Mëngjesi/ Thuaj “jo” vezëve dhe ul këtë rrezik për shëndetin

Mendimet e shkencëtarëve për vezët janë në ‘konflikt’ të vazhdueshëm. Ka nga ata që “fajësojnë” ushqimin për rritjen e kolesterolit dhe rrezikimin e shëndetit kardiovaskular, ndërsa të tjerë pretendojnë se këto janë mite dhe se veza është në fakt një zgjedhje shumë e mirë dhe e shëndetshme, sidomos për vaktin e mëngjesit.
Megjithatë, një grup studiuesish pohojnë se kanë gjetur një alternativë më të mirë dhe më të shëndetshme ndaj vezës për vaktin e parë shumë të rëndësishëm të ditës. Kështu ata sugjerojnë të zëvendësoni vezën tuaj të mëngjesit me një grusht arra, pasi, sipas tyre, një sasi prej vetëm 25-28 gramë arra mund të zvogëlojë rrezikun e sulmit në zemër, goditjes në tru dhe vdekjes nga këto shkaqe me 17%.
Pavarësisht nëse pretendimet se vezët janë të dëmshme për të rritur kolesterolin dhe rrezikun kardiovaskular janë të vërteta, ka shumë prova shkencore që mbështesin se arrat ulin nivelet e kolesterolit, duke i bërë ato një alternativë të mirë dhe të sigurt për mëngjes.
Studiuesit arritën në këtë përfundim si pjesë e një rishikimi të madh shkencor që hetoi se si ushqimet me bazë bimore mund të ndihmojnë në reduktimin e rrezikut të sëmundjeve të zemrës, diabetit të tipit 2 dhe vdekjes së hershme kur ato zgjidhen mbi ushqimet me bazë shtazore.
Rezultatet treguan asnjë përfitim të matshëm nga zëvendësimi i peshkut dhe ushqimeve të detit me opsione me bazë bimore, ndërkohë që nuk kishte prova që zëvendësimi i produkteve të qumështit mund të zvogëlonte rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, megjithëse zëvendësimi i tyre me arra u shoqërua me një reduktim shumë të vogël të rrezikut të sëmundjeve dhe vdekjeve të parakohshme.
Sidoqoftë, rishikimi shkencor nxjerr në pah përsëri përfitimet e provuara të zëvendësimit të mishit të përpunuar me opsione më të shëndetshme. Konkretisht, ekipi hulumtues tregoi se njerëzit që zëvendësuan 50 gram mish të përpunuar (dmth një salsiçe ose dy copa proshutë) me të njëjtën sasi bishtajore, si thjerrëzat, qiqrat dhe fasulet, vrapuan:
23% më pak rrezik për të zhvilluar sëmundje kardiovaskulare (sulm në zemër, goditje në tru, sëmundje koronare të zemrës) ose vdekje prej saj rrezik edhe më i ulët  (27%) nëse hanë 28 deri në 50 gram arra në vend të mishit të përpunuar.
Reduktimi më i madh i rrezikut të sëmundjeve kardiovaskulare (36%) u pa te njerëzit që zëvendësuan 50 g mish të përpunuar në ditë me 30 g drithëra të plota, theksoi analiza. Për më tepër, ndërrimi i 50 gramëve të shpendëve, ekuivalent me rreth 1/3 e gjoksit të pulës, për 30 gram drithëra në ditë u shoqërua me një rrezik 13% më të ulët të diabetit të tipit 2 ose vdekjes prej tij. Së fundi, reduktimi më i madh i rrezikut të vdekjes së parakohshme (21%) u vu re kur mishi i përpunuar u zëvendësua me arrat.
Studiuesja Dr Sabrina Schlesinger nga Qendra Gjermane e Kërkimit të Diabetit komentoi gjetjet e hulumtimit: “Shumë njerëz e nisin ditën e tyre me një vezë për mëngjes, por rezultatet e kësaj analize tregojnë se mund të jetë më mirë ta zëvendësoni atë me ushqime me origjinë bimore. Ekzistojnë gjithashtu prova që njerëzit mund të përfitojnë nga zëvendësimi i shpendëve me ushqime me bazë bimore, ndërsa të dhënat për qumështin mbeten të pamjaftueshme”.
Studiuesit nënvizojnë, duke arritur në përfundimin, se nuk rekomandojnë përjashtimin e plotë të vezëve nga dieta, thjesht zëvendësimin e pjesshëm të tyre me arrat.
Burimi