Biden, Meloni, Le Pen dhe Macron; egot e liderëve që po minojnë Perëndimin
Liderët e G7 në Itali
Dielli i pushtetit është i shkëlqyer, por shpesh perëndon në mesditë në përbuzje të publikut. Sa keq që perëndimi i diellit në mesditë këtë herë do të ishte perëndimi i diellit për të gjithë ne.
Ndjenja e shpërbërjes së botës perëndimore nuk ka qenë kurrë kaq e fortë. Spektakli i turpshëm i ofruar nga Joe Biden përballë gënjeshtarit serial Donald Trump i shton bastit të çmendur të Emmanuel Macron për të thirrur francezët në votime për të rimarrë qendrën e tij të komprometuar dhe përplasjen kokëfortë dhe joproduktive të Giorgia Melonit me liderët e rinj të paqëndrueshëm evropianë. Nga Atlanta në Paris, nga Roma në Bruksel, instrumentet e krahasimit dhe ndërmjetësimit mbi të cilat bazohet vetë ekzistenca e shoqërisë civile janë manipuluar nga egoja hipertrofike e liderëve që kanë imponuar ndjeshmërinë e tyre shumë strikte, duke hequr dorë nga ideja e një projekti të përbashkët , duke vendosur ambiciet e veta në qendër të skenës dhe duke reduktuar në fakt (dhe në metodë) çdo formë të qëndrueshmërisë politike.
E panjohura është para nesh, me SHBA-të që rrezikojnë të përfundojnë në duart e një krimineli të dënuar dhe Evropa, në kontrollin e egoizmit të saj të dyqanit, në pragun e parëndësisë. Unë do të shkoj me radhë. Nisem nga Shtetet e Bashkuara, vazhdoj në Francë dhe mbërri tek ne.
Të enjten e kaluar isha në Romë, në Villa Taverna, ku ambasadori amerikan po festonte Ditën e Pavarësisë së bashku me të ftuarit e tij, shumë hot-dog, shumë ministra, himne kombëtare, flamuj në lëndina dhe një grup i madh ambasadorë. Njëri prej tyre, evropian, mjaft me ndikim, më thotë. “Fatkeqësia godet sonte”. Më falni? “Biden-Trump, debati i transmetuar në mbarë botën. Biden do të fshihet.” Çfarë dini? “E di. Të gjithë e dinë. E pashë presidentin në Pulia, në G7. Ai nuk është më i aftë”.
Të gjithë e dinë. Më dukej si një tepricë melodramatike e papërshtatshme, por mendimi më mbajti në këmbë, duke më fiksuar në televizor. E anashkaloj nivelin e debatit (“Mos u sill si fëmijë”, “Ti je fëmijë”, “Te mashtrove gruan shtatzënë me një yll porno, ke etiken e maces sokake”.
Trump, i dënuar për ngacmim seksual, i akuzuar për kryengritje, gënjeu për gjithçka, nga imigrimi te aborti, nga ekonomia te drejtësia, tridhjetë gënjeshtra me radhë, sipas analistëve të CNN.
Arrogant, i pacipë, vulgar, ai dukej se ndoqi broshurën udhëzuese të Mendimit Bis të vitit 1984: refuzoni logjikën dhe besoni njëkohësisht dy deklarata të kundërta për hir të propagandës.
Një tespian i rrezikshëm, i cili në fund fitoi sepse Joe Biden gënjeu veten. I hutuar, i brishtë, i humbur në thellësi të mendjes së tij. Më bëri të doja ta kapja për dore dhe ta largoja: hajde Xho, të shkojmë të flemë, është vonë. Me çfarë cinizmi, me çfarë mizorie, e lejuan ata që e rrethonin të ekspozohej në atë mënyrë? Dhe nëse Joe Biden ka ende qartësinë e nevojshme jo vetëm për të udhëhequr botën, por të paktën për pjesën tjetër të jetës së tij, si është e mundur që ai nuk pret të tërhiqet? Kur e kuptojmë se fati ynë nuk ia vlen fati i gjithë botës? Kur dalim nga deliri i plotfuqishmërisë?
“Shërbimi më i mirë që Biden mund t’i bëjë kombit për të shmangur rënien në kontrollin malinj të Trump është të largohet.” shkroi New York Times. Nuk ka gjasa të ndodhë. Por edhe nëse kjo do të ndodhte, pak më shumë se katër muaj para zgjedhjeve, ndoshta do të ishte tepër vonë. A është e mundur që ajo që ishte e qartë për kancelaritë planetare pas një ore televizioni nuk ishte tashmë e dukshme për demokratët amerikanë? Ne jetojmë në një distopi në gjysmë të rrugës midis dramës shekspiriane dhe Big Brother të Orwellit, e cila përfshin në mënyrë të pashmangshme fatet e Kontinentit të Vjetër. A është ende e mundur të ndalohet Trump?
