François Bayrou kërkon respekt, por a mund ta shpëtojë Francën nga kriza?

Presidenti Macron i është drejtuar një shoku të qendrës dhe një prej politikanëve më me përvojë të Francës, për të nxjerrë vendin nga kriza e qeverisë.

Por nëse François Bayrou ka shumë respekt në të gjithë spektrin politik, është e vështirë të shihet se si ai mund të shmangë të njëjtat kurthe njerëzore që ra paraardhësi i tij Michel Barnier.

I emëruar nga presidenti siç e dikton kushtetuta, kryeministri mund të funksionojë megjithatë vetëm me mbështetjen e parlamentit.

Dhe ndërsa Asambleja Kombëtare është e gjymtuar nga i njëjti ngërç treblloqesh siç ka qenë që nga korriku – pa ndonjë ndryshim të mundshëm përpara korrikut 2025 – do të ishte një lojtar i nxituar që parashikoi për Bayrou çdo shkallë suksesi.Që nga rënia e Barnier një javë më parë – pas një votimi mosbesimi të mbështetur nga e djathta e majtë dhe populiste – Macron është konsultuar me një sërë liderësh me shpresën për të formuar një koalicion të ri informal për të drejtuar vendin.

Barnier, duke qenë një njeri i së djathtës tradicionale, instinkti i parë i Macron ishte të kthehej në të majtën tradicionale – dhe përpjekjet fillimisht u përqendruan në çmimin e Partisë Socialiste (PS) nga aleanca e saj me të majtën e fortë France Unbowed (LFI).

Megjithatë, duke qenë se kushti i PS-së ishte miratimi i politikave të majta që Macron nuk ishte i gatshëm t’i sanksiononte, ai u detyrua të kufizonte kërkimin e tij në rrethin e tij të brendshëm.

Bayrou ka qenë një aleat i ngushtë i presidentit që përpara fitores së parë mahnitëse të Macron në zgjedhjet në vitin 2017. Në të vërtetë vendimi i Bayrou për të qëndruar mënjanë si kandidat atë vit – dhe për t’u mbledhur pas burrit të ri – krijoi një dinamikë jetike pas fushatës së Macron.

Një figurë e njohur në skenën politike për më shumë se 40 vjet, Bayrou – i cili është 73 – ka drejtuar partinë Modem, e cila tani ka 36 deputetë, që nga formimi i saj në 2007. Më parë ai ishte lider i mishërimeve të tjera centriste.

Fillimet e tij ishin në traditën kistiane demokrate të politikës së pasluftës, e cila në përgjithësi mbështeti, por mbajti një distancë nga komponenti më i madh golist i së djathtës franceze, të udhëhequr nga fundi i viteve 1970 nga Zhak Shirak.

Bayrou, i cili ishte mësues i gjuhëve klasike në të 20-at e tij, shërbeu si ministër i arsimit nga viti 1993 deri në 1997. Por kjo ishte përvoja e tij e fundit kuptimplotë në qeverisje.

Shumë shkurt në vitin 2017 ai ishte ministër i drejtësisë i Macron, por dha dorëheqjen pasi u akuzua për një skandal financimi të partisë.

Ai përfundimisht u lirua nga keqbërja, por shumë nga kolegët e tij u dënuan. Dhe prokurorët kanë apeluar kundër lirimit të tij, që do të thotë se ai ende mund të rikthehet në gjykatë.

Një katolik vëzhgues me gjashtë fëmijë, baza politike e Bayrou është në qytetin Pireneas të Pau, ku ai ka qenë kryetar bashkie që nga viti 2014. Ai flet gjuhën lokale bearnese dhe është një besimtar i fortë në decentralizimin.

Bayrou ka kandiduar për presidencën tre herë, si flamurtar i qendrës. Ai ishte më afër fitores në vitin 2007, kur doli i treti me afro 19% të votave. Ai më pas zemëroi fituesin e ardhshëm Nicolas Sarkozy duke dalë në mbështetje të kandidates socialiste Ségolène Royal.

Kur mënyra e vetme e mundshme e mbijetesës për një qeveri të pakicës është të ndërtojë ura majtas dhe djathtas, Bayrou ka avantazhin e të pasurit marrëdhënie të kalueshme me të dyja palët.

Mbështetja e tij për Royal dhe më pas François Hollande në 2012 ka krijuar njëfarë besimi mes socialistëve. Por pikëpamjet e tij për borxhin – dhe nevoja për ta ulur atë – e ndihmojnë atë në të djathtë.

Është interesante që marrëdhënia e tij me Marine Le Pen të së djathtës populiste është gjithashtu e respektueshme. Në të kaluarën ai e ka ndihmuar atë të mbledhë sponsorizimet e nevojshme për të kandiduar për presidencën, duke argumentuar se do të ishte një fyerje ndaj demokracisë nëse lideri i partisë më popullore nuk mund të qëndronte.

Ndjenja të ngjashme çuan në mbështetje për Le Pen, kur prokurorja në gjyqin e saj për financimin e partisë (një rast i ngjashëm me të tijin) kohët e fundit kërkoi që ajo të shpallej e papërshtatshme për poste publike.

Kjo mund të nënkuptojë se Bayrou mund të shmangë një censurë automatike nga e djathta populiste.

Por Tubimi Kombëtar i Le Pen ka paralajmëruar gjithashtu se nëse kryeministri i ri është “Barnier me një fytyrë tjetër”, nuk do të hezitojë ta rrëzojë atë.

Sipas komentatorit politik veteran të Francës, Alain Duhamel, Bayrou është një figurë me mendje të pavarur dhe me shumë përvojë, i cili – edhe pse aleat i Macron – nuk do të hezitojë të ushtrojë fuqinë e tij në Hotel Matignon, rezidenca e tij zyrtare.

Ai nuk do të disiplinohet lehtë”, tha Duhamel. “Dhe ai do ta anojë politikën më shumë nga e majta.”Kriza e qeverisë së Francës – më e rënda në Republikën e Pestë – ka çuar në një ndryshim të madh në pushtet, larg nga Elysee dhe drejt kryeministrit dhe parlamentit.

“Hera e fundit që patëm një situatë të tillë ishte Republika e Katërt (e pasluftës), kur presidentët kishin shumë pak pushtet”, tha eksperti kushtetues Christophe Boutin.

“Sot përsëri, pushteti u takon grupeve në parlament që mund ose nuk mund të bashkohen për disa politika të përbashkëta.”

Detyra e parë e Bayrou do të jetë emërimi i një qeverie të re, e cila mund të zgjasë shumë ditë. Përbërja do të jetë një tregues nëse ai ka arritur të ndërtojë ura me socialistët në njërën anë dhe me konservatorët e Barnier nga ana tjetër.

Por shumë shpejt atij do t’i duhet të hartojë një buxhet të ri 2025 për të zëvendësuar atë të braktisur nga qeveria Barnier; dhe menjëherë do të përballet me rebelime të mundshme nga e majta dhe e djathta ekstreme.

Ideja e disa parlamentarëve për një lloj pakti mossulmimi – në të cilin qeveria premton të mos i shtyjë ligjet pa votim dhe deputetët premtojnë se nuk do të votojnë një mocion censure – është mbështetur nga Macron, i cili gjithashtu tha se nuk donte të shpërndajë sërish Kuvendin para përfundimit të mandatit të tij në vitin 2027.

Por kritikët thonë se një marrëveshje e tillë do të ishte një licencë për inerci, pa ndonjë marrëveshje të mundshme për çështje kaq të rëndësishme si ulja e borxhit spirale të vendit./ BBC – Syri.Net
Burimi