Nje monument interesant nga koha romake eshte gjetur ne fshatin KalIçan te Istogut. Fjala eshte per nje monument mbivarror prej guri gelqeror te tipit “stelë dardane” nga kapërcyelli i shekullit II ne shekullin III të eres sonë me mbishkrim vijues ne gjuhen latine: DM AVR(elius) BATO MILES LEG(ionis) V(II Claudiae) VIXIT AN(nis) XXX MIL(itavit) ANNIS […]

Analet e historisë janë të mbushura me tregime mbi udhëheqës të mëdhenj që kanë lënë gjurmë në këtë botë, duke diktuar e ngjarjeve njerëzore përmes veprimeve, vendimeve dhe vizioneve të tyre. Nga pushtuesit që ndërtuan perandori të mëdha tek shtetarët që sollën paqe dhe stabilitet në kombet e tyre, këta udhëheqës të lashtë ishin arkitektët e kohës së tyre, duke lënë pas një trashëgimi që ka rezistuar për shekuj me […]

Jahja Drancolli Këtë dukuri te shqiptarët e shekullit XIX, gjuhëtari dhe etnografi më i madh i Rilindjes Kombëtare Serbe, Vuk Karaxhiq, e shpjegoi kështu në vitin 1836: “Edhe ata (arnautët) kanë fe katoliko-romake (e ndoshta edhe ortodokso-greke), ndaj quhen të gjithë arnautë. Dhe le të themi se e urrejnë njëri-tjetrin pak, por sipas traditës së […]

Nga Gëzim Llojdia* Edi Shukriu vlerëson se qyteti 2 mijë vjeçar i Ulpianës dhe shumë objekte tjera trashëgimore nëpër lokalitete tjera, janë pasqyrë me të cilën mund të matet niveli kulturor dhe historik i Kosovës është shprehur arkeologia kosovare. Tek fytyra e Ulpianës, ne gjejmë një trashëgimi antike ngase kohë-formimi saj ngjet para pushtimit romak me […]

Pëgjatë gjithë historisë, shumë prej mbretërive, perandorive dhe sundimtarëve vareshin nga një lloj ndihme e fshehtë. Mbretëritë e fuqishme janë si makineritë e ndërlikuara, të mbushura me sekrete. Për të zbuluar ato sekrete, sundimtarët u mbështetën tek spiunët, policia sekrete, vrasësit dhe të gjithë llojet e xhelatëve. Perandoria Romake nuk përbënte ndonjë përjashtim. Perandorët e […]

Jahja Drancolli 4 shtatori i vitit 476 konsiderohet tradicionalisht dita e rënies së Perandorisë Romake Perëndimore i shoqëruar me fundin e antikitetit dhe fillimin e mesjetës. Në të vërtetë, në atë datë, gjenerali gjerman Flavius ​​Odoacer rrëzoi perandorin romak Romulus Augustulus dhe e shpalli veten mbret të Italisë! Është e njohur se gjatë mbretërimit të […]

Jahja Drancolli Rruga e famshme Via Egnatia, në kohët e lashta kishte lidhur Romën dhe Kostandinopojën, dy kryeqytetet e Perandorisë Romake. Ajo rrugë, që të çonte nga brigjet e Adriatikut të Ilirisë në kryeqytetin e ardhshëm osman të Stambollit (e caktuar zyrtarisht Ḳosṭanṭiniyye në monedhat osmane), ishte shtrirja horizontale e Via Appia, e cila shkonte […]

Për rreth 3 shekuj (251–565), Roma u mbizotërua nga perandorë ilirë; ishte pikërisht kjo periudhë kur fiset vandale e sllave u mbajtën larg kufijve të rajonit, i cili më pas do të quhej Ballkan. Shumica e tyre kanë ardhur nga rajoni i Sirmium (pranë Mitrovicës së sotme) në Iliri. Pas shekullit VI, në listën e […]

Fragmenti i një amfore romake mban mbishkrimin e dy vargjeve nga Gjeorgjia e Virgjilit: është hera e parë që gjejmë një tekst letrar mbi një gjetje të këtij lloji. Kur shtatë vjet më parë një banor i një fshati në provincën e Kordobës (Spanjë) u dha arkeologëve një fragment të një amfore nafte të epokës […]

Një artist ka kthyer bustet e ngurta të perandorëve të lashtë romakë në portrete thuajse reale. Kjo është arritur me anë të artefakteve historike dhe Inteligjencës Artificiale. Portretet u realizuan nga Daniel Voshart, një artist nga Kanadaja, i cili tregoi se gjithçka nisi gjatë pandemisë kur kishte shumë kohë të lirë në duar. “Ishte një […]