Lajmidites.com

Tag: treguan

  • Kërpudhat magjike mund të ndihmojnë në ndërprerjen e ciklit dhimbje-depresion

    Kërpudhat magjike mund të ndihmojnë në ndërprerjen e ciklit dhimbje-depresion

    Studiuesit në qendrën shëndetësore amerikane Penn Medicine kanë zbuluar se qarqe specifike të trurit preken nga psilocibina, përbërësi aktiv në disa kërpudha psikedelike, duke hapur mënyra të reja për të trajtuar dhimbjen dhe problemet e shëndetit mendor.

    Studimi i ri, i botuar në Nature Neuroscience nga Shkolla e Mjekësisë Perelman e Universitetit të Pensilvanisë, hedh dritë mbi mënyrën se si mund të prishet kjo lidhje midis dhimbjes kronike dhe depresionit.

    Të ashtuquajturat kërpudha magjike, njihen dhe përdoren për qëllime rekreative për efektet e tyre psikedelike. Edhe për qëllime mjekësore, psilocibina mbetet e paligjshme në shumicën e vendeve, por një numër gjithnjë e në rritje kërkimesh sugjerojnë se ajo ka përdorime të mundshme terapeutike.

    Ekipi i Pensilvanisë studioi dy modele të dhimbjes kronike tek minjtë – njëri i shkaktuar nga dëmtimi i nervit dhe tjetri nga inflamacioni.

    Këta minj zhvilluan gjithashtu sjellje të ngjashme me ankthin dhe depresionin. Katër javë më vonë, studiuesit u dhanë minjve psilocibinë. Të nesërmen, kafshët treguan më pak ndjeshmëri ndaj dhimbjes dhe përmirësime në humor. Këto përfitime zgjatën për 12 ditë, deri në përfundimin e studimit.

    Për të përcaktuar saktësisht se ku funksiononte psilocibina, studiuesit testuan formën e saj aktive, psilocinën, duke e injektuar atë ose në tru ose në nervin kurrizor.

    Vetëm injeksionet në tru prodhuan lehtësim dhimbjesh dhe përmirësime të humorit. Studime të mëtejshme treguan se psilocina qetësoi neuronet tepër aktive në rajonin e trurit të lidhur me dhimbjen dhe emocionet, duke e ulur aktivitetin e tyre në nivele normale.

    Psilocina vepron duke u lidhur me receptorët e serotoninës. Për të zbuluar se cilët receptorë ishin përgjegjës, ekipi bllokoi dy prej tyre. Kur ata e bënë këtë, psilocina nuk lehtësonte më dhimbjen ose nuk përmirësonte humorin.

    “Ky studim i ri ofron shpresë. Këto gjetje hapin derën për zhvillimin e terapive të reja, jo-opioide dhe jo-varësuese, pasi psilocibina dhe psikedelikët e lidhur me të nuk konsiderohen si varësi”, vuri në dukje autori kryesor Joseph Cichon.

    Më herët në vitin 2025, Shoqata Amerikane e Kancerit publikoi gjetjet e një faze të dytë të testeve që treguan një ulje “të ndjeshme” të depresionit tek më shumë se gjysma e pjesëmarrësve dy vjet pas marrjes së një doze prej 25 miligramësh psilocibinë.

    Ndërkohë, një studim i vitit 2025 nga Kolegji i Mjekësisë Baylor dhe Universiteti Emory në SHBA, zbuloi se përbërja aktive psikedelik mund të zgjasë edhe jetëgjatësinë qelizore dhe të organizmit, duke zvogëluar shenjat dalluese të plakjes në qeliza./ DPA News.

  • Asnjë nivel i përdorimit të alkoolit nuk është i sigurt për trurin

    Asnjë nivel i përdorimit të alkoolit nuk është i sigurt për trurin

    Asnjë nivel i konsumimit të alkoolit nuk është i sigurt për trurin dhe madje edhe pirja e lehtë lidhet me një rrezik të shtuar për demencë, sugjerojnë rezultatet e një studimi të madh observacional.

    Kërkimi kombinoi analizat observacionale, të cilat treguan një marrëdhënie në formë U-je mes konsumimit të alkoolit dhe demencës, me analizat gjenetike që treguan një rol shkaktar të alkoolit në rrezikun për demencë.

    “Studimi ynë ofron prova të mëtejshme se pirja e moderuar nuk është protektive, pavarësisht se çfarë mendojnë shumë pacientë,” tha autorja kryesore Anya Topiwala, MD, PhD, hulumtuese klinike e lartë në Universitetin e Oksfordit, për Medscape Medical News.

