Lajmidites.com

Author: Syri.net

  • ‘Metamorfoza 2’/ Pjesë e trafikut të drogës – GJKKO dënon grupin kriminal, mes tyre ish-shefin e Krimeve

    ‘Metamorfoza 2’/ Pjesë e trafikut të drogës – GJKKO dënon grupin kriminal, mes tyre ish-shefin e Krimeve

    Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë ka dhënë dënimet për 5 të pandehurit, në kuadër të dosjes Metamorfoza 2.

    Në mesin e të dënuarve është dhe ish-shefi i Krimeve, Dedan Gjoni së bashku me 5 të tjerët, të cilët akuzoheshin nga SPAK për dy tentativa vrasjeje ndaj vëllezërve Nela dhe për trafik droge.

    Gjykata e Posaçme dënoi grupin kriminal të Ismail Zenelit, Bujar Ajeti, Adrian Cenaj (Dedja), Dedan Gjoni, Besmir Murati dhe Albert Prengas.

    Dënimet me gjykim të shkurtuar:

    Ismail Zeneli, -10 vjet burgim. (Grup kriminal, sigurim kushtesh për vrasje, trafikim narkotikësh)

    Bujar Ajeti, -6 vjet burgim

    Adrian Cenaj (Dedja), -4 vjet burgim.

    Dedan Gjoni, – 8 vjet burgim.

    Besmir Murati – 8 vjet burgim.

    dhe Albert Prenga” – 8 vjet burgim.

    Ismail Zeneli është personi që kërkonte të vriste në bashkëpunim me Bujar Gërmizin, Dedan Gjonin dhe Nuredin Dumanin, dy vëllezërit Edmond dhe Albert Nela.

    Dy vëllezërit Nela dyshohet se në vitin 2013 në Britaninë e Madhe kishin vrarë Guximtar Sadrinë vëllanë e  (Ismail Zeneli).

    NJOFTIM PËR MEDIAT

    Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar ka paraqitur pranë Gjykatës kërkesën me objekt: “Gjykimin e çështjes penale në ngarkim të të pandehurve Ismail Zeneli, Bujar Ajeti, Adrian Cenaj (Dedja), Dedan Gjoni, Besmir Murati dhe Albert Prenga”.

    2. Gjykimi i kësaj ҫështje u zhvillua me rregullat e gjykimit të shkurtuar. Në përfundim të gjykimit, Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar me trup gjykues të përbërë nga gjyqtaret Erjon Çela, Erjon Bani dhe Bib Ndreca, me vendimin nr. 75, datë 21.11.2025 vendosi:
    1. Deklarimin fajtor të të pandehurit Ismail Zeneli, për kryerjen e veprës penale “Trafikimi i narkotikëve”, kryer në bashkëpunim në formën e posaçme të grupit të strukturuar kriminal, e parashikuar nga neni 283/a/1 – 28/4 i Kodit Penal dhe në lidhje me nenin 334/1 të K.Penal dënimin e tij me 13 vjet burgim.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Ismail Zeneli, për kryerjen e veprës penale
    “Grup i strukturuar kriminal”, e parashikuar nga neni 333/a/1 i Kodit Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 5 vjet burgim.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Ismail Zeneli, për kryerjen e veprës penale
    “Sigurimi i kushteve dhe i mjeteve materiale për të kryer vrasje”, kryer në bashkëpunim në formën e posaçme të grupit të strukturuar kriminal, e parashikuar nga neni 80 – 28/4 i Kodit Penal dhe në lidhje me nenin 334/1 të K.Penal dënimin e tij me 9 vjet burgim.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Ismail Zeneli, për kryerjen e veprës penale “Grup i strukturuar kriminal”, e parashikuar nga neni 333/a/1 i Kodit Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 5 vjet burgim.
    – Në zbatim të nenit 55 të K.Penal mbi caktimin e dënimit për kryerjen e disa veprave penale, dënimin e të pandehurit Ismail Zeneli me një dënim të vetëm me 15 vjet burgim.
    – Në aplikim të nenit 406/1 të Kodit të Procedurës Penale masës së mësipërme të dënimit i zbritet 1/3 duke u dënuar përfundimisht i pandehuri Ismail Zeneli me një dënim të vetëm përfundimtar prej 10 vjet burgim.
    – Vuajtja e dënimit për të pandehurin Ismail Zeneli do të fillojë nga dita e arrestimit të tij dhe do të kryhet në një IEVP, burg i sigurisë së lartë. Deklarimin fajtor të të pandehurit Bujar Ajeti (Gremizi), për kryerjen e veprës penale “Sigurimi i kushteve dhe i mjeteve materiale për të kryer vrasje”, kryer në bashkëpunim në formën e posaçme të grupit të strukturuar kriminal, e parashikuar nga neni 80 – 28/4 i Kodit Penal dhe në lidhje me nenin 334/1 të K.Penal dënimin e tij me 7 vjet burgim.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Bujar Ajeti (Gremizi), për kryerjen e veprës penale “Grup i strukturuar kriminal”, e parashikuar nga neni 333/a/2 i K.Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 3 burgim.
    – Deklarimin e pafajshëm të të pandehurit Bujar Ajeti (Gremizi), për kryerjen e veprës penale “Mbajtja pa leje dhe prodhimi i armëve, armëve shpërthyese dhe i municionit”, e parashikuar nga neni 278/1 i K.Penal pasi në zbatim të nenit 388/1/a të K.Pr.Penale nuk provohet që i pandehuri e ka kryer veprën penale.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Bujar Ajeti (Gremizi), për kryerjen e veprës penale “Mbajtja pa leje dhe prodhimi i armëve, armëve shpërthyese dhe i municionit”, e parashikuar nga neni 278/4 i K.Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 3 burgim.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Bujar Ajeti (Gremizi), për kryerjen e veprës penale “Përkrahja e autorit të krimit”, e parashikuar nga neni 302/2 i K.Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 5 burgim.
    – Në zbatim të nenit 55 të K.Penal mbi caktimin e dënimit për kryerjen e disa veprave penale, dënimin e të pandehurit Bujar Ajeti (Gremizi) me një dënim të vetëm me 9 vjet burgim. – Në aplikim të nenit 406/1 të Kodit të Procedurës Penale masës së mësipërme të dënimit i zbritet 1/3 duke u dënuar përfundimisht i pandehuri Bujar Ajeti (Gremizi) me një dënim të vetëm përfundimtar prej 6 vjet burgim.
    – Vuajtja e dënimit për të pandehurin Bujar Ajeti (Gremizi) do të fillojë nga dita e arrestimit të tij dhe do të kryhet në një IEVP, burg i sigurisë së lartë. 3. Deklarimin fajtor të të pandehurit Adrian Cenaj (Dedja), për kryerjen e veprës penale “Sigurimi i kushteve dhe i mjeteve materiale për të kryer vrasje”, kryer në bashkëpunim në formën e posaçme të grupit të strukturuar kriminal, e parashikuar nga neni 80 – 28/4 i Kodit Penal dhe në lidhje me nenin 334/1 të K.Penal dënimin e tij me 6 vjet burgim. – Deklarimin fajtor të të pandehurit Adrian Cenaj (Dedja), për kryerjen e veprës penale “Grup i strukturuar kriminal”, e parashikuar nga neni 333/a/2 i K.Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 2 vjet burgim.
    – Në zbatim të nenit 55 të K.Penal mbi caktimin e dënimit për kryerjen e disa veprave penale, dënimin e të pandehurit Adrian Cenaj (Dedja), me një dënim të vetëm me 6 vjet burgim.
    – Në aplikim të nenit 406/1 të Kodit të Procedurës Penale masës së mësipërme të dënimit i zbritet 1/3 duke u dënuar përfundimisht i pandehuri Adrian Cenaj (Dedja), me një dënim të vetëm përfundimtar prej 4 vjet burgim.
    – Vuajtja e dënimit për të pandehurin Adrian Cenaj (Dedja), do të fillojë nga dita e arrestimit të tij dhe do të kryhet në një IEVP, burg i sigurisë së lartë.
    Deklarimin fajtor të të pandehurit Dedan Gjoni, për kryerjen e veprës penale “Sigurimi i kushteve dhe i mjeteve materiale për të kryer vrasje”, kryer në bashkëpunim e parashikuar nga neni 80 – 25 i Kodit Penal dhe në bazë të kësaj dispozite ligjore dënimin e tij me 2 vjet burgim.
    – Deklarimin e pafajshëm të të pandehurit Dedan Gjoni, për kryerjen e veprës penale “Grup i strukturuar kriminal”, e parashikuar nga neni 333/a/1 i K.Penal pasi në zbatim të nenit 388/1/a të K.Pr.Penale nuk provoohet që i pandehuri e ka kryer veprën penale.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Dedan Gjoni, për kryerjen e veprës penale “Trafikimi i narkotikëve”, kryer në bashkëpunim në formën e posaçme të grupit të strukturuar kriminal, e parashikuar nga neni 283/a/1 – 28/4 i Kodit Penal dhe në lidhje me nenin 334/1 të K.Penal dënimin e tij me 12 vjet burgim.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Dedan Gjoni, për kryerjen e veprës penale “Grup i strukturuar kriminal”, e parashikuar nga neni 333/a/2 i Kodit Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 2 burgim.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Dedan Gjoni, për kryerjen e veprës penale “Shpërdorimi i detyrës”, e parashikuar nga neni 248 i K.Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 2 vjet burgim.
    – Në zbatim të nenit 55 të K.Penal mbi caktimin e dënimit për kryerjen e disa veprave penale, dënimin e të pandehurit Dedan Gjoni me një dënim të vetëm me 12 burgim.
    – Në aplikim të nenit 406/1 të Kodit të Procedurës Penale masës së mësipërme të dënimit i zbritet 1/3 duke u dënuar përfundimisht i pandehuri Dedan Gjoni me një dënim të vetëm përfundimtar prej 8 burgim.
    – Vuajtja e dënimit për të pandehurin Dedan Gjoni do të fillojë nga dita e arrestimit të tij dhe do të kryhet në një IEVP, burg i sigurisë së lartë. 5. Deklarimin fajtor të të pandehurit Besmir Murtati, për kryerjen e veprës penale “Trafikimi i narkotikëve”, kryer në bashkëpunim në formën e posaçme të grupit të strukturuar kriminal, e parashikuar nga neni 283/a/1 – 28/4 i Kodit Penal dhe në lidhje me nenin 334/1 të K.Penal dënimin e tij me 12 vjet burgim.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Besmir Murtati, për kryerjen e veprës penale “Grup i strukturuar kriminal”, e parashikuar nga neni 333/a/2 i Kodit Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 2 vjet burgim.
    – Në zbatim të nenit 55 të K.Penal mbi caktimin e dënimit për kryerjen e disa veprave penale, dënimin e të pandehurit Besmir Murtati me një dënim të vetëm me 12 vjet burgim.
    – Në aplikim të nenit 406/1 të Kodit të Procedurës Penale masës së mësipërme të dënimit i zbritet 1/3 duke u dënuar përfundimisht i pandehuri Besmir Murtati me një dënim të vetëm përfundimtar prej 8 vjet burgim.
    – Vuajtja e dënimit për të pandehurin Besmir Murtati do të fillojë nga dita e arrestimit të tij dhe do të kryhet në një IEVP, burg i sigurisë së lartë.
    6. Deklarimin fajtor të të pandehurit Albert Prenga, për kryerjen e veprës penale “Trafikimi i narkotikëve”, kryer në bashkëpunim në formën e posaçme të grupit të strukturuar kriminal, e parashikuar nga neni 283/a/1 – 28/4 i Kodit Penal dhe në lidhje me nenin 334/1 të K.Penal dënimin e tij me 12 vjet burgim.
    – Deklarimin fajtor të të pandehurit Albert Prenga për kryerjen e veprës penale “Grup i strukturuar kriminal”, e parashikuar nga neni 333/a/1 i Kodit Penal dhe në bazë të kësaj dispozite dënimin e tij me 3 vjet burgim.
    – Në zbatim të nenit 55 të K.Penal mbi caktimin e dënimit për kryerjen e disa veprave penale, dënimin e të pandehurit Albert Prenga me një dënim të vetëm me 12 vjet burgim.
    – Në aplikim të nenit 406/1 të Kodit të Procedurës Penale masës së mësipërme të dënimit i zbritet 1/3 duke u dënuar përfundimisht i pandehuri Albert Prenga me një dënim të vetëm përfundimtar prej 8 vjet burgim.
    – Vuajtja e dënimit për të pandehurin Albert Prenga do të fillojë nga dita e arrestimit të tij dhe do të kryhet në një IEVP, burg i sigurisë së lartë.
    7. Në bazë të nenit 190 të K.Pr.Penale provat materiale të sekuestruara për llogari të procedimit penal të pandehurit Bujar Ajeti, si më poshtë:
    – 2(dy) telefona celular, të markës Iphone, ku njëri është i hapur me nr. IMEI **** dhe ****;
    – Një aparat telefonik i markës Samsung me nr. IMEI **** dhe nr. ****, pa kartë Sim;
    – Automjet me targë ****, t’i kthehen këtij të fundit. 8. Në bazë të nenit 190 të K.Pr.Penale provat materiale të sekuestruara për llogari të procedimit penal të pandehurit Dedan Gjoni si më poshtë:
    – 1 (një) Aparat telefonik i markës SAMSUNG;
    – 1 (nje) aparat telefonik i markes Iphone, t’i kthehen këtij të fundit. 9. Në bazë të nenit 190 të K.Pr.Penale provat materiale të sekuestruara për llogari të procedimit penal të pandehurit Adrian Cenaj,
    – 1 (një) automjet i markës Mercedes Benz ngjyrë gri metalizato me portobagazh me targa ****;
    – 1(një) aparat celular me kapak ngjyrë gri Nokia Bisnes me tastierë në gjendje të fikur;
    – 1 (një) aparat celular Iphone 12 ngjyrë e zezë;
    – 1 (një) Aparat celular Iphone 12 Pro Max me ngjyrë të zezë, të konfiskohen dhe të kalojnë në favor të shtetit.
    10. Në bazë të nenit 190 të K.Pr.Penale provat materiale të sekuestruara për llogari të procedimit penal të pandehurit Bujar Ajeti:
    – 1 (një) DVR me bar kod ****;
    – 1 (një) Pistoletë model Jericho 941 “Made in Israel”, kalibër 9x19mm me nr. **** me karikator me fishekë 9mm, gjithsej 15 fishekë;
    – 1 (një) dylbi të markës “Bushnell” me këllëf;
    – 1 (një) dylbi me mbishkrimin **** dhe **** e markës Pulsar;
    – 1 (një) dylbi me mbishkrimin **** dhe **** të markës Pulsar së bashku me këllëf;
    – 1 (një) këllëf pistoletë, plastic brezi;
    – 1 (një) telefon i markës Blackberry i fikur me kartë SIM nr.****;
    – Dy thika dhe këllëf;
    – 1 (një) shurëse zhurme (silenciator) metalik me ngjyrë të zezë; – 1 (një) armë gjahu gjysëm automatike, e markës “Benelli” model SuperVInci me ngjyrë të zezë;
    – 1 (një) dylbi me ngjyrë të zezë e markës “Nikon” me mbishkrim ****.
    – Dy fotografi ku në njërën është shtetasi E.B dhe në foton tjetër është Bujar Ajeti (Germizi) bashkë me E.B, të konfiskohen dhe të kalojnë në favor të shtetit.
    11. Në bazë të nenit 190 të K.Pr.Penale provat materiale të sekuestruara për llogari të procedimit penal të pandehurit Besmir Murtati:
    – Llogaria bankare nr. **** me vlerë 77,998.5 euro të shtetasit M.M, në Bankën Kombëtare Tregëtare;
    – Aparat celular markes Iphone, të konfiskohen dhe të kalojnë në favor të shtetit.
    12. Në bazë të nenit 190 të K.Pr.Penale provat materiale të sekuestruara për llogari të procedimit penal të pandehurit Dedan Gjoni:
    – 1 (një) kuti plastike me ngjyrë gri, ****; – 1 (një) armë zjarri me nr. **** me mbishkrimin ****;
    – Dy krëhëra pistolete **** 14 (katërmbëdhjetë) fishekë 9 mm;
    – Një dokument me mbishkrimin “Autorizim për mbajtje armë zjarri në banesë” me nr. regjistri **** datë 12.09.2019 për armën model SigSaur me numër ****, gjithsej 9 (nëntë) fletë, të konfiskohen dhe të kalojnë në favor të shtetit.
    13. Në bazë të nenit 190 të K.Pr.Penale provat materiale, një pasaportë në emër të shtetasit B.V.G, datëlindje **** me nr. ****, t’i kthehet shtetasit B.G.
    14. Në bazë të nenit 190 të K.Pr.Penale provat materiale, 1 (një) automjet të markës Range Rover Evoque me Nr.shasie **** me targë ****, bashkë çelësin dhe dokumentacionin në pronësi të shtetasit A.Ç, t’i kthehet shtetasit M.Ç.
    15. Shpenzimet procedurale gjatë fazës së hetimit si dhe shpenzimet gjyqësore i lihen në ngarkim të pandehurve në mënyrë solidare.
    16. Kundër këtij vendimi mund të bëhet ankim nga palët brenda 15 (pesëmbëdhjetë) ditëve në Gjykatën e Posaçme të Apelit për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar, afat i cili fillon nga dita e nesërme e njoftimit të vendimit.
    Tiranë, më datë 22.11.2025 Gjykata e Posaçme e Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar

