Lajmidites.com

Tag: dëmshme

  • A është kafeja e dëmshme për stomakun apo është thjesht një mit?

    A është kafeja e dëmshme për stomakun apo është thjesht një mit?

    Prej vitesh, kafeja është përfolur si një nga shkaktarët kryesorë të problemeve me stomakun nga aciditeti, refluksi, deri te gastriti. Por a është vërtet e dëmshme, apo këto janë thjesht mite që janë përcjellë brez pas brezi? Mjekët gastroenterologë sqarojnë dilemat që shumë njerëz kanë ende sot.

    Sipas ekspertëve, kafeja nuk është domosdoshmërisht e dëmshme për stomakun, por gjithçka varet nga mënyra si e konsumoni, sasia dhe ndjeshmëria individuale. Vetë kafeina stimulon prodhimin e acidit në stomak, gjë që te disa persona mund të shkaktojë djegie, fryrje apo refluks. Megjithatë, për shumicën e njerëzve, një sasi e moderuar ndikon minimalisht.

    Studime të fundit tregojnë se kafeja nuk shkakton ulcerë dhe as nuk dëmton mukozën e stomakut, siç besohej dikur. Përkundrazi, ajo përmban antioksidantë që ndihmojnë tretjen dhe madje stimulojnë metabolizmin.

    Megjithatë, mjekët theksojnë disa raste kur kafeja duhet konsumuar me kujdes:

    Personat me refluks kronik

    Ata që vuajnë nga gastriti aktiv

    Persona që pijnë kafe me stomak bosh

    Njerëz të ndjeshëm ndaj kafeinës

    Një faktor tjetër i rëndësishëm është lloji i kafes. Kafeja e filtruar është më e butë për stomakun, ndërsa ekspresi i fortë dhe kafeja turke mund të jenë më irrituese për disa persona. Edhe shtimi i qumështit ose konsumimi pas ushqimit mund të ulë irritimin.

    Ekspertët përmbyllin se: kafeja nuk është armiku i stomakut, por duhet konsumuar me masë dhe sipas tolerancës së trupit. Për shumicën e njerëzve, një deri në tre filxhanë në ditë janë të sigurt dhe të padëmshëm.

  • 131 mace të egra u larguan nga ishulli: Ajo që ndodhi më pas i habiti edhe shkencëtarët

    131 mace të egra u larguan nga ishulli: Ajo që ndodhi më pas i habiti edhe shkencëtarët

    Disa vjet më parë, macet jetonin në Ishujt Ogasawara në Japoni dhe gjuanin pëllumba pylli me kokë të kuqe, një specie pëllumbash që jeton ekskluzivisht në ato ishuj.

    Është një zog me madhësi mesatare, rreth 40 centimetra i gjatë. Numri i tyre ra ndjeshëm në fund të shekullit të 20-të për shkak të shpyllëzimit dhe grabitjes nga macet. Në vitin 2008, numri i tyre ra nën 80 dhe specia ishte në prag të zhdukjes.

    Kur filluan të largonin macet nga ishulli në vitin 2010, pëllumbat e egër me kokë të kuqe u rikthyen nga pragu i zhdukjes. Midis viteve 2010 dhe 2013, ata kapën 131 mace, duke e ulur numrin e tyre në më pak se 20. Gjatë së njëjtës periudhë, numri i përgjithshëm i pëllumbave të vëzhguar u rrit nga 111 në 966 të rritur dhe nga nëntë në 189 zogj të vegjël.

    Ezistenca e jashtëzakonshme e zogut

    Shërimi jashtëzakonisht i shpejtë i pëllumbave ka tërhequr vëmendjen e studiuesve nga Universiteti i Kiotos.

    “Shumica e specieve, numri i të cilave bie në nivele kaq të ulëta, vuajnë nga bashkimi brenda familjes, i cili grumbullon mutacione gjenetike të dëmshme. Kjo e bën të vështirë rikuperimin, madje edhe me masa intensive konservimi”, shpjegon Daichi Tsujimoto, autori kryesor i një studimi të ri, të botuar në revistën Communications Biology, që analizon rikuperimin e kësaj specie.

