Më 26 gusht shënohet përvjetori i lindjes së Antoine-Laurent de Lavoisier (1743 – 1794), një nga figurat më të shquara të shkencës botërore, i cilësuar si “babai i kimisë moderne”. Lavoisier, i lindur në Paris, la gjurmë të pashlyeshme në historinë e shkencës duke i dhënë fund teorive të vjetra mbi natyrën e materies dhe […]

Nga: JAHO BRAHAJ Gazeta Bota Sot, Prishtine. 24 Tetor 2022 Kisha e Gomsiqes, ishte kthyer në kabinet pune kërkimore shkencore të Shtjefën Gjeçov Kryeziut. Qendër e përpjekjeve e bazë e luftëtarëve për Pavarësi Kombëtare në fillimvitet e shek. XX. Faik Konica e quante “Vend i Shenjet”. Këtu e ka zanafillën puna për mbledhjen e kodifikimin e […]

Sipas një hulumtimi etnografik, të kryer mes viteve 1950-1960 nga studiuesi malazez Milisav Lutovac, Rozhaja dhe rrethi i saj kishte 2097 shtëpi. Prej tyre, 1409 ishin me origjinë nga Kuçi, Kelmendi, Hoti, Rugova, Malesia dhe Rrafshi i Dukagjinit, derisa 687 tjera nga ajo pjesë që në literaturën ballkanike njihet nën emrin “Brda” ku komponenta shqiptare […]

Xhemajl Abria kishte cilësitë e një parandjenësi dhe gjeniu popullor. Shembulli më i mirë është ndihma që i dha në një pleqni Rexhë Hysenit të Bellopojes së Istogut. Mënyra se si e pleqëroi rastin, është aq e afërt me metodën shkencore të ADN-së.Rexhë Hyseni i Bellopojës, pleqnar i njohur, i kërkou ndihmë për ta zgjidhur […]

Në librin e tij, studimet antropogjeografike Cvijiq trajton aspekte të rëndësishme të marrëdhënieve mes mjedisit gjeografik me kulturën shpirtërore dhe materiale në Ballkan. Në librin e tij, studimet antropogjeografike Cvijiq trajton aspekte të rëndësishme të marrëdhënieve mes mjedisit gjeografik me kulturën shpirtërore dhe materiale në Ballkan. Cvijiq në vitin 1905 ishte një nga profesorët e […]

Abdulla Mehmeti Iliriku historik nuk ka nënkuptuar vetëm territoret e gadishullit të sotëm të Ballkanit, por edhe territore të tjera me popullsi ilire.Historikisht, në bazë të burimeve, ky gadishull ka nënkuptuar dy pjesët e tij të pandara, sipas shtrirjes gjeografike:ILIRIKU PERËNDIMOR (Illyricum Occidentis), ka përfshirë provincat: Rhetia, Noricumi, Pannonia, Dalmatia, Istria, Etruscia etj., pjesën perëndimore […]

Nga Prof. Dr. Mimoza Kore Në shekullin e kaluar, pyetjes se cilët kanë qenë stërgjyshërit e shqiptarëve, pati studiues që iu përgjigjën me tezën e paprovuar shkencërisht, se shqiptarët ishin stërnipër të pellazgëve dhe shqipja bijë e pellazgjishtes-ilirishtes. Sot kjo tezë është zbehur, madje nuk përmendet në qarqet shkencore, por është gjallëruar midis “studiuesve patriotë”, të […]

Nga Albert Vataj Asht pak me than, se Arshi Pipa mbetet nji prej figurave ma t’njimendta të vetëdijes dhe veprimit demokratik. Ai ishte shumë e shumë më shumë se kaq. Ai ishte dhe mbeti nji za i kurajshëm i vlerave. Ndoshta do ta kishit t’pamujtun për me e gjet nji personifikim të të përsosunes së […]

Më 25 korrik 1920, lindi Rosalind Franklin, një shkencëtare britanike e cila bëri një kontribut të jashtëzakonshëm në zbulimin e strukturës së ADN-së, por që, për një kohë të gjatë, nuk mori meritat e plota për rolin e saj.Franklin, e cila ishte një eksperte në përdorimin e difraksionit të rrezeve X, realizoi një fotografi të […]

Më 13 gusht 1980, në një spital të Romës, mbylli sytë Eqrem Çabej, një nga lisat më të lartë të shkencës, arsimit dhe të kulturës shqiptare, anëtar themelues i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, Mësues i Popullit. Vdekja i ndërpreu punën në veprën “Studime etimologjike në fushë të shqipes” dhe të punëve të tjera që […]