Lajmidites.com

Category: Shëndetësi

  • Problemet e fëmijërisë që mund të ndikojnë në zhvillimin e ankthit në moshë madhore

    Problemet e fëmijërisë që mund të ndikojnë në zhvillimin e ankthit në moshë madhore

    Edhe pse shumë fëmijë mësojnë të përballojnë vështirësitë me kalimin e kohës, ka disa modele që vazhdojnë në moshë madhore.

    Fëmijëria formëson mënyrën se si e përjetojmë botën, njerëzit dhe veten tonë. Përvojat nga vitet e para të jetës shpesh lënë gjurmë të padukshme që më vonë përcaktojnë se si reagojmë ndaj stresit, konflikteve dhe afërsisë me të tjerët.

    Edhe pse shumë fëmijë mësojnë të përballojnë vështirësitë me kalimin e kohës, ka disa modele që vazhdojnë në moshë madhore – veçanërisht nëse nuk janë mësuar t’i njohin ose t’i kuptojnë ato.

    Sipas këshilluesit, janë pikërisht emocionet dhe problemet e pazgjidhura nga fëmijëria që mund të jenë baza e ndjenjave të ankthit dhe pasigurisë që më vonë shfaqen pa një shkak të qartë.

    Të rritesh në një mjedis pa mbështetje emocionale

    Fëmijët që rriten në shtëpi ku emocionet injorohen ose minimizohen, shpesh mësojnë t’i shtypin ndjenjat e tyre.

    Në moshën madhore, kjo mund të shndërrohet në një vështirësi në njohjen dhe shprehjen e nevojave të dikujt, gjë që krijon një ndjenjë të vazhdueshme tensioni të brendshëm.

    Kur një person nuk e mëson me kalimin e moshës se është në rregull të kërkojë ngushëllim, çdo situatë në të cilën ndihet i prekshëm mund të shkaktojë ankth.

    Këshilltarët shpjegojnë se individë të tillë shpesh kanë përshtypjen se duhet të jenë “të fortë” dhe të pavarur me çdo kusht, sepse kanë mësuar që fëmijë se emocionet nuk janë të sigurta.

    Në moshë madhore, ankthi bëhet një mënyrë që trupi të shprehë atë që fjalët nuk mund ta shprehnin kurrë.

    Prindër tepër kritikë ose kërkues

    Fëmijët të cilëve u thuhet vazhdimisht se nuk janë mjaftueshëm të mirë, shpesh zhvillojnë një ndjenjë se duhet ta vërtetojnë vazhdimisht vlerën e tyre. Ky model përhapet lehtësisht në moshën madhore, ku shfaqet frika nga gabimet, ankthi në situata shoqërore dhe një nevojë e vazhdueshme për miratim.

    Njerëz të tillë rrallë ndiejnë paqe të vërtetë sepse masa e tyre e brendshme e vlerës është vazhdimisht e lidhur me njohjen e jashtme.

    Ekspertët e marrëdhënieve theksojnë se një edukim i tillë shpesh krijon të ashtuquajturin “kritik të brendshëm” – një zë që vazhdimisht kujton gabimet dhe zvogëlon sukseset. Kur ky zë merr kontrollin, ankthi bëhet një shoqërues i përditshëm.

    Mjedis familjar i paparashikueshëm ose i pasigurt

    Fëmijët që janë rritur në shtëpi të mbushura me tension, konflikte ose paqëndrueshmëri emocionale shpesh zhvillojnë një ndjenjë të shtuar kujdesi. Në rrethana të tilla, fëmija mëson se bota mund të jetë e paparashikueshme dhe se ai duhet të jetë vazhdimisht “në gatishmëri”.

    Në moshë madhore, kjo vigjilencë e vazhdueshme shndërrohet në ankth – trupi reagon sikur të jetë ende në rrezik, edhe kur objektivisht nuk është.

    Këshilltarët paralajmërojnë se modele të tilla shpesh zgjasin me vite, derisa personi të kuptojë se frikërat e tij nuk janë një reagim ndaj të tashmes, por ndaj të kaluarës.

    Kjo është arsyeja pse rekomandohet të krijohet një ndjenjë sigurie përmes rutinës, marrëdhënieve të shëndetshme dhe stabilitetit emocional – një mjedis që një i rritur mund ta ndërtojë vetë, i cili kompenson atë që i mungonte në fëmijëri.