    Megjithatë, pëllumbi i egër kokëkuq i ka tejkaluar të gjitha pritjet. Prandaj, shkencëtarët donin të hetonin arsyet gjenetike për një rezistencë të tillë. Ata krahasuan të gjithë gjenomet e pëllumbave të egër kokëkuq si të atyre të egër ashtu edhe të atyre të robëruar, si dhe popullatat e egra të nënllojeve më të përhapura japoneze. Ata matën shkallën e kryqëzimit brenda familjes dhe ngarkesën gjenetike (numrin e mutacioneve të dëmshme) në të dyja speciet, raporton BBC Wildlife Magazine.

    Rezultatet ishin të habitshme. Pëllumbat e egër me kokë të kuqe kishin më pak mutacione të dëmshme sesa të afërmit e tyre më të përhapur. Kjo sugjeron që rezistenca e tyre gjenetike është rezultat i mbijetesës afatgjatë si një popullatë e vogël dhe e izoluar para mbërritjes së njerëzve, shpjegoi udhëheqësi i ekipit Yuji Isagi.

    Inbreeding

    Gjatë shekujve, procesi i inbredimit gradual ka pastruar gjenomin e tyre nga mutacionet e dëmshme. Ky proces njihet si pastrim gjenetik. Ai u ka lejuar zogjve të mbijetojnë më lehtë pasi popullatat u shkatërruan nga grabitqarët dhe të riprodhohen më shpejt kur kërcënimi është hequr.

    “Kjo histori unike evolucionare u ka dhënë qartë zogjve një qëndrueshmëri që nuk e shohim te speciet e tjera të rrezikuara”, shton Isagi.

    Studimi sfidon bindjen e përhapur gjerësisht se bashkimi brenda familjes e bën gjithmonë më të vështirë rikuperimin për shkak të ekspozimit ndaj mutacioneve të dëmshme. Në vend të kësaj, ai thekson se popullatat e vogla, në kushte të caktuara, mund të përshtaten gjenetikisht me kalimin e kohës dhe të mbijetojnë edhe rënie shumë të rënda të popullatës.

  • Holanda ndalon përdorimin e fishekzjarrëve, të dëmshme për qytetarët dhe ambientin

    Holanda ndalon përdorimin e fishekzjarrëve, të dëmshme për qytetarët dhe ambientin

    Nga 1 janari 2026, në Holandë nuk do të jetë më e mundur të blihen dhe përdoren fishekzjarrëve për përdorim privat.
    Kështu ka vendosur Senati, i cili ka votuar pro ndalimit në nivel kombëtar.
    Megjithatë, kohët janë të shkurtra dhe për këtë shumë njerëz janë skeptikë se ndalimi do të mund të zbatohet vërtet që nga viti i ardhshëm.
    Për të hyrë në fuqi, ligji duhet që më parë të shoqërohet nga një Rregullore e Përgjithshme Administrative, e cila do të hartohet nga nënsekretari i Shtetit Thierry Aartsen (VVD), përgjegjës për Infrastrukturën dhe Menaxhimin e Ujërave.

  • Ja pse pirja e ujit në këmbë është e dëmshme për shëndetin?

    Ja pse pirja e ujit në këmbë është e dëmshme për shëndetin?

    Uji është thelbësor për mbijetesë. Jo vetëm që ndihmon në ruajtjen e nivelit të hidratimit të trupit, por gjithashtu mban larg një mori problemesh shëndetësore.
    Por, pavarësisht se sa e nevojshme është të pish ujë, pirja në pozicionin e duhur është shumë e rëndësishme.
    Mjekët mbështesin këtë deklaratë, duke thënë se si pirja ashtu edhe ngrënia në këmbë janë të dëmshme për shëndetin.

