Drita Ivanaj (1933–2025), një jetë në shërbim të kujtesës kombëtare dhe trashëgimisë familjare
13495 
01/08/25
Më 31 korrik 2025, në Tiranë, u nda nga jeta Drita Ivanaj, një figurë e njohur në fushën e kulturës dhe trashëgimisë shqiptare, e bija e patriotit dhe juristit të shquar Dr. Martin Ivanaj dhe mbesa e Mirash Ivanajt, një nga figurat më të ndritura të arsimit dhe historisë shqiptare të shekullit XX. Me ndarjen […]
Një Dritare Ndaj Kujtesës – Ekspozita: “Shot / Reverse Shot” – Barry Lewis
7133
Në Galerinë e Artit Bashkëkohor GOCAT, ekspozita “Shot / Reverse Shot” sjell më shumë sesa një përzgjedhje fotografish, ajo ndërton një dialog të thellë vizual mes të kaluarës dhe të tashmes, një përballje intime me kujtesën kolektive të Shqipërisë. Kjo ekspozitë hap një fushë reflektimi ku imazhi bëhet formë rrëfimi dhe rikujtimi, e ku historia e afërt […]
Kur kujtimet bëhen letërsi, testamenti që la Marcel Proust/ Jeta e shkrimtarit francez që jetoi i izoluar nga bota
11798
Marcel Proust lindi më 10 korrik 1871 në një familje të pasur parisiene. Babai i tij, Adrien Proust, ishte një mjek i njohur, ndërsa nëna, Jeanne Weil, vinte nga një familje hebreje me origjinë të pasur. Që në fëmijëri, Proust vuante nga astma kronike, gjë që e detyroi të kalojë shumë kohë në ambiente të […]
Boronicat për funksionimin e trurit, përmirësimin e kujtesës dhe përqendrimin, duke luftuar plakjen e trurit
9921
Boronicat përbëjnë një nga burimet më të pasura natyrale të flavonoideve, veçanërisht të antocianinave, – pigmente që i japin atyre ngjyrën e errët të kaltër. Këto përbërës ushqyes veprojnë si antioksidantë të fuqishëm, duke neutralizuar radikalet e lira që dëmtojnë qelizat nervore dhe shkaktojnë stres oksidativ në tru. Në mënyrë të veçantë, antocianinat ndihmojnë në […]
Lumturia ndihmon në mbrojtjen e kujtesës teksa plakemi
7755
Një studim i ri sugjeron se njerëzit me këndvështrim pozitiv ndaj jetës kanë më pak gjasa të përballen me probleme kujtese në moshën e mesme. Studiues britanikë, amerikanë dhe spanjollë ndoqën mbi 10,000 persona mbi 50 vjeç për një periudhë prej 16 vitesh dhe zbuluan se ata që raportuan mirëqenie më të lartë psikologjike shënonin […]
Debati për restaurimin e burgut të Spaçit, Ministria e Kulturës: Tymnajë dashakeqe!