  • Ushqimet që përmbajnë Vitaminë K/ Të rëndësishme për trurin, gjakun dhe…

    Ushqimet që përmbajnë Vitaminë K/ Të rëndësishme për trurin, gjakun dhe…

    Vitamina K është një vitaminë që luan një rol të rëndësishëm për shëndetin e kockave dhe të zemrës.
    Ekspertët shprehen se pamjaftueshmëria e vitaminës K në organizëm mund të shkaktojë trombozë, gjakderdhje dhe probleme serioze me kockat.
    Disa prej shenjave dhe simptomave të mungesës së vitaminës K përfshijnë lehtësitë në nxirje të lëkurës, rrjedhje të gjakut prej hundëve ose mishrave të dhëmbëve, gjakderdhje në sistemin tretës..
    Njerëzit që vuajnë nga kequshqyerja kronike, varësia ndaj alkoolit apo problemet shëndetësore që kanë të bëjnë me paaftësinë e përthithjes së vitaminave, janë më të rrezikuar ndaj pamjaftueshmërisë së vitaminës K.
    Kjo vitaminë e rëndësishme gjendet në shumë burime natyrale. Kryesisht te barishtet si kale, spinaqi, pazia, gjethet e rrepave dhe te perimet si lakrat e vogla, lulelakra, brokoli, shpargu, majdanozi dhe sallata jeshile.
    Burime të tjera të vitaminës K janë qepët e njoma, kumbullat, kastraveci, mëlçia e viçit, çaji jeshil, peshku, vezët, borziloku i thatë, krundet e grurit dhe produktet e fermentuara të bulmetit si kosi dhe djathi.
    Përmirëson shëndetin e kockave
    Kjo vitaminë e rëndësishme luan një rol kryesor në përmirësimin e shëndetit të kockave dhe ulur rrezikun e frakturave të tyre.
    Vitamina K është veçanërisht e rëndësishme për femrat pas menopauzës të cilat rrezikohen nga osteoporoza. Organizmi ka nevojë për vitaminë K për të transportuar kalciumin, aq shumë i dobishëm për formimin e kockave.
    Sasitë e mjaftueshme të vitaminës K, veçanërisht të asaj K2 janë të dobishme për aktivizimin e osteocalkinës. Ajo është një proteinë që qarkullon në gjak dhe që ndërlidh jonet e kalciumit me strukturën e kockës. Kjo proteinë i bën kockat më të forta.
    Mbështet shëndetin e zemrës
    Vitamina K është e mirë edhe për shëndetin e zemrës. Pikë së pari, ajo ndihmon në uljen e tensionit të gjakut duke parandaluar akumulimin e mineraleve në enët e gjakut. Kjo e ndihmon zemrën të pompojë gjak më lehtë.
    Vitamina lufton inflamacionin dhe mbron qelizat përbërëse të damarëve, venave dhe arterieve. Një gjë e tillë pakëson gjasat e një arresti kardiak ose ataku në zemër.
    Mbështet funksionet e trurit
    Kjo vitaminë lufton inflamacionin dhe mbron trurin ndaj stresit oksidues që shkaktohet nga radikalet e lira. Stresi oksidues mund të dëmtojë qelizat e trurit dhe të shkaktojë sëmundje të ndryshme si Alzhaimeri, Parkinsoni e të tjerë.

  • E rëndësishme për trurin, gjakun dhe kockat: Zbuloni ushqimet që përmbajnë vitaminë K

    E rëndësishme për trurin, gjakun dhe kockat: Zbuloni ushqimet që përmbajnë vitaminë K

    Vitamina K është një vitaminë që luan një rol të rëndësishëm për shëndetin e kockave dhe të zemrës.

    Ekspertët shprehen se pamjaftueshmëria e vitaminës K në organizëm mund të shkaktojë trombozë, gjakderdhje dhe probleme serioze me kockat.

    Disa prej shenjave dhe simptomave të mungesës së vitaminës K përfshijnë lehtësitë në nxirje të lëkurës, rrjedhje të gjakut prej hundëve ose mishrave të dhëmbëve, gjakderdhje në sistemin tretës..