    Ne e dimë që duhet të pimë 8-10 gota ujë çdo ditë, por shumica prej nesh nuk janë të vetëdijshëm për rëndësinë e qëndrimit gjatë pirjes. Pozicioni gjatë pirjes ndikon ndjeshëm në shëndetin tuaj.
    Kur një person pi ujë me shpejtësi dhe e bën këtë ndërsa është në këmbë, kjo prish ekuilibrin e lëngjeve në trup, gjë që rrit toksinat në trup, si dhe probleme të tjera me stomakun. Kjo shkakton akumulimin e lëngjeve në nyje, të cilat mund të shkaktojnë simptoma të artritit në planin afatgjatë. Në mënyrë të ngjashme, është më mirë të mos pini ujë ndërsa hani.
    Kur një person pi ujë në këmbë, uji rrjedh me shpejtësi poshtë drejt stomakut të poshtëm pa u filtruar. Kjo bën që papastërtitë e pranishme në ujë të grumbullohen në fshikëzën e tëmthit, gjë që është e dëmshme për shëndetin e veshkave.
    Përveç kësaj, pirja e ujit në këmbë nuk lejon që lëndët ushqyese të arrijnë në mëlçi, gjë që nuk e shuan etjen. Kjo është arsyeja pse nuk ndihemi të ngopur edhe pasi kemi pirë disa gota ujë. Të gjitha lëndët ushqyese thelbësore kalojnë pa i sjellë dobi trupit.

  • Mjekët shpjegojnë arsyet/ Ja pse pirja e ujit në këmbë është e dëmshme për shëndetin

    Mjekët shpjegojnë arsyet/ Ja pse pirja e ujit në këmbë është e dëmshme për shëndetin

    Uji është thelbësor për mbijetesë. Jo vetëm që ndihmon në ruajtjen e nivelit të hidratimit të trupit, por gjithashtu mban larg një mori problemesh shëndetësore. Por, pavarësisht se sa e nevojshme është të pish ujë, pirja në pozicionin e duhur është shumë e rëndësishme.
    Mjekët mbështesin këtë deklaratë, duke thënë se si pirja ashtu edhe ngrënia në këmbë janë të dëmshme për shëndetin.
    Ne e dimë që duhet të pimë 8-10 gota ujë çdo ditë, por shumica prej nesh nuk janë të vetëdijshëm për rëndësinë e qëndrimit gjatë pirjes. Pozicioni gjatë pirjes ndikon ndjeshëm në shëndetin tuaj. .
    Kur një person pi ujë me shpejtësi dhe e bën këtë ndërsa është në këmbë, kjo prish ekuilibrin e lëngjeve në trup, gjë që rrit toksinat në trup, si dhe probleme të tjera me stomakun. Kjo shkakton akumulimin e lëngjeve në nyje, të cilat mund të shkaktojnë simptoma të artritit në planin afatgjatë. Në mënyrë të ngjashme, është më mirë të mos pini ujë ndërsa hani.
    Kur një person pi ujë në këmbë, uji rrjedh me shpejtësi poshtë drejt stomakut të poshtëm pa u filtruar. Kjo bën që papastërtitë e pranishme në ujë të grumbullohen në fshikëzën e tëmthit, gjë që është e dëmshme për shëndetin e veshkave.
    Përveç kësaj, pirja e ujit në këmbë nuk lejon që lëndët ushqyese të arrijnë në mëlçi, gjë që nuk e shuan etjen. Kjo është arsyeja pse nuk ndihemi të ngopur edhe pasi kemi pirë disa gota ujë. Të gjitha lëndët ushqyese thelbësore kalojnë pa i sjellë dobi trupit.

  • Shkencëtarët habitin me zbulimin, ja pse gin tonic është ‘pija më pak e dëmshme’

    Shkencëtarët habitin me zbulimin, ja pse gin tonic është ‘pija më pak e dëmshme’

