Të burgosurit e luftës në Ukrainë, tortura fizike dhe morale, dhuna seksuale dhe ekzekutimi në Rusi

Tortura fizike dhe morale, dhuna seksuale, dënime të paligjshme dhe ekzekutime të dhunshme – kjo është ajo që po përjetojnë të burgosurit e luftës ukrainas dikur në robërinë ruse. 
Prokurori i përgjithshëm ukrainas Andriy Kostin thotë se deri në 90% e të gjithë të burgosurve të kthyer deklaruan se kanë qenë subjekt i torturës në burgjet ruse, një shkelje e ashpër e Konventës së tretë të Gjenevës, nënshkruese e së cilës Moska është.
Megjithatë, Rusia është “e vendosur të injorojë rregullat e luftës”, tha Kostin.
Konventa e tretë e Gjenevës – një nga katër traktatet në total – përcakton rregulla specifike për trajtimin e robërve të luftës, duke deklaruar se të burgosurit duhet të trajtohen në mënyrë njerëzore, të strehohen në mënyrë adekuate dhe të sigurohen ushqim, veshje dhe kujdes të mjaftueshëm mjekësor.
Sipas tij, aktivitetet humanitare, përfshirë ato të Kryqit të Kuq Ndërkombëtar (KNKK) apo të ndonjë organizate tjetër të paanshme humanitare që mund të ndërmerret për mbrojtjen dhe lehtësimin e të burgosurve të luftës, nuk duhet të pengohen.
Dhe megjithëse KNKK thotë se ka vizituar pothuajse 3,500 të burgosur si në Ukrainë ashtu edhe në Rusi, ajo pranon se “deri më sot KNKK nuk ka akses të plotë në të gjithë të burgosurit”.
Ushtarët ukrainas që janë kthyer nga robëria ruse dhe familjet e atyre që janë ende në burgjet ruse, të gjithë thonë se nuk kanë asnjë kontakt dhe asnjë informacion me ata që mbahen në Rusi, që do të thotë se ata as nuk e dinë nëse të burgosurit janë gjallë.
E vetmja mënyrë për të marrë ndonjë informacion për të burgosurit ukrainas të luftës në Rusi ishte të priste për shkëmbimin e POW-ve, kur ose një ushtar do të kthehej në shtëpi ose nëse njëri nga ata që u kthyen kishte më shumë informacion për ata që qëndronin në Rusi, thanë ata për Euronews.
Serhii Rotchuk, oficer i Brigadës Azov, mjek luftarak dhe mbrojtës i Mariupolit, kaloi një vit në robërinë ruse, ku iu nënshtrua torturave, abuzimeve dhe dhunës fizike dhe mendore.
Ai tha për Euronews se i pa shokët e tij ushtarakë në robëri ruse të cilët ishin në gjendje të keqe për sa i përket shëndetit dhe moralit.
“Pothuajse të gjithë kanë qartë një lloj problemi shëndetësor. Ata mbahen në kushte mjaft të vështira pa mbështetjen e duhur mjekësore”, tha Rotchuk.
“Nëse kanë nevojë për mjekim ose kanë sëmundje të caktuara, mbahen në kushte mjaft të vështira dhe vazhdimisht i nënshtrohen torturave, bullizmit, dhunës fizike apo morale”.
Duke pritur që të burgosurit të kthehen në shtëpi
Yevheniia Synelnyk nuk ka dëgjuar për vëllain e saj Artem për dy vjet. Ai është një nga mbrojtësit e Mariupolit që janë bërë simbol i rezistencës së Ukrainës me mbrojtjen e tyre të ashpër të fabrikës së çelikut Azovstal gjatë tre muajve të pushtimit në shkallë të plotë, kur qyteti port ishte nën rrethim.
Ajo tha se gjëja e fundit që dëgjoi ishte se vëllai i saj ishte transferuar në një burg në Taganrog, një qytet në rajonin e Rostovit të Rusisë, ku kushtet për të burgosurit thuhet se janë të tmerrshme.
Ajo e mësoi këtë nga të burgosurit e tjerë që takuan Artemin ndërsa ishte në robëri dhe më pas ndanë informacione me të pasi u shkëmbyen dhe u kthyen në Ukrainë. 
Yevheniia është gjithashtu një përfaqësuese e Shoqatës së Familjeve të Mbrojtësve Azovstal, e krijuar në qershor 2022, menjëherë pasi rreth 2,500 ushtarë ukrainas u dorëzuan në Rusi me urdhër të Presidentit Volodymyr Zelenskyy gjatë rrethimit të fabrikës së çelikut Azovstal në maj të atij viti. 