    Njerëzit që vuajnë nga kequshqyerja kronike, varësia ndaj alkoolit apo problemet shëndetësore që kanë të bëjnë me paaftësinë e përthithjes së vitaminave, janë më të rrezikuar ndaj pamjaftueshmërisë së vitaminës K.

    Kjo vitaminë e rëndësishme gjendet në shumë burime natyrale. Kryesisht te barishtet si kale, spinaqi, pazia, gjethet e rrepave dhe te perimet si lakrat e vogla, lulelakra, brokoli, shpargu, majdanozi dhe sallata jeshile.

    Burime të tjera të vitaminës K janë qepët e njoma, kumbullat, kastraveci, mëlçia e viçit, çaji jeshil, peshku, vezët, borziloku i thatë, krundet e grurit dhe produktet e fermentuara të bulmetit si kosi dhe djathi.

    Përmirëson shëndetin e kockave

    Kjo vitaminë e rëndësishme luan një rol kryesor në përmirësimin e shëndetit të kockave dhe ulur rrezikun e frakturave të tyre.

    Vitamina K është veçanërisht e rëndësishme për femrat pas menopauzës të cilat rrezikohen nga osteoporoza. Organizmi ka nevojë për vitaminë K për të transportuar kalciumin, aq shumë i dobishëm për formimin e kockave.

    Sasitë e mjaftueshme të vitaminës K, veçanërisht të asaj K2 janë të dobishme për aktivizimin e osteocalkinës. Ajo është një proteinë që qarkullon në gjak dhe që ndërlidh jonet e kalciumit me strukturën e kockës. Kjo proteinë i bën kockat më të forta.

    Mbështet shëndetin e zemrës

    Vitamina K është e mirë edhe për shëndetin e zemrës. Pikë së pari, ajo ndihmon në uljen e tensionit të gjakut duke parandaluar akumulimin e mineraleve në enët e gjakut. Kjo e ndihmon zemrën të pompojë gjak më lehtë.

    Vitamina lufton inflamacionin dhe mbron qelizat përbërëse të damarëve, venave dhe arterieve. Një gjë e tillë pakëson gjasat e një arresti kardiak ose ataku në zemër.

    Mbështet funksionet e trurit

    Kjo vitaminë lufton inflamacionin dhe mbron trurin ndaj stresit oksidues që shkaktohet nga radikalet e lira. Stresi oksidues mund të dëmtojë qelizat e trurit dhe të shkaktojë sëmundje të ndryshme si Alzhaimeri, Parkinsoni e të tjerë./AgroWeb.org

  • Helmi i akrepit mund të përdoret për të trajtuar tumoret e kancerit të gjirit

    Helmi i akrepit mund të përdoret për të trajtuar tumoret e kancerit të gjirit

    Shkencëtarët në Brazil po kryejnë teste premtuese për të zbuluar nëse helmi i një akrepi të Amazonës mund të përdoret si trajtim kundër tumoreve të kancerit të gjirit.

    Hulumtimet po kryhen nga studiuesit e Shkollës së Shkencave Farmaceutike Preto (FCFRP-USP) të Universitetit të São Paulo, të cilët prej vitesh klonojnë proteina nga helmi i gjarpërinjve helmues dhe akrepave, me synimin e shndërrimit të tyre në ilaçe të reja dhe më efikase.

    Sipas gjetjeve të fundit, helmi i akrepit Brotheas amazonicus shfaq një efekt të ngjashëm me një prej ilaçeve më të përdorura në kimioterapi, duke sulmuar qelizat e kancerit të gjirit me efikasitet të krahasueshëm. Rezultatet e para vijnë nga bashkëpunimi me Institutin Kombëtar të Kërkimeve Amazoniane (INPA) dhe Universitetin Shtetëror të Amazonës (UEA).

    “Identifikuam një molekulë te kjo specie akrepi që ngjan me ato të gjetura në helmin e akrepave të tjerë dhe që vepron kundër qelizave të kancerit të gjirit,” u shpreh Eliane Candiani Arantes, profesoreshë në FCFRP-USP dhe koordinatore e projektit.

    Ekipi i saj identifikoi dy neurotoksina me veti imunosupresive në helmin e akrepit, ndërsa në bashkëpunim me qendrat kërkimore të Amazonës zbuluan një peptid të ri, të quajtur BamazScplp1, i cili duket se ka veti antikancerogjene.

