Analisti Enton Abilekaj ka folur lidhur me zgjedhjet e pjesshme të 9 nëntorit në pesë bashki të vendit që u karakterizuan nga një indiferencë e përgjithshme e qytetarëve dhe pjesëmarrje e ulët.
Ai thotë se rezultati ishte i paravendosur, teksa i cilësoi zgjedhjet si “pa peshë”, pasi nuk pritej të sillte asnjë ndryshim thelbësor në balancat politike.
Sipas Abilekajt, fitorja e thellë e mazhorancës nuk ishte surprizë, por rezultat i një strategjie të qartë. Pjesëmarrja e ulët shpjegohet me një apati të theksuar të qytetarëve, të cilët nuk shihnin asnjë arsye për të votuar në një garë me fund të ditur.
Në këto kushte, Abilekaj shtoi se mazhoranca arriti të siguronte fitoren duke mobilizuar kryesisht administratën publike, punonjësit e së cilës përbënin pjesën dërrmuese të votuesve.
Procesi u kritikuar edhe sa i përket numërimit të votave, i cilësuar si “i turpshëm” dhe i ngadaltë në krahasim me procesin e balotazhit në Kosovë.
“Po unë mendoj që në përgjithësi ishte indiferencë ndaj zgjedhjeve, se ishin zgjedhje pa peshë, që nuk ndryshonin asgjë, që në përgjithësi rezultati dihej dhe ku opozita nuk u angazhua fare. Kështu që kishim vetëm një impenjim të mazhorancës, e cila e kishte duke pasur parasysh indiferencën edhe bojkotin që u bë i fshehur nga opozita, angazhoi kryesisht vetëm administratën dhe ata që morën pjesë në zgjedhje ishin përgjithësisht ata të administratës publike, qendrore dhe lokale? Punonjësit e administratës publike dhe qendrore dhe lokale. Dhe kjo shpjegon dhe atë rezultat që u arrit, i cili u paralajmërua në një nga bisedat e Ramës, se çfarë janë ato bisedat.
Autointervistat që ai i quan të flasim, që ai i quan podcast. Në fakt janë autointervista. Ne e dimë tani që qëllimi i Edi Ramës është që rezultati në përgjithësi i zgjedhjeve të jetë i tillë, të jetë ai që u arrit dje. Të kenë më shumë se 75% mazhoranca, të mos ketë mundësisht fare opozitë dhe ajo opozitë që është t’i ketë votat e përçara. Ëh, kështu që besoj që të paktën një njeri i lumtur është zgjuar sot dhe ai ka qenë Edi Rama. Për të tjerët pastaj, sigurisht qytetarët, mungesa e reagimit të tyre, mungesa e pjesëmarrjes së tyre, është e logjikshme, duke pasur parasysh që në zgjedhje të pjesshme në kaq pak kohë, ata e dinë që nuk mund të ndryshojnë asgjë, është e kotë që të shkojnë në zgjedhje me votime, të marrin pjesë, sidomos kur nuk mund të, në zona socialiste, dhe pastaj, edhe sikur të ndryshonte, të fitonte një kandidat i opozitës ose kandidati i pavarur që mbështetej nga opozita, mundësia e ndryshimit do ishte zero, sepse ne e dimë që Këshilli Bashkiak në bashkëpunim me qeverinë qendrore, mund të bllokojnë çdo lloj kandidati. besoj që nuk ka ndonjë histori për zgjedhjet e pjesshme në Shqipëri, përveç asaj që u vu re dhe që e vutë re edhe juve, që procesi i numërimit të votave ishte i turpshëm, ëh, në krahasim me atë që ndodhi në Kosovë.
