Lajmidites.com

Tag: shëndet

  • Metoda e lashtë që lufton pagjumësinë, ideale për ata mbi 50 vjeç

    Metoda e lashtë që lufton pagjumësinë, ideale për ata mbi 50 vjeç

    Gjumi i mirë konsiderohet thelbësor për shëndet të mirë fizik dhe mendor, sidomos me kalimin e moshës.

    Megjithatë, pagjumësia kronike vazhdon të shqetësojë njerëzit e moshës së mesme dhe të moshuarit, duke ndikuar në përditshmërinë, humorin dhe cilësinë e jetës së tyre. Vit pas viti, rritet gjithnjë e më shumë interesi për metoda natyrale dhe alternative që mund të përmirësojnë gjumin.

    Në këtë drejtim, Tai Chi, një formë e thjeshtë ushtrimesh që kombinon lëvizje të ngadalta, frymëmarrje dhe përqendrim duket se ofron një zgjidhje efektive dhe të përballueshme. Sipas një studimi të fundit shkencor nga Hong Kongu, Tai Chi mund të japë përfitime të ngjashme me terapinë përmes bisedës për personat që vuajnë nga pagjumësia kronike.

    Pagjumësia kronike është një nga çrregullimet më të përhapura të gjumit te këto grupmosha dhe lidhet me rrezik të shtuar të sëmundjeve kardiovaskulare, çrregullimeve mendore dhe dobësimit të funksioneve konjitive (Të menduarit logjik apo memoria).

    Shkencëtarët krahasuan Tai Chi-n me terapinë njohëse tek 200 persona mbi 50 vjeç që vuanin nga pagjumësia kronike. Pjesëmarrësit në Kinë ndoqën mësime të Tai Chi-t në grup, 1 orë, dy herë në javë, për 3 muaj.

    Në fund të 3 muajve, terapia rezultoi më efektive. Megjithatë, 1 vit më vonë efektet afatgjata ishin mbresëlënëse: përmirësimet në gjumin e atyre që praktikonin Tai Chi ishin pothuajse të njëjta me ato të grupit që mori psikoterapi. Pjesëmarrësit që ushtruan Tai Chi shënuan gjithashtu përmirësime të dukshme jo vetëm në gjumë, por edhe në cilësinë e jetës, shëndetin mendor dhe gjendjen fizike. Vlen të theksohet se gjatë studimit nuk u raportuan efekte anësore.

    Autorët e studimit pranojnë se këto rezultate pozitive mund të lidhen edhe me faktin që shumë pjesëmarrës vazhduan të ushtrojnë Tai Chi edhe pas përfundimit të ndërhyrjes. Ata nënvizojnë se nevojiten kërkime të mëtejshme për të parë nëse këto përfitime vlejnë edhe në vende të tjera me profile demografike të ndryshme.

    Tai Chi mund të jetë një zgjidhje e sigurt, e lirë dhe natyrale për menaxhimin afatgjatë të pagjumësisë kronike. Pak lëvizje e qetë dhe frymëmarrje e duhur mund të jenë çelësi për një gjumë më të mirë dhe më cilësor.

    Duhet theksuar se kjo metodë daton mijëra vjet më parë në Kinë dhe është zhvilluar fillimisht si një formë e artit luftarak. Me kalimin e kohës, Tai Chi u transformua edhe në një praktikë për mirëqenie dhe shëndet.

  • “Me faqe për muri ju pafsha”, Rama-deputetëve të opozitës që i kthyen shpinën: Vetëm me shëndet aman

    “Me faqe për muri ju pafsha”, Rama-deputetëve të opozitës që i kthyen shpinën: Vetëm me shëndet aman

    “Kështu me faqe për muri ju pafsha”, kështu u shpreh kryeministri Edi Rama gjatë fjalës së tij në Kuvend, teksa po fliste për buxhetin.