    Testet laboratorike treguan se ky peptid vepron mbi qelizat e kancerit të gjirit në mënyrë të ngjashme me paklitakselin, një ilaç i përdorur gjerësisht në kimioterapi. Të dyja substancat shkaktojnë kryesisht nekrozë, një formë e vdekjes qelizore që çon në shkatërrimin e qelizave tumorale.

    Shkencëtarët theksojnë se studimet janë ende në fazë të hershme, por rezultatet hapin rrugën për zhvillimin e terapive të reja kundër kancerit, duke shfrytëzuar burimet natyrore të biodiversitetit të Amazonës.

  • Sprejet kundër insekteve zvogëlojnë numrin e spermatozoideve dhe vrasin bakteret e mira të zorrëve

    Sprejet kundër insekteve zvogëlojnë numrin e spermatozoideve dhe vrasin bakteret e mira të zorrëve

    Kimikatet dhe pesticidet industriale të kudondodhura kanë një “efekt toksik” në mikrobet që luajnë një rol kyç në ruajtjen e shëndetit të njeriut, dhe mund të jenë një kërcënim për shëndetin riprodhues të meshkujve, sipas dy ekipeve të shkencëtarëve.

    “Shumë kimikate të projektuara për të vepruar vetëm në një lloj objektivi, si insektet ose kërpudhat, ndikojnë gjithashtu në bakteret e zorrëve”, thotë Indra Roux e Universitetit të Kembrixhit, hetimi i ekipit të së cilës për më shumë se 1,000 ndotës të mundshëm gjeti 168 që ka të ngjarë të jenë një rrezik për mikrobiomën njerëzore.

    “Shumica e këtyre kimikateve nuk ishin raportuar më parë se kishin veti antibakteriale”, thonë studiuesit, në një punim të botuar në revistën Nature Microbiology.

    “Fungicidet dhe kimikatet industriale treguan ndikimin më të madh, me rreth 30% që shfaqën aktivitet antibakterial kundër zorrëve”, thotë ekipi.

    “Kur mikrobioma çekuilibrohet, mund të ketë efekte të gjera në shëndetin tonë, duke përfshirë problemet me tretjen, mbipesha dhe efektet në sistemin tonë imunitar dhe shëndetin mendor”, paralajmërojnë studiuesit.

    Gjetjet pasuan publikimin në nëntor të një paralajmërimi nga studiuesit e Universitetit George Mason se “ekspozimi ndaj insekticideve”, veçanërisht ndaj neonicotinoideve, mund të dëmtojë prodhimin e spermës.

    “Ne arritëm në përfundimin se është e mundur që ekspozimi ndaj këtyre kimikateve të ulë cilësinë e spermës, të prishë hormonet dhe të dëmtojë indin testikular”, thotë Sumaiya Safia Irfan, e cila ishte pjesë e një ekipi, gjetjet e të cilit u botuan nga revista Environmental Research.

    Ndërsa të dhënat e përdorura ishin të bazuara në kafshë, ekipi zbuloi se “natyra e proceseve riprodhuese tek gjitarët mbështet rëndësinë e këtyre gjetjeve për shëndetin e njeriut”./ DPA News.

  • Ndotja Akustike, një problem i heshtur që po rëndon jetën urbane

    Ndotja Akustike, një problem i heshtur që po rëndon jetën urbane

    Ndotja akustike po bëhet një nga problemet më serioze të mjedisit urban, pasi niveli i zhurmës në qytete është rritur ndjeshëm vitet e fundit. Trafiku, punimet e ndërtimit dhe aktivitetet e natës përbëjnë burimet kryesore të zhurmës që shpesh tejkalon kufijtë e lejuar. Specialistët paralajmërojnë se ekspozimi i vazhdueshëm ndaj decibelëve të lartë ndikon drejtpërdrejt në shëndetin fizik, duke shkaktuar lodhje, çrregullime gjumi, tension të lartë dhe rritje të stresit.

    Përveç pasojave fizike, ndotja akustike ka edhe ndikime psikologjike të rëndësishme. Banorët e zonave të zhurmshme raportojnë ankth, irritim dhe vështirësi në përqendrim, ndërsa te fëmijët dhe të rinjtë shfaqen probleme në të nxënë dhe rënie të performancës. Institucionet vendore po përpiqen të marrin masa, nga barrierat akustike deri te teknologjitë e reja të izolimit të zërit, por ekspertët theksojnë se nevojitet më shumë ndërgjegjësim dhe planifikim urban për ta kontrolluar këtë fenomen.

