Valmir Tertini është një regjisor shqiptar i njohur për qasjen e tij të veçantë në dokumentarë dhe kinema artistike, duke kombinuar rrëfime personale me dimensione kulturore dhe historike. Me projektet që ka realizuar në fushën e kinematografisë ai ka fituar vëmendje ndërkombëtare për aftësinë e tij, duke sjellë edhe histori të thjeshta në ekran me një vizion unik dhe emocional, siç shihet edhe në projektin e tij më të fundit, “Pinocchio’s Harvard”. Dokumentari më i ri nga regjisori shqiptar Valmir Tertini sjell historinë e Pinocchio’s, picerisë ikonike pranë Harvardit, e cila prej më shumë se gjashtë dekadash është shndërruar në një pikë-referimi për studentët dhe vizitorët e Harvardit. Por në dokumentarin e regjisorit Valmir Tertini është pjesëmarrës dhe Bill Gates një ndër njerëzit më të pasur në botë. Bill Gates është një sipërmarrës, programues dhe filantrop amerikan, i njohur më së shumti edhe si themelues i Microsoft-it, kompania më e madhe e softuerëve në botë. Një figurë kyçe në historinë e teknologjisë moderne dhe një nga filantropët më me ndikim në botë, që bëhet pjesë e dokumentarit të regjisorit shqiptar. Regjisori Valmir Tertini në intervistën për gazetën “SOT” ndërsa flet për punën me dokumentarin tregon se herë pas here, ish-studentët kthehen në Pinocchio, ku Mark Zuckerberg festoi ditëlindjen aty, ndërsa Bill Gates po xhironte ditarin e tij. Ky film dokumentar vjen në vijim të projekteve të regjisorit Tertini, i cili tregon se stili i xhirimit e bëri sfiduese historinë e tij. Por sa i takon Pinocchio’s që ndër vite është frekuentuar dhe nga emra që më pas do të bëheshin figura globale si Bill Gates dhe Mark Zuckerberg, klientë të rregullt në periudhën e studimeve të tyre, gjithashtu ky vend është vizituar edhe nga personalitete të Hollywood-it dhe politikës, ndër ta Matt Damon, Ben Affleck, Natalie Portman apo dhe Michelle Wu. “Pinocchio’s Harvard” prodhohet nga vivFilms dhe shënon iniciativën e parë zyrtare të studios në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe pritet që të shfaqet për herë të parë në pranverën e vitit 2026.
-Një projekt i ri nga ju si regjisor në filmin dokumentar ka marrë vëmendje, ku Bill Gates një figurë kyçe në historinë e teknologjisë moderne dhe një nga filantropët më me ndikim në botë është pjesëmarrës. “Pinocchio’s Harvard”, projekti që po ngjall vëmendje në industrinë e filmit në SHBA, por si lindi ideja për të realizuar këtë film dokumentar dhe pse ju tërhoqi historia e kësaj picerie ikonike pranë Harvardit?
Në fillim mendova që kishte një dokumentar për Pinocchion. E kisha dëgjuar për herë të parë në serialin Suits, dhe pastaj, gjatë kërkimeve të mia që po bëj në Harvard, ku sigurisht vizitova edhe picerinë kureshtja m’u shtua. Së pari e pyeta Adamin nëse kishte vërtetë një dokumentar për Pinocchion. Ai më tha që shumë televizione kanë bërë story këtu, ka dalë në shumë portale, është përmendur në filma e seriale, por një dokumentar të mirëfilltë nuk ka. Unë i thashë që do ta bëj unë një dokumentar. Ai kërkoi njëherë emrin tim dhe, shumë shpejt, pranoi çfarë i propozova për dokumentarin.
– Cila ishte sfida më e madhe gjatë procesit të kërkimit dhe dokumentimit të historisë së “Pinocchio’s”?
Stili i xhirimit e bëri sfiduese historinë e dokumentarit. Është vëzhgues, pa narracion dhe pa intervista, dhe në atë ambient të vogël duhej të prisje që të hynte një student, një vizitor apo një kalimtar, që nga bisedat e tyre të kuptohej historia e picerisë ikonike të Harvardit.
-Si arritët të përfshini personalitete të profilit të lartë si Bill Gates, në këtë projekt?