    VENDIMI I GJKKO

  • Është një nga më pak të njohurat’: Një lumë i largët dhe i rrezikshëm i Amazonës më në fund zbulon sekretet e tij

    Është një nga më pak të njohurat’: Një lumë i largët dhe i rrezikshëm i Amazonës më në fund zbulon sekretet e tij

     

    Thuhet se lumi Santiago më parë “gëzonte” kanoën e këdo që përpiqej ta eksploronte. Tani një komunitet vendas po zbulon specie surprizuese në ujërat e tij.
    “Ne hipëm në kanoën prej druri që lundronte mbi ujin e turbullt të lumit Santiago, të gatshëm për të vizituar një nga ekosistemet më pak të njohura të rajonit Amazon. Deri së fundmi, shkencëtarët nuk dinin as se cilat peshq banojnë në këtë pjesë të lumit, pasi kurrë nuk ishte studiuar. Tani, pas një udhëtimi dy-ditor me autobus dhe kamion nga Quito, kryeqyteti i Ekuadorit, fotografa Karen Toro dhe unë po afroheshim drejt destinacionit tonë: Kaputna, një komunitet vendas që ka zbuluar këtu specie të reja peshqish”.

    Rrethuar nga xhungla e virgjër, ku ende enden jaguarët, pekarët dhe pumat, Kaputna është një vendbanim pranë lumit Santiago me 145 banorë që janë pjesë e Shuar, një nga 11 kombet indigjene që jetojnë në Amazonin ekuadorian. Ndërsa Ekuadori konsiderohet një “hotspot” për peshqit e ujërave të ëmbla, shkencëtarët paralajmëruan në vitin 2021 se mungesa e të dhënave për peshqit ishte “tronditëse” dhe se kishte nevojë urgjente për më shumë hulumtime.

    Një grup banorësh të Kaputnas ka ndihmuar për të mbushur këtë boshllëk, duke zbuluar një pasuri peshqish të fshehur që notojnë në lum, të kamufluar me nuanca kafe dhe argjendi, duke përdorur gojë të përshtatura për të ushqyer nga shkëmbinjtë e zhytur. Falë përpjekjeve të monitorimit të kryera midis viteve 2021 dhe 2022, duke kombinuar njohuritë tradicionale dhe shkencore, komuniteti indigjen arriti të identifikojë 144 specie peshqish në ujërat e Santiago. Pesë prej tyre njihen në vende të tjera, por kurrë nuk ishin gjetur më parë në Ekuador. Një specie është ende në studim dhe mund të jetë krejtësisht e re për shkencën, sipas biologëve pjesëmarrës në kërkimin. Peshkatarët e Kaputnas si Germán Narankas figurojnë si bashkautorë të publikimit shkencor që raporton këto zbulime.

    “Njohuritë e tyre për territorin janë thelbësore për zbulimin e specieve të reja,” thotë Jonathan Valdiviezo, biolog që ofroi mbështetje gjatë fazës së analizës së mostrave, për gjetjet e peshkatarëve. Për Fernando Anaguano, autori kryesor i studimit dhe biolog i Wildlife Conservation Society (WCS) që shoqëroi Kaputnan gjatë gjithë procesit, studimi shënon një ndryshim historik në mënyrën se si shkencëtarët punojnë me kontribuesit lokalë dhe i njohin ata. “Ky zakon i njohjes së punës së njerëzve lokalë zakonisht nuk shihet në publikime shkencore,” thotë ai.

    Lumi “që gëlltiste kanoën”

    Legjendat lokale thonë se, në kohët para motorëve, njerëzit që lundronin në pjesën e poshtme të lumit Santiago zhdukeshin. Një gropë “gëlltiste” kanoët, dhe të huajt kurrë nuk arrinin në komunitet. Kjo është edhe kuptimi i emrit Kaputna, ose “zona ku lumi rrjedh me shpejtësi”, sipas vendasve.

