What can I do?
If you are a visitor of this website:
Please try again in a few minutes.
If you are the owner of this website:
Contact your hosting provider letting them know your web server is not responding. Additional troubleshooting information.
Presidenti Donald Trump ka ngritur shqetësime të mëdha në lidhje me marrëveshjen e fundit prej 72 miliardë dollarësh mes Netflix dhe Warner Bros Discovery, duke e quajtur mundësinë që ky bashkim të krijojë një problem të madh në tregun e transmetimit.
Në një deklaratë për gazetarët gjatë një aktiviteti në Qendrën John F. Kennedy, Trump theksoi se madhësia e kombinuar e dy kompanive mund të rrisë dominimin e Netflix dhe të krijojë pengesa të mëdha për konkurrencën në industri.
Të premten, Netflix dhe Warner Bros Discovery njoftuan arritjen e një marrëveshjeje të madhe që do të sjellë françiza të njohura si Harry Potter, Game of Thrones, Looney Tunes, The Matrix, dhe Lord of the Rings në platformën e Netflix. Ky bashkim do të krijojë një gjigant të ri mediatik, duke e forcuar pozicionin e Netflix si lider global në industrinë e transmetimit.
Trump theksoi se Netflix, që tashmë ka një “pjesë shumë të madhe të tregut”, do të shohë një rritje të mëtejshme të këtij dominimi nëse marrëveshja kalon. Ai e quajti këtë një “problem të madh” dhe njoftoi se mund të përfshihej personalisht në vendimin për miratimin e kësaj marrëveshjeje. Trump gjithashtu vuri në dukje se Ted Sarandos, CEO i Netflix, e kishte vizituar atë në Zyrën Ovale, duke theksuar punën e shkëlqyer të tij në kompaninë e transmetimit.
Marrëveshja ka ngjallur gjithashtu shqetësime në radhët e shkrimtarëve dhe sindikatave të industrisë, të cilët kërkojnë të bllokojnë bashkimin, duke argumentuar se kjo do të shkaktonte humbje të vendeve të punës, ulje të pagave, dhe do të krijonte një ndikim negativ në diversitetin e përmbajtjes së ofruar për konsumatorët. Ata po ashtu theksuan se një bashkim i tillë do të reduktonte mundësitë për konkurentët më të vegjël dhe do të rriste çmimet për shikuesit.
Top Channel
Shqipëria mes braktisjes dhe refugjatëve, shpopullimi që Rama e sheh si ‘fitore’
Ngritja e kampeve të refugjatëve në Gjadër dhe në Shëngjin u prit me kritika të forta. Marrëveshja mes Ramës dhe Melonit për të strehuar në Shqipëri refugjatët e kapur nga Italia, rezultoi të ishte një dështim.
Përpos ngërçit të krijuar në funksionimin e kampeve, për arsye ligjore, qeveria shqiptare duket e vendosur ta kthejë vendin në një “kosh” emigrantësh të paligjshëm.
Së fundmi, Agjencia për Mbështetjen e Vetëqeverisjes Vendore (AMVV) që funksionon si institucion në varësi të Ministrit të Shtetit për Pushtetin Vendor. Ka miratuar një projektvendim që i hap rrugë ngritjes së 20 qendrave pritëse për emigrantët në tre qarqe të venditKonkretisht, parashikohet që qendrat të vendosen në qarkun e Korçës, Gjirokastrës dhe Vlorës, me kapacitete që variojnë nga 100 deri në 410 shtretër. Plani bazohet në projektvendimin “Për miratimin e Planit Kombëtar të Kontigjencës për flukset e përziera migratore 2026–2028”. Këto qendra do të shërbejnë për emigrantët nga Afganistani, Pakistan, Irani, Siria, Libani dhe Gaza, të cilët përdorin Shqipërinë dhe Serbinë si rrugë kalimi drejt Greqisë.
Mësimi që qeveria nuk mori nga marrëveshja me Italinë
Italia dhe Shqipëria nënshkruan një marrëveshje për krijimin e kampeve në Shqipëri, ku do të dërgoheshin refugjatë dhe emigrantë të kapur në det, me qëllim përpunimin e kërkesave për azil dhe kthimin e personave me vendime deportimi.