    “Nuk dua të marr shumë kohë edhe pse do më pëlqente të vazhdoja gjatë me këtë pamje ekskluzive që kam këtu. Jo më pëlqen por më frymëzon shumë dhe kështu me faqe për muri ju pafsha gjithmonë, vetëm me shëndet aman se na duheni gjallë”, u shpreh Rama.
    Më tej ai shtoi “Për sigurinë, drejtësinë dhe rendin kemi një buxhet masiv. Natyrisht është një buxhet që diktohet nga detyrimet tona të patjetërsueshme në dy drejtime. Detyrimi në raport me anëtarësimin tonë në NATO dhe detyrimi në raport me drejtësinë e pavarur, pavarësinë e së cilës e garanton vetëm Partia Socialiste e Shqipërisë dhe kështu në buxhetin që do të miratojmë kemi një rritje domethënëse të mbështetjes qoftë për mbrojtjen qoftë për drejtësinë.
    Nuk dua të marr kohën e kolegëve të tjerë ministra që do të flasin më drejtpërdrejte për sa i përket aspekteve të përveçme të buxhetit në çdo sektor dhe do të flasin me detaje, por dua të shtoj një element të fundit që është skema e re e kompensimit për fermerët që nuk janë subjekt i TVSH. Me këtë kompensim të TVSH që do të kryhet drejtpërdrejtë nga administrata tatimore besoj që do t’i japim një shtytje domethënëse përpara edhe sektorit të bujqësisë duke i mbështetur drejtpërdrejtë fermerët dhe norma e rimbursimit që kemi vendosur është më konkurruesja në rajon dhe vendoset mbi nivelet 5% deri në 8% të vendeve të tjera, duke qenë në nivelin 10%“.

    Top Channel

  • Ushqimet ultra të përpunuara po nxisin krizë globale shëndetësore, duhen politika reformuese në mbarë botën

    Ushqimet ultra të përpunuara po nxisin krizë globale shëndetësore, duhen politika reformuese në mbarë botën

    Rritja e konsumit të ushqimeve ultra të përpunuara (UPF) si ushqimet e paketuara, vaktet e gatshme dhe pijet me sheqer është një kërcënim serioz për shëndetin publik, që po nxit sëmundjet kronike në të gjithë botën dhe po thellon pabarazitë shëndetësore, sipas një raporti të ri.

    Një grup i ri dhe i rëndësishëm kërkimesh nga 43 specialistë globalë ka mbledhur provat më të forta deri më tani se dietat e pasura me UPF po zëvendësojnë vaktet tradicionale, duke përkeqësuar ushqyerjen dhe duke rritur rrezikun e sëmundjeve të shumta kronike.

    Gjetjet, të botuara në The Lancet, paralajmërojnë se UPF-të shpesh janë të dizajnuara për komoditet dhe fitim sesa për shëndet – dhe se kompanitë që qëndrojnë pas tyre përdorin marketing agresiv dhe ndikim politik për të mbajtur rregulloret larg.

    Çfarë janë UPF-të?

    UPF- të prodhohen duke përdorur përbërës të lirë industrialë, aditivë kozmetikë dhe teknika të përpunimit të rëndë që i bëjnë ato të qëndrueshme, shumë të shijshme dhe të lehta për t’u konsumuar tepër.

    Shembuj të zakonshëm përfshijnë vaktet e gatshme për supermarket, picat e ngrira, drithërat e ëmbëlsuara për mëngjes, biskotat, salçiçet, akulloret, copëzat e pulës, shkopinjtë e peshkut dhe makaronat e menjëhershme.

    Në vende të tilla si Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara, më shumë se gjysma e kalorive ditore të një personi mesatar tani vijnë nga UPF-të.

    Kombet e tjera po e arrijnë ritmin me shpejtësi. Gjatë 30 viteve të fundit, konsumi i UPF-së është trefishuar në Spanjë (nga 11% në 32%) dhe Kinë (nga 4% në 10%).

    Sa të dëmshëm janë për ty?

    Analiza e re bashkon më shumë se 100 studime afatgjata mbi UPF-të dhe shëndetin. 92 prej tyre zbuluan se konsumi më i lartë i UPF-ve, lidhej me një rrezik në rritje të një ose më shumë problemeve shëndetësore kronike.

    Këto përfshijnë obezitetin, diabetin e tipit 2, sëmundjet e zemrës, depresionin dhe një rrezik më të lartë të vdekjes së parakohshme. UPF-të shoqërohen gjithashtu me të ngrënit e tepërt, shumë sheqer dhe yndyrna të pashëndetshme, si dhe nivele të ulëta të fibrave dhe proteinave.

    Hulumtimi gjithashtu nxjerr në pah prova në rritje se mënyra se si prodhohen dhe paketohen këto ushqime mund t’i ekspozojë njerëzit ndaj një sërë substancash potencialisht të dëmshme.

