“America First”, triumfi i Trump

Nga Halil TeodoriNew York – SHBA
Rrallë herë politika amerikane ka përjetuar një figurë kaq polifonike dhe polarizuese, kontroverse dhe antikonformiste si Donald J. Trump. Për shumëkënd, ai mbetet një simbol i fuqisë ekonomike dhe sfidës kundrejt establishmentit politik, shembull se si pas rënies mund të ringrihesh shumë herë më i fortë. Për të tjerë, ai përfaqëson një përçarje të thellë, një valë konservatore që ngjall shqetësime për integritetin e institucioneve demokratike, por kjo është vetëm retorikë politike dhe mjegullnajë që shfaqen për të paqartësuar atë, atë që në të vërtetë është Trump dhe për të cilën ai shënjon një figurë shumëdimensionale dhe të paparashikueshme të historisë së Amerikës. Triumfi i tij, në një kohë kur politika globale është kthyer në një arenë të paqëndrueshme, përbën jo vetëm një rizgjim të vlerave republikane, por edhe një eksperiment të ri për Shtëpinë e Bardhë.

Një figurë kontradiktore në një peizazh të ndarëTrump hyri në arenën politike si një “outsider,” duke sfiduar konvencionet e politikës tradicionale amerikane. Fjalimet e tij populiste, të mbështetura nga slogane të thjeshta, por të fuqishme si “Make America Great Again” i dhanë zë një segmenti të popullsisë që ndihej i anashkaluar nga politikat elitare. Në triumfin e tij, ai përdori një strategji të rrallë, shfrytëzimin e mediave sociale si një arenë personale për të përçuar mesazhin e tij dhe për të shmangur filtrat tradicionalë të shtypit.Fitorja e Trump ishte thjesht produkt i aftësisë së tij për të ndikuar në opinionin publik. Ajo ishte një sintezë e ndërlikuar midis zhgënjimit të elektoratit nga globalizimi, krizave ekonomike dhe ndjesisë së humbjes së identitetit kombëtar. Në këtë peizazh, Trump e shndërroi veten në një kampion të klasës punëtore, duke premtuar ringjalljen e industrive tradicionale dhe forcimin e kufijve kombëtarë, patjetër edhe shfaqjen e pretendimeve për një fuqizim të ekonomisë së Amerikës.
Sfida për Shtëpinë e BardhëSfida e tij e vërtetë nuk ishte vetëm marrja e postit, por mbajtja e tij. Presidenca e Trump u karakterizua nga një stil drejtues atipik, i cili shpesh sfidoi normat kushtetuese dhe ndërkombëtare. Politikat e tij të “America First” prishën aleanca tradicionale dhe ndërlikuan marrëdhëniet me partnerët globalë. Në të njëjtën kohë, reformat në politikën e brendshme shpesh nxorën në pah ndarjen mes shtresave të ndryshme sociale dhe tensionet racore që përvëlojnë thellësinë e shoqërisë amerikane.Përkundër kritikave të shumta, Trump gëzoi një mbështetje të gjerë nga baza e tij elektorale, e cila e pa atë si një lider të aftë për të luftuar kundër burokracisë dhe të ashtuquajturve “shtet i thellë”. Për shumë republikanë, ai u shndërrua në një simbol të rezistencës kundër një elite liberale që, sipas tyre, përpiqej të impononte një agjendë progresive në kurriz të traditave dhe vlerave konservatore, me të cilat përfaqësohet Amerika dhe mbi të cilat qëndron e fortë dhe sfidues shpirti Amerikan.
Trashëgimia dhe sfida e ardhshmeTriumfi i Trump ka lënë pas një trashëgimi që ndan dhe bashkon në të njëjtën kohë. Ai ka ndryshuar përgjithmonë mënyrën se si amerikanët perceptojnë udhëheqësin e tyre dhe rolin e presidencës në epokën e globalizimit. Nëse historia do ta kujtojë atë si një reformator apo si një përçarës, kjo do të varet nga mënyra se si republikanët dhe kombi amerikan do të adresojnë sfidat e ardhshme.Sidoqoftë, një gjë është e qartë, Donald Trump mbetet një fenomen politik që ka sfiduar pritshmëritë dhe ka transformuar peizazhin politik amerikan, duke dhënë njëkohësisht një leksion politik dhe elektoral botës së madhe të pretendimeve të ethshme për pushtet dhe ekspansion ekonomik dhe ushtarak. Përkrahësit dhe kundërshtarët e tij ndoshta nuk do të bien dakord kurrë për vlerësimin e plotë të trashëgimisë së tij, por ndikimi i tij mbi Shtëpinë e Bardhë dhe politikën republikane është një kapitull që do të vazhdojë të shkruhet.