Nuk besoj se në këto pesë bashkitë e tjera ndryshonte diçka, sepse opozita nuk u angazhua praktikisht dhe në qoftë se do ishte Tirana, opozita do angazhohej, por do angazhohej në Tiranë. Ndoshta klima do ishte më ndryshe, në përgjithësi, klima mediatike, politike, mund të galvanizonte pak edhe pjesëmarrjen e opozitës në pesë bashkitë e tjera, por besoj që interesi ishte shumë i, shumë i ulët, sepse dihet që asgjë nuk do ndryshonte. Në qoftë se do ishte Tirana pastaj, do kishim një betejë, dhe beteja e vërtetë do ishte Tirana. Dhe në qoftë se në Tiranë do të kishte një rezultat të mirë, atëherë do ndryshonte diçka, do ndryshonte diçka e rëndësishme. Kjo është arsyeja që Edi Rama i anuloi zgjedhjet në Tiranë. Kjo është arsyeja që ato vendimet e pavarura sjellin aty ku do ujin Edi Rama, ku do ujin Edi Rama, e çojnë ujin atje ku do ai dhe sot ne nuk kemi zgjedhje në Tiranë, nuk kemi as kryetar bashkie dhe për këtë Edi Rama fajëson gjykatat, kryesisht Gjykatën Kushtetuese.
Ky është problemi, sigurisht, por unë mendoj që nuk ka ndonjë ndryshim të madh. Edhe transporti i kutive të votimit në PZAZ nuk është i sigurt, nuk garanton që kutitë nuk preken. Mendoj që ka krijuar një problem i cili e çon ndryshimin e rezultatit, në qoftë se ka një ndryshim rezultati në kuti, e çon në në zonat e administrimit zgjedhor, ZAZ-të, e çon pa fajtor, e çon pa një njeri që mund të ketë përgjegjësi. Dhe aty pastaj numërimi, nuk ka, ju e patë në rinumërim, asgjë nuk ndryshoi. Ne kemi një sistem sot që nuk e le manipulimin tek numërimi i votave. Sepse mundësia e rinumërimit është, sigurisht është shtuar, ligji garanton rinumërim të votave edhe me short, por edhe me kërkesë siç ndodhi për 11 Maj.
Dhe ne e pamë që rezultati është i paravendosur, nuk vendoset duke ndryshuar rezultatin nga kutitë e votimit apo nga procesverbalet. Kështu që mendoj që duke qenë se jemi në këtë pikë, ku zgjedhjet vendosen përpara se të shkojnë në kuti, të paktën këtë, këtë pjesë të procesit ta përshpejtojmë, të krijojmë një kulturë të re, dhe mundësisht ta depolitizojmë komisionet zgjedhore, që të krijojmë një kulturë të re demokratike. Mos ketë monopol partish në numërimin e votave dhe qytetarët që përcaktohen për të numëruar votat ose për të ruajtur votat, ose për të kontrolluar votuesit, të kenë një, një ndërgjegje në lidhje me ligjin, jo në lidhje me partinë. Për të mos lejuar manipulimet apo për të mos manipuluar. Dhe kjo krijohet duke, për mendimin tim sigurisht se meqë jemi në kuadrin e një reforme zgjedhore, duke depolitizuar komisionet, duke përfshirë nëpër komisione votimi dhe qendra dhe numërues, qytetarë të lirë, pra profesionet e lira, me short, dhe pastaj duke rritur dënimin për çdo njeri që manipulon, dhe të drejtën për rinumërimin e votave.
Dhe kjo na çon në, në shmangien e një turpi siç është ai që rezultati i zgjedhjeve na del me shumë vonesë. Në këtë rast doli më shpejt, kuptohet se bashkitë ishin të vogla, se përqendrimi i forcave ishte në këto bashki, por në raste të tjera, sidomos në zgjedhjet e përgjithshme, përfundimi i rezultatit shkon deri në një javë. Pjesa e procesit numërohet nëpërmjet depolitizimit dhe numërimit në qendrat e votimit. Nuk ke pse të shkosh në ZAZ për të numëruar, në komisionin e zonave zonale, zonave të administrimit zgjedhor.
Nuk e kam të qartë se çfarë ka përdorur, se çfarë ka përdorur Celibashi për të numëruar aty. Është mirë të na e sqarojë si e ka përdorur inteligjencën artificiale. Mendoj që është më shumë shaka sesa serioze, por besoj që përfshirja e diellave nëpër qendra votimi nuk është zgjidhje. Ajo duhet bërë me njerëz”, tha ndër të tjera Abilekaj.