    “Për të arritur atje, na duhej një udhëtim 10-orësh nga Quito deri në Tiwintza, një qytet Amazon në kufi me Perunë, ku qëndruam një natë. Në mëngjes, Germán Narankas, një peshkatar nga Kaputna, na priste në terminalin e autobusëve të Tiwintza, duke na përshëndetur dhe buzëqeshur. Ishte i lehtë për t’u dalluar mes turmës për shkak të rrjetës së peshkimit që mbante në shpinë. “Sot do të jetë ferr. Nuk ka rënë shi për tre ditë,” dhe nxehtësia do të ishte e tmerrshme, na paralajmëroi, duke u rrotulluar mëngët për të shmangur djegien nga dielli. Në ora 09:00, temperatura ishte tashmë 35°C.

    Pas blerjes së ushqimit, benzinës për motorin e kanoës dhe ujit për qëndrimin tonë në Kaputna – që nuk ka as dyqane, as rrugë – morëm me qira një kamion dhe nisëm një udhëtim 40-minutësh drejt portit të Peñas në lumin Santiago. Aty, kanoja e lidhur e Narankas na priste, duke lëvizur pak me rrymën e fortë të lumit. Kanoët e pajisura me motorë benzinë, të njohura si “peque-peque”, janë i vetmi mjet transporti për të arritur Kaputnan, dhe lumi Santiago është lidhja e vetme me qytete të tjera.

    Uji i turbullt na pengonte të shikonim fundin e lumit, sikur të mbrohej jeta e fshehur atje poshtë. Në pjesët më të qeta, relaksuam dhe shijonim peizazhin e gjelbër, por në pjesët e rënda uji bëhej i tronditur, tundte kanonë dhe na kujtonte legjendën e anijeve që zhduken. Duke shmangur disa dru që kishin rënë në lum, përfundimisht arritëm në hyrjen e Kaputnas. Vetë vendbanimi ishte i fshehur mirë në xhungël, por fëmijët na udhëhoqën te një strehë komunale me çati zinku ku ngritëm çadrat tona.

    “Le të lundrojmë pak në lum para se të bëhet vonë,” sugjeroi Narankas sapo ngritëm çadrat. Nisëm përsëri, këtë herë në pjesët edhe më të largëta të lumit, ku ai dhe komuniteti i tij bënë zbulimet që ndryshuan jetën e tyre.”

    Duke rrjedhur me rrymën

    Narankas njeh lumin Santiago si pëllëmbën e dorës. Edhe para se të merrte pjesë në projektin e monitorimit shkencor, ai ishte i njohur me peshqit e ndryshëm që jetojnë në lum. Në vitin 2021, kur filloi projekti, ai mësoi të dallonte ndryshimet midis secilës specie dhe t’i thërriste me emrat shkencorë.

    Ndërsa drejtonte “peque-pequen”, rrëfeu se në vitin 2017 kishte marrë një shenjë. Për popullin Shuar, lumi është më shumë se një trup uji ose një mënyrë qasjeje. Në brigjet e tij, është zakon të kryhet rituali Ayahuasca, ku konsumohet bima Ayahuasca, e njohur edhe si yagé. Shuar besojnë se vizionet që rezultojnë zbulojnë të ardhmen dhe udhëheqin veprimet e atyre që e marrin.

    “Kisha ëndrra se do të ndryshoja sistemin. Në vizionet, kishte një burrë që udhëtonte në vende të tjera, dhe ai isha unë, duke udhëtuar me këtë projekt. Nuk e dija atëherë,” na tregoi.

    Katër vite më vonë, në 2021, studiuesit nga WCS Ekuador i kërkuan të merrte pjesë në studimin që synonte zbulimin e biodiversitetit të lumit Santiago. Narankas dhe anëtarë të tjerë të komunitetit mblodhën peshq, i fotografuan dhe i ngarkuan në një aplikacion celular, Ictio, së bashku me informacion kyç si vendndodhja e kapjes, mjeti i përdorur dhe karakteristikat e kafshës. “Ishte rreth tre që nuk i kisha parë kurrë në jetën time,” thotë ai.

    Gjatë udhëtimit, tingulli i krimbave mbizotëronte mbi zhurmën e motorit. Pas një ore lundrimi në xhungël, uji filloi të pastrohej derisa u bë plotësisht transparent.

    “Arritëm në Yaupi ” njoftoi Narankas. Yaupi është një nga degët e lumit Santiago, ku gjithashtu u morën mostra. Është vendi i preferuar për peshkim i vendasve, sepse uji i tij është më i qartë dhe i pastër nga minierat që kanë ndotur shumë lumenj të tjerë në rajonin Amazon. Në sfond, flamujt e Perusë dhe Ekuadorit dalloheshin mes gjelbërimit.

    Narankas, motra e tij Mireya dhe djali i tij Josué u hodhën në ujë për të peshkuar. Peshkatari nxori rrjetën dhe e hodhi me gjithë forcën në lum, pastaj e tërhoqi ngadalë për të kontrolluar kapjen: një peshk që ai e quan “carachama”, rreth 10 cm i gjatë. Emri shkencor për këtë familje peshqish është Loricariidae, dhe kjo specie e veçantë është Chaetostoma trimaculineum, një peshk kafe të errët me disa pika të zeza dhe gojë të rrumbullakët.

    “Rreth këtu gjetëm një lloj peshku që thanë se nuk ishte studiuar kurrë. Ishte shumë i ngjashëm me këtë carachama,” shpjegoi Narankas.

    Ai peshk i ri ishte Peckoltia relictum, një specie e identifikuar si e re për Ekuadorin. Mat rreth 15 cm dhe zakonisht qëndron mbi shkëmbinj. Gojëja e tij funksionon si thithëse, dhe në vend të shkallëve ka një lloj plate – një karakteristikë që e dallon nga carachama-t e tjerë.

    Gjatë monitorimit, Narankas dhe bashkëpunëtorët e tij morën disa mostra në një dhomë në Kaputna, që shërbente si laborator i vogël, ku matnin dhe peshonin kafshët, merrnin pjesë të indeve me skalpel dhe i ruanin mostrat në formaldehid. “Ishte emocionuese të mësoje dhe të mblidhje të dhëna. Ndihem pak si një shkencëtar,” thotë Liseth Chuim, një peshkatare që mori pjesë në monitorim.

    “Morëm një copë mishi dhe i qepëm një etiketë me emrin dhe numrin e tij,” shton Johnson Kajekai, një tjetër banor i Kaputnas që mbështeti ekipin e monitorimit. Një nga kapjet që tre të kujtojnë më shumë ishte një som që matte mbi një metër. Po ashtu, kujtojnë një “me bark të verdhë” dhe një tjetër që shkëlqente me ngjyrë argjendi.

    Biologu i WCS, Fernando Anaguano, dhe kolegët e tij pastaj transportuan mostrat në laboratorë në Quito.

    Zbulimi i misterit

    Për biologët, bashkëpunimi hapi një ekosistem që ishte një mister për të huajt.

    “Kjo basen e lumit Santiago është një nga më pak të njohurat. Ka pak studime që tregojnë ose zbulojnë diversitetin e peshqve që ekzistojnë atje,” shpjegon Anaguano, i cili studion peshqit e ujërave të ëmbla për më shumë se një dekadë. Ai e atribuon këtë largësisë dhe vështirësisë së arritjes në këtë zonë, dhe gjithashtu thotë se historikisht, peshqit e ujërave të ëmbla janë neglizhuar nga shkencëtarët. Shkencëtarët zakonisht fokusohen tek grupet më karizmatike të kafshëve si gjitarët ose zogjtë, dhe kur studiojnë peshqit, shpesh përqendrohen tek speciet detare. Megjithatë, ai thekson se peshqit e ujërave të ëmbla luajnë një rol të rëndësishëm në ekosistemet ujore dhe janë burim ushqimi dhe ekonomik për komunitetet indigjene.

    Derisa tani, kërkimet e mëparshme kishin regjistruar 143 specie në zonën e gjerë që përfshin lumin Santiago dhe degët e tij, nën 600 m mbi nivelin e detit. E njohur si “zona iktiografike Morona Santiago”, kjo zonë mbulon më shumë se 6,691 km². Në krahasim, studimi me komunitetin Kaputna identifikoi 144 specie në një zonë prej vetëm 21.2 km² brenda asaj zone. Nga këto, 77 specie nuk ishin raportuar nga kërkimet e mëparshme për zonën Morona Santiago.

    Amazona e padukshme

    Ndërsa udhëheqësit globalë mblidhen në qytetin brazilian Belém për COP, Konferencën e OKB-së për Ndryshimet Klimatike, ne po zhvillojmë një seri speciale që eksploron misteret e kësaj zone ikonike në vende të ndryshme.

    “Diversiteti i peshqve të gjetur në studim përfaqëson 17% të totalit të specieve të peshqve të ujërave të ëmbla të raportuar për Ekuadorin (836) dhe 20% të atyre të regjistruar për Amazonën ekuadoriane (725 specie). Ky është një përqindje e rëndësishme duke marrë parasysh se zona e studimit ku u gjetën të gjitha këto specie është relativisht e vogël”  thotë Anaguano.

    Në fakt, diversiteti i peshqve në të gjithë rajonin e Amazonës është i jashtëzakonshëm. Baseni i tij, i vendosur në Ekuador, Peru, Kolumbi, Bolivi, Brazil, Venezuelë, Gujana dhe Suriname, ka më shumë varietete specieve të peshqve të ujërave të ëmbla në botë. Deri tani janë regjistruar 2,500 specie, dhe mendohet se ka ende mijëra për t’u zbuluar. Këta lumenj janë gjithashtu shtëpia e migracionit më të gjatë në planet. Som dorado (Brachyplatystoma rousseauxii) udhëton pothuajse 11,000 km përreth, midis shkëmbinjve të Andeve dhe estuarit të Amazonës, tashmë në Oqeanin Atlantik.

    “Ne duam të ruajmë peshqit dhe gjithashtu të sigurojmë që peshkimi të jetë i qëndrueshëm në afat të gjatë,” thotë Jonathan Valdiviezo.

    Megjithatë, peshqit e ujërave të ëmbla, si ata në Amazon, janë seriozisht të rrezikuar. Sipas raportit të Living Planet Index (LPI) për peshqit migratorë të ujërave të ëmbla, popullatat e tyre kanë rënë me 81% në 50 vitet e fundit, dhe vetëm në Amerikën Latine kanë rënë me 91%. Anaguano shpjegon se, përveç kontributit të peshqve për balancën e jetës në planet, këto kafshë janë pjesë e kulturës dhe mënyrës së të kuptuarit të botës nga popujt indigjen.