    Prodhimi në temperatura të larta mund të krijojë komponime si akrilamidi, furanet dhe yndyrnat trans industriale – kimikate të lidhura në kërkime të tjera me inflamacionin dhe rrezikun e kancerit.

    Dhe UPF-të shpesh vijnë në paketime jetëgjatë, të cilat mund të nxjerrin “çrregullues endokrinë” siç janë ftalatet, bisfenolet dhe PFAS-të “kimikate të përjetshme” – dhe nga ana tjetër kanë potencialin të ndërhyjnë në hormonet në trupin tuaj.

    Çfarë thonë ekspertët e shëndetit?

    Mathilde Touvier, një epidemiologe kryesore në Institutin Kombëtar Francez për Shëndetësi dhe Kërkime Mjekësore (Inserm), tha se hulumtimi “justifikon nevojën për veprime politike”.

    Ajo vuri në dukje se, ndërsa debati brenda shkencës së të ushqyerit është normal, ky nuk duhet të ngatërrohet me përpjekjet e industrisë për të minuar provat.

    “Gjithnjë e më shumë studime sugjerojnë se dietat e pasura me ushqime ultra të përpunuara po dëmtojnë shëndetin në nivel global dhe justifikojnë nevojën për veprime politike”, tha ajo.

    Camila Corvalan, një specialiste kiliane e shëndetit publik e njohur për formësimin e disa prej ligjeve më të forta në botë për etiketimin e ushqimeve, argumentoi se qeveritë duhet të ndërhyjnë.

    “Adresimi i kësaj sfide kërkon që qeveritë të ndërmarrin hapa të shpejtë dhe të ndërmarrin veprime të guximshme dhe të koordinuara politike – nga përfshirja e shënjuesve të UPF-ve në etiketat në pjesën e përparme të paketimit deri te kufizimi i marketingut dhe zbatimi i taksave mbi këto produkte për të financuar akses më të madh në ushqime të përballueshme dhe ushqyese”, tha ajo.

    Epidemiologu i të ushqyerit, Barry Popkin, shtoi se etiketat duhet të nxjerrin në pah shenjat e përpunimit të rëndë – jo vetëm nivelet e sheqerit ose yndyrës.

    “Ne bëjmë thirrje për përfshirjen e përbërësve që janë shënjues të UPF-ve (p.sh., ngjyrave, aromave dhe ëmbëlsuesve) në etiketat në pjesën e përparme të paketimit, së bashku me yndyrnat e ngopura të tepërta, sheqerin dhe kripën, për të parandaluar zëvendësimet e pashëndetshme të përbërësve dhe për të mundësuar një rregullim më efektiv”, tha ai.

    Ekspertët sugjerojnë gjithashtu ndalimin e UPF-ve në spitale dhe shkolla, uljen e rëndësisë së tyre në raftet e supermarketeve dhe përdorimin e taksave mbi UPF-të e caktuara për të subvencionuar frutat, perimet dhe produktet e freskëta bazë për familjet me të ardhura të ulëta.

    ‘Mbrojtja e fitimeve dhe rezistenca ndaj rregullimit efektiv’

    Përtej efekteve negative në shëndet, analiza paralajmëron për fuqinë politike të prodhuesve të UPF-së – një sektor që në mbarë botën fiton gati 2 trilionë dollarë (1.7 trilionë euro) çdo vit.

    Simon Barquera, një ekspert kryesor meksikan për obezitetin dhe diabetin, tha se rritja e UPF-ve nuk është aq çështje zgjedhjeje personale sa presioni politik.

    “Korporata të fuqishme – jo zgjedhjet e individëve – qëndrojnë pas rritjes globale të ushqimeve ultra të përpunuara”, tha ai.

    Ai shtoi se, ndërsa kompanitë shpesh e paraqesin veten si partnerë në përmirësimin e të ushqyerit, “veprimet e tyre tregojnë një histori tjetër – një histori të fokusuar në mbrojtjen e fitimeve dhe rezistencën ndaj rregullimit efektiv”.

    Studiuesit përshkruajnë strategji të ngjashme me ato të përdorura nga kompanitë e duhanit: lobimi, formësimi i debatit shkencor, financimi i grupeve të interesit dhe shtyrja e rregulloreve.

    Një shënim paralajmërues nga ekspertë të pavarur

    Megjithatë, disa ekspertë që nuk janë përfshirë në studim paralajmërojnë se rishikimi me tre pjesë i botuar së fundmi duhet të merret me një dozë rezervë.

