bërë deri më tani, por edhe një paralajmërim për sfidat që duhen përballuar me profesionalizëm dhe vizion. “Na pret ende shumë punë përpara,” – tha ai, duke theksuar nevojën për angazhim të të gjithë aktorëve, përfshirë autoritetet vendore, institucionet kërkimore dhe partnerët publikë e privatë të trashëgimisë kulturore.

  • UNESCO pr/vendim për shpalljen e liqenit të Ohrit pasuri në rrezik, Zhupa:Një regres në mbrojtjen e…

    UNESCO pr/vendim për shpalljen e liqenit të Ohrit pasuri në rrezik, Zhupa:Një regres në mbrojtjen e…

    Nga Julia Vrapi
    Liqeni i Ohrit pjesa shqiptare është në listën e trashëgimisë së UNESCO-s që nga korriku i vitit 2019, por rekomandimet që janë lënë për të mbrojtur këtë pasuri botërore nuk janë zbatuar nga institucionet, ku problem janë dhe planet ndërtimore. Deputetja e Partisë Demokratike Ina Zhupa deklaroi një ditë më parë se liqeni i Ohrit do të inskriptohet në listën e trashëgimisë botërore në rrezik. Zhupa deputete e PD dhe kryetare e komisionit përgjegjës për kulturën vë në dukje se kjo që po ndodh me liqenin e Ohrit është një regres në mbrojtje të pasurive trashëgimi botërore. “Fatkeqësisht ajo që kishim parashikuar ndodhi.
    Është nga ato rastet kur nuk do doje të kishe të drejtë por askush nuk i vuri veshin vendimeve të mëparshme të UNESCO-s dhe qindra kundërshtimeve tona publike. Në projekt vendimin për Liqenin e Ohrit, që po diskutohet në Sesionin e 47 të Komitetit të Trashëgimisë Botërore, UNESCO pasi e kishte përsëritur disa herë nga viti 2020 shqetësimin e saj më të thellë ndaj miratimit të Parkut Ujor Drilon -Tushemisht dhe i kishte kërkuar qeverisë që të ndalë menjëherë zbatimin e projektit ka dalë me qëndrimin se: Liqeni i Ohrit do të inskriptohet në listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik. Një lajm shumë i keq për Shqipërinë, një regres në mbrojtjen e pasurive trashëgimi botërore”, shprehet Zhupa.
    Në deklaratën e saj Zhupa thotë se çdo vendim i mëparshëm i UNESCO-s ka rënë vesh të shurdhët dhe në syrin qorr të qeverisë dhe klientëve. “Kjo situatë vjen nga shtimi i planeve ndërtimore të qeverisë falë ndryshimit të ligjit të zonave të mbrojtura dhe dorëzimi pa kushte te AADF, koncesionari i Butrintit, të cilët kanë 7 nga 15 nënprojektet e Parkut Ujor, përfshirë parkingje, dhe natyrisht Qendrën e Vizitorëve. Propaganda Kumbaro- Granoff sic mund të shikoni dhe disa pamje nga kronikat gati të show flisnin për mbrojtje ndërkohë që UNESCO jo vetëm e kundërshton por ka arritur deri aty sa të kërkojë penalizim si një mënyrë të reflektuar dhe respektuar standardet”, shprehet Zhupa.
    Zbatimi i masave rregullatore