    “Edhe sasi shumë të vogla të alkoolit mund të dëmtojnë potencialisht trurin dhe të rrisin rrezikun e demencës,” shtoi ajo.

    Gjetjet u botuan online më 23 shtator në BMJ Evidence Based Medicine.

    Kërkime kontradiktore

    Kërkimet e mëparshme mbi përdorimin e alkoolit dhe rrezikun për demencë kanë qenë “mjaft kontradiktore”, vuri në dukje Topiwala. Disa studime e lidhnin konsumimin e lartë të alkoolit me një rrezik më të madh për demencë, ndërsa të tjera sugjeronin se konsumimi i moderuar mund të ishte mbrojtës. Megjithatë, të dhënat e fundit nga neuroimazheria treguan lidhje të dëmshme mes përdorimit të alkoolit dhe shëndetit të trurit edhe në nivele të ulëta.

    Shumica e studimeve kanë qenë observacionale dhe të përqendruara tek të moshuarit, duke mos bërë shpesh dallimin mes ish-pijetarëve dhe atyre që nuk kanë pirë kurrë, faktorë që e bëjnë më të vështirë përcaktimin e shkakësisë.

    “Ne donim të ofronim disa njohuri më të qarta, veçanërisht duke përdorur analiza gjenetike, që mendojmë se është qasja më e mirë në mungesë të një prove të kontrolluar të rastësishme,” tha Topiwala, duke theksuar se prova të tilla do të ishin të pamundura për arsye praktike dhe etike.

    Studimi përfshiu të dhëna nga Million Veteran Program (MVP), i cili ka regjistruar veteranë amerikanë që nga viti 2011, dhe nga UK Biobank (UKB), që rekrutoi vullnetarë midis 2006 dhe 2010.

    Analiza observacionale përfshiu 559,559 pjesëmarrës të moshës 56-72 vjeç. Mes tyre, 14,540 në grupin amerikan dhe 12 në grupin britanik zhvilluan demencë gjatë një ndjekjeje mesatare 4-vjeçare. Më shumë se 90% e pjesëmarrësve raportuan se pinin alkool.

    Një marrëdhënie në formë U-je

    Analizat observacionale zbuluan një marrëdhënie në formë U-je midis konsumit të vetëraportuar të alkoolit dhe shfaqjes së demencës, me rrezikun më të ulët tek pijetarët e lehtë ose të moderuar, krahasuar me ata që nuk pinin fare.

    Krahasuar me pijetarët e lehtë, ata që nuk pinin, pijetarët e rëndë dhe ata të varur kishin të gjithë rreziqe të larta për demencë. Kur matja e konsumit të alkoolit bëhej më afër diagnozës, rreziqet e dëmshme të konsumit të lartë dukeshin më të reduktuara dhe pirja e moderuar dukej mbrojtëse, ndoshta sepse ata që zhvilluan demencë kishin reduktuar konsumimin vitet e fundit.

    Analizat gjenetike

    Studiuesit kryen analiza gjenetike që përfshinin 2.4 milionë pjesëmarrës nga 45 studime të shtrira në gjithë gjenomin. Duke përdorur randomizimin Mendelian, që shfrytëzon të dhëna gjenetike për të vlerësuar efektet shkakësore, ata krahasuan rrezikun gjenetik për demencë.

    Analizat treguan se rreziku më i lartë gjenetik për konsumim të alkoolit, përfshirë pirjen problematike dhe varësinë, lidhej me një rrezik të shtuar për demencë tek pjesëmarrësit me prejardhje europiane.

    Një rritje nga një në tri pije në javë lidhej me një rritje prej 15% të rrezikut për demencë. Një dyfishim i rrezikut gjenetik për çrregullim nga përdorimi i alkoolit lidhej me një rritje prej 16% të rrezikut.

    Ndryshe nga analizat observacionale, nivelet e ulëta të konsumit të alkoolit nuk treguan efekt mbrojtës. Përkundrazi, rreziku për demencë u rrit vazhdimisht me rritjen e konsumimit të parashikuar gjenetikisht.

    Rezultatet mbetën të qëndrueshme në të gjitha grupmoshat dhe gjinitë, duke sugjeruar efekte shkakësore e jo thjesht faktorë të ngatërruar. Analizat gjithashtu përjashtuan shkakësinë e kundërt, duke treguar se demenca nuk e shtyn konsumimin e alkoolit.

