Kafshët në Kanunin e Lekë Dukagjinit: Pasuri, nder dhe përgjegjësi

Kanuni i Lekë Dukagjinit është një kod zakonor i trashëguar ndër shqiptarë, i cili për shekuj rregulloi marrëdhëniet shoqërore, ekonomike dhe morale të komuniteteve malësore. Krahas normave mbi nderin, gjakun dhe mikpritjen, Kanuni trajton edhe çështje që lidhen me pasurinë e luajtshme, ku një vend të veçantë zënë kafshët. Përmes rregullave të tij, Kanuni na dëshmon se kafsha nuk ishte vetëm një burim jetese, por edhe simbol i nderit dhe i statusit shoqëror të shtëpisë. Në Kanun, bagëtia dhe kafshët shtëpiake përmenden si pjesë thelbësore e “gjasë” (pasurisë). Ato kishin vlerë të barabartë me tokën dhe shtëpinë, duke qenë burim ushqimi, force pune dhe tregtie. “Bagëtia e shtëpisë hyn ndër gjanë.” (Kanuni, Kreu 112) Një familje pa bagëti shihej si e varfër dhe pa forcë...