    Jordan Beaumont, një lektor i lartë në ushqim dhe të ushqyerit në Universitetin Sheffield Hallam, argumentoi se koncepti i UPF-ve dhe ndikimi i tyre në shëndet është “shumë i diskutueshëm”.

    “Ka pak prova bindëse dhe me cilësi të lartë që tregojnë se ushqimet ‘ultra të përpunuara’ janë në thelb të pashëndetshme. Në të vërtetë, autorët e këtij punimi i bazojnë pretendimet e tyre në prova relativisht të dobëta, siç janë studimet vëzhguese dhe rishikimet narrative.”

    “Për të kuptuar ndikimet e vërteta që ushqimet ‘ultra të përpunuara’ kanë në shëndet, na duhen studime të shumta të kontrolluara të rastësishme në shkallë të gjerë dhe të fuqishme”, tha ai.

    Kevin McConway, një profesor i statistikave të aplikuara në Universitetin e Hapur, tha se ndërsa provat janë bindëse në disa pjesë, “mbeten boshllëqe në atë që është vërtetuar”.

    “Hulumtimet e mëtejshme duke përdorur matje më të mira dietike, mund të mos çojnë në përfundime të ndryshme – por në të vërtetë ne nuk e dimë nëse është kështu derisa dhe nëse hulumtimi nuk kryhet duke përdorur masat e reja”./ Euronews.

  • “Çdo goditje e SPAK, Ramës i bëhet shëndet elektoral”/ Manjani: PS rrëzohet vetëm me votë

    “Çdo goditje e SPAK, Ramës i bëhet shëndet elektoral”/ Manjani: PS rrëzohet vetëm me votë

    Ish-ministri i Drejtësisë, Ylli Manjani, ka kritikuar strategjinë e opozitës, duke thënë se Partia Socialiste dhe kryeministri Edi Rama nuk mund të largohen nga pushteti përmes ndërhyrjes së SPAK-ut, por vetëm përmes votës. 
    Sipas Manjanit, opozita po mundohet t’i shesë opinionit publik idenë se goditjet penale ndaj figurave të larta të mazhorancës, përfshirë zëvendëskryeministren Belinda Balluku, do të rrëzojnë qeverinë, ndërkohë që vetë opozita ka humbur vazhdimisht politikisht në zgjedhje. Ai kujtoi se një pjesë e opozitës e cilëson SPAK-un si “institucion të Ramës”, ndërsa në të njëjtën kohë pretendon se pikërisht ai institucion do të rrëzojë Ramën. Kjo, sipas tij, “nuk rri askund si logjikë”. 
    “Opozita duhet të na tregojë si mundet politikisht, dmth me votë, Belinda, Edi e gjithë PS dhe jo me SPAK. Aq më tepër që këtë të fundit e quan të Ramës. 
    Rrihen në zgjedhje si gomari n’duhan dhe dalin tani të na mbushin mendjen se Ramën do e rrëzojë SPAK, nuk rri askund si llogjikë. 
    Belinda Balluku mund të ketë gjynahet e saj, por Gaz Bardhit nuk ja mbush Ajo dot gropat elektorale që i krijoi PD, si dje me Lulin ashtu edhe sot me Berishën. Është politikani që i ka sjellë gropat më të mëdha partisë së vet. 
    “Ec përpara! Ta tregon Islami ty!” Është batutë filmi e Bepinit (Bujar Kapexhiut) tek Dueli i Heshtur, jo logjikë politike. 
    U pëlqen apo jo;E arrijnë apo jo;E besojnë apo jo; 
    PS rrëzohet nga pushteti vetëm me votë. Nuk e di edhe sa kohë e prova duhet për ta kuptuar kaq gjë. 
    Çdo goditje e SPAK, Ramës i bëhet vetëm shëndet elektoral.Shëndet Ramës e gropë gjithnjë e më e thellë PD-së…” – shkruan Manjani. 

