Vdekja nuk ndihet vetëm nga njerëzit, zgjuarsia e sorrave ka grishur studiuesit dhe befasuar njohjen tonë

Kur një sorrë dallon një sorrë tjetër të ngordhur, ajo thërret për të paralajmëruar të tjerët, dhe shpejt një grup i tërë mblidhet rreth të ndjerit. Ata rrinë në heshtje, përkulen dhe përpiqen të kuptojnë se çfarë ka ndodhur. Kjo sjellje ka mahnitur shkencëtarët dhe ka hapur dyer të reja në fushën e njohjes së inteligjencës së zogjve, duke sugjeruar se kjo nuk është thjesht një përgjigje instinktive, por një proces mendimi i ndërlikuar.
Sorrat, të mençura dhe sociale, mund të duket se janë të preokupuara me vdekjen e anëtarëve të tyre të komunitetit. Ka diçka tejet interesante në këtë sjellje: duket se ata mund të përpiqen të “mësojnë” nga ngjarjet fatkeqe dhe të shmangin rrezikun. Shkencëtarët që studiojnë këtë fenomen kanë zbuluar se sorrat janë të jashtëzakonshme në njohjen e rrezikut. Në një eksperiment të veçantë, studiuesit përdorën maska dhe sorra të ngordhura për të provuar reagimin e sorrave. Sorrat mësuan të lidhin këto objekte me rrezikun dhe, madje pas disa javësh, ato vazhduan të “qortonin” individët që i mbanin ato. Ky është një tregues i aftësisë së tyre për të mësuar nga përvoja dhe për të përshtatur sjelljen e tyre në përputhje me kërcënimet që përballen.

Një tjetër eksperiment ka treguar se sorrat janë në gjendje të përdorin teknologji për të studiuar dhe përmirësuar sjelljen e tyre. Studiuesit kanë përdorur dronë për të monitoruar sorrat dhe për të kuptuar mënyrën se si ato reagojnë ndaj ngjarjeve të ndryshme. Ky përdorim i teknologjisë tregon se zogjtë mund të adaptohen në mjedise të reja dhe të përdorin mjete për të studiuar dhe përmirësuar sjelljen e tyre.
Një fakt tjetër i mahnitshëm është se truri i sorrës është aktivizuar në mënyrë të ngjashme me trurin e njeriut kur ato përballen me situata komplekse. Studimet e imazhit të trurit kanë treguar se kur sorrat përpiqen të kuptojnë një ngjarje të rëndësishme, si vdekjen e një anëtari të grupit, ato përdorin pjesë të trurit që janë përgjegjës për vendimmarrjen komplekse, një aftësi që shpesh lidhet me nivele të larta të inteligjencës.
Nëse kjo është e vërtetë, atëherë sorrat mendojnë më shumë se thjesht për mbijetesën. Ato duket se janë në gjendje të përpunojnë informacion dhe të bëjnë lidhje të thella rreth rrezikut dhe ngjarjeve të mëdha, duke i ndihmuar ato të shmangin të njëjtin fat që mund të kenë përjetuar individët e tjerë të grupit. Si pasojë, studimi i sjelljes së sorrës mund të ofrojë një dritare interesante në mënyrën se si njerëzit përballen me vdekjen dhe si ritualet tona të vdekjes mund të kenë evoluar.
Një fakt tjetër që do të ishte i dobishëm është që sorrat janë të njohura për aftësinë e tyre të jashtëzakonshme për të mbajtur inat. Në një eksperiment të njohur, sorrat kanë reaguar ndaj individëve që u kishin shkaktuar dëm në të kaluarën, duke i identifikuar ata në mënyrë të qartë dhe i kanë ndëshkuar me një sjellje të ftohtë dhe të pasigurt. Ky është një tregues i fortë se si sorrat mund të ruajnë kujtime të detajuara dhe të përdorin këto kujtime për të marrë vendime në të ardhmen.
Shkencëtarët gjithashtu kanë zbuluar se sorrat mund të përdorin vegla për të kryer detyra të komplikuara, duke përdorur kallëpe të natyrshme dhe objekte të tjera të zakonshme për të krijuar mjete që u ndihmojnë në mbledhjen e ushqimit ose kryerjen e veprimeve të tjera. Një eksperiment i njohur ka treguar se sorrat janë të afta të krijojnë vegla të thjeshta nga objektet që ndodhin natyrshëm rreth tyre, dhe kjo i ndihmon ato të mbijetojnë dhe të përshtaten me mjedisin.
Ky niveli i njohurive dhe aftësisë për të marrë vendime komplekse, si dhe për të përdorur vegla dhe teknologji, është shumë më i avancuar se shumë kafshë të tjera dhe i afron këto krijesa shumë pranë inteligjencës njerëzore.
Përgatiti: Albert Vataj
Burimi