Plani parashikonte përdorimin e zonave si Shëngjini dhe Gjadëri, duke i shndërruar ato në qendra pritjeje për refugjatët që synojnë Europën.
Megjithatë, projekti ka hasur probleme të shumta:
Pengesa ligjore: Gjykata Evropiane hodhi poshtë disa nga premisat, duke e bërë të pamundur funksionimin sipas planit fillestar.
Moszbatimi praktik: Kampet nuk janë përdorur si qendra pritjeje për azilkërkues normalë, por vetëm për persona që duhet të riatdhesohen.
Debat publik dhe kosto të larta: Marrëveshja është kontestuar për efikasitetin e dobët, shpenzimet e mëdha dhe shqetësimet për të drejtat e azilkërkuesve.
Kampet nuk funksionojnë si ishte planifikuar dhe marrëveshja nuk ka arritur objektivat e saj fillestare, duke mbetur në një situatë pezull dhe të diskutueshme.
Shpopullimi që i hap rrugë refugjatëve
Shqipëria po përballet me një fenomen të dyfishtë: nga njëra anë, largimet masive të shqiptarëve drejt Europës po krijojnë një shpopullim të thellë në disa zona; nga ana tjetër, vendi po bëhet një pikë pritjeje për refugjatët dhe emigrantët që kërkojnë të arrijnë në Greqi dhe më pas në vendet e tjera të BE-së.
Ky kontrast është i dukshëm kudo, sidomos në qarqet si Korçë, Gjirokastër dhe Vlorë, ku qeveria planifikon ngritjen e dhjetëra qendrave pritëse për emigrantët aziatikë dhe sirianë.
Popullsia e Shqipërisë më 1 janar 2025 ra në 3.63 milionë banorë dhe ishte 27 mijë ose 1.2% më pak se në vitin 2024, sipas vlerësimit të fundit nga Instituti i Statistikave të publikuar të enjten. Ky është vlerësimi i parë pas Regjistrimit të Popullsisë të vitit 2023 kur në Shqipëri u numëruan 2.4 milionë banorë, duke rezultuar se 29 mijë shqiptarë braktisën vendin.
Ndërkohë që shqiptarët largohen, hapësirat publike dhe objektet e braktisura po shfrytëzohen për akomodimin e të huajve, duke krijuar një realitet ironik: vendi që humbet banorët e vet po kthehet në epiqendër pritjeje për të tjerët.
Kjo situatë ngre pyetje jo vetëm për menaxhimin e migracionit, por edhe për politikën sociale dhe ekonomike që duhet të përballojë shpopullimin lokal dhe integrimin e refugjatëve.
Rama: Emigracioni shqiptar, “fitim” për vendin
Në një panel të Chatham House në Londër në Tetor të këtij viti, kryeministri Edi Rama u përpoq të paraqiste emigracionin masiv të të rinjve shqiptarë si një histori suksesi për vendin.
“Nuk e shoh këtë si humbje për vendin tonë, por si një fitim”, tha Rama, duke argumentuar se në kohët moderne nuk jetojmë më në një botë me kufij të ndarë dhe qëndrime të thjeshta, por në një realitet global me lëvizje dhe lidhje të shumta ndërkombëtare.
Rama shtoi gjithashtu se shqiptarët po kontribuojnë shumë në vendet pritëse, si Britania, dhe kritikët që e paraqesin këtë fenomen negativisht “duhet të mbyllin gojën e tyre të mallkuar”.
Me këtë qasje, ai shmang të pranojë rolin e politikave të qeverisë së tij si një nga arsyet kryesore të largimit masiv të qytetarëve shqiptarë.
Ndërsa shqiptarët largohen në kërkim të një të ardhmeje më të mirë, vendi mbetet i boshatisur, ndërsa qeveria fokusohet tek pritja e refugjatëve dhe emigrantëve të huaj. Pyetja që lind është e qartë: a po shndërrohet shpopullimi i vendit në një “fitim” politik për Kryeministrin Rama, ndërkohë që realiteti i qytetarëve që ikin mbetet i padëgjuar?
Ngritja e kampeve të refugjatëve në Gjadër dhe në Shëngjin u prit me kritika të forta. Marrëveshja mes Ramës dhe Melonit për të strehuar në Shqipëri refugjatët e kapur nga Italia, rezultoi të ishte një dështim.
