“Përmbytja e madhe”… legjenda që e gjejmë te shumë popuj
Secili vend ka legjendat e veta, por disa prej tyre janë universale – ato shfaqen e rishfaqen në kultura të cilat mund të jenë edhe mijëra kilometra larg njëra-tjetrës… Janë kaq universale, sa ndonjëherë bëhen të frikshme. Ideja e përmbytjes që fundos të gjithë botën shfaqet në pothuaj çdo kulturë të njerëzimit. Hebrenjtë dhe të […]
A është “Iliada” e Homerit një hartë thesari?
Poema e lashtë homerike, e krijuar rreth shekullit VIII para erës sonë, është aq e pasur me referenca gjeografike dhe kulturore, saqë ka udhëhequr arkeologët modernë drejt zbulimeve të jashtëzakonshme. Në vitin 2024, një ekip studiuesish nga Fondacioni Kombëtar i Kërkimeve i Greqisë dhe Ministria Greke e Kulturës arritën të identifikojnë, falë poemës, dhjetë anije […]
Ishte një nga qytetet më madhështore në planet, por ndërtimi i tij mbetet ende mister
Rrënojat e qytetit të lashtë janë simboli i Perusë: një vend misterioz, që duket edhe më magjepsës nga peizazhi natyror i luginave të andeve. Zbulimi i vitit 1911, Maçu Piçu ngrihet në lartësinë 2350 metra mbi nivelin e detit dhe është “marka tregtare” e Perusë, njëherazi trashëgimia më e rëndësishme botërore e tij (jo e […]
Arkeologët gjejnë varrin 5000-vjeçar: Mund të jetë ‘porta’ për mbretërinë prehistorike
Arkeologët në Kinë zbuluan këtë vjeshtë një seri varresh në rrënojat e Wangzhuang në provincën Henan, duke përfshirë varrin M27, i cili besohet se i përkiste një mbreti parahistorik. Madhësia e varrit, arkivolit dhe bollëku i objekteve të gjetura sugjerojnë se ky vend mund të ketë qenë kryeqyteti i një mbretërie të lashtë, e lidhur […]
Taturanxha fryma e fëmijërisë dhe e një tradite të lashtë ilire
Lulzim Osmanaj A ju kujtohet kjo vegël e thjeshtë, por plot shpirt taturanxha, siç i thojmë në Dukagjin?Disa e njohin si pipiranxha, të tjerë si filikaça apo pipëza, por për ne të fëmijërisë së maleve, ajo ishte tingulli i gëzimit dhe i verës. Ky instrument frymor, i punuem me dorë nga lëkura e shelgut (shenja), […]
Historia e harruar e qytetit të lashtë prej guri, i një perandorie afrikane që lulëzoi shekuj para ardhjes së evropianëve
Në qendër të Zimbabwes së sotme, rreth 30 kilometra në juglindje të Masvingos, ndodhen rrënojat e Mbretërisë së lashtë të Zimbabwes – një qytet i lashtë prej guri, dikur qendra e një perandorie afrikane që lulëzoi midis shekullit XI dhe XV. Për shekuj me radhë, këto mure kanë ngjallur kuriozitet, mite dhe debat, duke ruajtur […]
Egjipti, “rikthim” te faraonët me një muze unik
Inaugurimi zyrtar i Muzeut të Madh Egjiptian u zhvillua të shtunën në Giza, duke shënuar hapjen e muzeut më të madh arkeologjik në botë – një pikë referimi kulturor që tregon më shumë se 7,000 viteve histori. Inaugurimi u mbajt nën presidencën e Abdel Fattah al-Sisi, në prani të krerëve të shteteve dhe personaliteteve. Midis […]
Dhjetë mistere antike ende të pazgjidhura, ja cilat janë
Historia e lashtë është e mbushur me mistere të pazgjidhura, disa prej të cilave, nga vend-varrimet tek qytetet e fundosura, kanë ndikuar shumë tek imagjinata e publikut për shekuj me radhë. Ja cilët janë 10 prej tyre: Vijat Nazca Afro 2000 vjet më parë, një qytetërim para-inkas gdhendi një sërë vizatimesh gjigante në rrafshnaltën e […]
Festa më e lashtë tradicionale Shqiptare
Origjina e Ditës së Verës Dita e Verës është festa më e lashtë pagane shqiptare, me rrënjë që shkojnë deri në kohët ilire. Ajo ka lindur si një kremtim i rilindjes së natyrës, fundit të dimrit dhe fillimit të stinës së ngrohtë. Në besimet e lashta, kjo ditë i kushtohej Zanës së Pyjeve, diellit dhe […]
Pas 20 vitesh nën restaurim, rihapet varri i faraonit legjendar egjiptian
Të shtunën, Egjipti ka rihapur për vizitorët varrin e një faraoni në Luxor pas më shumë se dy dekadash restaurimi, ndërsa përgatitet për hapjen zyrtare të Muzeut të Madh Egjiptian në Kajro. Varri i madh i Amenhotep III i cili udhëhoqi Egjiptin e lashtë në vitet 1390-1350 para erës sonë, ndodhet në anën perëndimore të […]