    Siguria ushqimore është një tjetër çështje. “Peshqit janë burimi i proteinës për komunitetet lokale. Prandaj, përmes këtij lloj hulumtimi që përfshin pikëpamjet e peshkatarëve, synojmë jo vetëm të ruajmë peshqit, por edhe të sigurojmë që peshkimi të jetë i qëndrueshëm në afat të gjatë,” shton Jonathan Valdiviezo, biolog në Institutin Kombëtar të Biodiversitetit (Inabio), ku mostrat nga studimi u përpunuan dhe u ruajtën.

    Për Valdiviezo, që ka mbi 17 vjet eksperiencë me peshqit, një nga pikat kyçe ishte trajnim i marrë nga peshkatarët e Kaputnas për të etiketuar saktë mostrat. “Kjo na ndihmoi të shmangim probleme gjatë regjistrimit të specieve dhe parandaloi konfuzionin,” thotë ai.

    Megjithatë, udhëtimi i zbulimit pati edhe surpriza. Gjatë analizës së indeve, që përfshinte analizën e ADN-së, studiuesit zbuluan se një nga peshqit që menduan se ishte i ri për shkencën kishte qenë tashmë përshkruar në vitin 2011. “Kur kuptuam se kjo specie ishte shumë e rrallë, nxorrëm ADN nga një copë e vogël muskulore,” thotë ai. Pastaj krahasuan rezultatet me inde të specieve të tjera të regjistruara në bazën e tyre të të dhënave. “Është e ngjashme me procesin për të përcaktuar babain,” thotë biologu. Me dyshimet, dërguan një mostër në Kanada, ku konfirmuan se ishte një specimen i Peckoltia relictum, që njihej, por ishte specie e re për Ekuadorin, si edhe katër të tjera nga ky studim.

    Të dy studiuesit besojnë se ka ende një numër të madh specieve për t’u zbuluar në ujërat e turbullt të Santiago. Për tani, thotë Valdiviezo, ata po analizojnë një nga somët e gjetur, pasi besohet se është specie e re për shkencën. Karakteristika kryesore e tij është se ka vija të zeza në të gjithë trupin. Anaguano thotë se një artikull i dytë, bashkautorë të të cilit janë peshkatarët e Kaputnas, pritet të publikohet këtë vit.

    Duke u ulur në Kaputna në mbrëmje, nën qiellin me yje, e pyetëm Narankas çfarë do të thotë për të të shohë emrin e tij në artikullin e botuar. Sytë i mbushën me lot. “Ndjej krenari,” tha, duke buzëqeshur. Por ndikimi shkoi edhe më thellë. Pas kësaj përvoje, 34-vjeçari u rikthye në shkollën e mesme në gusht 2025. Në një vit e gjysmë, shpreson të diplomojë dhe më pas të studiojë biologji për të vazhduar zbulimin e sekretëve të lumit Santiago, ku historia e tij e zbulimeve shkencore sapo ka filluar.

     

     

  • Kërkoi përjashtimin e gjyqtarit Ilir Panda, Gjykata e Lartë rrëzon kërkesën e Metës

    Kërkoi përjashtimin e gjyqtarit Ilir Panda, Gjykata e Lartë rrëzon kërkesën e Metës

    Gjykata e Lartë rrëzon kërkesën e ish-presidentit Ilir Meta, i cili kishte kërkuar përjashtimin e gjyqtarit Ilir Panda. 

    Ndërkohë Meta i ishte drejtuar kësaj gjykate për heqjen e masës së sigurisë, teksa pas shortimit të trupës, kishte bërë një kërkesë tjetër për largimin e gjyqtarit Panda.

    Ndërkohë padia për masën e sigurisë do shqyrtohet në datën 27 nëntor

    Meta ndodhet në paraburgim prej tetorit 2024.

    Kreu i Partisë së Lirisë, akuzohet nga SPAK për korrupsion, pastrim parash dhe fshehje të pasurisë, në bashkëpunim, së bashku me ish-bashkëshorten e tij Monika Kryemadhi, dhe 3 të tjerë.

  • Industria në krizë: Pa fitime nuk ka investime, pa investime nuk ka të ardhme

    Industria në krizë: Pa fitime nuk ka investime, pa investime nuk ka të ardhme

    Vetëm pesë shoqëri me kapital vendas që operojnë në industrinë përpunuese kanë arritur të hyjnë në listën e më të mëdhave sipas fitimeve, nga mbi 42 që ushtrojnë aktivitet në ndërtim. Kjo tregon qartë se sektori industrial, që historikisht është konsideruar si baza e zhvillimit të qëndrueshëm, po mbetet pas.

    Edhe industria automotive, e cila viteve të fundit kishte nisur të gjeneronte investime të reja dhe kthime premtuese, raportoi humbje apo fitime minimale në vitin 2024, kryesisht si pasojë e dobësimit të Euros.

    Kjo goditje financiare u përjetua veçanërisht nga eksportuesit që punojnë me material porositës, të cilët nuk kanë mundur të transferojnë kostot shtesë në çmime, për shkak të kontratave fikse dhe presionit të lartë për çmime konkurruese nga porositësit ndërkombëtarë.

    Shumë prej këtyre bizneseve u detyruan të ulin fitimet, madje edhe të deklarojnë humbje, duke rrezikuar vijimësinë e aktivitetit të tyre.

    Kjo situatë është edhe më shqetësuese në kushtet aktuale, kur industria, sidomos ajo përpunuese dhe ushqimore, duhet të investojë për të përmbushur standardet e nevojshme për integrimin në Bashkimin Europian.

    Për të qenë konkurruese në tregun europian, kompanitë duhet të modernizojnë linjat e prodhimit, të digjitalizojnë proceset dhe të përmirësojnë standardet e cilësisë dhe mjedisit.

    Por mungesa e fitimeve po ua mbyll rrugën këtyre investimeve. Një industri që nuk gjeneron fitim, nuk ka kapital për inovacion, as për rritje produktiviteti apo për trajnimin e fuqisë punëtore.

    “Sa i përket përgatitjes për standardet e BE-së, shumë kompani shqiptare janë ende larg përmbushjes së kërkesave teknike, mjedisore dhe të sigurisë ushqimore.

    Boshllëqet kryesore lidhen me mungesën e laboratorëve të akredituar, certifikimeve ndërkombëtare dhe infrastrukturës për kontrollin e cilësisë”, thotë Arben Shkodra, ekspert ekonomie.

    Në mungesë të burimeve financiare, shumë kompani janë të detyruara të mbeten në nivel bazë prodhimi, duke u kthyer në një hallkë të ulët të zinxhirit të vlerës globale.

    Rreziku është që industria përpunuese të shndërrohet në “magazinuese”, një sektor që vetëm monton ose ambalazhon produkte, pa shtuar vlerë reale për ekonominë. Ky model është i pasigurt dhe nuk garanton as qëndrueshmëri, as punësim afatgjatë.

    Për më tepër, dobësimi i Euros i ka goditur jo vetëm eksportuesit, por edhe prodhuesit që furnizojnë tregun vendas. Mallrat e importit janë bërë më të lira, duke rritur konkurrencën dhe duke ulur marzhet e fitimit për prodhuesit vendas.

    Në një treg të vogël si Shqipëria, ku kërkesa e brendshme është e kufizuar, edhe planet e përpunuesve për zgjerim në tregjet e huaja pengohen nga kursi i pafavorshëm i këmbimit.

    Edhe rritja e pagave po e zbeh avantazhin tradicional të kostos së ulët që kishte industria shqiptare, pa siguruar një prioritet tjetër konkurrues, pikërisht për shkak të mungesës së investimit në teknologji.

    Ajo po ndodh jo si rezultat i përmirësimit të produktivitetit, por për shkak të mungesës së fuqisë punëtore, që po largohet drejt emigracionit dhe vendimeve të qeverisë për pagën minimale, që pritet të arrijë në 50 mijë lekë në 2026-n.

    Edhe kjo prirje po e bën më të vështirë për kompanitë të ruajnë konkurrueshmërinë, veçanërisht për sektorët me bazë eksporti.

    “Duke qenë se avantazhi i kostos së ulët të punës është zbehur, baza e re e konkurrueshmërisë duhet të mbështetet në teknologji, cilësi dhe pozicion gjeografik.

    Afërsia me tregun europian, portat hyrëse strategjike dhe lidhjet me Ballkanin Perëndimor mund të shfrytëzohen për zhvillimin e zonave industriale rajonale dhe parqeve teknologjike logjistike”, thotë Arben Shkodra, ekspert i ekonomisë.

    Mungesa e fitimeve në industri rrezikon të kthehet në një pengesë strukturore për të ardhmen e saj. Pa fitime nuk ka investime, pa investime nuk ka modernizim, dhe pa modernizim, industria shqiptare nuk mund të përmbushë standardet që kërkon integrimi europian.

    Edhe zgjerimi i tregjeve të eksportit, ku synojnë kompanitë që maturohen në tregun vendas, do të jetë i vështirë pa standarde dhe konkurrencë në kosto.

    Rreziku

    Mungesa e fitimeve në industri rrezikon të kthehet në një pengesë strukturore për të ardhmen e saj. Pa fitime nuk ka investime, pa investime nuk ka modernizim, dhe pa modernizim, industria shqiptare nuk mund të përmbushë standardet që kërkon integrimi europian. Edhe zgjerimi i tregjeve të eksportit, ku synojnë kompanitë që maturohen në tregun vendas, do të jetë i vështirë pa standarde dhe konkurrencë në kosto.

    Pasojat po ndihen tashmë. Sektori i industrisë hyri zyrtarisht në recesion në vitin 2024 duke shënuar rënie gjatë të katër tremujorëve radhazi. Tendenca u përkeqësua dhe në pjesën e parë të 2025-s.

    Të dhënat e INSTAT bënë të ditur se industria në total (“Industria nxjerrëse; përpunuese; energjia elektrike, gazi, avulli dhe furnizimi me ajër të kondicionuar; furnizimi me ujë; aktivitetet e trajtimit dhe menaxhimit të mbeturinave, rehabilitimit”) pësoi rënie me 4.55% në vitin 2024, hera e parë me ecuri negative që nga periudha e pandemisë, kur tkurrja ishte 7.32%.

    Industria përpunuese u reduktua me 3.65%, me ecuri më negative sesa gjatë periudhës së pandemisë (-3.58%).

    Kriza e sektorit ka bërë që kontributi i industrisë në ekonomi të vijë në rënie të vazhdueshme. Në vitin 2024, pesha e industrisë në Prodhimin e Brendshëm Bruto (PBB) zbriti në 7.6%, nga 8.47% vitin e mëparshëm, sipas të dhënave të INSTAT.

    Përtej madhësisë, kontributi është shumë më i rëndësishëm në punësim. Vetëm industria përpunuese (përjashtuar energji elektrike, gazi, uji dhe trajtimi i mbetjeve, që janë kryesisht shtetërore) kishte rreth 105 mijë të punësuar në vitin 2023 (viti i fundit kur raportohen të dhënat), duke qenë punëdhënësi i tretë më i madh në vend, pas tregtisë e shërbimeve me dy të parat ku mbizotërojnë të vetëpunësuarit.

