Sekretari i Përgjithshëm i Partisë së Liirsë Tedi Blushi, në një deklaratë nga selia e PL në Ditën e Rinisë, ka renditur problematikat me të cilat përballen sot të rinjtë shqiptarë.
Ai llogariti se për të blerë një apartament modest në Tiranë, të rinjtë duhet të kenë kursyer 130 mijë euro, në shofër kjo aspak normale duke pasur parasysh pagat e ulëta dhe kostot e larta të jetesës.
LEXO EDHE: Në 13 vite rinia u tkurr me 45%! Emigrimi shihet si zgjidhje, shkak papunësia e lartë
Fjala e plotë:
Të dashur të rinj dhe të reja të Lëvizjes Rinore për Integrim.
Është një kënaqësi e veçantë që në kuadër të 8 Dhjetorit, ne të zhvillonim pikërisht sot “Aktivin e Tiranës”, për t’ju përcjellë ju, bashkëmoshatarëve tuaj në mbarë vendin gëzuar Ditën e Rinisë, ditën e kurajës, ditën e lirisë.
Sot në vitin 2025, ju si shumë bashkëmoshatarë tuaj, përballeni me sfida që të rinjtë e vitit 2013, kur “Rilindja” apo ky sekt anti- rini dhe anti- kombëtar erdhi në pushtet, as nuk do ti imagjinonin dot.
Sepse në vitin 2013 edhe pse mes shumë vështirësive, një i ri e kishte të mundur të siguronte një banesë përmes punës, pavarësisht sakrificave që do tju duheshin, ndërsa në vitin 2025 edhe pse të rinjtë janë me dy ose 3 punë, edhe pse kanë një pagë mbi mesatare, edhe pse mund të kenë disa kursime minimale, blerja e një shtëpie, sidomos në Tiranë, për një të ri apo një çift të ri, kërkohet që në fakt duhen 60 deri 70 vite punë.
Sot janë 85% deri 95% e të rinjve që nuk kanë një mundësi reale për të blerë një shtëpi në kryeqytet.
Dhe le të marrim një shembull konkret, një apartament i zakonshëm 1+1 ose 70m², që sot kushton me një çmim mesatar prej rreth 1800 euro m², do duhet që një çift i ri të gjejë ose të ketë kursyer të paktën 130 mijë euro për të blerë një apartament modest në Tiranë.
Por ndërkohë 99% e të rinjve që sot në kryeqytet marrin një pagë të ulët, pra 400 deri 550 euro në muaj, e kanë të pamundur të blejnë një shtëpi, jo vetëm për shkak të të ardhurave shumë të ulëta, por edhe nëse ata u drejtohen bankave, nuk mund të marrin dot kredi kur kësti mujor i kredisë kërkon të paktën që të paguhen 35% deri 40% të pagës.
Për fat të keq, blerja e një shtëpie sot është bërë e pamundur edhe për 80% apo 90% të të rinjve me pagë mesatare rreth 500 deri 600 euro dhe sipas të dhënave zyrtare vetëm 10% deri 15% e të rinjve me pagë mesatare të lartë, pra 1000 deri 1200 euro në muaj, mund të arrijnë të blejnë shtëpi, por vetëm nëse plotësojnë 3 kritere:
Së pari, të ardhurat e tyre të jenë stabël.
Së dyti, padiskutim duhet të marrin një kredi bankare dhe së treti, të kenë një bashkëpagues stabël, pra partnerin ose partneren.
Pra rrjedhimisht sot të rinjtë e kanë të pamundur për të blerë një apartament modest në kryeqytet.
Për fat të keq, vendi sot ndodhet përballë një skenari shumë të rrezikshëm për të rinjtë, veçanërisht nëse rrotacioni politik do të vonojë.
Dhe ky është skenari i trishtë i rritjes së kostos së jetesës shumë herë më shumë se sa pagat, një skenar ku të rinjtë rrezikojnë të bëhen gjithnjë e më shumë të varur nga ndihma familjare, duke e shtyrë pavarësinë e tyre deri në moshën 35 deri 40 vjeç.
Ky skenar është i mundshëm veçanërisht kur sheh fondet që kjo qeveri ka akorduar për arsimin në Buxhetin e Shtetit, që në fakt është buxheti më i madh në historinë e Shqipërisë, por buxhet i cili ndihmon shumë herë më pak të rinjtë, e sidomos buxheton arsimin me një mbështetje thuajse të papërfillshme, vetëm 2.5% e PBB-së është dedikuar për arsimin, shumë poshtë mesatares së Bashkimit Europian në nivelin 5% dhe shumë poshtë vendeve të rajonit dhe mjafton ti referohemi Kosovës, që financon arsimin me të paktën 4.4% të PBB-së.