Përpos ngërçit të krijuar në funksionimin e kampeve, për arsye ligjore, qeveria shqiptare duket e vendosur ta kthejë vendin në një “kosh” emigrantësh të paligjshëm.
Së fundmi, Agjencia për Mbështetjen e Vetëqeverisjes Vendore (AMVV) që funksionon si institucion në varësi të Ministrit të Shtetit për Pushtetin Vendor. Ka miratuar një projektvendim që i hap rrugë ngritjes së 20 qendrave pritëse për emigrantët në tre qarqe të vendit.
Konkretisht, parashikohet që qendrat të vendosen në qarkun e Korçës, Gjirokastrës dhe Vlorës, me kapacitete që variojnë nga 100 deri në 410 shtretër. Plani bazohet në projektvendimin “Për miratimin e Planit Kombëtar të Kontigjencës për flukset e përziera migratore 2026–2028”. Këto qendra do të shërbejnë për emigrantët nga Afganistani, Pakistan, Irani, Siria, Libani dhe Gaza, të cilët përdorin Shqipërinë dhe Serbinë si rrugë kalimi drejt Greqisë.
Mësimi që qeveria nuk mori nga marrëveshja me Italinë
Italia dhe Shqipëria nënshkruan një marrëveshje për krijimin e kampeve në Shqipëri, ku do të dërgoheshin refugjatë dhe emigrantë të kapur në det, me qëllim përpunimin e kërkesave për azil dhe kthimin e personave me vendime deportimi.
Plani parashikonte përdorimin e zonave si Shëngjini dhe Gjadëri, duke i shndërruar ato në qendra pritjeje për refugjatët që synojnë Europën.
Megjithatë, projekti ka hasur probleme të shumta:
Pengesa ligjore: Gjykata Evropiane hodhi poshtë disa nga premisat, duke e bërë të pamundur funksionimin sipas planit fillestar.
Moszbatimi praktik: Kampet nuk janë përdorur si qendra pritjeje për azilkërkues normalë, por vetëm për persona që duhet të riatdhesohen.
Debat publik dhe kosto të larta: Marrëveshja është kontestuar për efikasitetin e dobët, shpenzimet e mëdha dhe shqetësimet për të drejtat e azilkërkuesve.
Kampet nuk funksionojnë si ishte planifikuar dhe marrëveshja nuk ka arritur objektivat e saj fillestare, duke mbetur në një situatë pezull dhe të diskutueshme.
Shpopullimi që i hap rrugë refugjatëve
Shqipëria po përballet me një fenomen të dyfishtë: nga njëra anë, largimet masive të shqiptarëve drejt Europës po krijojnë një shpopullim të thellë në disa zona; nga ana tjetër, vendi po bëhet një pikë pritjeje për refugjatët dhe emigrantët që kërkojnë të arrijnë në Greqi dhe më pas në vendet e tjera të BE-së.
Ky kontrast është i dukshëm kudo, sidomos në qarqet si Korçë, Gjirokastër dhe Vlorë, ku qeveria planifikon ngritjen e dhjetëra qendrave pritëse për emigrantët aziatikë dhe sirianë.
Popullsia e Shqipërisë më 1 janar 2025 ra në 3.63 milionë banorë dhe ishte 27 mijë ose 1.2% më pak se në vitin 2024, sipas vlerësimit të fundit nga Instituti i Statistikave të publikuar të enjten. Ky është vlerësimi i parë pas Regjistrimit të Popullsisë të vitit 2023 kur në Shqipëri u numëruan 2.4 milionë banorë, duke rezultuar se 29 mijë shqiptarë braktisën vendin.
Ndërkohë që shqiptarët largohen, hapësirat publike dhe objektet e braktisura po shfrytëzohen për akomodimin e të huajve, duke krijuar një realitet ironik: vendi që humbet banorët e vet po kthehet në epiqendër pritjeje për të tjerët.
Kjo situatë ngre pyetje jo vetëm për menaxhimin e migracionit, por edhe për politikën sociale dhe ekonomike që duhet të përballojë shpopullimin lokal dhe integrimin e refugjatëve.
Rama: Emigracioni shqiptar, “fitim” për vendin
Në një panel të Chatham House në Londër në Tetor të këtij viti, kryeministri Edi Rama u përpoq të paraqiste emigracionin masiv të të rinjve shqiptarë si një histori suksesi për vendin.
