Tag: hellenic

Marsela SHYTIA
Me deklaratat e Presidentit serb Aleksandër Vuçiç lidhur me krizën energjetike që po përfshin Serbinë këtë javë, u bë e qartë se qeveria serbe po shqyrton seriozisht mundësinë që një pjesë e konsiderueshme e Industrisë së Naftës së Serbisë (NIS), aktualisht nën sanksione, të kalojë nën menaxhimin e kompanisë greke EKO Srbija, pjesë e grupit Hellenic Energy. Vuçiç ka theksuar se është në bisedime me MOL, OMV dhe EKO për sigurimin e furnizimeve, duke shpjeguar se rafineria e NIS në Pançevo mund të detyrohet të ndërpresë përpunimin e naftës për shkak të sanksioneve financiare të SHBA-së. Në rast të ndërprerjes së aktivitetit, NIS do të duhet të kalojë në blerjen e derivateve të naftës nga tregu ndërkombëtar, duke humbur përkohësisht kapacitetin e rafinimit. Megjithatë, Vučiç theksoi se rafineria mund të vazhdojë të funksionojë përtej sanksioneve, për sa kohë që nuk përfshihet në ndalim financiar të drejtpërdrejtë nga Departamenti i Thesarit i SHBA-së.
“Shpëtimtarët” e Serbisë
Grupi privat grek Hellenic Energy, nën markën EKO dhe në bashkëpunim me British Petroleum (BP), është operatori kryesor i stacioneve të karburantit në Greqi, me rreth 1,700 pika karburanti dhe mbi 300 të tjera jashtë vendit, duke përfshirë tregjet e Qipros, Serbisë, Bullgarisë, Malit të Zi dhe Maqedonisë së Veriut. Kompania operon edhe rafineri në Greqi dhe Maqedoninë e Veriut dhe është aktive në sektorin e energjisë elektrike, petrokimikës dhe gazit që prej 22 vjetësh. Investimet e fundit përfshijnë një park të madh diellor në Kozani, Greqi, me një kapital prej 130 milionë eurosh në vitin 2022, si dhe planifikimin e një rrjeti prej 10,000 stacioneve për karikimin e automjeteve elektrike deri në vitin 2027. Sipas të dhënave të vitit 2024, të ardhurat vjetore të Hellenic Energy arrijnë 12.7 miliardë euro, me një EBITDA prej 1 miliard eurosh dhe fitim prej 401 milionë eurosh.
Zgjidhja e nevojshme
Hellenic Energy ka qenë aktive në Maqedoninë e Veriut që nga viti 1999, kur mori në pronësi shoqërinë aksionare OKTA dd, duke vendosur nën kontrollin grek rafinerinë e vetme në Shkup. Tre vite më vonë, pas një investimi prej 100 milionë dollarësh, filloi operimi i tubacionit Shkup-Selanik, duke rritur ndjeshëm kapacitetin e rafinerisë dhe duke konsoliduar rrjetin më të madh të stacioneve të benzinës në vend. Në Serbi, EKO hyri në treg në vitin 2002 dhe ka ndërtuar një rrjet prej 60 stacionesh, me të ardhura prej 130 milionë eurosh vetëm vitin e kaluar. Sipas analistëve, kjo prani strategjike e EKO-së dhe rafinerive të saj mund të shndërrohet në një zgjidhje kyçe për Serbinë, në rast se NIS detyrohet të ndalojë përpunimin e naftës për një periudhë të gjatë.
Strategjia serbe
Për autoritetet në Beograd, ruajtja e kapaciteteve të përpunimit të naftës është një prioritet i domosdoshëm, edhe për arsye të sigurisë kombëtare dhe funksionimit të forcave të armatosura. Ndërkohë, Bashkëpunimi me Hellenic Energy dhe rafinerinë e saj në Shkup, si dhe potencialisht me ato në Greqi, shihet si një alternativë serioze për sigurimin e furnizimeve me naftë bruto. Ky skenar nuk synon vetëm stabilitetin e tregut energjetik, por edhe mbrojtjen nga presionet ndërkombëtare, duke ofruar një rrjet të diversifikuar furnizimi që mund të shmangë pasojat e sanksioneve financiare mbi NIS. Strategjia serbe duket e qartë: të mbajë kontrollin mbi industrinë e brendshme të naftës, duke përdorur partnerë të jashtëm strategjikë për të garantuar funksionimin normal të ekonomisë dhe sigurinë energjetike të vendit.