Ndërkohë, arsimi bazë dhe arsimi i mesëm vijon të jetë në gjendje të mjerueshme dhe situata për fat të keq pritet të përkeqësohet.
Rezultatet e fundit të testeve të Pizzas tregojnë këtë rënie dramatike të arsimit shqiptar, ku Shqipëria sot nga 81 shtete, renditet në vendin e 70-të, duke vijuar të shënojë një rënie të pandalshme.
Braktisja masive e universiteteve, është gjithashtu një kambanë e fortë alarmi për gjendjen në të cilën ndodhet sot arsimi universitar në vend, ku rreth 1/2 apo ngjysma e kuotave në të gjithë universitetet e vendit pothuajse janë bosh dhe gati 42% e degëve rrezikojnë të mbyllen për shkak se nuk ka studentë.
Për fat të keq, ky buxhet, më i madhi e theksoj, në historinë e vendit, që mbështetjen për të rinjtë dhe për arsimin e ka pothuajse të papërfillshme, nuk zgjidh as plagën e rëndë të papunësisë, që këtë vit që po mbyllim u rrit në 8.6%, duke thelluar rekordin negativ, veçanërisht për moshat 15 deri 29 vjeç, niveli i papunësisë së të cilave është rritur në masën 15%, krahasuar me një vit më parë dhe sigurisht dy herë më i lartë se mesatarja e vendit.
Vlen të theksohet trendi negativ i lindjeve, që vijoi edhe në vitin që po mbyllim me rreth -10.6% lindje më pak, krahasuar gjithmonë me një vit më parë dhe kjo për shkak se kjo qeveri nuk ka ndërmarrë asnjë politikë për të mbështetur familjet e reja dhe në vend që të sillte për miratim në Kuvend një ligj për mbështetjen e familjeve të reja, kjo qeveri sikundër jeni njohur, bëri pikërisht të kundërtën, duke miratuar në Kuvend një ligj që në fakt godet në ADN familjen shqiptare me miratimin e një ligji antikombëtar që nuk bën asgjë tjetër veçse promovon vesin dhe perversitetin në shoqërinë shqiptare.
Një ligj i zi, duhet theksuar, i kundërshtuar me forcë nga komunitetet fetare dhe pjesa më e shëndoshë e shoqërisë civile, që në fakt nuk është asgjë tjetër veçse avancimi i axhendës antikombëtare të qëllimshme të kësaj qeverie për shpopullimin e Shqipërisë veçanërisht nga të rinjtë dhe për shndërrimin e atdheut tone në një fermë të surogacisë.
Por nëse kjo qeveri sot po bën çdo gjë për largimin e të rinjve, është detyra jonë si Partia e Rinisë dhe jo thjesht dhe vetëm e Lirisë, për të bërë gjithçka që të ndalim këtë tragjedi, në mënyrë që të rinjtë tanë ta ndërtojnë të ardhmen e tyre në vendin tonë.
Ndaj I vetmi skenar pozitiv që mundëson ndryshimin e vërtetë, rrënjësor, garanton një Reformë të thellë ekonomike dhe sociale, politika zhvillimore dhe mbështetëse që i vendosin të rinjtë në qendër dhe jo në periferi të vendimmarrjes, është vetëm vënia në jetë e programit të Partisë së Lirisë, 5 prioritete për 4 milionë shqiptarë plus, që e shndërron Shqipërinë njëherë e përgjithmonë në shtëpinë e të rinjve, jo vetëm duke ju garantuar uljen e kostos së jetesës, por sigurisht një arsim cilësor, punë të sigurt dhe të mirëpaguar dhe mbështetje konkrete në çdo hap të jetës.
Dua t’ju kujtoj se ky program, thellësisht dhe vetëm në mbështetje të rinisë, garanton një pagesë 70 deri 100% për nënat për dy vitet pas lindjes.
Garanton 3- fishimin e bonusit të bebes, uljen e taksave për nënat me më shumë fëmijë, kredi deri në 20 mijë euro pa interes për çiftet e reja, sepse interesat në këtë rast do ti paguajë shteti.