    Luan Leka, themelues i E.H.W, një nga sipërmarrjet më të mëdha në vend në fushën e industrisë përpunuese ushqimore, thotë se për fat të keq, statistikat demonstrojnë atë që po ndodh. Është fakt që produktet e importit po konkurrojnë ndjeshëm prodhimin vendas, gjë që të bën më pak optimist për investimet.

    “Jo më kot nuk ka investime të huaja në këtë industri. Pse të ndodhë kjo në një sektor tepër të rëndësishëm të lidhur me konsumin e përditshëm dhe aq të ndjeshëm për të gjithë?”.

    Z.Leka shton se ka disa arsye madhore që ndikojnë negativisht në aktivitetin e këtij sektori.

    – Së pari, mungesa e furnizimit të industrisë agroushqimore me produkte nga sektorët vendas të bujqësisë dhe blegtorisë, na detyron të importojmë masivisht lëndët e para. Kuptohet që kjo imponon kosto të shtuara për shkak të taksave doganore dhe shpenzimeve të transportit.

    – Së dyti, për shkak të legjislacionit të sigurisë ushqimore të paunifikuar me BE, produktet tona nuk kanë të drejtën e eksportit, duke na detyruar të punojmë në një treg të vogël, të mbyllur. Ky faktor rrit ndjeshëm koston e investimeve.

    – Për të rritur aftësinë konkurruese të ndërmarrjeve tona duhet të bëjmë investime të rëndësishme në teknologjinë bashkëkohore, të cilat bëhen eficiente vetëm në rastin kur të arrijmë të eksportojmë produktet tona në tregjet e BE-së, por për këtë duhet kapërcyer një pengesë madhore që përmendëm më sipër – Unifikimi, në një kohë sa më të shkurtër, i legjislacionit tonë të sigurisë ushqimore me atë të BE.

    “Kjo do të bëjë të mundur lejimin e eksportit të produkteve tona dhe rritjen e besimit të konsumatorit europian”, sugjeron z. Leka.

    Alban Zusi, nga Shoqata e Eksportuesve, pohon se të ndërtosh industrinë përpunuese është një proces i vështirë, por në të njëjtën kohë, i domosdoshëm për një vend.

    Vetëm përpunimi industrial i shton vlerën produktit, shton zinxhirin e vlerës nëpërmjet nxitjes së sektorëve mbështetës, hap vende pune për profesionistë, përtej menaxherëve të shitjes që kërkon importi.

    Kompanitë që po mbijetojnë në listën e fitimeve, në disa raste po kthehen thjesht në importues të lëndëve të para, si një formë për të ulur kostot e larta të brendshme.

    Biznesi më i leverdishëm në sektorin përpunues është ambalazhimi i ujit, që nuk kërkon sofistikim.

    As turizmi nuk po shfrytëzohet për të nxitur sektorin vendas të përpunimit të ushqimeve, përkundrazi konsumi shtesë ka ndikuar më së shumti në rritjen e importeve.

    Sipërmarrjet me fitime më të larta në industri

    “E.H.W”, një prej kompanive më të mëdha përpunuese në vend, që i raporton të dhënat prej disa vitesh si grup (përfshirë aktivitetin e përpunimit të mishit dhe prodhimit të ujit dhe të zinxhirëve të supermarketeve), raportoi fitime prej 1.3 miliardë lekësh në vitin 2024, me rritje 16.4% në raport me një vit më parë.

    Gati gjysma e fitimeve vijnë nga rrjeti i tregtisë me pakicë të supermarketeve, “Conad Albania”.

    Të ardhurat e kompanisë ishin 7.9 miliardë lekë, me rritje rreth 5.8%. Norma e fitimit ishte 16.4%. CEO i shoqërisë, z. Luan Leka, thotë se tendenca është rrjedhojë kryesisht e investimeve të reja në disa degë të aktivitetit ekzistues.

    “Coca Cola” është një ndër sipërmarrjet më të mëdha në industrinë përpunuese në vend, me aktivitet të qëndrueshëm.

    Në vitin 2024, fitimet e kompanisë ranë me 9.7%, në 975 milionë lekë. Norma e fitimit ishte e qëndrueshme, në rreth 16.5%. Të ardhurat ishin 5.9 miliardë lekë, me një rritje të lehtë nga viti 2023.

    Luca Busi, sipërmarrës dhe President i “Coca-Cola Bottling Shqipëria”, pohon se “kemi negociuar në mënyrën më të mirë të mundshme rritjet që na janë aplikuar nga furnitorët, duke u mbështetur në platformat e blerjes së Coca-Cola Europë.

    Për më tepër, falë një avantazhi prej 7,4% nga kursi i këmbimit të favorshëm të Euros, blerjeve në grup dhe paraprakisht për një vit, kemi arritur të menaxhojmë dhe kufizojmë ndikimin e rritjes së çmimeve, me zero rritje të çmimeve për konsumatorin”.

    “Lajthiza Invest”, me aktivitet në prodhim, ambalazhim, tregtim i ujit natyral, është një nga sipërmarrjet e industrisë përpunuese me norma më të larta fitimi, prej 22.3%. Kompania raportoi një aktivitet pozitiv në vitin 2024.

    Të ardhurat u rritën me 22%, në 4.8 miliardë lekë, ndërsa fitimet u zgjeruan me 29%, në gati 1 miliard lekë.

    Thanas Siveri, administratori i “Lajthiza Invest”, thotë se prodhimi ka ardhur në rritje, mbështetur nga investimet e reja për shtim të gamës së produkteve, siç është uji me vitamina me ambalazhime PET (ambalazhim ekologjik i riciklueshëm).

    Kompania është zgjeruar dhe në eksport dhe po tregton në disa shtete si p.sh.: Zvicër, SHBA, Britani e Madhe, Tajvan, Francë, Maltë, si dhe në vendet e rajonit si Kosova, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi etj.

    “Capital Resources”, me emrin tregtar “Kraco”, është një hyrje e re nga sektori përpunues në listën e më të mëdhave, një zhvillim pozitiv ky, mes problemeve të shumta që po has sektori. Shoqëria ka shënuar një zgjerim të fortë në vitin 2024.

    Të ardhurat e kompanisë arritën në 2.3 miliardë lekë në vitin 2023, me rritje prej 44%.

    Përmirësimi i rezultatit financiar ishte dhe më i fortë, me fitimet që pothuajse u katërfishuan, në 344 milionë lekë. Norma e kthimit ishte 15%.

    Sipas burimeve zyrtare, kompania ka në fokus prodhimin dhe shpërndarjen e çajeve me formate dhe shije të ndryshme, infuzioneve, pluhurave për përgatitjen e pijeve të nxehta dhe të ftohta, përgatitjeve për ëmbëlsira, pure patatesh, kafeve në kapsula, sheqerit të paketuar, etj.

    “Coral”, që vepron në regjimin e përpunimit aktiv, përpunim peshku, duke qenë më e madhja në këtë segment, kishte të ardhura prej 2.8 miliardë lekësh në vitin 2024, me rënie 8.8% me bazë vjetore. Edhe fitimet u tkurrën me 21%, në 253 milionë lekë.

    Sipas raportit të aktivitetit, problematikat me të cilat u përball shoqëria gjatë 2024-s kanë qenë të shumta.

    Ndër më kryesoret përmenden mungesa e theksuar e punonjësve, që ka sjellë vonesa në dorëzimin e porosive, si dhe rritja e përgjithshme e kostove.

    “Atlas Mills” kishte të ardhura prej 1.7 miliardë lekësh, me rritje 7.7% me bazë vjetore. Kompania ka hyrë në listën e fitimeve, pas dyfishimit të tyre në 211 milionë lekë. Norma ishte 12.3%.

    Të mëdhenj në xhiro, por mbeten jashtë fitimeve

    Disa sipërmarrje në industrinë përpunuese, që janë në listën e “Monitor 200” sipas të ardhurave, që nënkupton se realizojnë qarkullim vjetor mbi 20 milionë euro në vit, nuk hyjnë në atë të fitimeve, pasi kanë një rezultat financiar më të ulët sesa 1.5 milionë euro, sa është dhe kufiri minimal i fitimit për të hyrë në listë.

    Eksportuesi i kromit, “Albchrome”, shënoi rënie me 20% të të ardhurave, pas përgjysmimit në vitin 2023, duke zbritur në 6.5 miliardë lekë. Kompania raportoi humbje prej 78 milionë lekësh, gjithsesi në reduktim të ndjeshëm nga viti 2023.

    Sipas raportit të aktivitetit, “viti 2024 ishte një vit me paqëndrueshmëri të tregut, pas një periudhe mjaft të destabilizuar të çmimeve të energjisë elektrike, si dhe nga kriza e luftës në Ukrainë që kaloi industria, ku për shkak të kërkesës së ulët, çmimet e ferro-kromit u ulën me rreth 35%, duke u krahasuar me vitin 2023.

    Gjatë vitit 2024 nuk u operua me kapacitet prodhues të plotë për shkak të vendimeve të bordit duke vlerësuar ndikimin e tregut të energjisë elektrike, si dhe kërkesën e shitjeve të produktit final. Për pasojë është prodhuar një sasi prej 13,199 tonësh në Elbasan dhe 11,191 tonë në Burrel.

    Ndërkohë prodhimi i kromit arriti shifrën 89,837 tonë gjatë 2024”.

    “Kombinati i Mishit”, p.sh. kishte të ardhura prej 3.6 miliardë lekësh dhe fitime prej vetëm 73 milionë lekësh, me një normë prej vetëm rreth 1%.

     “CWI-Albania” (Çokyasar Wire Industry Albania) është një nga sipërmarrjet më të reja në fushën e industrisë, një investim dhe bashkëpronësi shqiptaro-turke. E themeluar në vitin 2019, kompania nisi prodhimin e telave të galvanizuar, që përdoren për rrjeta ose kosha.

    Ndonëse prej tre vitesh është në listën e më të mëdhave sipas të ardhurave, me xhiro 9 miliardë lekë në 2024, kompania deklaroi për herë të parë fitime prej 126 milionë lekësh.

    “Uji i Ftohtë Tepelenë”, me aktivitet në prodhimin dhe ambalazhimin e ujit, ka qenë historikisht në renditjen e 200 më të mëdhave sipas fitimeve. Por në vitin 2022, fitimet e saj ranë me 67%, në 81 milionë lekë, duke dalë nga lista.

    Në vitin 2023, fitimi u përmirësua në 150 milionë lekë, por mbetet larg viteve më të mira kur arrinte në 250 milionë lekë. Në vitin 2024, rezultati para taksave u përmirësua më tej, në 207 milionë lekë.

