Ministri i Jashtëm turk, Hakan Fidan, tha të premten në Berlin se Turqia dhe Gjermania janë të gatshme të thellojnë bashkëpunimin e tyre, “i cili mbështetet në themele të forta”, duke theksuar një vullnet të ripërtërirë politik për të çuar përpara lidhjet dypalëshe dhe për të ringjallur vrullin në marrëdhëniet Turqi-BE.
“Ekziston një vullnet shumë i fortë për t’i çuar marrëdhëniet Turqi-Gjermani, si dhe marrëdhëniet Turqi-BE, edhe më tej në këto kohë të pasigurta dhe të nxitura nga kriza. Si ministra të jashtëm, ne po kryejmë planifikimin dhe koordinimin e nevojshëm”, tha ai.
Duke iu drejtuar një konference të përbashkët për shtyp me Ministrin e Jashtëm gjerman Johann Wadephul në Berlin, si pjesë e vizitës së tij në vend, Fidan tha se marrëdhëniet midis Turqisë dhe Gjermanisë kohët e fundit kanë fituar “një vrull të ri me një frymë të re”, duke përmendur si provë vizitat e fundit në Turqi nga Wadephul dhe kancelarin gjerman Friedrich Merz.
Ai njoftoi se takimi i ardhshëm i Mekanizmit të Dialogut Strategjik të vendeve do të mbahet në gjysmën e parë të vitit 2026.
– Lidhje ekonomike
Fidan vuri në dukje se Gjermania është tregu numër një i eksportit të Turqisë në Evropë dhe destinacioni i saj më i madh i eksportit në nivel global, duke shtuar se vëllimi i tregtisë dypalëshe po rritet nga 50 miliardë dollarë në 60 miliardë dollarë.
Ai theksoi se përpjekjet vazhdojnë për të rritur më tej investimet e ndërsjella.
“Takimi i Komitetit të Përbashkët Ekonomik dhe Tregtar, që pritet të mbahet në gjysmën e parë të vitit të ardhshëm, së bashku me forumin e energjisë dhe minierave, do të ndihmojë në avancimin e lidhjeve tona ekonomike.
“Përveç sektorëve në të cilët jemi tashmë të fortë, ekziston një potencial i konsiderueshëm për bashkëpunim në fushat që formësojnë shekullin e 21-të, siç janë energjia e rinovueshme, inteligjenca artificiale, teknologjia e lartë dhe digjitalizimi.”
Duke theksuar kontributet e mëdha të komunitetit turk në Gjermani në fusha që variojnë nga ekonomia te shkenca, artet dhe sportet, Fidan tha se arritjet e tyre janë “një burim krenarie si për Turqinë ashtu edhe për Gjermaninë”.
Fidan shtoi se gjatë vizitës së tij do të takohet edhe me biznesmenë dhe përfaqësues të organizatave të shoqërisë civile që veprojnë në Gjermani.
– Marrëdhëniet Turqi-BE dhe kriteret e pranimit në BE
Fidan tha se marrëdhëniet Turqi-BE do të diskutohen gjithashtu gjatë bisedimeve të tij me Wadephul dhe se Turqia është dakord që pranimi duhet të bazohet në kritere.
“Turqia nuk ka problem — dhe as nuk mund të ketë — në lidhje me vlerësimet e bazuara në kritere në procesin e pranimit në BE. Ky është rregulli i lojës.
“Nëse doni të hyni në një klub, ai klub ka rregulla dhe ju i përmbushni kërkesat e nevojshme. Por çështja kryesore është se procesi i pranimit thjesht nuk po përparon për momentin, pa hapur asnjë kapitull”, tha ai.
Turqia, shtoi ai, mund të përmbushë shpejt shumë kritere nëse do të shihte një perspektivë të ripërtërirë dhe praktike të anëtarësimit në BE.
Fidani vuri në dukje se ai dhe Wadephul patën diskutime gjithëpërfshirëse mbi këtë pikë.
“Pritja jonë mbetet që BE-ja të rihapë kapitujt e anëtarësimit dhe të ecë përpara me Turqinë në mënyrën më normale të mundshme.
“Ne edhe një herë theksuam se sa i fortë është vullneti politik i Presidentit (Rexhep Tajip) Erdogan në procesin e Turqisë drejt BE-së. Ne besojmë se ka hapa që mund të ndërmerren dhe i shqyrtuam ato një nga një”, tha ai.
Ai vuri në dukje çështje të vazhdueshme si përditësimi i Unionit Doganor, dialogu për liberalizimin e vizave dhe vështirësitë me të cilat përballen qytetarët turq në marrjen e vizave Shengen.
“Zgjidhja e këtyre vështirësive është një përparësi për ne tani. Por anëtarësimi në BE vazhdon të jetë objektivi strategjik i Turqisë. Ne do të vazhdojmë të vazhdojmë të bëjmë të gjitha përpjekjet e nevojshme diplomatike, dialogun dhe punën teknike”, tha ai.
Fidan shtoi se ata kishin marrë mesazhe pozitive nga homologët e tyre evropianë dhe tha se çështjet e sigurisë evropiane u diskutuan në detaje.
Ai nënvizoi rëndësinë e përfshirjes së Turqisë në programin e ri të Veprimit të Sigurisë për Evropën (SAFE) dhe sigurimin që vendi të mos përjashtohet, duke shtuar se Turqia ka kapacitet të konsiderueshëm në industrinë e mbrojtjes.
Duke përmendur përvojën e gjerë operacionale të Forcave të Armatosura Turke në rajon, Fidan tha se kjo përvojë duhet të vlerësohet në një mënyrë parimore dhe konstruktive në një mënyrë që i shërben interesave të të dyja palëve në aspektin e sigurisë evropiane.