“Nuk e shoh këtë si humbje për vendin tonë, por si një fitim”, tha Rama, duke argumentuar se në kohët moderne nuk jetojmë më në një botë me kufij të ndarë dhe qëndrime të thjeshta, por në një realitet global me lëvizje dhe lidhje të shumta ndërkombëtare.
Rama shtoi gjithashtu se shqiptarët po kontribuojnë shumë në vendet pritëse, si Britania, dhe kritikët që e paraqesin këtë fenomen negativisht “duhet të mbyllin gojën e tyre të mallkuar”.
Me këtë qasje, ai shmang të pranojë rolin e politikave të qeverisë së tij si një nga arsyet kryesore të largimit masiv të qytetarëve shqiptarë.
Ndërsa shqiptarët largohen në kërkim të një të ardhmeje më të mirë, vendi mbetet i boshatisur, ndërsa qeveria fokusohet tek pritja e refugjatëve dhe emigrantëve të huaj. Pyetja që lind është e qartë: a po shndërrohet shpopullimi i vendit në një “fitim” politik për Kryeministrin Rama, ndërkohë që realiteti i qytetarëve që ikin mbetet i padëgjuar?
Duke folur së bashku me kryeministrin slloven Robert Golob, kancelarin gjerman Friedrich Merz tha se “Ukraina ka nevojë për mbështetjen e BE-së ndërsa sulmet ruse po intensifikohen”.
Sipas tij, marrëveshja për asetet e ngrira ruse është gjithnjë e më urgjente për Ukrainën.
“Shpresoj që të gjejmë një zgjidhje të përbashkët brenda Bashkimit Evropian”, tha ai.
Ndërkohë, Merz shtoi se e diskutoi këtë edhe në mënyrë bilaterale me de Wever, duke thënë se mendon që argumentet e tij janë “të vlefshme”, duke shtuar se:
“Unë besoj se kemi edhe argumente të vlefshme për të arritur qëllimin tonë të përbashkët, për të ushtruar presion maksimal mbi Rusinë për t’i dhënë fund kësaj lufte”.
Ai tha se kërcënimet ruse, për veprime ligjore dhe të tjera, nuk janë të panjohura, por këmbënguli se përdorimi i pretendimeve të ngrira ishte ideja e duhur.
Duke iu përgjigjur Sllovenisë, Golob tha se propozimi i fundit i diskutuar prej tij me Merz mbi asetet e ngrira është “një kompromis shumë i mirë” dhe këmbënguli që arritja e një marrëveshjeje me Belgjikën mbetet e mundur sipas tij.
Asnjë territor i pushtuar nuk do të njihet kurrë si rus!
Kështu pohon Parlamenti Europian në raportin mbi planin e paqes për Ukrainën, i miratuar këtë mëngjes në Strasburg me 401 vota pro, 70 kundër dhe 90 abstenime.
Raporti njeh gjithashtu përpjekjet negociuese të SHBA-së, por kritikon qasjen e Uashingtonit, të cilën e konsideron “të dëmshme për paqen e qëndrueshme”.
“Çdo marrëveshje nuk mund të kufizojë të drejtën e Ukrainës për të mbrojtur sovranitetin dhe integritetin e saj territorial, as lirinë e saj për të zgjedhur aleancat e veta, të lira nga vetot ruse”, thonë eurodeputetët.
Autoritetet ruse po e pengojnë anëtarësimin e Malit të Zi në marrëveshjen ndërkombëtare për kontrollin e eksportit të armëve dhe mallrave me përdorim të dyfishtë – e njohur si Marrëveshja e Vasenarit.
“Rusia prej disa kohësh po e saboton procesin e pranimit të anëtarëve të rinj”, edhe pse të gjitha kushtet për anëtarësim janë përmbushur, thuhet në dokumentin e Qeverisë së Malit të Zi për zbatimin e rekomandimeve nga raporti i Komisionit Evropian.
Marrëveshja e Vasenarit ka 42 vende anëtare, mes tyre edhe Rusia, dhe të gjitha vendimet merren me konsensus.
Anëtarët, ndër të tjera, shkëmbejnë të dhëna për armatimin konvencional dhe teknologjitë e ndjeshme me qëllim forcimin e paqes dhe sigurisë ndërkombëtare.