    Në thelb, ndotja akustike mbetet një kërcënim i padukshëm por i vazhdueshëm, i cili kërkon vëmendje të menjëhershme për të mbrojtur shëndetin dhe cilësinë e jetës në qytete.

  • Çaji jeshil apo i zi, cili ndihmon më mirë metabolizmin?

    Çaji jeshil apo i zi, cili ndihmon më mirë metabolizmin?

    Në vitet e fundit, çaji ka fituar popullaritet si një pije që mund të ndikojë në metabolizëm dhe humbje peshe. Por, a është më efektiv çaji jeshil apo çaji i zi? Shumë njerëz i përdorin këto pije duke besuar se ato “shkaktojnë djegie të shpejtë të kalorive”, por çfarë thonë studimet shkencore?

    Përbërësit kryesorë që ndikojnë metabolizmin

    Çaji jeshil dhe çaji i zi vijnë nga e njëjta bimë, Camellia sinensis, por ndryshimi qëndron te procesi i përpunimit: çaji i zi është i fermentuar, ndërsa çaji jeshil jo. Ky ndryshim ndikon në përbërësit kimikë dhe përfitimet e mundshme:

    Katekinat: Çaji jeshil është i pasur me katekinë, një antioksidant që, sipas disa studimeve, mund të rrisë metabolizmin dhe oksidimin e yndyrnave.

    Kafeina: Të dy llojet përmbajnë kafeinë, e cila mund të rrisë pak shpejtësinë e metabolizmit dhe vigjilencën. Çaji i zi zakonisht ka më pak katekinë, por përmbajtje të ngjashme kafeine me çajin jeshil.

    Studimet mbi metabolizmin

    Një rishikim i botuar në International Journal of Obesity sugjeron se katekinat në çajin jeshil mund të përshpejtojnë djegien e kalorive deri në 4-5% gjatë një dite, veçanërisht kur kombinohen me aktivitet fizik.

    Çaji i zi, nga ana tjetër, përmban polifenole që mund të ndihmojnë në shëndetin e zorrëve dhe tretjen, gjë që mund të ndikojë indirekt në metabolizëm, por efektet janë më të lehta krahasuar me çajin jeshil.

    Pikat praktike

    Sasia ka rëndësi: Konsumimi i 3-5 filxhanëve çaji jeshil në ditë shihet si i sigurt dhe mund të ketë efekt modest mbi metabolizmin.

    Jo një “mrekulli”: Asnjë çaj nuk do të bëjë punën e humbjes së peshës pa një dietë të shëndetshme dhe aktivitet fizik.

    Preferenca individuale: Disa njerëz mund të reagojnë më mirë ndaj çajit të zi për arsye të tretjes ose tolerancës së kafeinës.

    Në terma të metabolizmit dhe djegies së yndyrës, çaji jeshil ka avantazh të vogël mbi çajin e zi, kryesisht për shkak të katekinave dhe kombinimit me kafeinën. Por efekti është i moderuar dhe nuk mund të zëvendësojë ushqimin e shëndetshëm dhe aktivitetin fizik. Në fund, zgjedhja më e mirë është ai çaj që ju pëlqen dhe që mund ta pini rregullisht, duke shijuar përfitimet e tij të vogla për metabolizmin dhe shëndetin në përgjithësi.

  • Pini 3 kafe në ditë? Ja çfarë ndodh me zemrën tuaj sipas studimit që po bën bujë, rezultatet do ju habisin

    Pini 3 kafe në ditë? Ja çfarë ndodh me zemrën tuaj sipas studimit që po bën bujë, rezultatet do ju habisin

