Gjykata rrëzon ligjin për taksimin e profesioneve të lira, Kushtetuesja: Masë joproporcionale, u cenua liria ekonomike!

Gjykata Kushtetuese ka pranuar padinë e 38 deputetëve të opozitës dhe shoqatës së konstabilsitëve, audituesve dhe avokatëve për të shfuqizuar pjesërisht si jo në përputhje me Kushtetutën ligjin e ri për tatimin mbi të ardhurat.

Gjykata pas shqyrtimit të padive vendosi të pezullojë taksimin me 15-23% për rreth 29 mijë biznese që furnizojnë shërbime profesionale të konsideruar si profesionistë të lirë.
“Lidhur me themelin e pretendimeve të kërkuesve, Gjykata pa vënë në dyshim hapësirën e gjerë të vlerësimit të ligjvënësit dhe diskrecionin e tij në fushën fiskale, vlerësoi se neni 69, pika 1, shkronja “dh”, fjalia e dytë dhe e tretë e ligjit nr. 29/2023 dhe neni 4 i VKM-së nr. 753/2023, cenojnë lirinë e veprimtarisë ekonomike për shkak të mosrespektimit të parimit të sigurisë juridike (në kuptim të pritshmërive të ligjshme dhe qartësisë së normës) dhe parimit të proporcionalitetit. Gjykata arriti ne kete perfundim duke mbajtur ne konsiderate skemën tatimore dhe ne vecanti faktin se detyrimi tatimor prej 15 % ndaj kesaj kategorie tatimpaguesish filloi të zbatohej menjëherë pa u lënë kohë të mjaftueshme atyre të përshtateshin me skemën e re tatimore”, u shpreh Kryetarja Holta Zaçaj.

Shfuqizimi i nenit 69 pika dh fjalia e dytë dhe e tretë, u shfuqizua ku përcaktohej se norma e tatimit 0% nuk aplikohet për tatimpaguesit që furnizonin shërbime profesionale lista analitike e cila u përcaktua me VKM dhe përfshiu 29 mijë biznese dhe 269 profesione.
Sipas gjykatës kushtetuese ligji i miratuar nga qeveria cënon veprimtarinë e lirë ekonomike duke shkelur parimin e sigurisë juridike.
“Kjo do të thotë se një ligj, i cili kap në mënyrë të papërgatitur qytetarët dhe nuk i siguron kohë të mjaftueshme për tu përgatitur, cënon të drejtat dhe liritë e njeriut pasi i merr nga xhepi të ardhura që nuk ishin të planifikuara. Ligji i ri nuk i la kohë këtyre profesionistëve të përshtateshin me skemën e re tatimore”, vijoi më tej Gjykata Kushtetuese në arsyetimin e saj, ndërsa e konsideroi jo në përputhje me Kushtetutën frymën e ligjit që i linte përgjegjësi qeverisë të nxirrte listën analitike të profesioneve që viheshin në taksim.
Edhe data e nxjerrjes së kësaj liste në 23 dhjetor ishte tepër e vonuar në kushtet kur ligji fillonte zbatimin në 1 janar, sipas Gjykatës Kushtetuese.
Nga krahu tjetër ky ligj sipas Gjykatës është dhe jopropocional dhe diskriminues, sepse nga gati 120 mijë bizneseve të vogla në Shqipëri vetëm 29 mijë prej tyre do t’i nënshtroheshin tatimit 15-23% duke filluar nga ky vit, ndërsa pjesa tjetër nga viti 2029.
Njoftimi i plotë: 
Gjykata Kushtetuese mori në shqyrtim në seancë plenare publike çështjen për shfuqizimin e disa dispozitave të ligjit nr. 29/2023, për Tatimin mbi të Ardhurat dhe të nenit 4 te VKM-së nr. 753/2023, i ashtuquajturi tatimi mbi të ardhurat e të vetëpunesuarëve që ofrojnë shërbime profesionale.
Gjykata Kushtetuese, e mbledhur sot më 27.06.2024 njëzëri vlerësoi se ajo ka juridiksion për shqyrtimin e çështjes dhe se të gjithë kërkuesit ( 1/5 e deputetëve, Dhoma e Avokatisë, Shoqatat e kontabilistëve të miratuar dhe ekspertëve kontabël të autorizuar IEKA dhe IKM) legjitimohen për të vënë në lëvizje kontrollin kushtetues, sipas objektit të kërkesës së tyre. 
Lidhur me themelin e pretendimeve të kërkuesve, Gjykata pa vënë në dyshim hapësirën e gjerë të vlerësimit të ligjvënësit dhe diskrecionin e tij në fushën fiskale, vlerësoi se neni 69, pika 1, shkronja “dh”, fjalia e dytë dhe e tretë e ligjit nr. 29/2023 dhe neni 4 i VKM-së nr. 753/2023, cenojnë lirinë e veprimtarisë ekonomike për shkak të mosrespektimit të parimit të sigurisë juridike (në kuptim të pritshmërive të ligjshme dhe qartësisë së normës) dhe parimit të proporcionalitetit. Gjykata arriti ne kete perfundim duke mbajtur ne konsiderate skemën tatimore dhe ne vecanti faktin se detyrimi tatimor prej 15 % ndaj kesaj kategorie tatimpaguesish filloi të zbatohej menjëherë pa u lënë kohë të mjaftueshme atyre të përshtateshin me skemën e re tatimore.
Sa me sipër, Gjykata mbajti në vëmendje se ndonëse ligji ka hyrë në datën 18 Maj 2023 dhe i shtrinte efektet e tij nga data 1 Janar 2024, lista analitike e shërbimeve hyri në fuqi në datën 23 Dhjetor 2023 sipas nenit 4 të VKM-së nr. 753/2023 pra vetëm disa ditë para fillimit të efekteve të ligjit.
Gjithashtu, Gjykata vlerësoi se  norma e tatimit prej 15 % e parë së bashku me kohën e zbatimit të saj nuk e kalon  testin e proporcionalitetit, pasi nuk rezulton të jetë masa më e përshtatshme, në kushtet kur ka masa të tjera alternative, të cilat vetë ligjvënësi i ka evidentuar të zbatohen për kategoritë e tjera të tatimpaguesve mbi të ardhurat.
Në përfundim të shqyrtimit të çështjes, për arsyet e mësipërme, Gjykata vendosi me shumicë votash:
Pranimin e pjesshëm të kërkesës dhe shfuqizimin e nenit 69, pika, shkronja “dh”, fjalia e dytë dhe e tretë e ligjit nr. 29/2023 dhe të nenit 4 të VKM-së nr. 753/2023.
Rrëzimin e kërkimeve për shfuqizimin e dispozitave të tjera të ligjit.
Vendimi përfundimtar do të shpallet i arsyetuar brenda afateve ligjore të parashikuara nga ligji nr. 8577, datë 10.02.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar dhe nga Rregullorja për procedurat gjyqësore të Gjykatës Kushtetuese.
 
 

Top Channel
Burimi