Ambasada e Rusisë nuk i është përgjigjur pyetjes së Radios Evropa e Lirë (REL) nëse Moska po e pengon pranimin e Malit të Zi dhe pse.
Marrëdhëniet midis Podgoricës dhe Moskës janë të dëmtuara prej më shumë se një dekade, kryesisht për shkak të hyrjes së Malit të Zi në NATO dhe pushtimit rus të Ukrainës.
Çfarë është Marrëveshja e Vasenarit?
Marrëveshja e Vasenarit u krijua pas Luftës së Ftohtë, për shkak të nevojës së vendeve për bashkëpunim në uljen e rrezikut nga përhapja e armatimit konvencional dhe mallrave e teknologjive me përdorim të dyfishtë.
Marrëveshja përgatit dy lista kontrolli mbi të cilat mbështeten si Bashkimi Evropian ashtu edhe Mali i Zi në legjislacionin e tyre – njëra që ka të bëjë me eksportet e armëve dhe tjetra me mallra dhe teknologji me përdorim të dyfishtë.
Në të parën përfshihen, për shembull, tanke, avionë luftarakë, helikopterë etj.
Në të dytën hyjnë kompjuterë, telekomunikimi, sensorë, laserë, sisteme shtytëse… pra mallra dhe teknologji që përdoren për qëllime civile, por mund të shfrytëzohen edhe për zhvillimin, prodhimin ose forcimin e kapaciteteve ushtarake.
“Marrëveshja nuk është e drejtuar kundër asnjë shteti apo grupi shtetesh dhe nuk pengon të drejtën e shteteve për të siguruar mjete legjitime për vetëmbrojtje”, tha një burim diplomatik i njohur me situatën.
Megjithatë, shton ai, qëllimi i Marrëveshjes është që eksporti të kontribuojë në paqe dhe siguri ndërkombëtare dhe të mos lejojë që armët të bien në duart e terroristëve.
Problemi i Malit të Zi
Nismën për t’iu bashkuar Marrëveshjes, Mali i Zi – anëtar i NATO-s dhe kandidat për BE – e paraqiti 10 vjet më parë.
Qeveria thekson se ka plotësuar të gjitha kushtet formale për anëtarësim.
Përveç përshtatjes së legjislacionit, Ministria e Punëve të Jashtme – kompetente për çështjen e anëtarësimit – ka theksuar për REL-in se procesi ka edhe një dimension të gjerë politik, pasi pranimi kërkon konsensusin e 42 vendeve anëtare.
“Megjithatë, vendimi përfundimtar, i bazuar në konsensus, për pranimin do të varet nga rrethanat gjeopolitike dhe klima brenda Marrëveshjes të Vasenarit, veçanërisht nga pozicioni i Federatës Ruse”, thuhet në dokumentin e Qeverisë.
Komisioni Evropian në raportin e këtij muaji për Malin e Zi ka konstatuar se nuk ka pasur përparim në çështjen e anëtarësimit.
“Për Malin e Zi kjo është një detyrë në kuadër të procesit të integrimit në BE, por BE-ja duhet të tregojë mirëkuptim për faktin që këtu ekziston një palë e tretë. Në këtë rast, Federata Ruse merr vendimin, jo institucionet e BE-së”, tha për REL-in analisti ushtarak Aleksandar Radiq.
Radiq shtoi se një sjellje e tillë e shteteve të treta nuk është korrekte, por se ato kanë të drejtë ta bëjnë këtë si anëtare.
Megjithatë, ai thekson se Mali i Zi tashmë po vepron sipas rregullave të Marrëveshjes së Vasenarit, duke veçuar cilësinë e lartë të raporteve malazeze për eksportet në krahasim me ato të vendeve të tjera.
Veprimi i Rusisë në Marrëveshje – problem për SHBA-në dhe BE-në
Sjellja e Rusisë në kuadër të Marrëveshjes së Vasenarit është vërejtur edhe nga Brukseli dhe Uashingtoni.
Në një dokument të Parlamentit Evropian nga nëntori 2023 thuhet se Marrëveshja po përballet me sfida “për shkak të anëtarësisë së Rusisë dhe situatës së ndryshueshme gjeopolitike”.