Garanton një program strehimi sipas modeli hungarez dhe një fond të posaçëm për banesa për çiftet e reja, në mënyrë që asnjë çift I ri të mos ngelet pa shtëpi dhe të mos përballet me pamundësinë që edhe pse mund të bëjë 2 apo më shumë punë, ta ketë të vështirë që me kursimet e tij të arrijë të ketë një çati sipër kokës.
Dhe gjithashtu, ky program do të garantojë dhe subvencionim të të gjithë kredive për blerje shtëpie si dhe zbritje progresive për çdo fëmijë të lindur.
Një qeveri si kjo e Edi Ramës, që nuk ka prioritet rininë, sigurisht që nuk ka prioritet arsimin, sepse kjo dëshmohet qartësisht edhe në Buxhetin e miratuar së fundmi në Kuvend, ndaj në lidhje me arsimin, që gjithashtu është një prioritet madhor i Partisë së Lirisë, ne propozojmë që ky buxhetim të shkojë në nivelin 5% të PBB-së, saç është mesatarja e Bashkimit Europian.
Propozojmë dyfishim të pagave për mësuesit, pedagogët dhe të gjithë arsimtarët, që të paktën të arrijmë standardet e viteve 2000, kur Kryeministër ishte Ilir Meta dhe kur edhe pse buxheti i shtetit ishte 5.3 herë më i vogël se tani, pagat e mësuesve dhe arsimtarëve rriteshin 45 deri 50% më shumë dhe që padiskutim niveli i pagave të arsimtarëve në piramidën e pagave të miratohet me ligj, me shumicë të cilësuar në Kuvend.
Gjithashtu, Partia e Lirisë propozon që ligjet kryesore të arsimit, të gjitha strategjitë, programet, kurikulat, por pa harruar edhe politikat arsimore, të miratohen me një shumicë të cilësuar në Parlament.
Ky pra është i vetmi skenar pozitiv për vendin, por bëhet i mundur vetëm nëse ju të rinjtë dhe bashkëmoshatarët tuaj, jo vetëm në Tiranë, por në mbarë vendin, merrni në dorë fatet tuaja dhe refuzoni të jeni spektatorë përballë një qeverie, e cila çdo ditë e dëshmon se është armike jo vetëm e lirive dhe të drejtave të gjithë qytetarëve, por në veçanti armike e të rinjve dhe të rejave të Shqipërisë.
Ndaj edhe unë i bashkohem thirrjes së kolegëve, se dhe unë ndihem po aq i ri sa ju, nuk është koha për gjumë, është koha për aksion, është koha për përballje, është koha që të rinjtë në mbarë vendin të bëjnë gjithçka për ti shkurtuar ditët këtij regjimi që po e shpopullon vendin vit mbas viti në mënyrë dramatike, veçanërisht nga të rinjtë.
Ndaj unë jam besimplotë se me të rinj si ju e shumë e shumë të tjerë, të cilët sot përfaqësojnë denjësisht interesat dhe zërin e rinisë në këshillat bashkiakë të vendit, jam i bindur që shumë prej jush nesër do të jenë deputetë në Parlamentin e ardhshëm, sepse vetëm me të rinj dhe të reja si ju, që luftojnë për bashkëmoshatarët tuaj, ky vend mund të ndryshojë.
Ndaj sot, duke nderuar jo vetëm liderin e Lëvizjes Studentore, heroin e Demokracisë Azem Ajdari, si dhe të gjithë studentët që tre dekada më parë morën në duart e tyre fatin e vendit edhe unë, më lejoni të shpreh krenarinë që Presidenti i Partisë tonë, Z. Ilir Meta, ish-student i lëvizjes së Dhjetorit, që përmbysi diktaturën edhe pse sot mbahet i burgosur politik nga një regjim armiqësor ndaj lirive dhe veçanërisht ndaj rinisë, është kthyer, me sakrificat e tij, në simbol të rezistencës, por veçanërisht dhe të frymëzimit për të gjithë të rinjtë, për ti dhënë fund dramës së madhe të shpopullimit nga një regjim, i cili është sjellë me këtë vend dhe veçanërisht me të rinjtë, më egër se çdo pushtues i huaj.
Ndaj le ti bëjmë thirrje nga ky Aktiv i Lëvizjes Rinore për Integrim, të gjithë të rinjve dhe të rejave të Shqipërisë, guxoni, guxoni për të ndalur njëherë e përgjithmonë shpopullimin dhe për të ndërtuar Shqipërinë qe ju përket vetëm ju, ju përket të rinjve.
Faleminderit!