Herë pas here, ish-studentët kthehen në Pinocchio. Mark Zuckerberg festoi ditëlindjen aty, ndërsa Bill Gates po xhironte ditarin e tij. Në bisedën me Françeskën arritëm që të përfshiheshim në dokumentar. Xhirimet kishin ndodhur kohë më parë, por ne duhej të prisnim që zyra e tij të na aprovonte një gjë të tillë.
-A pati Bill Gates një koment të tij për punën tuaj me filmin dokumentar?
Ai na uroi për punën që po bëjmë.
-Në bisedë më parë rreth punës me dokumentarin ju thatë edhe se “koha e bëri të vetën”, çfarë kuptoni konkretisht nga kjo dhe si ka evoluar historia gjatë xhirimeve për t’u bërë ajo që është tani?”
Unë fillimisht bëra kërkimet e mia dhe pastaj u njoha me historinë përmes Adams, dhe ishin aq gjëra të bukura saqë nga xhirimet e para që kishim sikur nuk po arrinim ti nxirrnim në pah, por ditët e xhirimit dhe koha e bëri të vetën. Tanimë kemi historinë e bukur të kësaj picerie ikonike që ka shumë domethënie nga personalitete, që përmendëm dhe si ato të tjera që do vijnë dhe çdo ditë janë të ulur aty duke ngrënë e duke menduar, që cilën risi do sjellin për botën.
– “Pinocchio’s Harvard” është projekti juaj më i ri, çfarë do të donit që shikuesit të marrin me vete pas shikimit të dokumentarit, që mban emrin tuaj si regjisor?
Shikuesit do të ndihen me Pinokion, vendin e vogël, thjeshtësinë, modestinë, vlerat, shijen, personalitetet dhe harmoninë, që ka ky vend dhe me personazhin unik siç edhe Adams.
-Filmi prodhohet nga vivFilms dhe shënon iniciativën e parë zyrtare të studios në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Ju si regjisor kur mendoni se do të ketë një premierë filmi juaj dokumentar?
Mendoj që dokumentari do jetë premierë nga muaji mars i vitit 2026.
– Ju jeni dhe anëtar i Akademisë Evropiane të Filmit dhe njiheni për punën tuaj në projektet në dokumentar. Keni realizuar projekte të tjerë më parë, por cila është metodologjia juaj e punës, nisni nga historia apo nga personazhet?
Do të thoja nisin nga përshtypjet dhe guximi. Personazhi që përcjell histori, ashtu si historia që krijohet nga personazhi.
– Sa e vështirë është për një regjisor të ri nga një vend i vogël të depërtojë në industrinë amerikane të filmit?
Kur njeh mirë profesionin nuk është fare e vështirë, kur bën sikur di atëherë vjen vështirësia.
Intervistoi: Julia Vrapi
Aktiviteti në kinematografi
Regjisori Valmir Tertini në aktivitetin e tij ka projekte të ndryshme në filma artistikë, por edhe dokumentarë, që janë mirëpritur nga publiku dhe vlerësuar nga kritika. Ai është anëtar i Akademisë Evropiane të Filmit dhe si regjisor njihet për qasjen e tij të guximshme dhe hulumtuese në dokumentar.
Tertini ka trajtuar tema të ndjeshme në veprat e tij të mëparshme, si martesa për dokumente në “Tradhti me Letra”, abuzimet brenda institucioneve në filmin “Vulë”, si dhe ka sjellë jetën e aktorit legjendar Bekim Fehmiu në një dokumentar të veçantë. Premiera zyrtare e filmit dokumentar kushtuar jetës dhe veprës së aktorit të madh Bekim Fehmiu nën regjinë e Valmir Tertinit u shfaq në Tiranë në shtator 2023 dhe u përcoll me shumë interes nga të pranishmit, ku nuk mungonin dhe adhurues të aktorit të madh që vinin nga shtete të tjera. Por përgjatë aktivitetit të tij me projektet që ka realizuar Valmir Tertini është vlerësuar me mbi 30 çmime ndërkombëtare.
Së fundmi, ai ka qenë pjesë e ekipit të xhirimeve të serialit “Boston Blue” të Paramount dhe aktualisht drejton klasën e tij të filmit në Boston Public Library, ndërsa punon paralelisht në kërkimet shkencore për doktoraturën mbi Efektin e Filmit. Regjisor dhe anëtar i Akademisë Evropiane të Filmit, Valmir Tertini ka qenë gjithashtu dhe anëtar jurie në disa festivale ndërkombëtare të filmit.