    Hyrjet e reja nga industria mbështetëse automotive nuk arrijnë të bëhen fitimprurëse

    Industria mbështetëse automotive është nga të paktat që po tërheq investime gjatë viteve të fundit.

    Sektori mori hov pasi shtetet e Europës Lindore, si p.sh. Çekia, kaluan në një fazë më të lartë teknologjie, duke bërë që proceset më të thjeshta të zhvendoseshin në vende që kanë ende kosto të lira të fuqisë punëtore.

    Por dhe këto kompani nuk po japin një kthim të qëndrueshëm, teksa po ndikohen negativisht nga rënia e Euros. Kompanitë kanë pezulluar dhe planet optimiste që kishin kur hynë në Shqipëri për hapje të fabrikave të tjera e shtim të personelit.

    “Yura Corporation Albania” sh.p.k., më e madhja në këtë segment, ka shënuar rënie të të ardhurave, për herë të parë që pas nisjes së aktivitetit.

    Në vitin 2024, kompania deklaroi një qarkullim vjetor prej 5.7 miliardë lekësh, me tkurrje 3.7% me bazë vjetore.

    Pasi doli me fitim në vitin 2022, me gati 500 milionë lekë, shoqëria ka deklaruar humbje për dy vitet e mëpasshme, me përkatësisht 218 dhe 216 milionë lekë.

    Këto humbje e kanë detyruar atë të rrisë kapitalin në mënyrë që të vazhdojë aktivitetin, si dhe të kërkojë mbështetje nga shoqëritë e vendeve të tjera.

    “Në mënyrë që Shoqëria të plotësonte nevojat e saj për likuiditet dhe të vazhdonte pa ndërprerë operacionet, më 5 dhjetor 2024, ortaku i vetëm i shoqërisë vendosi për rritjen e kapitalit të nënshkruar të shoqërisë në shumën 4,500,000 euro (në shumën ekuivalente në lekë 442,485,000).

    Përveç kësaj, ‘Yura Sllovakia’ është zotuar, përmes një letre mbështetëse të datës 21 janar 2025, të mbështesë Shoqërinë për të përmbushur detyrimet e saj për të ardhmen e parashikueshme”, thuhet në raportin vjetor.

    Pas këtyre ndërhyrjeve, shoqëria vlerëson që “bazuar në pozicionin e likuiditetit të Shoqërisë, në datën e autorizimit të këtyre pasqyrave financiare, dhe në pasigurinë që rrethon zhvillimin e ardhshëm të shpërthimit, menaxhmenti vlerëson se ajo nuk do të ketë nevojë për financim shtesë për të përmbushur detyrimet e saj financiare”.

    “SEWS Cabind Albania”, pjesë e grupit “SEWS Cabind S.p.A”, me seli qendrore në Collegno, Torino, Itali, që hyri në Shqipëri në vitin 2019, ka pasur rezultat financiar pozitiv.

    Të ardhurat e shoqërisë ishin 4.1 miliardë lekë, me rënie prej gati 1% me bazë vjetore. Fitimi ishte 210 milionë lekë, me tkurrje prej 25% nga viti i mëparshëm.

    Shoqëria pohon se ka operuar me kapacitet prodhimi prej 53% dhe ka ruajtur një nivel të qëndrueshëm shitjesh kundrejt klientëve të saj kryesorë”. Numri i punonjësve ka rënë në 1224, nga 1303 në fund të vitit 2023.

    Shoqëria ka ndërtuar disa fabrika prodhimi dhe ka vazhduar me procesin e instalimit të makinerive për linjat e reja të prodhimit.

    Eksportuesit e fasonit, në krizë të thellë

    Për të tretin vit me radhë, industria e këpucëve dhe produkteve të lëkurës, ku përqendrohen disa nga sipërmarrjet më të mëdha që punojnë me material porositësi, po përballet me dy sfida të mëdha.

    Së pari, dobësimi i ndjeshëm i Euros ka ulur ndjeshëm të ardhurat në Lek për eksportuesit. Së dyti, mungesa e fuqisë punëtore po bëhet gjithnjë e më e theksuar, duke bërë që shumë kompani të mos arrijnë të përmbushin kërkesën e porositësve të huaj.

    Këtyre vështirësive u janë shtuar edhe kostot në rritje, të ndikuara kryesisht nga rritja e pagës minimale, e cila në prill 2023 arriti në 40 mijë lekë dhe pritet të shkojë në 50 mijë lekë nga viti 2026.

    Edhe më parë, ndërmarrjet kishin filluar të rrisnin gradualisht pagat, për të frenuar largimin e punonjësve drejt emigracionit.

    Por kjo rritje e kostove po e ul ndjeshëm konkurrueshmërinë, duke bërë që porositësit e huaj, kryesisht nga Italia, të zhvendosin prodhimin drejt vendeve me kosto më të ulëta, si Maroku apo shtetet e Lindjes së Mesme.

    Edhe ndryshimet klimatike po ushtrojnë një tjetër presion të heshtur mbi tregun: ngrohja e motit në Europë dhe në rajonet kryesore importuese po ndikon drejtpërdrejt në rënien e kërkesës sezonale për këpucë.

    Dimrat gjithnjë e më të shkurtër dhe më të butë kanë ulur porositë për modelet e këpucëve dimërore, çizmeve dhe produkteve të rënda të lëkurës, që përbëjnë një pjesë të konsiderueshme të prodhimit në fabrikat shqiptare.

    Kjo tendencë ka bërë që shumë furnitorë të huaj të ulin sasinë e porosive, të ndryshojnë ciklet e prodhimit ose të kërkojnë modele më të lehta dhe më të përshtatshme për mot të ngrohtë gjatë gjithë vitit.

     “Albaco Shoes” mbetet fabrika më e madhe e prodhimit të këpucëve.

    Të ardhurat e shoqërisë ranë me rreth 27% në vitin 2024, duke zbritur në 1.6 miliardë lekë. Për herë të parë, kompania deklaroi humbje prej 78 milionë lekësh në vitin 2024, nga fitimet minimale të vitit të mëparshëm.

    Sipas raportit të aktivitetit, shoqëria “Albaco Shoes”, gjatë vitit 2024 ka pasur një ecuri jonormale të aktivitetit të saj. Kompania rendit dhe arsyet e rënies.

    Faturimet kanë pësuar ulje me rreth 26.35% në krahasim me vitin 2023, kjo për shkak të mungesës së fuqisë punëtore, rënies së kërkesës dhe kursit të këmbimit. Kostot e prodhimit kanë shënuar rritje me rreth 16.4% në krahasim me vitin 2023.

    Numri i të punësuarve është ulur rreth 6% në krahasim me vitin 2023. Çmimet e faturimit në Euro janë rritur, por rënia e kursit të këmbimit ka sjellë ndikim të madh negativ.

    Në vitin 2023, kompania kishte 1554 punonjës, ndërsa pas reduktimit të tyre me rreth 6%, shoqëria kishte rreth 1460 të punësuar në vitin 2024.

    “Fital”, një nga operatorët më të mëdhenj të prodhimit të këpucëve në vend, ka shënuar rënie të ndjeshme të të ardhurave me 40%, në 826 milionë lekë, duke qenë shumë poshtë vitit më të mirë në 2019-n, kur qarkullimi vjetor arriti në rreth 2.4 miliardë lekë.

    Dy vitet e fundit, kompania ka deklaruar humbje përkatësisht 138 dhe 52 milionë lekë. Kompania ka shkurtuar vazhdimisht punonjës, nga 911 në vitin 2022, numri i tyre ka zbritur në 647 në vitin 2024.

    Paga mesatare mujore për të punësuar është rritur vazhdimisht, nga 42.2 mijë lekë në vitin 2022, në 49.6 mijë lekë në vitin 2024.

    “Efekte negative në treguesit e vitit 2024 ka dhënë kursi i këmbimit të Euros, i cili në fillim të vitit 2024 ka qenë 103.88 lekë/euro, ndërsa në fund të vitit 2024 ka qenë 98.15 lekë/euro, si dhe rënia e eksporteve në krahasim me vitin 2023”, thuhet në raportin e aktivitetit.

    Në vitin 2024, eksportet e veshjeve të këmbëve ranë me 8.2% në sasi dhe 19.4% në vlerë, të ndikuara nga vijimi i nënçmimit të Euros, shtimi i kostove nga pagat e larta, ndryshimi i kërkesës globale për këpucë për shkak të motit të ngrohtë dhe zhvendosjes së prodhimit të sipërmarrjeve europiane drejt vendeve me kosto më të lira të punës, si India e shtete të tjera të Azisë./ Monitor.

  • PPE e shqetësuar për Shqipërinë: Montserrat i garanton Berishës mbështetje për rikthimin e demokracisë

    PPE e shqetësuar për Shqipërinë: Montserrat i garanton Berishës mbështetje për rikthimin e demokracisë

    Kryetari i PD, Sali Berisha, takon Sekretaren e Përgjithshme të PPE, Dolors Montserrat dhe Drejtorin për Marrëdhëniet me Jashtë Patrick Voller

    São Paulo, 21 Nëntor 2025 – Dje Prof. Dr. Sali Berisha, Kryetar i Partisë Demokratike të Shqipërisë, zhvilloi një takim me Dolors Montserrat, Sekretare e Përgjithshme e Partisë Popullore Evropiane (EPP) dhe Patrick Voller, Drejtor për Marrëdhëniet me Jashtë.Diskutimi u fokusua në krizën e thelluar të demokracisë, shtetit të së drejtës dhe sigurisë publike në Shqipëri, si dhe në nivelet alarmante të infiltrimit kriminal në strukturat shtetërore.Dr. Berisha nënvizoi se Shqipëria sot përfaqëson narko-shtetin e parë dhe të vetëm në Evropë. Ky realitet mori formë në vitin 2015, kur kryeministri Edi Rama lejoi mbjelljen sistematike të kanabisit në të gjithë vendin, duke e shndërruar Shqipërinë në një qendër globale të kultivimit dhe trafikut të narkotikëve. Si rezultat, Shqipëria renditet e para në Europë dhe  në vendin e 6–7 në botë për eksportet e kanabisit, sipas të dhënave të monitorimit ndërkombëtar.Ai theksoi se grupet kriminale dhe të organizuara janë fuqizuar ndjeshëm falë mbrojtjes dhe mbështetjes politike të Kryeministrit Rama, duke krijuar një rrjet aktivitetesh të paligjshme që tashmë depërtojnë në ekonomi, administratë publike dhe procese zgjedhore. Partia Demokratike ka dokumentuar raste të shumta, të mbështetura nga dosje prokurorie, dokumente gjykate, investigime të medias, dhe operacione hetimore ndërkombëtar, përfshirë Sky ECC dhe EncroChat, që konfirmojnë përmasat e ekonomisë së narkotikëve dhe kapjes së shtetit në Shqipëri dhe lidhjen me krimin.