“Struktura e anëtarësimit e bazuar në konsensus ka ngritur shqetësime për efektivitetin e tij. Shtetet e Bashkuara kanë shprehur rezervat për respektimin e paktit nga Rusia, duke përmendur pjesëmarrjen e saj në sulme kibernetike dhe përpjekjet për të siguruar teknologji të ndjeshme”, thuhet në dokument.
Serbia dhe Shqipëria “në pritje”?
Mali i Zi nuk është i vetmi që pret anëtarësim.
Analisti ushtarak Aleksandar Rodiq tha për REL-in se edhe Serbia është në listën e vendeve që presin anëtarësimin.
Komisioni Evropian në raportin për Shqipërinë ka theksuar se “përfundimi i procesit të anëtarësimit është bllokuar nga një prej shteteve pjesëmarrëse”.
Raporti nuk specifikon se për cilin shtet bëhet fjalë.
Nga Ambasada e Shqipërisë nuk kanë kthyer përgjigje në pyetjen e REL-it nëse bëhet fjalë për Rusinë.
Kroacia, anëtare e BE-së dhe NATO-s, këtë vit shënon 20-vjetorin e anëtarësimit në Marrëveshjen e Vasenarit.
Nga Ministria e Punëve të Jashtme dhe Evropiane e Kroacisë i thanë REL-it se anëtarësimi në këtë Marrëveshje tregon se shteti ka një sistem të zhvilluar dhe të besueshëm të kontrollit të eksportit.
“Kjo është veçanërisht e rëndësishme në kontekstin e sotëm gjeopolitik, në të cilin teknologjitë e avancuara – si inteligjenca artificiale, gjysmëpërçuesit e avancuar dhe teknologjitë kuantike – mund të përdoren për represion ose qëllime ushtarake”, thanë nga Ministria.
Shumica e vendeve anëtare të BE-së dhe NATO-s janë pjesë e kësaj Marrëveshjeje./ REL/
Autoritetet ruse po e pengojnë anëtarësimin e Malit të Zi në marrëveshjen ndërkombëtare për kontrollin e eksportit të armëve dhe mallrave me përdorim të dyfishtë, e njohur si Marrëveshja e Vasenarit.
“Rusia prej disa kohësh po e saboton procesin e pranimit të anëtarëve të rinj”, edhe pse të gjitha kushtet për anëtarësim janë përmbushur, thuhet në dokumentin e Qeverisë së Malit të Zi për zbatimin e rekomandimeve nga raporti i Komisionit Evropian.
Marrëveshja e Vasenarit ka 42 vende anëtare, mes tyre edhe Rusia, dhe të gjitha vendimet merren me konsensus.
Anëtarët, ndër të tjera, shkëmbejnë të dhëna për armatimin konvencional dhe teknologjitë e ndjeshme me qëllim forcimin e paqes dhe sigurisë ndërkombëtare.
Ambasada e Rusisë nuk i është përgjigjur pyetjes së Radios Evropa e Lirë (REL) nëse Moska po e pengon pranimin e Malit të Zi dhe pse.
Marrëdhëniet midis Podgoricës dhe Moskës janë të dëmtuara prej më shumë se një dekade, kryesisht për shkak të hyrjes së Malit të Zi në NATO dhe pushtimit rus të Ukrainës.
Çfarë është Marrëveshja e Vasenarit?
Marrëveshja e Vasenarit u krijua pas Luftës së Ftohtë, për shkak të nevojës së vendeve për bashkëpunim në uljen e rrezikut nga përhapja e armatimit konvencional dhe mallrave e teknologjive me përdorim të dyfishtë.
Marrëveshja përgatit dy lista kontrolli mbi të cilat mbështeten si Bashkimi Evropian ashtu edhe Mali i Zi në legjislacionin e tyre, njëra që ka të bëjë me eksportet e armëve dhe tjetra me mallra dhe teknologji me përdorim të dyfishtë.
Në të parën përfshihen, për shembull, tanke, avionë luftarakë, helikopterë etj.
Në të dytën hyjnë kompjuterë, telekomunikimi, sensorë, laserë, sisteme shtytëse… pra mallra dhe teknologji që përdoren për qëllime civile, por mund të shfrytëzohen edhe për zhvillimin, prodhimin ose forcimin e kapaciteteve ushtarake.