    Rezultatet kanë implikime të rëndësishme për shëndetin publik. Ulja e prevalencës së çrregullimit nga përdorimi i alkoolit me gjysmën “mund të reduktojë rastet e demencës deri në 16%, duke e theksuar uljen e alkoolit si një strategji potenciale në politikat parandaluese ndaj demencës,” shkruan autorët.

    Heather M. Snyder, PhD, nënkryetare e lartë e Shoqatës së Alzheimerit, u shpreh se gjetjet sfidojnë rezultatet e mëparshme mbi efektet mbrojtëse të pirjes së lehtë ose të moderuar. Ajo vuri në dukje se popullata e studimit është e madhe, por ka kufizime që kërkojnë ripërsëritje.

    “Kompleksiteti i çdo përdorimi të alkoolit mbi njohjen tashmë mund të bëhet pjesë e diskutimit, por udhëzime specifike vetëm mbi bazën e këtij studimi janë të kufizuara,” tha Snyder. / Medscape – Syri.net

  • “60 mijë vota të zhgënjyera”, Bejko për përplasjen Shabani–Lapaj: Treguan papjekuri politike, u zunë për një karrige

    “60 mijë vota të zhgënjyera”, Bejko për përplasjen Shabani–Lapaj: Treguan papjekuri politike, u zunë për një karrige

    Analisti Roland Bejko komentoi në një emision televiziv , përplasje e krijuar mes Endrit Shabanit dhe Adriatik Lapajt. Ai u shpreh se u krijua një pritshmëri e lartë dhe se shumë njerëz treguan që donin t’i jepnin një shans të rinjve. Por sipas tij, këto dy figura treguan papjekuri politike dhe se mund ta kishin shmangur këtë sherr të krijuar mes tyre, pasi si shtoi Bejko, “treguan se u zunë për një karrige”.
    “Shabani bënte sikur nuk e donte sikur ishte parimore dhe shprehej se i takonte Lapajt. Por nga ana tjetër i pari që e ngacmoi këtë situatë ishte daja i Shabanit. Dhe kur del daja në këtë moment , pra kur del garant për dikë dhe ai prish loja përgjegjësia të mbetet ty. Ata 60 mijë vota kanë votuar duke marrë parasysh lidershipin e asaj partie. Ai mandat i takonte Lapaj, por po të ishin dy figura politike të pjekura dhe të prevalonte ideali, do ta kishin zgjidhur pa dalë fare ky sherr. Treguan që kanë mungesë pjekurie politike. Duhet të dëshmonin se ideali i tyre është më i lartë se çdo gjë tjetër. Por sot shikohet që këta u zunë për një karrige. Tani duhet të bëjnë akte shumë të forta që të ndryshohet qasja. Lapaj që do të vazhdojë duhet të tregojë që realisht është ndryshe…”, tha më tej Bejko.
     
     

  • Stërvitja ‘Defender 2025’, Rama: Forcat e Armatosura treguan profesionalizëm dhe përkushtim

    Stërvitja ‘Defender 2025’, Rama: Forcat e Armatosura treguan profesionalizëm dhe përkushtim

    Shqipëria u bë arena kryesore e një prej stërvitjeve më të mëdha ushtarake të dekadës në Evropë dhe Afrikë, “Defender Europe 25”, e cila zgjati dy javë.
    Sot kryeministri Edi Rama shpëndau disa foto të shkëputura nga stërvitja, teksa thekson se Forcat tona të Armatosura treguan profesionalizëm dhe përkushtim
    “DEFENDER EUROPE 2025
    Foto nga përmbyllja e stërvitjes së madhe që tregoi dhe njëherë profesionalizmin & përkushtimin e Forcave tona të Armatosura nën udhëheqjen e Komandës Europiane të SHBA, në bashkëpunim të ngushtë me vendet aleate dhe partnere të NATO-s”, shkroi Rama në rrjetet sociale.
    Qëllimi i kësaj stërvitje ishte rritja e gatishmërisë së përbashkët, ndërveprimit të forcave dhe kapacitetit të përgjigjes ndaj kërcënimeve në një ambient operacional kompleks.
    Skema e stërvitjes u bazua në Nenin 5 të Traktatit të NATO-s, i cili parashikon mbrojtjen kolektive në rast të një sulmi ndaj ndonjë vendi aleat.
    Shqipëria, për të disatin vit radhazi, konfirmohet si një partnere strategjike e pazëvendësueshme në ushtrimet e përbashkëta ushtarake, duke shërbyer si nyje e rëndësishme në arkitekturën e sigurisë euroatlantike.