    Kryetari i PD, z. Berisha theksoi se sasi të mëdha të të ardhurave kriminale pastrohen përmes sektorit të ndërtimit, ku një bum ndërtesash shumëkatëshe bie në kontrast të thellë me faktin se shumë prej këtyre kullave mbeten kryesisht bosh. Ky bum artificial ndërtimi ka deformuar ekonominë e Shqipërisë, duke kontribuar në rënien e EURO-s, rënien e eksporteve, të bujqësisë apo sektorëve të tjerë.Ai gjithashtu vuri në dukje koston njerëzore të kësaj krize: mbi 1,099,000 qytetarë shqiptarë kanë lënë vendin, sipas të dhënave të EUROSTAT (vetëm në Zonën Shengen, pa llogatitur ata që kanë emigruar në Shtetet e Bashkuara, Mbretërinë e Bashkuar dhe vende të tjera). Ky largim masiv pasqyron një popullsi që nuk sheh më shpresë në një regjim që bllokon rotacionin demokratik, shtyp pluralizmin politik dhe organizon zgjrdhje farsë.
    Sekretarja e Përgjithshme Montserrat dhe Dr. Berisha diskutuan gjithashtu nevojën urgjente për një vizitë në terren në Shqipëri nga përfaqësues të EPP-së, një vizitë që pritet të zhvillohet së shpejti dhe konsiderohet e domosdoshme për shkak të përkeqësimit të shpejtë të situatës në vend.Sekretarja e Përgjithshme Montserrat shprehu shqetësimin e saj të thellë për situatën në Shqipëri dhe siguroi mbështetjen e saj të plotë dhe të PPE për Partinë Demokratike dhe objektivin e saj për zhvillimin e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, rikthimin e demokracisë dhe forcimin e shtetit ligjor në vend.Z. Berisha përsëriti angazhimin e Partisë Demokratike për të mbështetur procesin e integrimit në cdo hallkë të tij, rivendosjen e demokracisë, shtetit të së drejtës dhe zgjedhjeve të lira, si dhe vendosmërinë për të përballur krimin e organizuar dhe për të çmontuar strukturat e shtetit narkotik në Shqipëri. Kryetari Berisha shoqërohej nga deputetët e PD, znj. Albana Vokshi dhe z. Belind Këlliçi.

  • Darkë më herët në dimër: pse ora e të ngrënit ka më shumë rëndësi sesa duket

    Darkë më herët në dimër: pse ora e të ngrënit ka më shumë rëndësi sesa duket

    Sapo akrepat të jenë kthyer pas dhe errësira të bjerë para se shumë prej nesh të largohen nga puna, ritmet e dimrit mund të duken më të rënda — ditë më të shkurtra, mbrëmje më të errëta dhe shpeshherë darka më të vona. Por ndryshimi i orareve të të ngrënit gjatë dimrit mund t’i bëjë këto muaj pak më të lehtë për trupin dhe mendjen tonë.

    Trupi ynë funksionon sipas ritmeve cirkadiane – orë të brendshme 24-orëshe që rregullojnë gjumin, metabolizmin, tretjen dhe ciklet hormonale. Këto ritme janë të sinkronizuara natyrshëm me dritën dhe errësirën, ndaj kur drita e ditës zbehet më herët, edhe metabolizmi ynë fillon të ngadalësohet.

    Kjo lidhje midis metabolizmit dhe dritës së ditës mund të shpjegojë pse gjithnjë e më shumë kërkime në fushën e krono-nutricionit sugjerojnë se koha kur hamë mund të jetë pothuajse po aq e rëndësishme sa çfarë hamë. Krono-nutrizioni studion se si oraret e vakteve ndërveprojnë me orën e brendshme të trupit tonë dhe si ndikojnë ditët e shkurtra në humor, metabolizëm dhe shëndet.

    Për shembull, një studim zbuloi se të rritur të shëndetshëm që hanin darkë në orën 22:00 kishin rritje të sheqerit në gjak me 20% dhe digjnin 10% më pak yndyrë krahasuar me ata që hanin në orën 18:00. Kjo ndodhi edhe pse të dyja grupet konsumuan të njëjtat vakte dhe kishin orare të ngjashme gjumi.

    Analiza më të gjera mbështesin të njëjtin trend: një meta-analizë e 29 testeve raportoi se dritaret më të hershme të të ngrënit, më pak vakte dhe konsumimi i shumicës së kalorive më herët gjatë ditës lidhen me humbje më të madhe peshe dhe tregues metabolikë më të mirë (si presion më i ulët gjaku, nivele më të ulëta të sheqerit dhe kolesterolit).

    Kërkime të tjera e lidhin ngrënien e vonë – sidomos afër orarit të gjumit – me rezultate më të dobëta shëndeti dhe me rrezik më të lartë të obezitetit dhe çrregullimeve metabolike si diabeti i tipit 2.

    Darka më të hershme mund të përputhen më mirë me ritmet natyrale metabolike të trupit, veçanërisht kur vakti i fundit konsumohet mirë përpara se trupi të hyjë në fazën e “pushimit”. Kjo mund të shpjegojë pse ngrënia më herët sjell përfitime shëndetësore.

    Shumë kronobiologë përfundojnë se përputhja e të ngrënit me biologjinë cirkadiane përfaqëson një metodë premtuese dhe me kosto të ulët për përmirësimin e shëndetit metabolik – sidomos kur kombinohet me faktorë të tjerë të stilit të jetesës si aktiviteti fizik dhe ushqimi i shëndetshëm.

    Të hash me qëllim

    Në dimër, sidomos në gjerësitë veriore, ditët e shkurtra dhe netët e gjata mund të çrregullojnë ritmet cirkadiane.

    Më pak dritë dielli mund të ulë nivelet e serotoninës, duke kontribuar në humor të ulët ose çrregullimin afektiv sezonal (SAD). Kur kjo shoqërohet me më shumë kohë në shtëpi gjatë mbrëmjes, është e zakonshme që njerëzit të hanë më shpesh ose të vonojnë darkën.

    Por tretja, lëshimi i hormoneve (përfshirë ato që ndihmojnë gjumin dhe tretjen) dhe madje edhe numri i kalorive që trupi djeg gjatë ditës, të gjitha ndjekin ritme cirkadiane. Kur vaktet afrohen shumë pranë gjumit, këto procese mbivendosen në mënyra që ndikojnë si metabolizmin ashtu edhe pushimin – duke rritur potencialisht rrezikun e gjumit të dobët dhe problemeve metabolike.

    Ndërsa drita dhe errësira kanë ndikimin më të madh në ritmet cirkadiane, edhe ushqimi, stresi, aktiviteti fizik dhe temperatura i ndikojnë ato.

    Pra, a duhet të hamë darkë më herët në dimër?

    Për disa njerëz, po — të paktën pak më herët. Ka tre arsye kryesore:

    Përputhja metabolike: Ngrënia kur metabolizmi është akoma aktiv ndihmon kontrollin e sheqerit në gjak, përdorimin e energjisë dhe djegien e yndyrës.
    Tretja: Lënia e disa orëve midis darkës dhe gjumit i lejon tretjes të qetësohet para gjumit, gjë që mund të përmirësojë cilësinë e gjumit.
    Humori dhe ritmet cirkadiane: Një orar i qëndrueshëm ushqimi dhe një darkë më e hershme mund të ndihmojnë në rregullimin e rutinës ditore – veçanërisht kur sinjalet natyrore të kohës, si drita e ditës, janë më të dobëta.

    Por ja paralajmërimi: kjo nuk është një zgjidhje e vlefshme për të gjithë. Faktore si aktiviteti fizik, gjendja shëndetësore dhe orari personal duhen marrë parasysh.

    Një sportist elitar që stërvitet në mbrëmje mund të ketë nevojë për një vakt më të vonshëm për performancë dhe rikuperim. Por dikush më pak aktiv mund të përfitojë nga një darkë më e hershme dhe më e lehtë.

    Prandaj në vend të rregullave të ngurta, mendoni për oraret e vakteve si një mjet fleksibël në kutinë tuaj të ushqyerjes. Fokusi i vërtetë duhet të jetë ngrënia me qëllim.

    Kjo do të thotë të merrni parasysh qëllimet tuaja (si humbje peshe apo rritje performance), sa shpesh ushtroni, sa afër gjumit hani zakonisht, si ndiheni në varësi të orarit të darkës dhe çfarë është realiste për rutinën tuaj.

    Nëse po hani pas orës 21:00 shumicën e netëve dhe zgjoheni të plogësht ose flini keq, ia vlen të eksperimentoni me darka më të hershme. Por nëse ushtrohesh vonë ose ke darka sociale, kjo është në rregull — përqendrohuni në cilësinë e ushqimit, jo vetëm në orën, dhe lëreni të paktën 2–3 orë para gjumit.

    Këshilla për oraret e vakteve gjatë dimrit:

    Mbaroni darkën më herët, idealisht midis 17:30–19:00, ose të paktën 2–3 orë para gjumit.
    Konsumoni më shumë kalori në mëngjes dhe drekë, kur ka më shumë dritë dhe metabolizmi është më aktiv.
    Planifikoni sipas aktivitetit: nëse ushtroni vonë, hani vaktin kryesor më herët dhe një ushqim të vogël rikuperues pas stërvitjes.
    Mbani një orar të qëndrueshëm ushqimi, duke mbaruar ngrënien rreth orës 20:00 shumicën e netëve.
    Reflektoni dhe rregulloni: vëzhgoni për një ose dy javë si ndikon koha e vakteve në energjinë, gjumin dhe humorin tuaj.
    Jini fleksibël: perfeksioni nuk kërkohet – rëndësi ka rutina dhe vetëdija për nevojat tuaja.

  • Plani i paqes: Trump bën presion, Gjermania paralajmëron

    Plani i paqes: Trump bën presion, Gjermania paralajmëron

    Plani amerikan me 28 pika përfshin lëshime të mëdha nga Ukraina ndaj Rusisë. Ministri i Jashtëm gjerman Wadephul paralajmëron, se një marrëveshje ka kuptim, nëse ofron garanci se do të zgjasë.

    Ministri i Jashtëm Johann Wadephul,  duke iu referuar planit amerikan për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, theksoi rëndësinë e një paqeje të besueshme dhe afatgjatë. “Ajo që mund të quhet paqe duhet të jetë një paqe e besueshme dhe e drejtë”, tha Wadephul për televizionin gjerman, ARD, “tagesthemen”.

