Kurum nuk ndalet/ Fshihet pas masakrës mjedisore edhe me anijet e sekuestruara në Tajlandë e Kinë

foto ilustruese

TIRANË-Teksa vijon puna për lokalizimin e dy anijeve që dyshohet se transportojnë ngarkesë me mbetje të rrezikshme që janë nisur nga Porti i Durrësit, Ministria e Mjedisit ka dhënë detaje lidhur me ngarkesën që përmbajnë kontenierët.  Ngarkesa ka vënë në alarm autoritetet në Tajlandë dhe jo vetëm, pasi dyshohet se është e mbushur me 816 ton pluhur të rrezikshëm nga filtrat e furrave të çelikut. Ka qenë qendra e specializuar “Basel Action Network” që ka denoncuar se ngarkesa me 100 kontenierë me mbetje industrialo-elektronike kishte kaluar në Durrës. Mbetjet toksike të cilat kaluan nga Porti i Durrësit drejt Tajlandës, mbi të cilat po hetojnë autoritet shqiptare bashkë me Olaf, janë nisur nga impianti ‘Kurum’ pranë metalurgjikut në Elbasan. Ministria e Mjedisit ka deklaruar se mbi çështjen po heton edhe prokuroria shqiptare. Në reagim sqarohet se kontenierët përmbajnë mbetje të dala nga procesi teknologjik i realizuar nga kompani ndërkombëtare që operojnë pranë kompleksit metalurgjik në Elbasan dhe janë ngarkuar në njësi kontejnerike pranë Terminalit të Mallrave Rifuxhio në Durrës, i cili operohet nga kompania koncesionare gjermane EMS.
‘Vëllimet e mallrave të cilat dyshohen se përmbajnë mbetje të dala nga procesi teknologjik i realizuar nga kompani ndërkombëtare që operojnë pranë kompleksit metalurgjik në Elbasan, janë ngarkuar në njësi kontejnerike pranë Terminalit të Mallrave Rifuxhio në Durrës, i cili operohet nga kompania koncesionare gjermane EMS.’- thotë ministria e Mjedisit për Report Tv.
REAGIMI I PLOTË:
Në përgjigje të interesimit tuaj në lidhje me dyshimet mbi transportin e parregullt të një sasie mallrash me përmbajtje mbetjesh të dala nga procesi teknologjik, sqarojmë se për këtë rast Ministria e Turizmit dhe Mjedisit nuk ka dhënë asnjë autorizim dhe si rrjedhojë kompania nuk ka paraqitur të dhëna mbi destinacionin e ngarkesës.  Sa më sipër, ju informojmë se institucionet ligjzbatuese shqiptare janë angazhuar që në sinjalizimin e parë të këtyre dyshimeve dhe kanë kryer veprime hetimore të përbashkëta me Zyrën kundër mashtrimit të Bashkimit Evropian (OLAF) si dhe kanë referuar rastin pranë organeve të prokurorisë. Vëllimet e mallrave të cilat dyshohen se përmbajnë mbetje të dala nga procesi teknologjik i realizuar nga kompani ndërkombëtare që operojnë pranë kompleksit metalurgjik në Elbasan, janë ngarkuar në njësi kontejnerike pranë Terminalit të Mallrave Rifuxhio në Durrës, i cili operohet nga kompania koncesionare gjermane EMS.  Në vijim, këto njësi kontejnerike, në pronësi të linjës ndërkombëtare MSC, dyshohet se janë transportuar drejt Portit të Triestes përmes anijeve kontejnerike ndërkombëtare. Në këtë port të Bashkimit Evropian njësitë kontejnerike nuk kanë qënë objekte kontrollesh dhe janë lejuar të vijojnë itinerarin e tyre duke u transportuar në anije të operuar nga një tjetër operator i mirënjohur ndërkombëtar (Maersk), me destinacion Azinë Juglindore. Vlen të theksojmë se konventat ndërkombëtare, dhe legjislacioni vendas i përputhur me to, parashikojnë një serë detyrimesh për prodhuesit dhe transportuesit e mbetjeve të tilla. Zbatimi i këtyre detyrimeve është gjithashtu objekt i hetimeve në proces.  Autoritetet mjedisore, portuale dhe doganore shqiptare operojnë prej vitesh me protokolle shumë të rrepta për sa i përket autorizimeve të përpunimt dhe transportit të mallrave të rrezikshme, në përputhje me konventat ndërkombëtare përkatëse. Për më tepër kjo gatishmëri e institucioneve tona kombëtare është verifikuar dhe çertifikuar edhe nga  inspektime të vijueshme ndërkombëtare përgjatë viteve të fundit, duke e renditur Shqipërinë si një vend të sigurt. Institucionet shqiptare mbeten në kontakt dhe bashkëveprim me partnerët evropianë për kryerjen e hetimeve të plota dhe transparente të të gjitha rrethanave dhe të të gjithë hallkave logjistike që kanë kryer këtë transport të dyshuar nga Europa në Azinë Juglindore.
Por kush është kompania turke ‘Kurum’ nga skandali financiar për tjetërsimin e aseteve, tek zjarri që përfshiu Elbasanin në 2023?
Më 26 Tetor 2021 u zbulua se kompania turke, në burimin kryesor ka fshehur procedurat e falimentimit duke u përfshirë në një skandal financiar për tjetërsimin e aseteve në mënyrë që t’i shpëtonin sekuestrimit në vendin amë. Bazuar në një artikull të “Pamfletit” shkruhet se për llogari të mashtrimit të kompanisë mëmë në Turqi, ‘Kurum’ në Shqipëri ka hartuar bilance të rreme në 5 banka të nivelit të dytë në vendin tonë, duke u marrë 210 milionë euro kredi. Lëvizja u mësua nga mediat turke, madje ‘SABAH’ bëri dhe një investigim lidhur me kreditë e marra, por jo vetëm që askush nuk u vu në lëvizje, madje ‘Kurum’ vazhdoi me mbledhjen e metaleve dhe prodhimin e hekurit në vendin tonë. Ndërkohë që në Turqi ka nisur një proces masiv penal ndaj drejtuesve të Kurum, të cilët akuzohen për pastrim parash, mashtrim me pasoja të rënda etj.
Më 18 mars të vitit 2022, “Reporter.al” investigoi sigurinë në punë pikërisht në këtë kompani. Sipas të dhënave të Inspektoriatit të Punës dhe Shërbimeve Shoqërore, nga viti 2015 deri në korrik të vitit 2021, në Elbasan janë regjistruar 19 aksidentë në punë në sektorin e industrisë së rëndë. Pavarësisht se u sanksionuan me gjobë, sërish duket se asgjë nuk ndryshoi.