    Një analizë e fundit është zbuluar se një gin tonic është një nga pijet alkoolike “më pak të dëmshme”. Krahasuar me pijet e rënda dhe koktejet me shumë sheqer, gini është një pije e pastër që ka më pak kongenere, dhe një përzierje e thjeshtë me tonik zakonisht ka më pak kalori dhe më pak sheqer se shumë pije të tjera miks.
    Shija e hidhur gjithashtu mund të ngadalësojë ritmin me të cilin njerëzit pijnë, gjë që mund ta bëjë më të vështirë që të konsumohen disa gota në një kohë të shkurtër.
    Por kjo nuk e kthen atë në një pije të shëndetshme. Mjekët dhe institucionet kryesore shëndetësore thonë se nuk ka një sasi vërtet “të shëndetshme” të alkoolit.
    Edhe nivelet e ulëta të konsumimit lidhen me rreziqe më të larta të kancerit dhe sëmundjeve të tjera, dhe lloji i alkoolit nuk e ndryshon këtë fakt.
    Kështu që, nëse ju zgjidhni të pini, një gin tonic i thjeshtë mund të jetë një zgjedhje më e lehtë se shumë alternativa të tjera, por zgjedhja më e sigurt për shëndetin tuaj është gjithmonë konsumimi sa më i ulët i alkoolit.

  • Mbajtja e syzeve të diellit të pahomologuara është më e dëmshme sesa të mos mbash fare

    Mbajtja e syzeve të diellit të pahomologuara është më e dëmshme sesa të mos mbash fare

    Në mes të verës, kur dielli shkëlqen fort, për të mos dëmtuar shikimin është e domosdoshme të përdorim syze dielli. Të dalësh jashtë apo të kalosh orë të tëra në plazh pa to, mund të dëmtojë shëndetin vizual brenda pak minutash. Por jo çdo lloj syzesh është i vlefshëm. Jo të gjitha syzet e diellit janë të mira.

    Këtë e shpjegoi Xaqueline Rodríguez, optometriste në Óptica Universitaria, në një intervistë për ‘El Mundo Deportivo’, ku theksoi se zgjedhja e syzeve të papërshtatshme mund të jetë “më e dëmshme”. Dhe gjëja më e keqe është se shumë prej nesh i kemi këto syze në shtëpi dhe i përdorim pa e ditur se po bëjmë një gabim të rëndë.

    “Çfarë unë konsideroj më të dëmshme është përdorimi i syzeve të diellit që nuk janë të homologuara. Syze që blihen nëpër tregje ose dyqane të rastësishme, që nuk kanë kaluar asnjë kontroll. Mbajtja e këtij lloji syzesh është më e dëmshme për syrin se të mos mbash fare,” tha specialistja.

    “Ato na bëjnë të shohim më errët dhe pupila hapet, zgjerohet, por nëse lentja nuk bllokon rrezet ultravjollcë, ato depërtojnë me intensitet shumë më të madh në retinë sesa nëse nuk do ta kishim vënë fare lentën. Nëse duam ta mbrojmë syrin 100%, duhet të përdorim syze të homologuara. Ato blihen në optika dhe kalojnë të gjitha kontrollet shëndetësore për të garantuar mbrojtje të plotë ndaj rrezeve UV,” shtoi Xaqueline.

    Specialistja paralajmëroi gjithashtu se me përdorimin e syzeve të pahomologuara “i djeg sytë drejtpërdrejt”. “E kam parë shpesh në konsultë. Takon persona 50-vjeçarë, ende shumë të rinj, me fillime të kataraktit. Dhe pyetja e parë është: a keni përdorur syze dielli të pahomologuara? Dhe përgjigjja del gjithmonë po,” konfirmoi optometristja.

  • Moskonstituimi i Kuvendit të Kosovës/ Gërvalla: Bllokada është e dëmshme dhe nuk i shërben askujt

    Moskonstituimi i Kuvendit të Kosovës/ Gërvalla: Bllokada është e dëmshme dhe nuk i shërben askujt

    E ftuar në Çim Peka Live në SYRI TV, Ministrja e Jashtme e Kosovës, Donika Gërvalla ka folur për zhvillimet e fundit politike dhe bllokimin e konstituimit të Kuvendit nga deputetët e opozitës.

    Gërvalla theksoi se shpreson se vendimi i Gjykatës Kushtetuese në Kosovë për ‘votimin e fshehtë’ të mund të zhbllokojë ngërçin ku ndodhet vendi.