  • Festa e Shën Kozmait në Kolkondas, pelegrinazh dhe lutje për shëndet e lumturi

    Festa e Shën Kozmait në Kolkondas, pelegrinazh dhe lutje për shëndet e lumturi

    Me qindra besimtarë të krishterë nisën mbrëmjen e së shtunës pelegrinazhin e përvitshëm drejt Manastirit të Shën Kozmait në Kolkondas të Libofshës, për të nderuar shenjtorin e njohur për fuqinë e tij mrekullibërëse.
    Ceremonitë kulmuan këtë të diel me meshën e shenjtë të udhëhequr nga Kryepeshkopi Joan Pelushi, i cili, gjatë fjalës së tij, theksoi se “admirimi ndaj shenjtorëve nuk mjafton, por duhet të ndjekim shembullin e tyre në vepra dhe sjellje”.

    Besimtarët u lutën për shëndet, paqe dhe lumturi në familjet e tyre, ndërsa shumë prej tyre kaluan natën në manastir, duke kryer të gjitha ritet fetare.
    Festa e Shën Kozmait mbetet një nga ngjarjet më të rëndësishme të besimit të krishterë në Myzeqe. Shenjtori njihet jo vetëm si martir i fesë, por edhe si kontribues i madh për arsimin dhe përhapjen e gjuhës shqipe në shekujt e kaluar.

  • Pas raportimeve për rrahje nga dasmorët, reagon Shpat Kasapi!

    Pas raportimeve për rrahje nga dasmorët, reagon Shpat Kasapi!

    Pas raportimeve që këngëtari Shpat Kasapi u rrah nga disa dasmorë gjatë një dasme, vetë artisti ka reaguar përmes një postimi në rrjetet sociale. Në një InstaStory, Kasapi ka sqaruar se është mirë me shëndet dhe ka theksuar se lajmet janë ekzagjeruar.
    Ai ka shpjeguar se gjithçka ka qenë një keqkuptim me disa nga të ftuarit e dasmës dhe ka kërkuar që të mos shqetësohen për situatën. “Të dashur miq, unë jam mirë me shëndet, falë Zotit. Ju lutem mos e ekzagjeroni shumë lajmin, ishte një keqkuptim me dasmorët, asgjë tjetër për t’u shqetësuar,” shkruan ai.

  • Efektet që jep në shëndet një gjumë i mirë

    Efektet që jep në shëndet një gjumë i mirë

    Një studim i publikuar së fundmi në revistën Nature Mental Health ka sjellë një zbulim mbresëlënës: të fjeturit 7 deri në 9 orë në natë mund të ulë rrezikun e depresionit me rreth 22%.
    Studiues nga Universiteti i Kembrixhit në Britani dhe Universiteti Fudan në Kinë analizuan të dhënat e gati 290,000 pjesëmarrësve nga UK Biobank dhe arritën në përfundimin se gjumi cilësor është zakoni më i fuqishëm për mirëqenien mendore madje më i rëndësishëm se faktorët gjenetikë.
    Por efekti pozitiv nuk ndalet vetëm tek gjumi. Kur ai shoqërohet me zakone të tjera të shëndetshme si:

    aktivitet fizik i rregullt,
    ushqyerje e balancuar,
    konsum i moderuar i alkoolit,
    shmangia e duhanit,
    ulje e qëndrimit të gjatë ulur,
    dhe ndërtimi i marrëdhënieve të qëndrueshme shoqërore, atëherë rreziku për depresion ulej deri në 57%, thekson studimi.

    Në një kohë kur çrregullimet emocionale janë gjithnjë e më të shpeshta, kjo është një arsye më shumë për të bërë gjumin prioritet.

  • Studim: Dy seanca sauna në ditë rrisin hormonin e rritjes me 500%, nxehtësia, çelës për shëndet dhe jetëgjatësi

    Studim: Dy seanca sauna në ditë rrisin hormonin e rritjes me 500%, nxehtësia, çelës për shëndet dhe jetëgjatësi

    Terapitë me nxehtësi po rezultojnë një nga mënyrat më të thjeshta dhe efikase për të përmirësuar shëndetin dhe për të ngadalësuar procesin e plakjes.

    Sipas të dhënave të reja, vetëm dy seanca prej 15 minutash në sauna të thatë në ditë mund të rrisin çlirimin e hormonit të rritjes deri në 500 për qind.

    Por përfitimet nuk ndalen këtu. Përdorimi i saunës ndihmon gjithashtu në forcimin e sistemit imunitar, duke përmirësuar aftësinë e trupit për të luftuar infeksionet dhe madje edhe kancerin. Reduktimi i inflamacionit është një tjetër efekt pozitiv i provuar.

