Italia po përfiton nga zbehja e ndikimit francez për të rritur fuqinë në Tunizi dhe Algjeri

Italia po rrit në mënyrë të vazhdueshme ndikimin e saj në Tunizi dhe Algjeri, në kurriz të interesave franceze, sipas një analisti të lartë për çështjet e Afrikës së Veriut.    

Rivaliteti midis Italisë dhe Francës në Mesdhe dhe Afrikën e Veriut ka rrënjë të thella historike, që shtrihen në dekada të tëra, tha Umberto Profazio, një analist i lartë në Institutin Ndërkombëtar për Studime Strategjike (IISS).

Kjo konkurrencë u intensifikua gjatë konfliktit libian më 2019-2020, ku Roma dhe Parisi mbështetën fraksionet kundërshtare, por në vitet e fundit, të dy vendet u dukën se gjetën terren të përbashkët për të minimizuar tensionet e hapura, si partnerë të BE-së, tha Profazio për Anadolu.

Megjithatë, ky bashkëpunim nuk do të thotë se interesat e tyre janë ende në një linjë, shtoi ai.

“Dinamika e rajonit po i vë dy vendet kundër njëri-tjetrit. Megjithëse ata nuk luftojnë publikisht me njëri-tjetrin, tensionet vazhdojnë prapa skenave, “tha Profazio.

Ai theksoi fokusin e fortë strategjik të Italisë në Libi, i nxitur nga lidhjet historike, afërsia gjeografike dhe interesat e rëndësishme ekonomike dhe politike, në rajonet e saj perëndimore dhe lindore.

Ky fokus, argumentoi ai, shpesh e vë Italinë në kundërshtim me lojtarë të tjerë me ndikim, përfshirë Francën. 

Roli në zgjerim i Italisë në Algjeri dhe Tunizi

Duke theksuar ndikimin në rritje të Italisë në Magreb, veçanërisht në Tunizi dhe Algjeri, Profazio vuri në dukje marrëdhëniet e ngushta, që kryeministrja italiane Giorgia Meloni ka kultivuar me presidentin tunizian Kais Saied.

Nëpërmjet lehtësimit të Italisë, Tunizia mori fondet e BE-së, në këmbim të frenimit të flukseve të migracionit në Evropë, tha ai.

“Megjithatë, këto marrëdhënie në zgjerim midis Italisë dhe Tunizisë kanë bërë që Franca të bëhet xheloze, pasi Parisi e pa Tunizinë si një ish-koloni brenda sferës së saj natyrore të ndikimit,” tha ai.

Profazio theksoi se kritikat në rritje të Francës ndaj Saied-it, veçanërisht akuzat për autoritarizëm në shtypin francez, duhet të kuptohen brenda kontekstit të këtij rivaliteti.

“Ata e shohin Italinë duke zgjeruar ndikimin e saj në Tunizi dhe Algjeri dhe po përpiqen të luftojnë kundër saj, për shembull, duke përdorur instrumentet e respektimit të të drejtave të njeriut, respektimit të lirive civile dhe goditjes së opozitës në Tunizi,” ai tha.

Franca, pohoi Profazio, duhet të kuptojë se Tunizia tani është shumë e varur nga Italia dhe Algjeria.

Ai vuri në dukje se ndikimi i Italisë në Algjeri është intensifikuar gjithashtu, veçanërisht pasi ajo shfaqet si një nga furnizuesit kryesorë të energjisë së Romës.

Kjo dinamikë ka nxitur një trekëndësh strategjik bashkëpunimi midis Italisë, Tunizisë dhe Algjerisë, duke zvogëluar më tej ndikimin francez në ish-kolonitë e saj, shtoi ai.  

Gjendja e Magrebit

Në përgjigje të ndikimit të saj në rënie në Tunizi dhe Algjeri, Franca është kthyer drejt Marokut si një partner strategjik, vuri në dukje Profazio.

“Magrebi tani e gjen veten në këtë gjendje të vështirë, me Francën që haptazi mbështet Marokun duke njohur sovranitetin e saj mbi Saharanë Perëndimore, gjë që do të thellonte linjat e prishjes midis Francës dhe Algjerisë,” tha ai.

Algjeria, një mbështetëse e madh financiare e Tunizisë dhe një nga furnizuesit më të rëndësishëm të energjisë së Italisë, e ka marrë parasysh këtë shtrirje, kështu që kjo mund të tendosë më tej marrëdhëniet midis Francës dhe Algjerisë, shtoi ai.

Në lidhje me faktin nëse Italia mund të marrë përfundimisht një pozicion përfundimtar për Saharanë Perëndimore, Profazio tha se Roma e ka shmangur deri më tani një deklaratë të tillë, pavarësisht nga mbështetja në rritje brenda vendit, për njohjen e sovranitetit të Marokut mbi rajonin e diskutueshëm.

Saharaja Perëndimore ka qenë një burim tensionesh midis Rabatit dhe Algjerisë për rreth pesë dekada. Ndërsa Maroku pretendon sovranitet mbi rajonin, Algjeria nuk e bën këtë, por ajo mbështet Frontin Polisario pro-pavarësisë, i cili pretendon zonën si territorin e tij.

OKB-ja nuk njeh pretendimet për sovranitet as të Frontit Polisario dhe as të Marokut, i cili mori kontrollin e pjesës më të madhe të Saharasë Perëndimore më 1975, pas një marrëveshjeje me Spanjën dhe Mauritaninë.

Për Italinë, Profazio beson se ngurrimi i saj për të përdorur fuqinë e forte, është një nga disa sfida me të cilat përballet në ndjekjen e interesave të saj në Magreb.

Përveç kësaj, Italia, si një fuqi e mesme, shpesh e gjen veten në një pozicion ku duhet të bashkëpunojë me rivalët, argumentoi ai.

“Nuk është në interesin e Italisë të përfshijë Francën dhe BE-në, në veprimet e saj në Afrikën e Veriut. Por nuk duhet të harrojmë se po flasim për fuqi të mesme, e cila nuk mund të bëjë shumë vetëm, ndaj kërkon shpesh bashkëpunimin e rivalëve të saj evropianë për t’iu kundërvënë fuqive jo të BE-së”, tha Profazio/ AA.
Burimi