Trump dhe sfidat e tij globaleDonald Trump, gjatë presidencës së tij, e trajtoi skenën ndërkombëtare me një qasje që theu konvencionet tradicionale dhe tronditi balancat ekzistuese të fuqisë. Strategjia e tij, e mbështetur në politikën “America First,” i dha përparësi interesave kombëtare amerikane, shpesh në dëm të marrëveshjeve shumëpalëshe dhe bashkëpunimit ndërkombëtar. Megjithatë, sfidat globale që ai u përballuan gjatë mandatit të tij pasqyruan kompleksitetin e një bote gjithnjë e më të ndërlidhur.
Marrëdhëniet me aleatët tradicionalëTrump sfidoi hapur strukturën e aleancave tradicionale, veçanërisht ato të ndërtuara pas Luftës së Dytë Botërore, e cila trashëgonte një logjikë veprimi dhe vendimmarrjeje që duhet rishikuar dhe riformatuar në funksion të dinamizmit të zhvillimeve në të cilat ndodhet bota në përgjithësi dhe roli i Aleancës në veçanti. NATO, që prej dekadash ishte shtylla kurrizore e sigurisë perëndimore, u vu në shënjestër të kritikave të tij. Ai akuzoi vendet anëtare për mosrespektim të detyrimeve financiare, duke theksuar se Shtetet e Bashkuara po mbartnin barrën më të madhe financiare. Kjo qasje krijoi tensione të dukshme me aleatë si Gjermania dhe Franca, ndërsa përforcoi skepticizmin për besueshmërinë amerikane si partner strategjik.
Lufta tregtare dhe KinaNjë nga sfidat më të mëdha të Trump ishte dhe mbetet përballja me Kinën, e cila shihet si rivali kryesor ekonomik dhe politik i Shteteve të Bashkuara. Përmes tarifave dhe barrierave tregtare, administrata Trump u përpoq dhe me gjas do të vijojë të ruaj të njëjtën filozofi, të adresojë deficitin tregtar masiv me Pekinin dhe të sfidojë praktikat kineze që ai i konsideronte të padrejta, si vjedhja e pronës intelektuale dhe subvencionet shtetërore. Lufta tregtare midis dy fuqive krijon një lloj prishje të ekuilibrave të brishtë të marrëdhënieve dhe ekspozim i një tronditje evidente në ekonominë globale, duke ndikuar zinxhirët e furnizimit dhe investimet ndërkombëtare.
Marrëdhëniet me RusinëTrump shpesh u akuzua për qëndrime të buta ndaj Rusisë dhe presidentit Vladimir Putin. Ndërsa Uashingtoni vendosi sanksione të reja për ndërhyrjen ruse në zgjedhjet amerikane dhe agresionin në Ukrainë, retorika e Trump shpesh binte ndesh me qëndrimin e administratës së tij. Kjo ambivalencë krijoi një narrativë kontradiktore që thelloi ndasitë politike brenda vendit dhe dobësoi besimin ndërkombëtar. Përfshi çështjen e shumëpërfolur dhe aktuale të Ukrainës, të cilën Trump ka premtuar se do t’i japë një zgjidhje që do të dakordësojë palët dhe t’i japë fund konfliktit të armatosur dhe mbylljen e një kapitulli të përgjakur.
Trump: Presidenti që do të rikthejë Amerikën në superfuqinë e superfuqiveNë një epokë të transformimeve të vrullshme globale dhe ndërlikimeve politike, Donald Trump paraqitet si një figurë e vendosur për të rifituar statusin e Shteteve të Bashkuara si superfuqia absolute. Mes sloganeve të fuqishme dhe qasjeve të drejtpërdrejta, ai premton të ringrejë lavdinë amerikane duke rikthyer dominimin ekonomik, ushtarak dhe diplomatik në skenën botërore. Ai parashikohet dhe pretendon se do të jetë Presidenti që do të ripërcaktojë zotërimet dominuese të SHBA-ve në botë.