– Mekanizmi SAFE dhe siguria evropiane
Duke përmendur se sa anëtarë të NATO-s janë gjithashtu anëtarë të BE-së, Fidan tha se shtetet evropiane mbështeten kryesisht në planifikimin ushtarak të NATO-s për sigurinë.
Ai vuri në dukje se NATO ka qenë kuadri kryesor për bashkëpunimin në siguri, por shtoi: “Në vitet e fundit, veçanërisht që nga fillimi i luftës në Ukrainë, ne shohim shfaqjen e një kërkimi të ri brenda BE-së në lidhje me sigurinë evropiane.”
Fidan tha se proceset e nisura me mekanizmin SAFE përputhen me politikat e sigurisë së jashtme të BE-së. Ai theksoi se Turqia dëshiron të marrë pjesë në këto diskutime të reja, megjithatë problemet strukturore vazhdojnë.
“Siguria evropiane na shqetëson të gjithëve. Duhet të mendojmë në mënyrë krijuese dhe të sigurohemi që derisa anëtarësimi i Turqisë në BE të realizohet, të gjitha diskutimet dhe marrëdhëniet të vazhdojnë në një format krijues, sepse marrëdhëniet dhe interesat tona të përbashkëta janë aty.”
“Kërcënimet nuk po zhduken dhe mundësitë nuk po shkojnë askund. Nuk duhet të humbasim mundësitë historike ose të përballemi me kërcënime historike për shkak të problemeve të protokollit”, tha ai.
“Türkiye nuk kërkon bashkëpunim në kuadër të SAFE vetëm për të shërbyer si një treg për produktet e mbrojtjes. Përpjekjet tona brenda NATO-s dhe dialogu ynë i fokusuar në siguri me BE-në pasqyrojnë qëllimin tonë për të përmbushur nevojat tona strategjike të sigurisë në bashkëpunim me BE-në.
“Türkiye po e shpreh gjithnjë e më shumë vullnetin e saj si në mekanizmat që lidhen me sigurinë ashtu edhe në mekanizmat e BE-së. Shpresojmë të vazhdojmë me zgjidhje më krijuese”, tha ai.
– Interesa të përbashkëta
Fidan tha se të dy diskutuan gjithashtu çështje rajonale dhe globale dhe se të dy vendet ndajnë pikëpamje të ngjashme për shumicën e tyre.
“Stabiliteti në Ballkan është i rëndësishëm si për Gjermaninë ashtu edhe për Turqinë. Përfundimi i luftës në Ukrainë është i rëndësishëm për ne. Zbatimi i planit të paqes në Gaza, stabiliteti në Siri, stabiliteti dhe paqja në Kaukaz dhe bashkëpunimi ynë në Afrikë – të gjitha janë të rëndësishme për ne. Duke pasur parasysh sa shumë fusha bashkëpunimi që mbivendosen, duhet të intensifikojmë punën që e vëmë në praktikë”, tha ai.
Fidan tha se të dyja palët shkëmbyen pikëpamje të hollësishme mbi Ukrainën.
“Një paqe e pranueshme për të dyja palët është bërë e domosdoshme si nga pikëpamja humanitare ashtu edhe nga ajo strategjike. Ne do të vazhdojmë përpjekjet tona konstruktive. I ndava Johann-it punën që Türkiye ka kryer ditët e fundit”, shtoi ai.
– Paqe në Gaza, stabilitet në Siri
Lidhur me Gazën, Fidan theksoi rëndësinë e zbatimit të një plani paqeje.
“Nuk duhet të kthehemi te shkatërrimi, gjenocidi dhe masakra. Tashmë ka pasur më shumë se mjaftueshëm shkatërrime. Të gjithë duhet të punojmë intensivisht që plagët të shërohen sa më shpejt të jetë e mundur.”
“Ndihma humanitare duhet të hyjë menjëherë. Forca e stabilizimit, korpusi i paqes – këto çështje tani duhet të konkretizohen. Ne ndajmë të njëjtin mendim. Paqja duhet të përparojë sa më shpejt të jetë e mundur; përndryshe, ekziston rreziku i kthimit në një spirale dhune”, tha ai.
Ai tha gjithashtu se stabiliteti i Sirisë do të kontribuonte shumë në stabilitetin rajonal dhe global.
“Është e rëndësishme që Siria të shërojë përsëri plagët e saj, të përshpejtojë rimëkëmbjen e saj ekonomike dhe të zërë vendin e saj në luftën kundër ISIS-it”, tha ai, duke shtuar se integriteti territorial dhe sovraniteti i Sirisë duhet të ruhen dhe kërcënimet që lidhen me të duhet të eliminohen.
– Lufta Rusi-Ukrainë
Lidhur me përpjekjet për një armëpushim midis Rusisë dhe Ukrainës, Fidan tregoi se si Turqia priti tre raunde negociatash në Stamboll dhe se bisedimet e drejtpërdrejta midis palëve prodhuan rezultate të prekshme në shumë çështje.
Ai i përshkroi bisedimet e fundit në Gjenevë si një perspektivë të re dhe tha se planet paraprake dhe një kornizë tashmë ekzistonin, të cilat Turqia i mirëpriti.
Fidan theksoi se platforma e negociatave nuk duhet të humbasë, “pavarësisht se sa të vështira janë rrethanat”.
“Ne duhet të vazhdojmë në këtë rrugë si mbështetës. Turqia është gati të presë përsëri negociatat e Stambollit. Ne mbështesim bisedimet e drejtpërdrejta midis palëve.”
“Nuk duhet shmangur tryezës së negociatave. Siç e ka thënë vazhdimisht presidenti ynë, ‘Nuk ka fitues në luftë dhe nuk ka humbës në paqe’.”/ AA.