“Marrëveshja nuk është e drejtuar kundër asnjë shteti apo grupi shtetesh dhe nuk pengon të drejtën e shteteve për të siguruar mjete legjitime për vetëmbrojtje”, tha një burim diplomatik i njohur me situatën.
Megjithatë, shton ai, qëllimi i Marrëveshjes është që eksporti të kontribuojë në paqe dhe siguri ndërkombëtare dhe të mos lejojë që armët të bien në duart e terroristëve.
Problemi i Malit të Zi
Nismën për t’iu bashkuar Marrëveshjes, Mali i Zi, anëtar i NATO-s dhe kandidat për BE, e paraqiti 10 vjet më parë.
Qeveria thekson se ka plotësuar të gjitha kushtet formale për anëtarësim.
Përveç përshtatjes së legjislacionit, Ministria e Punëve të Jashtme, kompetente për çështjen e anëtarësimit, ka theksuar për REL-in se procesi ka edhe një dimension të gjerë politik, pasi pranimi kërkon konsensusin e 42 vendeve anëtare.
“Megjithatë, vendimi përfundimtar, i bazuar në konsensus, për pranimin do të varet nga rrethanat gjeopolitike dhe klima brenda Marrëveshjes të Vasenarit, veçanërisht nga pozicioni i Federatës Ruse”, thuhet në dokumentin e Qeverisë.
Komisioni Evropian në raportin e këtij muaji për Malin e Zi ka konstatuar se nuk ka pasur përparim në çështjen e anëtarësimit.
“Për Malin e Zi kjo është një detyrë në kuadër të procesit të integrimit në BE, por BE-ja duhet të tregojë mirëkuptim për faktin që këtu ekziston një palë e tretë. Në këtë rast, Federata Ruse merr vendimin, jo institucionet e BE-së”, tha për REL-in analisti ushtarak Aleksandar Radiç.
Radiç shtoi se një sjellje e tillë e shteteve të treta nuk është korrekte, por se ato kanë të drejtë ta bëjnë këtë si anëtare.
Megjithatë, ai thekson se Mali i Zi tashmë po vepron sipas rregullave të Marrëveshjes së Vasenarit, duke veçuar cilësinë e lartë të raporteve malazeze për eksportet në krahasim me ato të vendeve të tjera.
Veprimi i Rusisë në Marrëveshje – problem për SHBA-të dhe BE-në
Sjellja e Rusisë në kuadër të Marrëveshjes së Vasenarit është vërejtur edhe nga Brukseli dhe Uashingtoni.
Në një dokument të Parlamentit Evropian nga nëntori 2023 thuhet se Marrëveshja po përballet me sfida “për shkak të anëtarësisë së Rusisë dhe situatës së ndryshueshme gjeopolitike”.
“Struktura e anëtarësimit e bazuar në konsensus ka ngritur shqetësime për efektivitetin e tij. Shtetet e Bashkuara kanë shprehur rezervat për respektimin e paktit nga Rusia, duke përmendur pjesëmarrjen e saj në sulme kibernetike dhe përpjekjet për të siguruar teknologji të ndjeshme”, thuhet në dokument.
Serbia dhe Shqipëria “në pritje”?
Mali i Zi nuk është i vetmi që pret anëtarësim.
Analisti ushtarak Aleksandar Rodiç tha për REL-in se edhe Serbia është në listën e vendeve që presin anëtarësimin.
Komisioni Evropian në raportin për Shqipërinë ka theksuar se “përfundimi i procesit të anëtarësimit është bllokuar nga një prej shteteve pjesëmarrëse”.
Raporti nuk specifikon se për cilin shtet bëhet fjalë.
Nga Ambasada e Shqipërisë nuk kanë kthyer përgjigje në pyetjen e REL-it nëse bëhet fjalë për Rusinë.
Kroacia, anëtare e BE-së dhe NATO-s, këtë vit shënon 20-vjetorin e anëtarësimit në Marrëveshjen e Vasenarit.
Nga Ministria e Punëve të Jashtme dhe Evropiane e Kroacisë i thanë REL-it se anëtarësimi në këtë Marrëveshje tregon se shteti ka një sistem të zhvilluar dhe të besueshëm të kontrollit të eksportit.