    Liqeni i Ohrit është përfshirë në listën e UNESCO-s si pasuri e kombinuar e trashëgimisë, natyrore dhe kulturore. Ina Zhupa deputete e PD shprehet se UNESCO kërkon që qeveria të ndalojë ndërtimet dhe të zbatojë në mënyrë rigoroze masat rregullatore për mbrojtjen e VJU të pasurisë. “UNESCO shpreh keqardhje të thellë për ndërtimin e një kompleksi pesëkatësh në Tushemisht dhe ngritjen e zonave zhvillimore pranë Tushemishtit, Burimeve të Drilonit dhe Gadishullit të Linit pa vlerësime të përshtatshme të ndikimit të tyre në mjedis.
    Ata kërkojnë nga qeveria shqiptare në mënyrë të qartë dhe të prerë që: a) Të rishikojë dhe reduktojë zhvillimin në Tushemisht në përputhje me kërkesat për ruajtjen e Vlerave të Jashtëzakonshme Universale; b) Të ndryshojë Planin e Përgjithshëm Vendor të Pogradecit për të përjashtuar mundësitë e urbanizimit në zona ekologjikisht të ndjeshme, përfshirë ato midis Tushemishtit dhe Burimeve të Drilonit, si dhe në Gadishullin e Linit; c) Të zbatojë në mënyrë rigoroze masat rregullatore për mbrojtjen e VJU të pasurisë. Pra kërkon që qeveria shqiptare të heqi dorë nga ndërtimet në zonat e mbrojtura”, vijon Zhupa në deklaratën e saj. Sipas Zhupës, UNESCO kërkon atë që kanë kërkuar dhe ata dhe vazhdojnë kërkojnë dhe me betejën për ligjin e zonave të mbrojtura në Gjykatën Kushtetuese për të mos qenë para situatave të tilla, ku rrezikohet mosekzistenca më e pasurive me vlera universale dhe ato shpallen në rrezik. Si kryetare e komisionit përgjegjës për kulturën Zhupa thotë se kërkon respektimin dhe zbatimin një më një të rekomandimeve të UNESCO-s pa asnjë vonesë. “Mbështes UNESCO-n në monitorimin që i bën Shqipërisë për mbrojtjen e pasurive kombëtare të inskriptuara në të”, shprehet ajo. Ndër të tjera në deklaratën e saj, Zhupa thotë se duhet të vendosen para përgjegjësisë ligjore ata që shkelin ligjet dhe dëmtojnë trashëgiminë kulturore-natyrore shqiptare.
    “I bëj thirrje publike Prokurorisë të hapë menjëherë çështjen penale për të vendosur para përgjegjësisë ligjore të gjithë aktorët qeveritarë, lokalë apo të AADF-së, që qëllimshëm kanë shkelur rekomandimet e UNESCO-s dhe ligjet e shtetit shqiptar dhe po shkatërrojnë me vetëdije trashëgiminë kulturore-natyrore shqiptare”, vijon Ina Zhupa deputete e PD në deklaratën e saj. Liqeni i Ohrit, pjesa shqiptare u bë pasuri e UNESCO në 5 korrik 2019 me vendim të Komitetit të Trashëgimisë Botërore në sesionin e 43 të mbajtur në BAKU, Azerbajxhan. Liqeni i Ohrit, është një nga liqenet më të mëdha në Gadishullin Ballkanik dhe llogaritet si një nga më të vjetrit në botë. Pjesa më e madhe e liqenit i përket Maqedonisë së Veriut, kurse pjesa tjetër, Shqipërisë.

