‘Ky batak dobësie dhe dështimi amerikan thërret për një rivendosje trumpiane të paqes përmes forcës’

Pjesa më e madhe e botës preferon Biden-in, por po përgatitet për Trump-in
 
Fitorja e dukshme e ish-presidentit Trump në debatin presidencial të enjten mbrëma ka shtuar urgjencën në përpjekjet e bëra nga liderët botërorë për t’u përgatitur për një administratë të dytë Trump, pavarësisht se audienca ndërkombëtare preferon presidentin Biden.
Trump pohoi gjatë debatit se vendet e huaja nuk respektojnë udhëheqjen e Biden-it dhe nuk respektojnë Shtetet e Bashkuara – pretendime që bien ndesh me një sondazh të fundit të Pew që tregoi se të anketuarit në më shumë se 30 vende kishin më shumë besim te Biden-i sesa Trump-i për të bërë gjënë e duhur për vendimet e politikës së jashtme.
Besimi i ulët global te Trump-i ndihmon për të shpjeguar pse aleatët e SHBA-së po përpiqen të përgatiten për një Amerikë që është larguar nga çështjet globale, qoftë përmes vendimeve politike ose hutimit nga kaosi i brendshëm dhe militantizmi partiak.
Protokolli diplomatik dikton që përfaqësuesit e huaj të mos komentojnë zgjedhjet e vendeve të tjera apo politikën e brendshme. Por zyrtarë të lartë të qeverive të huaja, sidomos në vitin e kaluar, janë shprehur se do të vazhdojnë të ruajnë marrëdhëniet me Trump-in dhe profesionistët e sigurisë kombëtare në orbitën e tij.
Sekretari i Jashtëm britanik, David Cameron, u takua me Trump-in në Mar-a-Lago në prill për të ofruar mbështetjen e vazhdueshme të SHBA-së për Ukrainën. Presidenti i Polonisë Andrzej Duda kaloi dy orë e gjysmë me Trump-in në Nju Jork në prill, duke e quajtur atë një “takim miqësor, në një atmosferë shumë të këndshme”.
Dhe Jens Stoltenberg, sekretari i përgjithshëm i NATO-s në largim, promovoi kontributin e aleancës në ekonominë amerikane në Fondacionin Heritage në fillim të këtij viti. Think-tank-u i Uashingtonit shihet si një vend ankorimi për zyrtarët që të plotësojnë një administratë të dytë Trump.
Sekretari i ardhshëm i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, është një ish-kryeministër holandez i dashur dhe i disiplinuar, i cili fitoi favorin e Trump-it edhe pse ai e ndërpreu dhe kundërshtoi ish-presidentin gjatë takimeve në Uashington.
Dhe ndërsa aleatët e Amerikës në Azi janë thellësisht të varur nga mbështetja politike dhe ushtarake nga SHBA-ja, ata po thellojnë marrëdhëniet mes njëri-tjetrit dhe me Europën për t’u mbrojtur kundër kërcënimeve të Trump-it për heqjen e angazhimeve të sigurisë nëse vendet nuk shpenzojnë mjaftueshëm për mbrojtjen.
Prania e partnerëve dhe aleatëve të Indo-Paqësorit në samitet e NATO-s – si Japonia, Koreja e Jugut, Australia dhe Zelanda e Re – demonstron më tej demokracitë që punojnë për të thelluar lidhjet përballë një Trump-i antagonist.
“Kjo është pa dyshim një përpjekje për të siguruar që edhe pa Shtetet e Bashkuara, ato marrëdhënie do të vazhdojnë të rriten dhe ato demokraci do të vazhdojnë të mbështesin njëra-tjetrën,” tha Evelyn Farkas, drejtore ekzekutive e Institutit McCain në Universitetin Shtetëror të Arizonës.
Edhe në bisedat private, diplomatët priren të shmangin ankthin për një administratë të dytë Trump. Në vend të kësaj, ata përqendrohen në atë se ku ia dolën të punojnë me Trump-in dhe e shikojnë atë si një plan për të ardhmen.
Ndërsa Trump-i tha pak substancë për prioritetet e tij të politikës së jashtme gjatë debatit, ai dha disa përgjigje domethënëse, por të shkurtra, për disa çështje.
Mbështetësit e Ukrainës mund të ngushëllohen me faktin se Trump-i, gjatë debatit, hodhi poshtë kërkesat e Putin-it për të bllokuar anëtarësimin e Ukrainës në NATO dhe njohjen e sovranitetit rus mbi territorin e pushtuar, në këmbim të përfundimit të luftës.
Por kanë nisur përgatitjet që NATO të marrë përsipër rolin udhëheqës të Amerikës për koordinimin e mbështetjes për Ukrainën.
Kur Biden të presë samitin e NATO-s muajin e ardhshëm në Uashington, aleatët pritet të njoftojnë se NATO do të udhëheqë grupimin Ramstein – konferencën që koordinon furnizimet me armë për Kievin. Më tej pritet që NATO të gjejë gjuhën e përbashkët që shtron rrugën e Ukrainës drejt anëtarësimit.