    Gjithashtu kryediplomatja e Kosovës, u shpreh se ‘bllokada nuk i shërben askujt, bllokada është vetëm e dëmshme dhe në këtë stad nuk ka asnjë llogjikë që të ecet me bllokadë’.

    Gërvalla: Kemi 2 muaj që po përpiqemi të konstituojmë Kuvendin i cili është hapi i parë i krijimit të institucioneve të reja të dala nga vota e datës 9 shkurt. Patëm një proces të jashtëzakonshëm të gjatë dhe të pazakonshëm të numërimit të votave. Më pas më 15 prill patëm ca seanca kur opozita synimin për të bllokuar e shfaqi që në momentet e para duke mos votuar as mandatet e tyre. Më pas kemi pasur 6 seanca në të cilën jemi përpjekur të sigurojmë votën për Albulena Haxhiun si Kryetare të Kuvendit, ndërsa tani kemi më shumë se 20 seanca që kemi mbetur në një pikë procedurale e cila është krijimi i komisionit për votimin e fshehtë. Shpresoj që Gjykata Kushtetuese ta japë vendimin sa më shpejtë që të jetë e mundur me qëllim që me opinionin e gjykatës për votimin e fshehtë ta kapërcejmë një barrierë dhe të ecim përpara. Bllokada nuk i shërben askujt, bllokada është vetëm e dëmshme dhe në këtë stad nuk ka asnjë llogjikë që të ecet me bllokadë. 

  • Cilat verëra janë më të dëmshme për organizmin?/ Ja çfarë thotë kardiologia

    Cilat verëra janë më të dëmshme për organizmin?/ Ja çfarë thotë kardiologia

    Konsumi i verës është një pjesë e pandarë e kulturës mesdhetare, por duhet të bëhet me kujdes dhe masë sidomos sepse alkooli, përfshirë verën, mund të ketë ndikim negativ në zemër dhe arterie.
    Po cili lloj vere është më i dëmshëm për sistemin kardiovaskular e kuqja, e bardha apo rozë? Për këtë pyetje, ka dhënë përgjigje një kardiologe për median franceze Top Santé.
    Verërat me antioksidantë, ‘më pak të dëmshme për zemrën’
    Siç pritej, verërat që përmbajnë antioksidantë, sidomos polifenole, konsiderohen më pak të dëmshme për zemrën.

    “Këto substanca kanë efekte potencialisht mbrojtëse për zemrën,” thotë Dr. Virginie Marchal, kardiologe në Aix-en-Provence, edhe pse shton se këto efekte janë të moderuara.
    Në këtë kategori bëjnë pjesë shumë verëra të kuqe, si Merlot, Cabernet Sauvignon dhe veçanërisht Pinot Noir të pasura me resveratrol, një antioksidant që ndihmon në përmirësimin e funksionit të enëve të gjakut, uljen e inflamacionit dhe rritjen e kolesterolit të mirë (HDL).
    Sipas Dr. Marchal, është e preferueshme të zgjidhet një verë e kuqe organike ose natyrale, që përmban më pak sulfite dhe është pa pesticide. Edhe verërat rozë të thata përmbajnë antioksidantë, por në sasi më të vogël sesa ato të kuqe.
    Verërat që duhen shmangur për shëndetin e zemrës
    Në anën tjetër, verërat më të dëmshme për sistemin kardiovaskular janë ato që nuk përmbajnë substanca mbrojtëse dhe janë të pasura me sheqer, kryesisht verërat e bardha të ëmbla dhe ato me shije shurupi.
    “Verëra si Sauternes apo Geëurztraminer kanë përqindje të lartë sheqeri, çka mund të ndikojë negativisht në metabolizëm dhe në shëndetin kardiovaskular,” paralajmëron Dr. Marchal.
    Gjithashtu, verërat e ëmbla të fortifikuara, si Porto, Madeira apo Marsala, duhet të konsumohen me shumë kujdes.
    “Këto përmbajnë sasi të larta alkooli dhe sheqeri, dy faktorë që rrisin rrezikun për probleme të zemrës nëse konsumohen rregullisht,” thekson ajo.
    Së fundi, verërat me përqindje të lartë alkooli (mbi 15%) mund të kontribuojnë në rritjen e tensionit të gjakut dhe në shfaqjen e aritmive ose problemeve të tjera kardiake, ndaj këshillohet të konsumohen me masë