  • Shuplakë për qeverinë! Ndërtimet pa kriter, UNESCO shpall pasuri në rrezik liqenin e Ohrit

    Shuplakë për qeverinë! Ndërtimet pa kriter, UNESCO shpall pasuri në rrezik liqenin e Ohrit

    Deputetja Ina Zhupa ka reaguar ndaj vendimit të UNESCO-s për të futur Liqenin e Ohrit në listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik, duke e quajtur këtë një zhvillim të rëndë për Shqipërinë dhe një pasojë të drejtpërdrejtë të neglizhencës së qeverisë.
    Sipas Zhupës, paralajmërimet e përsëritura ndër vite janë injoruar qëllimisht nga institucionet shqiptare, ndërsa vendimet janë marrë në funksion të interesave klienteliste dhe planeve ndërtimore që cenojnë rëndë zonat e mbrojtura. Ajo thekson se UNESCO ka kërkuar ndalimin e menjëhershëm të projekteve si Parku Ujor Drilon–Tushemisht dhe ndryshime në planifikimin urban të Pogradecit, ndërkohë që apelon për ndjekje penale ndaj të gjithë zyrtarëve dhe palëve të përfshira në shkelje.
    Deklarata
    Fatkeqësisht ajo që kishim parashikuar ndodhi. Është nga ato rastet kur nuk do doje të kishe të drejtë por askush nuk i vuri veshin vendimeve të meparshme të UNESCO dhe qindra kundërshtimeve tona publike.
    Në projekt vendimin për Liqenin e Ohrit, që po diskutohet në Sesionin e 47 të Komitetit të Trashëgimisë Botërore, UNESCO pasi e kishte përsëritur disa herë nga viti 2020 shqetësimin e saj më të thellë ndaj miratimit të Parkut Ujor Drilon -Tushemisht dhe i kishte kërkuar qeverisë që të ndalë menjëherë zbatimin e projekt ka dalë me qëndrimin se: Liqeni i Ohrit do të inskriptohet në listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik.
    Një lajm shumë i keq për Shqipërinë, një regres në mbrojtjen e pasurive trashëgimi botërore. Cdo vendim i mëparshëm i UNESCO ka rënë vesh të shurdhët dhe në syrin qorr të qeverisë dhe klientëve.
    Kjo situatë vjen nga shtimi i planeve ndërtimore të qeverisë falë ndryshimit të ligjit të zonave të mbrojtura dhe dorëzimi pa kushte te AADF, koncesionari i Butrintit, të cilët kanë 7 nga 15 nënprojektet e Parkut Ujor, përfshirë parkingje, dhe natyrisht Qendrën e Vizitorëve.
    Propaganda Kumbaro- Granoff sic mund të shikoni dhe disa pamje nga kronikat gati të show flisnin për mbrojtje ndërkohë që UNESCO jo vetëm e kundërshton por ka arritur deri aty sa të kërkoj penalizim si një mënyrë të reflektuar dhe respektuar standartet.
    UNESCO pasi shpreh keqardhje të thellë për ndërtimin e një kompleksi pesëkatësh në Tushemisht dhe ngritjen e zonave zhvillimore pranë Tushemishtit, Burimeve të Drilonit dhe Gadishullit të Linit pa vlerësime të përshtatshme të ndikimit të tyre në mjedis.
    Ata kërkojnë nga qeveria shqiptare në mënyrë të qartë dhe të prerë që:a) Të rishikojë dhe reduktojë zhvillimin në Tushemisht në përputhje me kërkesat për ruajtjen e Vlerave të Jashtëzakonshme Universale;b) Të ndryshojë Planin e Përgjithshëm Vendor të Pogradecit për të përjashtuar mundësitë e urbanizimit në zona ekologjikisht të ndjeshme, përfshirë ato midis Tushemishtit dhe Burimeve të Drilonit, si dhe në Gadishullin e Linit;c) Të zbatojë në mënyrë rigoroze masat rregullatore për mbrojtjen e VJU të pasurisë.
    Pra kërkon që qeveria shqiptare të heqi dorë nga ndërtimet në zonat e mbrojtura, mos të betonizoj Pogradecin, Drilonin, Tushemishtin, Linin dhe çdo gjë që i del para sepse kjo nuk i shërben as vendit dhe as mbrojtjes së pasurisë me vlera të jashtëzakonshme universale. UNESCO kërkon ata që e kemi kërkuar edhe ne dhe vazhdojmë kërkojmë dhe me betejën për ligjin e zonave të mbrojtura në Gjykatën Kushtetuese. Pikërishtqë mos jemi para situatave të tilla ku rrezikojmë mos ekzistencën më të pasurive me vlera të jashtëzakonshme universale dhe ato shpallen në rrezik.
    Si kryetare e komisionit përgjegjës për kulturën kërkoj respektimi dhe zbatimi një më një i rekomandimeve të UNESCO-s pa asnjë vonesë. Dhe mbështes UNESCO në monitorimin që i bën Shqipërisë për mbrojtjen e pasurive kombëtare të inskriptuara në të.
    Në peshore janë dollarët e AADF, fitimet e oligarkëve dhe shkeljet e përfitimet e qeverisë, dhe nga ana tjetër është interesi publik dhe ruajta e trashëgimisë natyrore dhe kulturore dhe të VJU-ve të pacënuara. Qytetarët dhe ne zgjedhim të dytën dhe do të qëndrojmë deri në fund për mbrojtjen e tyre.
    Gjithashtu edhe i bëj thirrje publike Prokurorisë të hapë menjëherë çështjen penale për të vendosur para përgjegjësisë ligjore të gjithë aktorët qeveritarë, lokalë apo të AADF-së, që qëllimshëm kanë shkelur rekomandimet e UNESCO-s dhe ligjet e shtetit shqiptar dhe po shkatërrojnë me vetëdije trashëgiminë kulturore-natyrore shqiptare.

