Sinjalizim klimatik: Janari, muaji më i nxehtë. CNR: Mesdheu në rrezik

Sipas Vrojtuesit të Kopernikut, “temperatura mesatare globale në janar ishte rreth 1.75 gradë më e lartë se në epokën para-industriale”. Këshilli Kombëtar i Kërkimeve raporton se 2023 dhe 2024 ishin vitet më të nxehta të jetuara ndonjëherë. Evropa po mbështet Aktin e Gjelbër, për të frenuar rritjen e temperaturave
Janari i vitit 2025 ishte muaji më i nxehtë i regjistruar në botë, me një temperaturë mesatare të ajrit prej 13,23 gradë, 0,79 gradë më e lartë se mesatarja e janarit në periudhën 1991-2020. Janë këto të dhënat e mbledhura nga Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike Copernicus (C3S), zbatuar nga Qendra Evropiane për Parashikimet e Motit me Distanca të Mesme, në emër të Komisionit Evropian me financim nga BE. Marrëveshja e Parisit vendos një kufi prej një gradë e gjysmë për të parandaluar ngrohjen globale, që mund të shkaktojë dëme të pandreqshme në planet e ndryshme.
Fenomeni La Niña arriti të ulë temperaturat.

Muaji i parë i vitit kishte 1.75 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale, duke e bërë atë të 18-tin nga 19 muajt e fundit, në të cilin temperatura mesatare e ajrit në sipërfaqe globale ishte më shumë se 1.5 gradë Celsius mbi nivelet paraindustriale. Për Sante Laviolan e Institutit të Shkencave Atmosferike dhe Klimës së CNR-Isac, “duhet të kujtojmë se padyshim sistemi klimatik nuk është  sistem ndarjesh të ndenjura”.
Viti klimatik logjikisht ka një vazhdimësi, ndaj jetuam ende në trashëgiminë e vitit më të ngrohtë në histori, 2024, i cili vjen pas vitit 2023, viti i dytë më i ngrohtë. Duhet thënë se viti 2023, si përfundim, dhe viti 2024 u karakterizuan nga prania e El Niño-s, kjo anomali termike – shpjegon Laviola – e cila tenton të sjellë rritje të temperaturave. E  kjo shkaktoi, që nga fillimi i vitit të kaluar, deri në fund të pranverës, muaj gjithnjë e më të ngrohtë. Tani jemi dëshmitarë të fenomenit La Niña i cili, në mënyrë paradoksale, shkakton efektin e kundërt, pra ftohjen. Megjithatë, ne e përfunduam janarin 2025 si muajin më të ngrohtë në botë. “La Niña nuk e ka zbutur trendin e rritjes së temperaturave globale”.
Napoli është më i ngrohtë se Kajro dhe Riadi
Ka zona të planetit që, në disa mënyra, janë më të rrezikuara se të tjerat. Të mendojmë për Mesdheun, i cili në njëfarë kuptimi është sistem i mbyllur. Shoqata e Bonifikimit thekson se Italia Jugore rrezikon një rritje të paparë. Një, ndoshta edhe dy gradë më shumë se në Kajro dhe Riad: këto ishin temperaturat e regjistruara në Napoli të dielën e kaluar, mes orës 14 dhe 15, ku termometrat  arritën 18-19 gradë. Ky, edhe paralajmërimi i ri i klimës i nisur nga Vrojtuesi i Ujit Anbi, bazuar në hartat meteorologjike të Qendrës Evropiane për Parashikimet e Motit me Distanca të Mesme (ECMWF). Në të njëjtën ditë, temperaturat në qytetet e Egjiptit dhe Arabisë Saudite arritën deri në 17 gradë. Për Laviolën, “zonat në rrezik janë etiketuar me termin teknik hotspot, veçanërisht të dëmtuara, nga të cilat ka disa në planet. Edhe Mesdheu është një prej tyre. Kjo do të thotë se Mesdheu, në krahasim me pjesën tjetër të globit, po ngrohet më shumë dhe brenda tij ka një tjetër pikë të nxehtë. “Italia ka kaluar prej kohësh nivelin një e gjysmë si komb”. Prandaj, kryefjala është përshtatja, duke respektuar sa më shumë Aktin e Gjelbër Evropian.
R.SH. / Vatikan
Burimi