“Kjo është veçanërisht e rëndësishme në kontekstin e sotëm gjeopolitik, në të cilin teknologjitë e avancuara, si inteligjenca artificiale, gjysmëpërçuesit e avancuar dhe teknologjitë kuantike, mund të përdoren për represion ose qëllime ushtarake”, thanë nga Ministria.
Shumica e vendeve anëtare të BE-së dhe NATO-s janë pjesë e kësaj Marrëveshjeje./REL
Presidenti i SHBA-së Donald Trump deklaron se do të takojë Putin dhe Zelenskyn vetëm nëse marrëveshja mbyllet.
“Po pres me padurim të takoj Zelensky-n dhe Putinin, por vetëm kur marrëveshja për t’i dhënë fund kësaj lufte të jetë përfundimtare ose në fazat e saj përmbyllëse,” shkroi Donald Trump në platformën Truth.
Trump shtoi se “kanë mbetur vetëm disa pika mosmarrëveshjeje mbi planin për Ukrainën”.
Ndërsa është në pritje që marrëveshja e paqes të finalizohet, Witkoff do të takohet me Putinin në Moskë, ndërsa Driscoll do të takohet me ukrainasit.
“Javën e fundit, ekipi im ka bërë përparime të mëdha për t’i dhënë fund luftës midis Rusisë dhe Ukrainës (një luftë që kurrë nuk do të kishte nisur po të isha president!). Muajin e kaluar humbën jetën 25,000 ushtarë,” theksoi Trump.
“Plani origjinal i paqes me 28 pika, i hartuar nga Shtetet e Bashkuara, është përmirësuar me inpute të mëtejshme nga të dyja palët, dhe kanë mbetur vetëm disa pika mosmarrëveshjeje,” siguroi ai.
Këtu hyjnë misionet në Moskë dhe Kiev. “Do të jem i informuar për të gjitha përparimet e bëra, së bashku me zv/presidentin JD Vance, sekretarin e Shtetit Marco Rubio, sekretarin e Mbrojtjes Pete Hegseth dhe kreun e stafit të Shtëpisë së Bardhë, Susie Ëiles,” shpjegoi ai.
“Të gjithë shpresojmë që paqja të arrihet sa më shpejt të jetë e mundur,” përfundoi Trump.
Zyrtarët amerikanë i kanë thënë aleatëve të NATO-s se presin që presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, të pranojë një marrëveshje paqeje në ditët e ardhshme, duke paralajmëruar se nëse Ukraina nuk pranon, mund të përballet me kushte edhe më të rënda në të ardhmen.
Sekretari amerikan i ushtrisë, Dan Driscoll, mbajti një takim me ambasadorët e vendeve të NATO-s në Kiev të premten vonë, pas bisedimeve me Zelensky dhe një telefonate nga Shtëpia e Bardhë. Ai u shpreh se: “Asnjë marrëveshje nuk është perfekte, por duhet të bëhet sa më shpejt.”
Marrëveshja në tryezë përfshin disa kushte që pritet të jenë të papranueshme për Kievin, përfshirë dorëzimin e territorit të pushtuar nga Rusia dhe të mëtejshëm që Ukraina ende kontrollon, si dhe një amnisti për të gjitha krimet e luftës gjatë konfliktit.
Zelensky, në një fjalim për kombi të premten, tha se Ukraina po përballet me një nga momentet më të vështira të historisë së saj, duke shtuar: “Po humbasim dinjitetin ose një aleat kyç.”
Davis, zyrtarja amerikane e ngarkuar me punë në Kiev, paralajmëroi diplomatët se kushtet e marrëveshjes janë të rënda për Ukrainën, por vendi nuk ka shumë zgjedhje: “Marrëveshja nuk përmirësohet nga këtu, bëhet më keq.”
Presidenti amerikan, Donald Trump, synon që Zelensky të pranojë marrëveshjen para Ditës së Falënderimeve, që këtë vit bie të enjten. Sipas burimeve, marrëveshja është hartuar nga këshilltari i Trump, Steve Witkoff, dhe këshilltari i Kremlinit, Kirill Dmitriev, duke krijuar një kanal të veçantë mes Washingtonit dhe Moskës.
Vladimir Putin ka pranuar kopjen e marrëveshjes dhe e konsideron si bazë për një zgjidhje të përhershme paqësore.