‘Fotografitë më të shtrenjta të bëra ndonjëherë’/ Fotot hapësinore që ndryshuan pikëpamjen e njerëzimit për veten

Ishte një nga momentet monumentale të historisë – por nëse John Glenn nuk do të kishte dalë në supermarket për të marrë një kamerë Contax dhe një film 35 mm rrugës për të hipur në Friendship 7, mund të mos kishte asnjë dokument vizual për të. Fotografitë që astronauti amerikan bëri nga dritarja e kapsulës së tij teksa rrotullohej rreth Tokës më 20 shkurt 1962, dhanë një dëshmi të paparë të misionit të parë orbital të Projektit Mercury. Bashkimi Sovjetik mund t’i kishte mundur amerikanët në garën për fluturimin njerëzor në hapësirë ​​- por amerikanët tani kishin shkrepur fotografitë e para galaktike me ngjyra.

Fotot janë gjithashtu, nënvizon galeristi gjerman Daniel Blau, “fotot më të shtrenjta të realizuara ndonjëherë. U shpenzuan miliarda dollarë për t’i marrë ato.” Blau ekspozoi një printim origjinal të fotografisë së parë të Glenn-it të bërë në hapësirë ​​në Paris Photo të këtij viti, së bashku me një sasi të vogël printimesh fotografike të rralla të Nasa-s – shumë prej tyre nuk janë parë kurrë publikisht më parë, shumica prej tyre nga shkencëtarë dhe astronautë të panjohur.

Duke udhëtuar me 28,000 km në orë, njerëzimi kishte arritur të hynte në hapësirë, por ende nuk kishte projektuar një makinë fotografike mjaft të fuqishme për të vazhduar me udhëtimin. Duke mos pasur shumë informacion vizual apo detaje, fotografia e Glenn-it ndoshta zbulon më pak për hapësirën dhe bëhet një totem i ambicies së njeriut. Glenn më vonë do t’i shtonte një mbishkrim personal dhe do të paralajmëronte: “Ju siguroj se një foto, nuk mund të riprodhojë kurrë shkëlqimin e pamjes aktuale”.

Blau filloi të merrej me printime vintage të Nasa-s në vitet 1990. “Gara e hapësirës dhe lufta e ftohtë ishin fuqitë përcaktuese të gjysmës së dytë të shekullit të 20-të, dhe sigurisht brezi im i kujton të gjitha momentet kyçe.” Disa nga fotot u publikuan në atë kohë, por printimet origjinale janë më të vështira për t’u gjetur. “Ata shkencëtarë dhe të tjerë të përfshirë në misione, ua kaluan arkivat personale fëmijëve të tyre dhe tani nipërve dhe mbesave, dhe kështu shumë materiale ende po dalin në treg. Prandaj ishte logjike që unë të kërkoja fotografitë më të mira dhe të filloja të merresha me këto.”

Në Paris Photo, turmat u mblodhën rreth një serie prej gjashtë fotografish me xhelatinë argjendi të vitit 1948, duke parë Rio Grande nga një raketë V-2 në një lartësi prej 73,000 këmbësh. Gjithashtu u ekspozua fotografia e parë e Marsit nga afër nga njeriu, e bërë në vitin 1965, dhe një fotografi panoramike e Tokës, e cila ishte shkrepja e parë e planetit tonë siç shihet nga hëna. Ky i fundit nuk u mor nga dora e njeriut, por më tepër u transmetua me sinjal radioje nga një mision pa pilot në gusht 1966. Më pas u qep së bashku, piksel pas piksel, në një imazh të vetëm në Laboratorin Jet Propulsion të NASA-s.

Në vitin 1979, sonda ndëryjore Voyager kishte bërë të mundur marrjen e fotografive më të mira të planetëve, dhe një imazh i Jupiterit dhe katër hënave të tij të varura si mermerë, në një atmosferë oniksi është veçanërisht mahnitës.

Një mozaik mbresëlënës në shkallë të gjerë i sipërfaqes së Merkurit të shënuar nga viti 1974, është “i vetmi në një shkallë kaq të madhe që kam parë ndonjëherë”, thotë Blau. “Me siguri është prodhuar, ashtu si fotot e Voyager të Marsit, për një prezantim të NASA-s.” Fotografia – që tregon vetëm një pjesë të planetit më të vogël të sistemit diellor – jep një pamje tjetër të asaj që qëndron përtej kontrollit tonë.

Nga fundi i viteve 70, fotografia kishte një rol më qendror në misionet dhe avancimin e shkencës hapësinore. “Nasa, atëherë si tani, varej nga financimi publik dhe me fotot me ngjyra të Glenn-it të marra në orbitën e tij rreth Tokës, u bë e qartë për Nasa-n se mënyra më e mirë dhe më pozitive për të treguar arritjet e saj, ishte përmes fotografisë,” thotë Blau. “Sigurisht, ana shkencore e gjërave është forca lëvizëse, por fotografitë tregojnë historinë e menjëhershme.”

Imazhet e Blau u shfaqën një ditë pas zgjedhjeve presidenciale në SHBA. Ai thotë se donte t’u kujtonte vizitorëve një “përpjekje pozitive të përbashkët nga shumë kombe”. Ata janë sigurisht të përulur. “Ndoshta asgjë më mirë nuk mishëron se kjo fotografi, përzierjen e frikës mistik dhe mjeshtërisë natyrore që përbën gjendjen njerëzore,” mendon Blau. “Njeriu, duke i shpëtuar kufijve të tij tokësorë, duke parë dhe regjistruar gjëra të papara ose të regjistruara më parë – e pamundura.”/ The Guardian.
Burimi