7 gjëra që çdokush duhet të dijë për antidepresantët

Antidepresantët shpesh janë të rrethuar nga kritika dhe polemika, me keqkuptime si: “janë vetëm placebo,” “do t’ju shtojnë peshë,” ose “do bëheni të varur nga to.” Ekspertët thonë se këto pretendime mund të përmbajnë njëfarë të vërtete, por kërkojnë qartësim. Të kuptuarit e këtyre medikamenteve është thelbësor, pasi pritshmëritë mbi trajtimin mund të ndikojnë ndjeshëm në rezultatin e tij. 

1. A do të më ndryshojnë antidepresantët si person? 

Antidepresantët mund t’ju bëjnë të ndiheni ndryshe në fillim. “Imagjinoni një re të madhe dhe të errët që ju rëndon, kur ajo zhduket, bota do të duket ndryshe,” thotë Naomi Torres-Mackie, psikologe klinike. 

Megjithatë, deri në gjysmën e përdoruesve mund të përjetojnë një ndjenjë mpirjeje emocionale, e cila është më e mundshme në doza më të larta. Idealisht, antidepresantët duhet të ulin trishtimin e përditshëm, duke ju lejuar të përjetoni një gamë emocionesh. Nëse ndiheni të mpirë emocionalisht, këshillohuni me mjekun për të rregulluar dozën. 

2. A do të shtoj peshë? 

Mesatarisht, njerëzit shtojnë një deri në tre kilogramë e gjysmë gjatë dy viteve të trajtimit me antidepresantë. Fillimisht, inhibitorët selektivë të rimarrjes së serotoninës (SSRI) dhe të serotoninës-norepinefrinës (SNRI) mund të ndalojnë oreksin, duke çuar në humbje peshe. Megjithatë, shtimi i peshës është i zakonshëm me përdorim afatgjatë. 

Disa antidepresantë, si bupropioni (Wellbutrin), kanë më pak gjasa të shkaktojnë shtim në peshë. Nëse vëreni ndryshime në peshë, njoftoni mjekun herët për të diskutuar strategjitë e menaxhimit. 

3. A veprojnë këto ilaçe menjëherë? 

Antidepresantët zakonisht kërkojnë katër deri në gjashtë javë për të treguar efektet e tyre, por ilaçi i parë që provoni mund të mos jetë i duhuri. 

Një studim i madh tregoi se gjysma e pjesëmarrësve përmirësuan gjendjen me ilaçin e parë ose të dytë, dhe gati 70% u liruan nga simptomat deri te ilaçi i katërt. Provimi i disa medikamenteve është shpesh pjesë e procesit për të gjetur atë që i përshtatet më mirë nevojave tuaja. 

4. A do të më bëjnë antidepresantët të kem mendime vetëvrasëse?

FDA-ja paralajmëron për një lidhje të mundshme mes antidepresantëve dhe mendimeve vetëvrasëse te personat e moshës 18-24 vjeç. Ky vendim buron nga provat që kanë treguar rrezik për mendimet vetëvrasëse, por jo vetëvrasje. 

Megjithatë, studime të tjera tregojnë se SSRI-të mund të ulin normat e vetëvrasjeve dhe të reduktojnë sjelljet vetëvrasëse te të rinjtë. Marrëdhënia mes antidepresantëve dhe rrezikut të vetëvrasjes është komplekse dhe kërkon monitorim të kujdesshëm nga mjekët. 

5. A të japin varësi?

Antidepresantët nuk konsiderohen aditivë, pasi nuk krijojnë dëshira ose sjellje si rrezikimi i punës apo marrëdhënieve për t’i marrë. Megjithatë, ndërprerja e antidepresantëve, veçanërisht pas përdorimit afatgjatë, mund të shkaktojë simptoma tërheqjeje si ndryshime humori, shqetësim, “shkëndija” në tru dhe vështirësi në gjumë. 

Për të minimizuar këto probleme, gjithmonë këshillohuni me një mjek përpara se të ndaloni përdorimin e tyre. 

6. A do ta dëmtojnë jetën seksuale? 

Efektet anësore seksuale janë të zakonshme me disa antidepresantë, veçanërisht SSRI-të dhe SNRI-të, duke prekur më shumë se gjysmën e përdoruesve. Problemet mund të përfshijnë ulje të dëshirës seksuale, vonesë në orgazëm, ose mpirje gjenitale. 

Disa pacientë përjetojnë disfunksion seksual të qëndrueshëm pas ndërprerjes së medikamentit, megjithëse depresioni i patrajtuar vetë mund të dobësojë dëshirën seksuale. Diskutoni çdo shqetësim me mjekun tuaj, pasi përshtatjet ose ilaçet alternative mund të ndihmojnë. 

7. A janë më të mira se placebot? 

Antidepresantët shpesh funksionojnë vetëm pak më mirë se placebot në prova klinike. Megjithatë, nuk janë të njëjta me pilulat e sheqerit. Studimet sugjerojnë se janë më efektive për depresion të rëndë sesa për raste të lehta. 

Efekti placebo mund të ndikojë ndjeshëm në rezultatet, duke e bërë të vështirë ndarjen e efekteve të ilaçit nga faktorët psikologjikë. Në fund, fokusi mbetet përmirësimi i shëndetit mendor dhe mirëqenies, pavarësisht mekanizmit. 

Antidepresantët mund të jenë një mjet efektiv për menaxhimin e depresionit kur përdoren me udhëzime të duhura. Të kuptuarit e përfitimeve dhe kufizimeve të tyre është thelbësor për vendimmarrje të informuar. / New York Times – Syri.net
Burimi