Skandali me ndotjen e mjedisit
Një shpërthim i ndodhur nga një bombul gazi ndezi një zjarr që vazhdoi prej më shumë se 10 orësh, duke lëshuar shtëllunga tymi në qytet. Vetë drejtuesi teknik i sigurisë së fabrikës ‘Kurum’, Mërkur Çipi pranoi se tymi që doli nga zjarri isht i dëmshëm për të gjiithë qytetarët, por në asnjë moment nuk mori asnjë përgjegjësi. Alarmi ishte dhënë shumë kohë më parë. Mbledhja e thirrur nga Komisioni i Emergjencave Civile në Prefekturën e Elbasanit dështoi, pasi përfaqësuesit e kompanisë ‘Kurum’ nuk morrën pjesë. 

Kontrata e prishur me qeverinë shqiptare
Kompania Kurum nënshkroi kontratën në 2011 me Ministrinë e Transporteve për koncesionin e terminalit të kontenierëve në Portin e Durrësit dhe e kishte për 35 vite të drejtën e operimit. Në 2016 Ministria kërkoi prishje të kontratës me argumentin që kompania nuk kishte përmbushur kushtet. Kurum kërkoi 100 milionë euro dëmshpërblim, por gjyqtarët ndërkombëtarë ka menduar ndryshe duke arritur në përfundimin se ka qenë vetë Kurum që nuk ka respektuar kontratën me shtetin shqiptar dhe nuk ka bërë investimet e parashikuara. Gjykata e Arbitrazhit në Uashington ka dhënë vendimin më datë 26 korrik 2024, në favor të qeverisë shqiptare.
 
/ZËRI
Burimi