Dhe aleatët e NATO-s theksojnë mbështetjen e Kongresit për aleancën si mbrojtje kundër kërcënimeve të Trump-it për t’u tërhequr ose për të frenuar përmbushjen e angazhimeve të SHBA-së.
Megjithatë, partneriteti i SHBA-së është thelbësor në një bazë dypalëshe dhe liderët europianë dhe aziatikë kanë vendosur prej muajsh bazat për lidhje të ngrohta me botën e Trump-it, me shpresën për të kryer një tranzicion të qetë në një mandat të dytë dhe me gjasë kaotik.
Disa vende madje kanë dërguar të dërguar në Amerikë për të lobuar republikanët në nivel shtetëror në një përpjekje për t’u mbrojtur kundër disa prej kërcënimeve më shqetësuese të Trump-it. Michael Link, Koordinator i Bashkëpunimit Transatlantik i Gjermanisë, është takuar me guvernatorët në të gjithë SHBA-në, raportoi Reuters.
“Do të ishte jashtëzakonisht e rëndësishme, nëse Donald Trump do të rizgjidhej, për të parandaluar tarifat ndëshkuese që ai po planifikon për mallrat nga BE-ja,” tha ai në fillim të këtij viti.
Por jo të gjithë janë të shqetësuar. Në Lindjen e Mesme, mandati i dytë i Trump-it do të përshëndetet me “gëzim”, tha Farkas, duke treguar lidhjet e ngushta midis princit të kurorës së Arabisë Saudite Mohamed bin Salman dhe dhëndrit të Trump-it, Jared Kushner. Trump thuhet se kreu një telefonatë me princin Mohammed në prill, në mes të shtytjes së Biden-it për të vendosur një armëpushim në luftën e Gazës mes Izraelit dhe Hamasit.
Edhe pse Trump e ka kritikuar Izraelin se ka një problem “marrëdhëniesh me publikun” me luftën e tij kundër Hamasit në Gaza dhe është i hidhëruar me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu për njohjen e fitores së Biden-it në 2020, zgjedhja e tij ka të ngjarë të forcojë shoqërinë e ekstremit të djathtë të Izraelit.
“Opozita [izraelite] dhe populli palestinez nuk do të ishin të lumtur me Trump-in, sepse përsëri, ai ka qenë i hapur t’i japë një çek të bardhë Netanyahu-t dhe qeverisë izraelite. Është praktikisht e njëjta filozofi, mendoj unë, për të gjitha shtetet arabe. Trump do t’i lejojë ata të bëjnë atë që duan të bëjnë dhe të bëjnë biznes me ta, “tha Farkas.
Gjatë debatit, Trump nuk u angazhua për të mbështetur një shtet të pavarur palestinez nëse kjo sillte paqen dhe i bëri thirrje Izraelit që të “përfundojë punën” për të eliminuar Hamasin.
Por këto pozicione mund ta vënë atë në kundërshtim me shtetet arabe dhe të Gjirit, popullsia e të cilëve është mobilizuar në mbështetje të të drejtave palestineze, tha Gerald Feierstein, drejtor i Programit të Çështjeve të Gadishullit Arabik të Institutit të Lindjes së Mesme dhe ish-ambasador i SHBA-së në Katar.
“Nëse Trump dëshiron të ndjekë marrëveshjen saudite-izraelite dhe nëse sauditët i qëndrojnë qëndrimit të tyre për asnjë marrëveshje pa Palestinën, kjo ndoshta do të thotë se ndoshta nuk do të ketë një marrëveshje izraelito-saudite”, tha ai, duke shtuar se llogaritjet mund të ndryshojnë nëse Netanyahu largohet nga qeveria.
Megjithatë, Izraeli dhe Shtetet e Gjirit ka të ngjarë të mirëpresin një administratë Trump që synon të frenojë Iranin, një politikë e përcaktuar nga Robert O’Brien, këshilltari i fundit i Trump-it për sigurinë kombëtare dhe që ka të ngjarë të shërbejë në një post të lartë në një administratë të dytë.
“Fokusi i politikës së SHBA-së në Lindjen e Mesme duhet të mbetet aktori keqdashës që është në fund të fundit më përgjegjës për trazirat dhe vrasjet: regjimi iranian,” shkroi O’Brien në një letër pozicioni politik për Foreign Affairs.
Trump pëlqen të mburret se Putini nuk do të kishte pushtuar Ukrainën dhe Hamasi nuk do të kishte sulmuar Izraelin nëse do të ishte president, pohime që janë të pamundura të vërtetohen. Por deklaratat e tij nënvizojnë se si këshilltarët e tij të lartë po punojnë për të hartuar një politikë të jashtme për një administratë të dytë që fokusohet për të qenë e fortë.
“Ky batak dobësie dhe dështimi amerikan thërret për një rivendosje trumpiane të paqes përmes forcës,” shkroi O’Brien./ The Hill – Syri.net
Burimi