    “Mund të jetë që jemi në prag të një armëpushimi. Nëse do të jetë një marrëveshje paqeje, kjo është ende shumë e hapur.” Një marrëveshje paqeje ka kuptim vetëm nëse ofron një garanci se do të zgjasë. Por garancitë e sigurisë – të cilat deri më tani përshkruhen vetëm në mënyrë të paqartë në planin amerikan – kanë rëndësi të madhe, sipas Ministrit të Jashtëm gjerman.

    Rrezik i një sulmi të ri rus

    Wadephul theksoi se Rusia e filloi luftën, ajo refuzon një armëpushim dhe “shkel ligjin ndërkombëtar dhe thjesht vazhdon të qëllojë”. Ai paralajmëroi për rrezikun që Rusia, e cila aktualisht është e angazhuar në një grumbullim masiv ushtarak, të sulmojë përsëri pas një marrëveshjeje paqeje.

    “Dyshoj se kjo do të jetë e mundur shumë shpejt”, vazhdoi Wadephul. Gjermania dhe partnerët e saj evropianë janë “avokatë të Ukrainës” dhe do të përfaqësojnë interesat e Evropës në këtë proces. Plani i qeverisë amerikane përmban pika “që sipas nesh, sipas perspektivës evropiane vlerësohen ndryshe”. Shumë nga këto pika duhet të diskutohen përsëri. Ai nuk dha detaje të mëtejshme. Në fund të fundit, megjithatë, është “vendim sovran i Ukrainës” se çfarë nënshkruan dhe çfarë jo.

    Wadephul paralajmëron nga nxitimi

    Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka ushtruar tani presion mbi Ukrainën duke lëshuar një ultimatum duke kërkuar pranimin e planit deri të enjten – përndryshe, ai me sa duket synon të tërheqë mbështetjen e SHBA-së. Megjithatë, Wadephul paralajmëroi kundër “nxitimit” në një intervistë me programin e lajmeve “tagesthemen”.

    Plani, i paraqitur nga SHBA-të si një hap drejt paqes, përfshin 28 pika. Ai kërkon lëshime të shumta nga Ukraina ndaj Rusisë. Wadephul shpjegoi se detajet vetëm kohët e fundit u ishin bërë të njohura evropianëve. Një kundërpropozim po hartohet “me shumë urgjencë”. “Ka ende shumë punë për t’u bërë”.

    Siç njoftoi qeveria britanike, partnerët e Ukrainës do të takohen në margjinat e samitit të G20 për të diskutuar një armëpushim të plotë. Kryeministri Keir Starmer theksoi, se Britania do të vazhdojë koordinimin e ngushtë me Uashingtonin dhe Kievin për të arritur paqen në Ukrainë./DW

  • E pandehur për korrupsion/ Balluku 40 minuta në GJKKO. Kyç gojën dhe mbrojtjen ia lë të motrës. Seanca shtyhet 2 orë

    E pandehur për korrupsion/ Balluku 40 minuta në GJKKO. Kyç gojën dhe mbrojtjen ia lë të motrës. Seanca shtyhet 2 orë

    Ka zgjatur vetëm 40 minuta qëndrimi në GJKKO i zv/kryeministres së Shqipërisë, Belinda Balluku e marrë e pandehur nga SPAK, për afera korruptive në dy tendera, atë të tunelit të Llogarasë dhe Lotit 4 të Unazës së Madhe në Tiranë

    Seanca për verifikimin e masës së sigurisë e cila nisi në orën 09:00 u ndërpre pas gati 40 minutave dhe Balluku doli nga GJKKO duke mos pranuar të flasë por të kyçë gojën për gazetarët të cilët e prisnin para derës.Ndaj Ballukut, GJKKO ka vendosur dy ditë më parë pezullimin nga detyra e zëvendës kryeministres dhe ministre e Infrastrukturës dhe Energjisë, si dhe ndalim daljeje jashtë vendit, duke iu bllokuar pasaporta, dhe sot bëhet verifikimi i këtyre dy masave të sigurisë.Syri.net mëson se seanca është shtyrë për ti dhënë kohë avokatëve të njihen me dosjen,dhe do të nisë pas 2 orësh.

    Çfarë ndodhi në GJKKO?
    Seanca drejtohet nga gjyqtari Erjon Çela, ndërsa SPAK përfaqësohet nga Dritan Prençi.

    Burime bëjnë me dije se Balluku nuk ka mbajtur asnjë qëndrim në seancë, vetëm i është përgjigjur pyetjeve proceduriale të gjykatës mbi të dhënat e saj dhe ka pranuar përfaqësimin nga e motra Pamela Qirko dhe avokati Ardian Kalia.

    Më pas avokatët mbrojtës kanë kërkuar të njihen me aktet e hetimit dhe më pas vijimin e seancës gjyqësore.

    Kërkesa u pranua nga gjyqtari i cili shtyu seancën për ti lënë kohë avokatëve të njihen me aktet. 

    Në seancë janë dhe dy bashkëpunëtorët e Ballukut e akuzuar për shkelje të barazisë në tendera, kreu aktual i ARRSH-se, Gentian Gjyli dhe drejtori i KESH, Erald Elezi të cilët u shoqëruan nga policia pasi ndaj tyre GJKKO ka caktuar masën ‘arrest shtëpie’

  • 22 nëntor/ Ja me sa blihen e shiten dollari dhe euro, çfarë ndodh me monedhat e tjera

    22 nëntor/ Ja me sa blihen e shiten dollari dhe euro, çfarë ndodh me monedhat e tjera

    Në tregun e këmbimit valutor shqiptar, një dollar amerikan do të blihet sot me 83.2 lekë dhe do shitet me 84.3 lekë.

    Ndërkohë monedha evropiane euro do blihet me 96.2 lekë dhe do shitet me 97 lekë.

    Franga zvicerane sot në tregun shqiptar do blihet me 103 lekë dhe do shitet me 104.1 lekë.

    Ndërsa paundi britanik do blihet me 108.9 lekë dhe do shitet me 110 lekë.

  • ‘Ka numër ‘matrikullimi’ në regjistrat e UDBA-s’ le të na padisë’: Pse Marta Kos nuk e paditi studiuesin slloven?

    ‘Ka numër ‘matrikullimi’ në regjistrat e UDBA-s’ le të na padisë’: Pse Marta Kos nuk e paditi studiuesin slloven?

    Deklaratat e skandaloze të Marta Kos në Tiranë, ku ajo – në krah të autorit të farsës elektorale të 11 majit – kundërshtoi në mënyrë absurde Raportin e OSBE/ODIHR, përbëjnë një skandal që tejkalon kufijtë e Shqipërisë.

    Asnjë zyrtar i lartë europian nuk ka bërë ndonjëherë një deklaratë të tillë, duke legjitimuar atë që një autoritet botëror si OSBE/ODIHR e ka cilësuar qartë si garë të pabarabartë elektorale.

    Por, për të kuptuar më mirë kush është Marta Kos, duhet t’i referohemi një interviste të mediave sllovene dhe rrëfimit të njërit prej autoriteteve më serioze në fushën e arkivave në Slloveni, Igor Omerza.

    Omerza e ka sfiduar publikisht disa herë Kos, duke i kërkuar madje ta padisë për akuzat se ajo ka qenë pjesë e shërbimit famëkeq jugosllav UDBA. Ai ka publikuar në mediat e vendit të tij edhe numrin e matrikullimit të saj:

    “Marta Kos figuron me numrin 14.000 dhe me numrin personal 05448. Një numër kaq specifik dhe kaq i lartë tregon qartë që personi ka qenë në kontakt të vazhdueshëm me shërbimin sekret. Disa individë në listë kishin edhe emra të koduar”, – deklaron Omerza.

    Vetëm një vit më parë, studiuesi dhe publicisti Igor Omerza, në emisionin “Kush po të gënjen?”, ka bërë deklarata të forta për Marta Kos, të cilat po i sjellim më poshtë të plota:

    Dokumentet e UDBA-s rikthejnë debatin – Omerza: “Marta Kos nuk mund ta mohojë bashkëpunimin”

    Një debat i ri politik shpërtheu në Slloveni pas paraqitjes së historianit dhe studiuesit të arkivave, Igor Omerza, në emisionin “Kush po të gënjen?”, të drejtuar nga Boris Tomašič. Tema kryesore e episodit ishin dokumentet e vjetra të UDBA-s, të cilat – sipas Omerzës – e lidhin ish-diplomaten dhe kandidaten (sot komisionere) për Komisionere Evropiane, Marta Kos, me shërbimin sekret jugosllav.

    Zbulimi i dokumenteve – dëshmi që “nuk mund të falsifikohet”

    Omerza – një nga të paktët me akses të plotë në arkivat shtetërore sllovene – shpjegoi se dokumentet që përmendin emrin e Marta Kos gjenden në Regjistrin Qendror Aktiv, një dokument zyrtar i mbajtur që prej vitit 1946. Sipas tij, aty figurojnë mbi një milion persona, me të dhëna të plota personale dhe statusin e tyre ndaj UDBA-s.

    “Këto të dhëna janë të qëndrueshme dhe është e pamundur të falsifikohen,” – theksoi ai.

    Megjithëse rreth 90% e materialeve arkivore janë shkatërruar, pjesa e mbetur – sipas Omerzës – është mëse e mjaftueshme për të vërtetuar autenticitetin e listave.

    Emri i Marta Kos në listat e UDBA-s

    Në dokumente, Kos figuron me numrin 14.000 dhe numrin personal 05448. Për Omerzën, kjo tregon kontakt të vazhdueshëm me shërbimin sekret. Ai shtoi se disa individë në lista mbanin edhe emra të koduar.

    Megjithatë, sipas tij, vetëm nga numrat nuk mund të dalë përfundimi nëse Kos ka bashkëpunuar me media të huaja si Deutsche Welle.

    “Një pranim do t’ia kishte lehtësuar punën”

    Omerza shpjegoi se listat e UDBA-s ndajnë burimet e regjistruara nga bashkëpunëtorët aktivë, por në të dy rastet individët kanë qenë të vetëdijshëm për rolin e tyre. Për këtë arsye, sipas tij, një person me numrin e Marta Kos “nuk mund të mos e dijë” se ka bashkëpunuar me shërbimin sekret.

    Ai theksoi: nëse ajo do të pranonte një bashkëpunim – të paktën në kuadër të inteligjencës klasike – kjo do ta vendoste situatën në një tjetër këndvështrim. Por Kos ka zgjedhur ta mohojë plotësisht çdo lidhje.

    Thirrja publike: “Na padisni!”

    Pas shpjegimeve të Omerzës, prezantuesi Boris Tomašič iu drejtua publikisht Marta Kos:

    “Nëse mendon se kjo nuk është e vërtetë, të ftoj të na padisësh. Ne do t’i vërtetojmë këto dokumente në gjykatë.”

    Ai shtoi se besueshmëria e materialeve është konfirmuar edhe më parë në procese gjyqësore.