  • Berati 17-vjeto në UNESCO, nga qytet-muze në histori suksesi turistik

    Berati 17-vjeto në UNESCO, nga qytet-muze në histori suksesi turistik

    Më 8 korrik 2008, qyteti i Beratit iu bashkua Listës së Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, duke u njohur ndërkombëtarisht për vlerat e tij unike arkitektonike, historike dhe kulturore. Sot, 17 vjet më pas, Berati nuk është vetëm një qytet në UNESCO e qytet i shpallur muze nga Shqipëria që nga viti 1961, por një destinacion i gjallë që mishëron më së miri bashkëjetesën mes së lashtës dhe të sotmes.Që prej vitit 2008, shumëçka ka ndryshuar. Infrastruktura rrugore, dikur pengesë për të vizituar qytetin, është përmirësuar ndjeshëm, duke e bërë Beratin më të arritshëm për vizitorët vendas e të huaj. Por vetëm në vitet e fundit qyteti ka njohur një hov të vërtetë zhvillimi, duke u kthyer në një nga pikat më dinamike të turizmit kulturor në Shqipëri.Janë shtuar ndjeshëm strukturat akomoduese, numri i bar-kafeneve dhe restoranteve është rritur, dhe janë kryer punime restauruese jo vetëm në fasadat e shtëpive karakteristike, por edhe në mjediset publike dhe monumentet kryesore.Lagje historike si Mangalemi dhe zona pranë urës së Goricës, që dikur shfaqeshin të braktisura, sot janë kthyer në zona plot jetë, ngjyra dhe gjallëri. Kjo falë investimeve publike dhe private, por edhe kthimeve të emigrantëve që kanë rikthyer në jetë banesat e të parëve, duke i transformuar në bujtina mikpritëse, restorante autentike dhe hapësira kulturore.Sot, Berati është një qytet që jeton turizmin gjatë gjithë vitit. Vetëm gjatë periudhës janar-maj 2025 priti 370 mijë turistë, një shifër që dëshmon se trashëgimia, kur shoqërohet me përkujdesje, vizion dhe dashuri për vendin, mund të kthehet në motor zhvillimi.Një trashëgimi që frymëzon edhe sotBerati, për shkak të objekteve muzeale me vlera të mëdha kombëtare, ishte shpallur qytet-muze që në vitin 1961. Kalaja e Beratit, ura me 7 harqe e Goricës, katedralja “Fjetja e Shën Mërisë”, Muzeu Onufri, Epitafi i Gllavenicës, Kodiku i Purpurt i Beratit, etj., përbëjnë pasurinë historike të qytetit 2400-vjeçar.Pas hyrjes në UNESCO (Organizatën për Edukim, Shkencë dhe Kulturë të Kombeve të Bashkuara), ku vendi ynë aderon që prej vitit 1958, qyteti i “një mbi një dritareve” filloi të promovonte vlerat monumentale dhe të përfaqësohej ndërkombëtarisht së bashku me qytetin e Gjirokastrës, si një sit i përbashkët për shkak të ngjashmërisë arkitektonike dhe historike.Berati, sipas UNESCO-s, është dëshmitar i bashkëjetesës së komuniteteve të ndryshme fetare dhe kulturore përgjatë shekujve. Në kriterin e tretë të arsyes së nënshkrimit të Beratit në UNESCO shprehimisht thuhet se: Berati dhe Gjirokastra janë një dëshmi e shquar e diversitetit të shoqërive urbane në Ballkan, dhe të jetëgjatësisë së mënyrave të jetës të cilat sot pothuajse janë zhdukur.Kriteri i katërt përmend se dy qytetet janë dëshmi e jashtëzakonshme për llojet e ndryshme të monumenteve dhe banesave popullore urbane gjatë periudhës Klasike Osmane, në vazhdimësi me kulturat mesjetare që e paraprinë atë. Ky është një vlerësim mjaft i rëndësishëm për qytetin e Beratit, i cili sot renditet mes 600 vendeve të botës që janë në UNESCO si rrjedhojë e trashëgimisë së tyre universale./Diaspora Shqiptare/.