    Ekspertët theksojnë se çdo formë terapie me nxehtësi ka efekte të ngjashme – qoftë sauna tradicionale, sauna infra të kuqe, avullore, banjë e nxehtë, burime termale apo edhe yoga në ambiente të ngrohta.

    Një mënyrë kaq e thjeshtë dhe e përballueshme si një banjë e nxehtë, nëse bëhet rregullisht, mund të ketë ndikim të madh në shëndet, energji dhe jetëgjatësi.

  • Çfarë duhet të pini për kujtesë dhe mendje të fortë

    Çfarë duhet të pini për kujtesë dhe mendje të fortë

    Shëndeti i mirë i trurit do të thotë edhe shëndet i mirë i të gjithë trupit dhe jetë e gjatë.

    Kur flasim për kujdesin ndaj organizmit, ka me qindra mënyra dhe këshilla që nga ushqimet e duhura, deri tek kufizimi i mendimeve negative dhe lodhjes mendore.

    Të gjitha shumë të rekomandueshme edhe nga mjekët dhe jo më kot.

    Ndryshimi që ato sjellin në jetën e përditshme mund të jetë thelbësor.

    Sidomos me përhapjen e shpejtë të sëmundjeve që plakin trurin, si dementia apo Alzhaimer.

    Kështu kujdesi i duhur merr një rëndësi shumë të madhe e të veçantë.

    Për këtë arsye në këtë artikull nga AgroWeb.org, ju këshillojmë një mënyrë natyrale alternative që ju ndihmon të rrisni kujtesën dhe përqedrimin.

    Çfarë Ndikon në Shëndetin e Trurit

    Mënyrat natyrale janë në krye të listës përsa i përket kujdesit të shëndetit të mirë.

    Studime të shumta tregojnë për mënyrën se si ushqimet ndikojnë në funksionimin e trupit dhe të mendjes.

    Një prej të cilëve i referohet edhe AgroWeb.org në këtë artikull, ekspertët së fundmi rekomandojnë çajin si një mënyrë për të rritur përqendrimin dhe kujtesën e fortë.

    Përveçse për të përballuar gripin, çajin mund ta përdorni edhe si një kurë qetësuese që i dhuron shëndet mendjes tuaj.

    Të dhënat për këtë vijnë nga një studim i kryer në Universitetin e Singaporit, ku konsumimi i çajit lidhet me ruajtjen e sistemit nervor.

    Përtej kësaj, konsumimi i përditshëm i çajit ka një lidhje të fortë dhe me shëndetin e mirë emocional.

    Pra, mund të funksionojë si një kurë edhe kundër sëmundjeve mendore, siç është ankthi apo edhe sëmundjes së depresionit.

    Gjatë studimit ku morën pjesë 36 persona mbi moshën 60 vjeç, u vu re se tek ata që konsumuan çaj vazhdimisht kishin një sistem nervor më të fortë.

    Këtu përfshihet si shëndeti emocional, ashtu edhe kujtesa e fortë dhe përqendrimi për një kohë të gjatë.

    Si ta Konsumoni

    Megjithëse mjekët nuk japin ende një sasi të caktuar, mund të filloni me një filxhan në ditë.

    Sigurohuni që të zgjidhni gjithnjë ata natyralët dhe sa më të freskët.

    Një mënyrë do të ishte konsumimi i çajit të malit, pasi është i pasur në vlera dhe shëndet të mirë.

    Përveçse me një aromë dhe shije të mrekullueshme, çaji shqiptar i malit ndihmon edhe në uljen e tensionit të lartë të gjakut, ndihmon në tretjen e mirë dhe funksionon si një antioksidant.

  • Pse konservatorët thonë se kanë shëndet mendor më të mirë se liberalët

    Pse konservatorët thonë se kanë shëndet mendor më të mirë se liberalët

    Konservatorët mund të vlerësojnë më pozitivisht shëndetin e tyre mendor sesa liberalët për shkak të stigmatizimit të perceptuar rreth këtij termi, sugjeron një studim i ri.

    Shkencëtarët thonë se njerëzit me prirje të djathta politike e vlerësojnë veten si me “shëndet mendor” më të mirë për shkak të qëndrimeve negative ndaj vetë termit.

    Por kur konservatorët u pyetën të vlerësonin “humorin” e tyre në vend të “shëndetit mendor”, studiuesit zbuluan se dallimet ideologjike në përgjigje u zhdukën.