  • Cigaret elektronike mund të lëshojnë substanca të dëmshme, duke ngritur shqetësime për sigurinë

    Cigaret elektronike mund të lëshojnë substanca të dëmshme, duke ngritur shqetësime për sigurinë

    Dikur të promovuara si një alternativë më e sigurt ndaj duhanit, cigaret elektronike janë konsideruar më pak të dëmshme nga konsumatorët. Por kërkimet e fundit tregojnë se vaping mund të sjellë rreziqe serioze për shëndetin. Në Kolegjin e Inxhinierisë të Universitetit të Miamit, Kapiamba Fabrice, i diplomuar së fundmi në nivel doktorature, po udhëheq kërkime kritike mbi toksinat e padukshme të lëshuara nga aerosoli i cigareve elektronike dhe ndikimin e tyre potencial te përdoruesit dhe personat përreth.

    Nën drejtimin e profesorit të asociuar Yang Wang në Laboratorin e Matjes së Grimcave dhe Teknologjisë, Fabrice kreu një studim gjithëpërfshirës mbi vetitë fizike, kimike dhe toksikologjike të tymit nga cigaret elektronike. Disertacioni i tij ka sjellë katër botime të rishikuara nga kolegët dhe dy dorëshkrime shtesë në shqyrtim.

    Një ndër zbulimet më të rëndësishme, i publikuar në vitin 2024 në revistën Chemical Research in Toxicology, tregoi se rritja e fuqisë së pajisjes mund të shtojë nivelet e kromit hekzavalent, një kancerogjen i njohur për njeriun. I njëjti studim identifikoi edhe metale të tjera të dëmshme si plumbi, nikeli dhe bakri, të cilët mund të ndryshojnë formë dhe të bëhen më të rrezikshëm varësisht nga mënyra e përdorimit të pajisjes. Temperaturat e larta, të zakonshme në pajisje më të reja dhe më të fuqishme, nxisin lëshimin e këtyre metaleve në avull.

    Një tjetër studim, i paraqitur në kopertinën e të njëjtës revistë, analizoi praninë e metaleve si në emetimet e drejtpërdrejta ashtu edhe në ato të dorës së dytë. Fabrice zbuloi se edhe personat që ndodhen pranë përdoruesve mund të ekspozohen ndaj pothuajse të njëjtave nivele toksike sa vetë përdoruesit. Ky zbulim sfidon bindjet e mëhershme mbi sigurinë e avullimit në ambiente të mbyllura.

    Në punimin më të fundit, Fabrice analizoi emetimet nga vetëm një thithje avulli dhe zbuloi rritje të menjëhershme të grimcave mikroskopike dhe metaleve të rrezikshme në çdo thithje. Ai thekson se këto ekspozime të shkurtra janë kyçe për të kuptuar rreziqet e menjëhershme, veçanërisht për përdoruesit e rinj ose ata që e provojnë herën e parë.

    Përtej kërkimeve mbi cigaret elektronike, Fabrice ka kontribuar edhe në fusha të tjera shkencore. Gjatë një praktike me startup-in “Phoenix Tailings”, ai punoi për zhvillimin e metodave pa mbetje për nxjerrjen e metaleve të rralla, thelbësore për teknologji moderne si telefonat dhe makinat elektrike. Ai u njoh kombëtarisht nga Shoqëria Nderuese Edward Alexander Bouchet.

    Sot, Fabrice punon në kompaninë Freeport-McMoRan, një nga kompanitë më të mëdha të minierave në botë, ku fokusohet në mënyra më të pastra dhe efikase për të rikuperuar minerale kritike, duke përparuar përpjekjet për një industri minerare më të qëndrueshme. / Medical Xpress – Syri.net