Një vizion për një Amerikë të pamposhturTrump e koncepton udhëheqjen si një akt force dhe pavarësie. Për të, fuqia e një superfuqie nuk qëndron vetëm në aftësinë për të ndikuar në botë, por edhe në mbrojtjen e interesave kombëtare pa asnjë kompromis. Ai shpesh ka kritikuar globalizimin dhe marrëveshjet ndërkombëtare që, sipas tij, kanë dobësuar ekonominë amerikane dhe kanë lejuar fuqitë rivale, si Kina dhe Rusia, të përfitojnë në kurriz të Amerikës.Strategjia e tij “America First” është në thelb një përpjekje për të rikthyer prioritetet kombëtare në qendër të politikës amerikane. Trump synon të forcojë prodhimin e brendshëm, të përmirësojë industrinë ushtarake dhe të mbështesë energjinë e pavarur si shtyllat kryesore të ringjalljes amerikane.
Rikthimi i dominimit ekonomikTrump e sheh ekonominë si themelin e fuqisë amerikane. Gjatë presidencës së tij, ai ndërmori hapa për të ulur taksat, për të çliruar bizneset nga rregulloret dhe për të rimodeluar marrëveshjet tregtare, duke nxitur rritjen ekonomike dhe krijimin e vendeve të punës. Politikat e tij synuan të forconin pozitën e Amerikës në tregjet globale, ndërsa tarifat ndaj Kinës ishin një përpjekje për të zvogëluar varësinë nga furnizimet kineze dhe për të mbrojtur prodhimin vendas.Trump shprehet se një ekonomi e fuqishme amerikane është jo vetëm një bazë për mirëqenien e qytetarëve të saj, por edhe një mjet për të ndikuar në botë. Ai dëshiron që bota të shohë Amerikën si fuqinë ekonomike më të madhe, të aftë për të udhëhequr dhe formësuar standardet globale. Treni i tij do të eci me më shpejtësi në këto binarë, për ta çuar Amerikën dhe ekonomimë amerikane në caqet e pritshmërive.
Rritja e fuqisë ushtarakePër Trump, fuqia ushtarake është shtylla kryesore e një superfuqie të vërtetë. Gjatë mandatit të tij, ai rriti shpenzimet për mbrojtjen dhe inkurajoi zhvillimin e teknologjive të reja ushtarake. Nëpërmjet një qëndrimi të ashpër ndaj rivalëve globalë, ai kërkon të dërgojë një mesazh të qartë: Amerika nuk është vetëm një fuqi ekonomike, por edhe një mbrojtëse e paqes dhe sigurisë globale.Strategjia e tij përfshin forcimin e aleancave që janë të gatshme të ndajnë barrën ushtarake dhe të pranojnë një rend botëror të udhëhequr nga Amerika. Por Trump e bën të qartë se këto aleanca duhet të jenë reciproke, ku Amerika nuk mban më barrën e padrejtë të mbrojtjes ndërkombëtare, pavarësisht se ajo ka qenë dhe do të vijojë të jetë një gardian e pamposhtur i demokracisë, lirisë dhe paqes në botë.
Sfida përballë fuqive rivaleNjë nga qëllimet kryesore të Trump është frenimi i ndikimit të fuqive rivale si Kina dhe Rusia, të cilat gjatë mandatit të Biden kanë rritur pretendimet në dëm të cenimit të perimetrit të zotërimit amerikan në rafshin, diplomatik, ekonomik dhe ushtarak. Përballë rritjes ekonomike dhe ushtarake të Kinës, ai mbështet një strategji që kombinon masa ekonomike dhe presion diplomatik për të kufizuar ambiciet kineze. Me Rusinë, qëndrimi i tij është më i ndërlikuar, pasi ai ka kërkuar të ndërtojë një dialog pragmatik, ndërsa vazhdon të përballet me veprimet e saj që kërcënojnë sigurinë globale.
E ardhmja e një superfuqieNëse Trump arrin ta realizojë vizionin e tij për një Amerikë më të fortë dhe më të pavarur, kjo do të ketë pasoja të thella për rendin botëror. Amerika që ai imagjinon nuk është një arbitër i thjeshtë i konflikteve globale, por një lider që udhëheq me forcë dhe vendosmëri. Për Trump, një Amerikë superfuqi nuk do të thotë vetëm dominim mbi botën, por edhe mbrojtje e identitetit dhe interesave kombëtare në çdo nivel.Ndërsa mbështetësit e tij e shohin atë si liderin që mund të rikthejë epokën e artë të Amerikës, kritikët druajnë se qasja e tij e ashpër mund të përkeqësojë tensionet globale dhe të rrezikojë ekuilibrin delikat të marrëdhënieve ndërkombëtare. Sidoqoftë, një gjë është e sigurt: vizioni i Trump për një Amerikë të rikthyer në superfuqinë e superfuqive do të mbetet një pikë kthese e rëndësishme në historinë politike dhe diplomatike të shekullit XXI.
Burimi