    Disa studime të mëparshme në Shtetet e Bashkuara kanë treguar se konservatorët e konsiderojnë veten më të lumtur dhe me shëndet mendor më të mirë se sa liberalët.

    Megjithatë, ka mbetur e paqartë se çfarë e shkakton këtë “hendek lumturie”.

    Studiuesit thonë se kjo diferencë mund të jetë rezultat i lidhjes së konservatorizmit me tipare që zakonisht lidhen me shëndet të mirë mendor, si besimi fetar, patriotizmi, martesa, të ardhurat më të larta dhe mosha më e madhe.

    Por gjithashtu mund të pasqyrojë këndvështrime të ndryshme për gjendjen e botës, ose qëndrime të ndryshme ndaj konceptit të shëndetit mendor.

    Për të kuptuar më mirë madhësinë dhe shkakun e këtij “hendeku të lumturisë”, profesori Brian Schaffner nga Departamenti i Shkencave Politike në Universitetin Tufts, Massachusetts, dhe kolegët e tij përdorën një anketë përfaqësuese me 60,000 të rritur amerikanë nga studimi zgjedhor i vitit 2022 i quajtur Cooperative Election Study.

    Pjesëmarrësit u pyetën për shëndetin e tyre mendor, ideologjinë politike dhe të dhëna demografike si mosha, pronësia e shtëpisë dhe statusi martesor.

    Në versionin e vitit 2023 të të njëjtit studim, ekipi hulumtues anketoi 1000 të rritur amerikanë.

    Gjysmës iu bënë të njëjtat pyetje si në vitin 2022, ndërsa gjysmës tjetër iu kërkua të vlerësonin “humorin e përgjithshëm” në vend të “shëndetit mendor”.

    Në anketën e vitit 2022, konservatorët e vlerësuan veten mesatarisht 19 pikë më lart për shëndetin mendor sesa liberalët.

    Pasi u morën parasysh faktorë si mosha, statusi martesor dhe pjesëmarrja në kishë, që lidhen me shëndet më të mirë mendor, diferenca u ul me 40%, në 11 pikë.

    Në anketën e vitit 2023, kur pjesëmarrësit u pyetën për “humorin e përgjithshëm” dhe jo për “shëndetin mendor”, dallimet që kishin mbetur u zhdukën.

    Gjetjet, të publikuara në revistën PLOS One, treguan se 64% e vlerësimeve shumë pozitive për “shëndetin mendor” nga konservatorët ranë në 49% kur pyetja ndryshoi në “humor i përgjithshëm”.

    Ndërkohë, 29% e liberalëve e vlerësuan shëndetin e tyre mendor si të dobët ose mesatar, por vetëm 17% u përgjigjën njësoj për humorin e tyre të përgjithshëm.

    Studiuesit sugjerojnë se stigma rreth termit “shëndet mendor” mes konservatorëve mund të kontribuojë në këtë diferencë, ndërsa vlerësimet më negative nga liberalët mund të pasqyrojnë vetëdije më të lartë për çështjet e shëndetit mendor.

    Autorët vërejnë se hendeku i lumturisë mund të varet nga vetë termi që përdoret për ta matur atë.

    Dr. Schaffner tha: “Ka pasur shumë diskutime rreth idesë se konservatorët janë më të lumtur dhe kanë mirëqenie më të mirë mendore se liberalët, por ne deshëm të testonim sa e vërtetë është kjo.

    “Ajo që tregon eksperimenti ynë është se gjithçka varet nga mënyra se si pyet.

    “Po, konservatorët raportojnë se kanë shëndet mendor më të mirë se liberalët, por ajo diferencë zhduket tërësisht kur në vend të kësaj pyesim për humorin e përgjithshëm të çdo grupi.

    “Hendeku ideologjik në mirëqenien mendore nuk është aspak aq i drejtpërdrejtë apo i qëndrueshëm sa shpesh paraqitet.”

    Ai shtoi: “Ideja për këtë projekt lindi nga diskutimet me tre studentë bashkautorë, të cilët ishin përballur me këtë pretendim se konservatorët janë më të lumtur se liberalët në një kurs tjetër që po ndiqnin në atë kohë.

    “Ne donim të testonim sa i vërtetë ishte ky model dhe ajo që zbuluam ishte se hendeku ideologjik në mirëqenien mendore nuk është aspak aq i qartë sa pretendohet shpesh.” / Inside Nova – Syri.net