Gëbeklitepe, tempulli më i vjetër i njohur në botë, është rreth 12,000 vjeçar dhe paraprin shkrimin e rrotën. I ndërtuar gjatë periudhës neolitike para qeramikës nga gjahtarët-mbledhës, ai ka ndryshuar mënyrën se si e kuptojmë historinë njerëzore. I shpallur vend i Trashëgimisë Botërore nga UNESCO në vitin 2018, Gëbeklitepe është sot një destinacion i njohur […]

Mekanizmi misterioz i Antikitherës mund të mos ketë qenë një pajisje qiellore enigmatike për matje, por thjesht një lodër e prirë për t’u bllokuar shpesh. Dhe sekreti i qëllimit të tij të vërtetë, sipas një studimi të ri, qëndron te dhëmbët e tij me formë trekëndore. I zbuluar në një anije të fundosur në vitin […]

Një çift breshkash gati 100-vjeçare të Galapagos, të rrezikuara për t’u zhdukur janë bërë prindër për herë të parë në kopshtin zoologjik të Filadelfias. Në një njoftim, kopshti zoologjik tha se është “i gëzuar” me ardhjen e katër vezëve të vogla, I pari në historinë e tij më shumë se 150-vjeçare. Foshnjat janë pasardhës të mamasë […]

Legjenda e shahut Magnus Carlsen ka befasuar sërish, këtë herë duke thyer një rekord botëror që e forcon statusin e tij përtej thjesht një mjeshtri të madh. Numri 1 në botë, tashmë një titan i lojës me pesë tituj kampion bote në shahun klasik, tetë tituj bote në shah Blitz dhe shumë e shumë çmime […]

 Shkencëtarët e ushqimit kanë zbuluar një kimikat kërpudhash që është më i hidhuri i shijuar ndonjëherë nga njerëzit. Ky është një zbulim që ofron njohuri të reja se si gjuha na ndihmon të perceptojmë shijen. Studiuesit në Institutin Leibniz për Biologjinë e Sistemeve Ushqimore në Gjermani nxorrën tre përbërës nga kërpudha Amaropostia stiptica dhe studiuan efektin e tyre […]

Teksa krishterimi përhapej nëpër Europë gjatë mijëvjeçarit të parë, vendet nordike i rezistuan ndikimit të tij për shekuj. Megjithëse më pas u bë feja mbizotëruese, epoka vikinge, pak më shumë se një mijë vjet më parë, ishte ende koha kur perënditë nordike kishin pushtet. Fuqia e madhe e paganizmit në veri tregon sa thelbësor ishte […]

Një raport i ri ka zbuluar se gara për të udhëhequr zhvillimin e inteligjencës artificiale (AI) po bëhet “më e ngushtë se kurrë,” me Shtetet e Bashkuara dhe Kinën që po humbin terren ndaj konkurentëve të tjerë globalë. Shtetet e Bashkuara janë ende në krye, por Kina po mbyll hendekun e performancës dhe Evropa po […]

Me kaq shumë tekste të lashta nëpër botë, ju mund të pyesni veten se cili alfabet u zhvillua i pari. Me fjalë të tjera, cili është alfabeti më i vjetër i konfirmuar në botë? Ekspertët i thanë Live Science se ndoshta ishte shkrimi proto-sinaitik, i cili u shpik rreth 4000 vjet më parë nga punëtorë […]

Shkencëtarët kanë zbuluar një çarje gjigante nën Tokë, që po zhvillohet mes pllakës arabo-afrikane dhe asaj euroaziatike. Nën drejtimin e gjeologut Renas Koshnaw nga MIT dhe Universiteti i Miamit, studiuesit konfirmojnë se kjo çarje është e lidhur me zhdukjen e një oqeani të lashtë Oqeani Neotetis që ndante dikur superkontinentet Gondwana dhe Laurasia. Për miliona […]

Dielli ka arritur të prekë pikën minimale të 100 viteve të fundit. Një cikël diellor zgjat 11 vite, ai aktuali është i 25-ti, që kur ka nisur regjistrimi i njollave diellore në vitin 1755. Ka filluar në 2019-ën dhe zyrtarisht pikën kulmore më të lartë e arriti në fund të 2024-ës. Por, aktiviteti diellor është […]