    Konsumimi i tre filxhanë kafe në ditë zvogëlon rrezikun e sëmundjeve ose sulmeve në zemër, sipas një studimi të kryer së fundmi. Ata që e konsumonin rregullisht kafenë, kishin 12 për qind më pak shanse për të ndërruar jetë në moshë të re, sipas “The Sun”.
    Rezultatet e studimit tregonin se njerëzit që konsumonin deri në tre filxhanë kafe në ditë, kishin një zemër më të shëndetshme, e cila funksiononte më mirë. Gjithashtu, kafja ngadalëson procesin e plakjes.
    Përfitimet e tjera shëndetësore thuhet se përfshijnë mbrojtjen nga diabeti, sëmundjet e mëlçisë dhe dementia, si dhe djegia e yndyrës në trup.
    Studiuesi Dr. Judit Simon tha: “Rezultatet tona sugjerojnë që konsumimi i rregullt i kafesë është i sigurt dhe 0.5 deri në tre filxhanë kafe në ditë ulin rrezikun e goditjes në tru, të vdekjes nga sëmundjet e zemrës dhe vdekjes nga një shkak tjetër.”
    Dr. Simon dhe ekipi i tij moderuan për 11 vjet të dhënat mjekësore të njerëzve që u bënë pjesë e studimit në Mbretërinë e Bashkuar, duke filluar nga një moshë mesatare prej 56 vjeç.
    Ata zbuluan se ata që konsumonin kafe kishin 21 për qind më pak shanse për të pësuar një goditje në tru. Ata që pinin më shumë se tre filxhanë në ditë ose asnjë filxhan kafe nuk gëzonin të njëjtat përfitime, thanë studiuesit për Kongresin e Shoqërisë Evropiane të Kardiologjisë.

  • Shëndeti Mental: të rinjtë dhe stresi i përditshëm

    Shëndeti Mental: të rinjtë dhe stresi i përditshëm

    Ekspertët paralajmërojnë rëndësinë e kujdesit për shëndetin mendor

    Në një botë gjithnjë më të shpejtë dhe të lidhur me teknologjinë, të rinjtë po përballen me nivele të larta stresi dhe ankthi. Ekspertët shëndetësorë paralajmërojnë se shëndeti mendor është po aq i rëndësishëm sa ai fizik, dhe se duhet të jetë pjesë e përditshmërisë.

    Shkaqet kryesore të stresit tek të rinjtë

    Presioni i shkollës dhe universiteteve.

    Pritshmëritë për karrierë dhe sukses.

    Ndikimi i rrjeteve sociale dhe krahasimi me të tjerët.

    Si mund të kujdesemi për shëndetin mendor

    Ushtrime fizike dhe aktivitet sportiv rregullisht.

    Meditim, yoga dhe teknika relaksimi.

    Biseda me miqtë ose familjen për shqetësimet e përditshme.

    Konsultime me psikologë ose këshilltarë kur është e nevojshme.

    Sipas studiuesve, të rinjtë që kujdesen për shëndetin mendor janë më të lumtur, më produktivë dhe kanë më pak probleme shëndetësore në të ardhmen.

    Ekspertët theksojnë se duhet të krijohen programe dhe aktivitete që ndihmojnë të rinjtë të menaxhojnë stresin dhe ankthin, duke e bërë shëndetin mendor një prioritet në çdo moshë.

  • Festat e dhjetorit dhe alergjitë/ Si pemët dhe dekorimet mund të përkeqësojnë simptomat

    Festat e dhjetorit dhe alergjitë/ Si pemët dhe dekorimet mund të përkeqësojnë simptomat

    Krishtlindjet nuk sjellin pushim për personat me alergji. Pemët e vërteta mund të lëshojnë spore myku që aktivizohen në shtëpi të ngrohta, duke shkaktuar teshtima, kruajtje të syve dhe probleme në frymëmarrje. Dekorimet e ruajtura gjatë vitit dhe prezenca e kafshëve shtëpiake rrisin gjithashtu ekspozimin ndaj alergenëve.
    Dr. Victoria Nguyen një alergologe dhe imunologe në Qendrën Mjekësore Wexner të Universitetit Shtetëror të Ohajos shpjegon se kalimi i gjatë në ambiente të mbyllura gjatë dimrit favorizon reagime alergjike, duke përfshirë edhe “rinitin joalergjik” të shkaktuar nga ajri i ftohtë.
    Për lehtësim, rekomandohen pastrimi i pemëve dhe dekorimeve, përdorimi i pastruesve të ajrit dhe ilaçe antihistaminike. Për një zgjidhje afatgjatë, imunoterapia mund të ndihmojë, por kërkon disa vite trajtim për efekt të plotë.