Antidepresantët nuk duhet të merren përgjithmonë, sugjeron një analizë e re.
Çdo vit, një numër gjithnjë e në rritje njerëzish në të gjithë Evropën marrin ilaçe kundër depresionit për të ndihmuar në trajtimin e simptomave që lidhen me depresionin dhe ankthin. Ndërsa udhëzimet aktuale rekomandojnë që ata të vazhdojnë t’i marrin këto ilaçe për gjashtë deri në nëntë muaj pasi simptomat e tyre fillestare zhduken, trajtimi shpesh zgjatet shumë më tepër se kaq.
Për më tepër, frika nga rikthimi i sëmundjes i mban shumë pacientë nën kontroll këto barna – edhe nëse përjetojnë efekte anësore afatgjata problematike, të tilla si mosfunksionim seksual ose mpirje emocionale, pamundësia për të përjetuar plotësisht emocionet pozitive dhe negative.
Për të ndihmuar pacientët dhe psikologët të marrin vendime të informuara në lidhje me ndërprerjen e antidepresivëve, një grup studiuesish në Francë dhe Itali hartuan atë që e quajnë shqyrtimin më rigoroz të çështjes deri më tani, të cilin e publikuan këtë javë në revistën The Lancet Psychiatry .
Pasi shqyrtuan 76 studime të rastësishme – që përfaqësonin mbi 17,000 pjesëmarrës – ata zbuluan se zvogëlimi gradual i ilaçeve ndërkohë që vazhdohet mbështetja psikologjike “duket të jetë po aq efektiv sa vazhdimi i antidepresivëve” për parandalimin e rikthimit të simptomave në një afat të shkurtër.
Studiuesit thanë se gjetjet mund të ndryshojnë mënyrën se si njerëzit ndërpresin përdorimin e antidepresivëve në të gjithë globin.
“Për ndoshta shumicën e pacientëve, ndërprerja e përdorimit të ilaçeve kundër depresionit është e realizueshme, por kjo duhet të diskutohet me një specialist dhe strategjitë më të mira të mundshme duhet të përshtaten me karakteristikat individuale të secilit person”, tha gjatë një konference për shtyp Giovanni Ostuzzi, autori kryesor i rishikimit dhe profesor në Universitetin e Veronës në Itali.
Dy faktorë kryesorë për sukses
Analiza u përqendrua në atë që duhej për të parandaluar rikthimin në vitin e parë pasi një pacient ndërpreu antidepresivët. Faktorët vendimtarë përfshinin se sa kohë duhej për të ulur dozën dhe nëse pacientët morën mbështetje psikologjike gjatë procesit, zbuloi rishikimi.
Autorët e përcaktuan uljen e ngadaltë të dozës si ndërprerjen e ilaçeve gjatë një periudhe më të gjatë se katër javë, me “ulje shumë të ngadaltë” si çdo gjë gjatë 12 javëve.
Ata vlerësuan se ulja e ngadaltë e dozave të antidepresantëve plus mbështetja psikologjike, siç është terapia, mund të parandalonte një në pesë pacientë nga rikthimi i sëmundjes, krahasuar me ndërprerjen e saj ose uljen e dozës në më pak se katër javë.
Këto gjetje ofrojnë një dritare shprese për pacientët që mendojnë se janë shëruar nga depresioni dhe dëshirojnë të provojnë të jetojnë pa ilaçe, thanë studiuesit.
“Trajtimet alternative të sigurta si mbështetja psikologjike, duke përfshirë terapitë njohëse-sjellëse dhe të bazuara në vetëdijesim, mund të jenë një mjet premtues – edhe në afat të shkurtër”, tha në një deklaratë bashkautorja Debora Zaccoletti nga Universiteti i Veronës.
Megjithatë, autorët theksuan se gjetjet nuk sugjerojnë që ilaqet kundër depresionit janë të panevojshme ose se vetëm psikoterapia është e mjaftueshme.
Në vend të kësaj, ata nënvizuan rëndësinë e përshtatjes së secilës strategji sipas pacientit individual dhe zhvillimit të qasjeve të psikoterapisë që janë si me kosto efektive ashtu edhe të shkallëzueshme.
Kufizime dhe paralajmërime nga ekspertët
Studimi ka disa kufizime, përkatësisht për shkak të provave të pamjaftueshme mbi psikoterapinë, të cilat autorët thanë se kërkojnë studime të mëtejshme.
Ata gjithashtu theksuan se provat për ankthin ishin më pak të forta se depresioni – vetëm rreth 20 përqind e studimeve të përfshira eksploruan ankthin, krahasuar me rreth 80 përqind që u përqendruan në depresion.
Ekspertët që nuk ishin të përfshirë në studim kërkuan kujdes gjatë interpretimit të rezultateve, duke theksuar efektivitetin e provuar të antidepresantëve – dhe rrezikun real të rikthimit të sëmundjes për njerëzit që kanë pasur tashmë episode depresive.
“Nga të dhënat afatgjata të kohortës, ne e dimë se afërsisht 60 deri në 70 përqind e njerëzve që kanë një episod të parë të depresionit do të kenë një episod tjetër me kalimin e kohës, dhe studimet e mira të vazhdueshme sugjerojnë se antidepresivët e mirëmbajtjes e përgjysmojnë afërsisht këtë rrezik”, tha Sameer Jauhar, një profesor i asociuar klinik në çrregullimet afektive dhe psikozën në Imperial College London.
“Prandaj, këto të dhëna nuk tregojnë se mbështetja psikologjike mund të zëvendësojë medikamentet mbështetëse; ato tregojnë se ulja e kujdesshme e dozës funksionon për disa, ndërsa shumë të tjerë ende kanë nevojë për trajtim të vazhdueshëm farmakologjik”, shtoi ai.