  • “Zgjedhjet treguan që opozita është e shkatërruar”, Mërtiri: PD nuk është më alternativë qeverisëse

    “Zgjedhjet treguan që opozita është e shkatërruar”, Mërtiri: PD nuk është më alternativë qeverisëse

    PD-ASHM nuk e ka pranuar rezulatin e zgjedhjeve të 11 Majit, ku morën 50 mandate përballë kundërshtarëve socialistë që fituan 83 mandate.
    Kryetari i Partisë Demokratike Sali Berisha u shpreh sot se 11 Maji ishte farsë elektorale, duke theksuar se beteja e opozitës është faktimi i parregullsive dhe informimi i faktorit ndërkombëtar.
    Por, analisti Ergys Mërtiri në një lidhje të drejtëpërdrejtë në edicionin qendror të lajmeve në Vizion Plus me moderator Aleksandër Furxhi, tha se Berisha po kërkon të devijojë vëmendjen nga humbja e thellë e tij.

    Mërtiri shprehet se rezultatet e zgjedhjeve 2025 treguan që kjo parti nuk është më alternativë qeverisëse.
    Sipas analistit, PD-ja po e lë vendin pa opozitë dhe, për pasojë, mban Ramën në pushtet.
    Intervista e plotë:
    Çfarë tregon qëndrimi i Partisë Demokratike?
    Mërtiri: Qëndrim i një partie që nuk ka vullnet të pranojë rezultatin, sepse nuk ka vullnet të pranojë realitetin. Realiteti tregon që kjo parti nuk është më alternativë qeverisëse, kjo pasi ka mbetur ende në ’91 me udhëheqës të vjetër, me figura të njëjta. Duke qenë se kjo parti nuk kërkon të ndryshojë, nuk kërkon as këtë realitetin e ri. Si pasojë, kërkon të tërheqë gjithë opozitën në vorbullën që ka hyrë drejt një vetëshkatërrimi. PD e lë vendin pa opozitë dhe, për pasojë, mban Ramën në pushtet.
    Berisha sot i quajti këto zgjedhje si zgjedhjet më të këqija. Kujtojmë bashkë që në vitin 1996, PD mori 122 mandate, për 140 që kishte parlamenti. Dhe SHBA në atë kohë insistuan që zgjedhjet të përsëriteshin në 40 zona, aq të këqija ishin ato. Kurse sot, SHBA ende nuk ka folur për këto zgjedhje. Sa qëndron ky krahasim?
    Mërtiri: Ky krahasim mund të qëndrojë ndoshta nga rezultati. Për mua, që nga ’97, nuk ka pasur ndonjëherë opozita këtë rezultat. Këtu vjedhjet nuk kanë asnjë standard. Këtu ka vjedhje, ka pabarazi në garë, por përpara se Berisha të kërkojë të drejtën e tij, duhet t’i japë publikut të drejtën që ka. Berisha po kërkon të devijojë vëmendjen nga humbja e thellë e tij tek vjedhja që u bë nga pala tjetër. Këto zgjedhje treguan që kjo opozitë është e shkatërruar.
    /vizionplus.tv

  • Lautaro Martinez: Djemtë treguan se vlejnë shumë, e nderuan fanellën e Interit

    Lautaro Martinez: Djemtë treguan se vlejnë shumë, e nderuan fanellën e Interit

    9 Prill 2025

    8:27

    Alfred Lleshi

    “Doja të godisja me të majtën, por kishte shumë lojtarë në zonë, ndaj vendosa të ndryshoja këmbë. Marcus më dha një top të shkëlqyer. Ishte një gol i bukur dhe shumë i rëndësishëm, sepse zhbllokoi ndeshjen, – tha kapiteni Lautaro Martinez pas fitores së madhe 2-1 në “Allianz Arena”.
    – Folëm shumë me djemtë pas zhgënjimit në Parma, nuk ishte një ndeshje e mirë atje. Duhet ta lëmë pas atë që ndodhi atje dhe të marrim atë që bëmë sonte. Ishte një ndeshje e plotë në çdo aspekt: karakter, cilësi, intensitet. Jam i kënaqur dhe i lumtur. Në një stadium të madh dhe përballë një skuadre të madhe, djemtë treguan se vlejnë shumë, duke e nderuar këtë fanellë.
    Në kthim duhet të luajmë me të njëjtin personalitet dhe cilësi. Sot patëm shumë posedim dhe bavarezët vuajtën. Duhet të rikuperohemi shpejt dhe të mendojmë për kampionatin, sepse kemi shumë ndeshje përpara”.