5 SFIDAT që e presin Rutte-n si shef i ri i NATO-s

Mark Rutte

Kur ish-kryeministri holandez në largim Mark Rutte të transferohet në zyrën e tij si sekretari i ri i përgjithshëm i NATO-s, ai nuk do të ketë shumë kohë për një ‘’muaj mjalti’’, raporton në një analizë Politico, duke theksuar sfidat me të cilat do të përballet politikani holandez. Fushata e tij për postin e Sekretarit të Përgjithshëm përfundoi të enjten kur ai siguroi mbështetjen e të 32 aleatëve të NATO-s (me Rumaninë, presidenti i së cilës Klaus Iohannis gjithashtu kandidonte për këtë post, duke hedhur gjithashtu votën pro). Drejtuesi aktual, Jens Stoltenberg, do të largohet më 1 tetor.
Rutte, i cili ka udhëhequr ekonominë e pestë më të madhe të BE-së për 14 vjet, vlerësohet gjerësisht si një “ndërtues konsensusi” efektiv, duke treguar gjithashtu vendosmëri në mbështetjen e Ukrainës, duke përfshirë përpjekjet e fundit holandeze për të trajnuar pilotët ukrainas për të fluturuar F-16. Por edhe për një politikan me përvojë, kapitulli tjetër i karrierës politike të Rutte do të jetë i vështirë. Këtu janë pesë çështjet kryesore të vështira me të cilat do të duhet të përballet.
1. Rikthimi i mundshëm i Donald Trump
Katër javë pasi Rutte fillon punën e tij të re, amerikanët shkojnë në votime dhe mund të rizgjedhin Donald Trump, një skeptik i NATO-s. Në gjurmët e fushatës, Trump ka kërcënuar se do të shkurtojë ndihmën e SHBA për Ukrainën nëse ai kthehet në Shtëpinë e Bardhë. Nëse vazhdon, mund t’i japë një goditje serioze kredibilitetit të aleatëve të NATO-s për të ndihmuar Ukrainën të mbrohet kundër Rusisë, duke pasur parasysh se SHBA-ja ka qenë deri tani donatori më i madh i ndihmës ushtarake për Kievin.
2. Ofensiva dimërore e Putinit në Ukrainë
Sapo Rutte të marrë detyrën, Ukraina do t’i kërkojë ndihmë kur afrohet dimri. Në muajt e fundit, Rusia ka rritur sulmet kundër termocentraleve dhe digave të Ukrainës, infrastrukturë që kërkon muaj, nëse jo vite, për ta riparuar plotësisht. Manuali i Kremlinit nuk është i ri. Gjatë dimrit të parë të luftës, midis 2022 dhe 2023, rrjeti elektrik i Ukrainës u vu nën sulm të ashpër.
3. Të paguajnë anëtarët e NATO-s
NATO këtë javë festoi një numër rekord të aleatëve që arritën objektivin e shpenzimeve të mbrojtjes prej 2% të PBB-së. Në të vërtetë, Holanda sapo e kaloi atë kuotë këtë vit, pas vitesh ngecje. Por kjo do të thotë se një e treta e aleancës ende nuk po e arrin atë, pavarësisht se e ka bërë këtë angazhim 10 vjet më parë. Shtetet e Evropës Jugore janë ndër shkelësit më të këqij. Në Itali, vlerësimet për vitin 2024 shënojnë një rënie të lehtë nga 1.5% tashmë e ulët vitin e kaluar. Spanja do të shpenzojë vetëm 1.28% këtë vit. Fqinji i saj Portugalia u angazhua për një normë prej 1.55%.
4. Ankesat e krahut lindor
Vendet në kufi me Rusinë nuk janë tifozët më të mëdhenj të Rutte.  Ata ishin të zemëruar për shpenzimet e ulëta të mbrojtjes të Holandës dhe janë veçanërisht të mërzitur që roli kryesor në NATO i shkon gjithmonë një evropiani perëndimor ose verior, edhe pse vendet e krahut lindor kanë qenë në aleancë për një çerek shekulli.
Vendet e Evropës Lindore ka të ngjarë të kërkojnë tani një përfaqësim më të mirë në nivelin dytësor të NATO-s: Postin e Zëvendës Sekretarit të Përgjithshëm (DSG) dhe postet e ndryshme të Ndihmës Sekretarit të Përgjithshëm (ASG).
5. Udhëheqësit e Evropës që e duan Putinin
Nuk është vetëm Trump që Rutte duhet të bindë për ta mbajtur NATO-n në shinat e saj. Në të gjithë Evropën, partitë e ekstremit të djathtë skeptikë ndaj NATO-s dhe që e duan Putinin janë në rritje. Franca, për shembull, është në prag të zgjedhjeve parlamentare që mund të shohin fitime të mëdha për Tubimin Kombëtar të ekstremit të djathtë. Rutte, natyrisht, e di shumë mirë këtë histori. Në një farë mënyre, ai filloi të shikonte postin kryesor të NATO-s kur u bë e qartë se Partia e tij Popullore për Liri dhe Demokraci e qendrës së djathtë do të humbiste zgjedhjet holandeze ndaj Partisë së ekstremit të djathtë për Liri të Geert Wilders, gjë që edhe ndodhi./ZËRI
Burimi