  • Berati 17-vjet në UNESCO, nga qytet-muze në histori suksesi turistik

    Berati 17-vjet në UNESCO, nga qytet-muze në histori suksesi turistik

    Më 8 korrik 2008, qyteti i Beratit iu bashkua Listës së Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, duke u njohur ndërkombëtarisht për vlerat e tij unike arkitektonike, historike dhe kulturore. Sot, 17 vjet më pas, Berati nuk është vetëm një qytet në UNESCO e qytet i shpallur muze nga Shqipëria që nga viti 1961, por një destinacion i gjallë që mishëron më së miri bashkëjetesën mes së lashtës dhe të sotmes.Që prej vitit 2008, shumëçka ka ndryshuar. Infrastruktura rrugore, dikur pengesë për të vizituar qytetin, është përmirësuar ndjeshëm, duke e bërë Beratin më të arritshëm për vizitorët vendas e të huaj. Por vetëm në vitet e fundit qyteti ka njohur një hov të vërtetë zhvillimi, duke u kthyer në një nga pikat më dinamike të turizmit kulturor në Shqipëri.Janë shtuar ndjeshëm strukturat akomoduese, numri i bar-kafeneve dhe restoranteve është rritur, dhe janë kryer punime restauruese jo vetëm në fasadat e shtëpive karakteristike, por edhe në mjediset publike dhe monumentet kryesore.Lagje historike si Mangalemi dhe zona pranë urës së Goricës, që dikur shfaqeshin të braktisura, sot janë kthyer në zona plot jetë, ngjyra dhe gjallëri. Kjo falë investimeve publike dhe private, por edhe kthimeve të emigrantëve që kanë rikthyer në jetë banesat e të parëve, duke i transformuar në bujtina mikpritëse, restorante autentike dhe hapësira kulturore.Sot, Berati është një qytet që jeton turizmin gjatë gjithë vitit. Vetëm gjatë periudhës janar-maj 2025 priti 370 mijë turistë, një shifër që dëshmon se trashëgimia, kur shoqërohet me përkujdesje, vizion dhe dashuri për vendin, mund të kthehet në motor zhvillimi.Një trashëgimi që frymëzon edhe sotBerati, për shkak të objekteve muzeale me vlera të mëdha kombëtare, ishte shpallur qytet-muze që në vitin 1961. Kalaja e Beratit, ura me 7 harqe e Goricës, katedralja “Fjetja e Shën Mërisë”, Muzeu Onufri, Epitafi i Gllavenicës, Kodiku i Purpurt i Beratit, etj., përbëjnë pasurinë historike të qytetit 2400-vjeçar.Pas hyrjes në UNESCO (Organizatën për Edukim, Shkencë dhe Kulturë të Kombeve të Bashkuara), ku vendi ynë aderon që prej vitit 1958, qyteti i “një mbi një dritareve” filloi të promovonte vlerat monumentale dhe të përfaqësohej ndërkombëtarisht së bashku me qytetin e Gjirokastrës, si një sit i përbashkët për shkak të ngjashmërisë arkitektonike dhe historike.Berati, sipas UNESCO-s, është dëshmitar i bashkëjetesës së komuniteteve të ndryshme fetare dhe kulturore përgjatë shekujve. Në kriterin e tretë të arsyes së nënshkrimit të Beratit në UNESCO shprehimisht thuhet se: Berati dhe Gjirokastra janë një dëshmi e shquar e diversitetit të shoqërive urbane në Ballkan, dhe të jetëgjatësisë së mënyrave të jetës të cilat sot pothuajse janë zhdukur.Kriteri i katërt përmend se dy qytetet janë dëshmi e jashtëzakonshme për llojet e ndryshme të monumenteve dhe banesave popullore urbane gjatë periudhës Klasike Osmane, në vazhdimësi me kulturat mesjetare që e paraprinë atë. Ky është një vlerësim mjaft i rëndësishëm për qytetin e Beratit, i cili sot renditet mes 600 vendeve të botës që janë në UNESCO si rrjedhojë e trashëgimisë së tyre universale./Diaspora Shqiptare/.

  • Zyrtarisht në UNESCO! Fototeka “Marubi” përfshihet në Regjistrin Ndërkombëtar të Kujtesës së Botës

    Zyrtarisht në UNESCO! Fototeka “Marubi” përfshihet në Regjistrin Ndërkombëtar të Kujtesës së Botës

    Fototeka Kombëtare “Marubi” ka marrë një nga vlerësimet më të larta ndërkombëtare në fushën e trashëgimisë kulturore.
    Arkivi i negativëve, objekteve dhe dokumenteve të Pietro dhe Kel Marubi është përfshirë zyrtarisht në Regjistrin Ndërkombëtar të Kujtesës së Botës pranë UNESCO.

    Ky çertifikim është dhënë nga vetë Drejtoresha e Përgjithshme e UNESCO-s, Audrey Azoulay, dhe konfirmon rëndësinë unike të koleksionit Marubi për historinë vizuale të Shqipërisë dhe rajonit.
    Arkivi ruhet në Muzeun Kombëtar të Fotografisë “Marubi” në Shkodër dhe përmban një pasuri të jashtëzakonshme shqiptare.
    “Jemi të lumtur të ndajmë me ju këtë njohje ndërkombëtare për trashëgiminë tonë kulturore , një pasuri që na përket të gjithëve”, thuhet në njoftimin e institucionit.