Zëdhënësja e shoqatës, Marianna Khomeriki, tha për Euronews se organizatat ndërkombëtare nuk po bëjnë mjaftueshëm dhe shpresa e vetme e familjeve është që forcat ukrainase të marrin robër ushtarë rusë ose “të rimbushin fondin e shkëmbimit duke kapur pushtuesit”.
“Ne mund ta përdorim këtë fond për të shpëtuar jetën dhe shëndetin e ushtarakëve tanë që janë kapur nga rusët”, shpjegoi ajo.
Khomeriki vuri në dukje se komanda ruse “në përgjithësi nuk duan të kthejnë njerëzit e tyre”.
Moska ngurron veçanërisht të shkëmbejë mbrojtësit e Mariupolit dhe ata u përfshinë vetëm në raste të veçanta në një shkëmbim të fundit të të burgosurve në këmbim të ushtarëve të çeçenit Ramzan Kadyrov, të zënë rob që nga fillimi i inkursionit në Kursk. 
Ekzekutimi i Kurskut një shenjë e qëllimit më të gjerë?
Ndërkohë, forcat ruse ekzekutuan nëntë të burgosur ukrainas të luftës pranë fshatit Zeleny Shlyakh në rajonin e Kursk vetëm të enjten e kaluar, kanë pohuar hetimet me burim të hapur ukrainas.
Instituti për Studimin e Luftës me qendër në SHBA analizoi një imazh të pasojave të ekzekutimit, duke thënë se “ajo sugjeron që forcat ruse çarmatosën, rreshtuan, zhveshën dhe qëlluan robërit ukrainas – një tregues i qartë i natyrës së paramenduar të ekzekutimet”.
ISW thotë se kohët e fundit ka vërejtur një rritje në forcat e Moskës që ekzekutojnë të burgosurit ukrainas në të gjithë teatrin, duke shtuar se oficerët komandues rusë ka të ngjarë të shkruajnë duke i falur, inkurajuar ose drejtpërdrejt urdhëruar ata.
Rotchuk thotë se ushtria ruse nuk po e fsheh atë. “Ata folën drejtpërdrejt për këtë, se kishin urdhër, siç thanë, ose të kapeshin ose të mos merreshin me të burgosurit. Ky është pothuajse një citim i drejtpërdrejtë nga përfaqësuesi i tyre i Forcave të Armatosura të Federatës Ruse,” shpjegoi ai.
“Propaganda ruse ka për qëllim nxitjen e urrejtjes ndaj ukrainasve. Është një politikë shtetërore për të shkatërruar gjithçka që nuk është ruse. Dhe nëse dikush nuk dëshiron, nëse diçka nuk dëshiron të jetë ruse, ose dikush nuk dëshiron. për të qenë rusë, për t’i përkitur Rusisë, ata duhet të vdesin”.
Brigada Azov, viktimë e propagandës
Brigada Azov është vënë në shënjestër të veçantë nga ky tregim. 
Nestor Barchuk, këshilltari ligjor i brigadës, thekson se për dhjetë vjet, Azov nuk mori armë dhe trajnime perëndimore për shkak të lidhjeve të dyshuara me grupet e ekstremit të djathtë. Rrjedhimisht, kjo reduktoi në masë të madhe potencialin e njësisë, thotë ai.
Në qershor, SHBA hoqi ndalimin, duke thënë se një proces verifikimi nuk gjeti asnjë provë për shkelje të rënda të të drejtave të njeriut nga brigada. 
“Kush e di, nëse ky ndalim nuk do të kishte ekzistuar për dhjetë vjet, ndoshta beteja për Mariupol do të kishte qenë ndryshe, dhe ndoshta harta e luftës do të dukej ndryshe tani,” tha Barchuk për Euronews.
Kjo nuk e ka ndryshuar politikën e Moskës ndaj të burgosurve ukrainas dhe veçanërisht mbrojtësve të Mariupolit. Rreth 900 ushtarë Azov mbeten në robërinë ruse dhe rreth 100 janë dënuar me burg për atë që prokurorët rusë e cilësojnë si “pjesëmarrje në organizata terroriste”.
Barchuk mendon se ky është një sinjal i qartë se Ukraina duhet të luftojë rrugën e saj për të çliruar burrat dhe gratë e saj të burgosur.
“E vetmja mënyrë që Ukraina të kthejë në shtëpi të gjithë mbrojtësit e saj është të fitojë luftën,” përfundoi ai./ Euronews – Syri.Net
Burimi