“Je suis l’Empire à la fin de la décadence”, Paul Verlaine do të rishkruante duke parë Francën dhe duke gjykuar Emmanuel Macron për atë që The Economist e përshkruan si zgjedhjen më të rrezikshme që kur Napoleoni vendosi të marshonte në Moskë në 1812. Franca e lirisë, e vëllazërisë dhe barazisë, atdheu i sofistikuar i iluminizmit, është dërrmuar nga presioni ksenofobik i ultra të djathtës le-penian nga njëra anë dhe nga radikalizmi antikapitalist i trockistit Melenchon nga ana tjetër.
Si ndodhi?
“Diçka që ishte e pamundur papritmas u bë e mundshme,” më thotë Eric Jozsef, korrespondent i Liberation në Itali. Do ta thërras në telefon. Unë dua që ai të më shpjegojë. E gjej në Ventotene, duke folur për Evropën, atë të shëndoshë, e cila ëndërron të bëhet federale për të mos e lënë veten të shtypet nga rusët, kinezët, indianët dhe tani, me hijen e Donaldit, edhe nga amerikanët. “Mbiemri Le Pen është një mashtrues për francezët. I referohet racizmit, torturës, Algjerisë. Dhe ndërrimi i dyfishtë ka ribashkuar gjithmonë frontin popullor kundër ekstremit të djathtë. Nuk e di nëse do të jetë kështu edhe këtë herë”.
Klani Le Pen ka bërë strategjikisht një hap të vogël mbrapa, duke ia lënë skenën Jordan Bardella, një njëzet e tetë vjeçari pa lidhje me vitet e errëta. Dhe centristët kanë mbështetur narrativën sipas së cilës ekstremistët e majtë janë të barabartë me ekstremistët e krahut të djathtë, duke dekurajuar efektivisht aleancat në raundin e dytë. Është e vështirë të mos imagjinohet kthesa e bujshme.
“Franca provoi Hollande, i cili më kot premtoi se do të shkëputej nga financat ndërkombëtare. Kështu që kot e vuri veten në duart e Sarkozy-t. Më pas ishte radha e Macron-it dhe rezultatet janë aty për t’i parë të gjithë. Askush nuk ka arritur të ndikojë realisht në jetën e njerëzve, sepse vende individuale kanë humbur sovranitetin pa e forcuar Evropën. Prandaj, një pjesë e francezëve janë të bindur se një shpërthim populist do të na kthente madhështinë tonë të humbur. E njëjta gjë menduan anglezët me Brexit. Gabim i madh”?
“Le të mbajmë gishtat e kryqëzuar dhe të shpresojmë që Le Pen të marrë më pak vota nga sa pritej”.
Do të ishte momenti më i ulët dhe më i ndërlikuar i politikës personale që shqetëson një planet në të cilin demokracia liberale është në krizë, sepse besohej se ishte e depolitizuar pa qenë në të vërtetë kështu.
Siç edhe Carlo Galli: «Njerëzit mund të kthehen në unitet nga logot – nga fjala, nga krahasimi, nga idetë – ose nga miti, nga forca e egër, nga energjia e palëve luftarake. Por, aq më tepër nga njerëzit që luftojnë. Kur një sistem prishet, ndoshta kalimi në forcën brutale është i pashmangshëm”.
Ajo që duhet të dimë, megjithatë, është se Marine Le Pen (dhe për të Jordan Bardella) nuk është Giorgia Meloni, një nacionaliste këndore që hedh poshtë nuancat duke i konsideruar ato si tradhti, por që është rreshtuar fort me NATO-n. Le Pen dhe Asambleja Kombëtare nuk ndërmjetësojnë. Unë jam edhe më në të djathtë se Meloni që dënon Rininë e saj Kombëtare për turpin antisemitik, por mezi distancohet prej tij. Me të në krah, kryeministrja italiane mund t’i lërë më shumë hapësirë edhe anës së saj joliberale. Çfarë e bën atë surrealisht të thërrasë Mattarella-n kundër lirisë së shtypit dhe e pengon atë të gjejë një kompromis të dobishëm me shumicën e sapozgjedhur evropiane, duke pretenduar në Bruksel atë që ajo vetë nuk e jep në shtëpi: një hapësirë për diskutim serioz, civil dhe të gjerë, me ata që nuk qeverisin. Një standard i rrezikshëm i dyfishtë, të cilin afërsia me Le Pen-in do ta përforconte dhe që do ta bënte Sir Thomas More të William Shakespeare të thoshte: “Dielli i pushtetit është i shkëlqyer, por shpesh perëndon në mesditë në përbuzje të publikut”. Sa keq që perëndimi i diellit në mesditë këtë herë do të ishte perëndimi i diellit për të gjithë ne./ Përshtatur nga La Stampamacron meloni egot e liderëve që po minojnë perëndimin
Burimi