4299
Ministria e Kulturës dhe Inovacionit ka reaguar në lidhje me debatet e fundit për restaurimin e burgut famëkeq të Spaçit. Përmes një reagimi të gjatë në rrjete sociale, Ministria sqaron se procesi i rikthimit të Spaçit në një Muze të Kujtesës ka nisur prej kohësh. Paralelisht, po zhvillohet edhe një projekt filmik që synon të […]
Ndërhyrjet në ish-burgun e Spaçit, Ministria: ‘Tymnajë’ e panevojshme! Projekti dhe filmi, në shërbim të kujtesës historike
4511
spaç TIRANË-Aktivistët kanë ngritur zërin kundër projektit të filmit që ka nisur që të zhvillohet në ambientet e ish-burgut të Spaçit. Një ditë më parë shoqata anti-komuniste e ish-të përndjekurve politikë dhe përfaqësues të shoqërisë civile protestuan në ambientet e ish-burgut, duke u shprehur se rikonstruktimet që po bëhen për të xhiruar filmin, por ndërhyjnë […]
Spaçi famëkeq, mes një filmi dhe një restaurimi
12106
Ministria e Kulturës, drejtuar nga Blendi Gonxhe, ka reaguar me një sqarim të stërgjatë në lidhje me atë që po ndodh në Spaç, ish-kampin e atjeshëm famëkeq të dënimeve politike në kohën e komunizmit. Mes përfoljeve të shumta që një projekt restaurues mund të zhbëjë pamjen reale të godinave, dikasteri përgjegjës shpjegon detajisht të vërtetën. […]
Protestë kundër punimeve në Spaç, Gonxhja: “Tymnajë” e panevojshme! Ndërhyrjet, për të ruajtur memorien historike
11732
Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja, ka reaguar lidhur me protestat kundër punimeve në ish-burgun e Spaçit. Ish-të përndjekur politikë, familjarë të tyre dhe qytetarë u ngritën në protestë për të kundërshtuar punimet që po bëhen në kuadër të xhirimeve të filmit artistik “Kryengritje në ferr”, me pretendimin se ndërhyrjet po cenojnë kujtesën historike. Në një […]
Debati për restaurimin e Spaçit, reagon Ministria e Kulturës: Tymnajë e panevojshme, ndërhyrjet nuk kanë për qëllim…
12431
REAGIM PUBLIK nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit mbi ndërhyrjen në ish-burgun e Spaçit dhe projektin filmik mbi Revoltën e vitit 1973. Së fundmi është krijuar një “tymnajë” e panevojshme në lidhje me ish-burgun e Spaçit, duke injoruar jo vetëm degradimin ekstrem fizik por duke sajuar fabula mbi “prishje të kujtesës historike” apo “qoka” […]
Blendi Gonxhja del me një reagim publik për të shërndarë “tymnajën” në lidhje me ish-burgun e Spaçit
5678
REAGIM PUBLIK nga Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit mbi ndërhyrjen në ish-burgun e Spaçit dhe projektin filmik mbi Revoltën e vitit 1973.Së fundmi është krijuar një “tymnajë” e panevojshme në lidhje me ish-burgun e Spaçit, duke injoruar jo vetëm degradimin ekstrem fizik por duke sajuar fabula mbi “prishje të kujtesës historike” apo “qoka” për […]
Pse po e humbim kujtesën? Shkaqet dhe frikat pas harresës
12243
Harresa apo humbja e ruajtjes është pjesa e të mësuarit fillestar që nuk mund të riprodhohet e përdoret. Sipas ekspertëve dhe studiuesve kujtimet tona përbëhen nga tre lloje të dallueshme: informacioni personal, i përgjithshëm dhe shprehitë. Kur psikologët studiojnë kujtesën ata janë të interesuar për nivelin e ruajtjes së informacionit, që është thjesht sasia e […]
Si sytë zbulojnë sekretet e kujtesës dhe fokusit tonë
14091
Kur mendimet shumohen në mendje dhe truri përpiqet të përqendrohet tek ajo më e rëndësishmja, ai aktivizon atë që shkencëtarët e quajnë ‘memorie pune’, një mekanizëm që mban të gjallë informacionin e nevojshëm për të përmbushur detyrat e momentit. Por si matet ky proces i brendshëm? Një studim i ri nga Universiteti i Teksasit në […]
Studimi: Ndryshimet e vogla në sy mund të zbulojnë kujtime të sakta
13343
Një studim i ri ka zbuluar se ndryshimet e vogla në sy mund të jenë tregues të kujtimeve të sakta. Kërkuesit kanë zbuluar se lëvizjet e shpejta të syve mund të ndihmojnë në rikthimin e kujtimeve të sakta, duke hapur mundësi të reja për trajtimin e çrregullimeve të kujtesës. Studiuesit kanë zbuluar se lëvizjet e […]
SYRI TV/ ‘Ditët e Kujtesës’, në nder të viktimave, Guraziu: Në 35 vite politika s’e kreu detyrën
12038
Në Shkodër u përkujtuan “Ditët e Kujtesës”, në nderim të viktimave të regjimit komunist, ku të përndjekurit politik kërkuan që krimet e së shkuarës të mos harrohen. Filip Guraziu theksoi mungesën e kujtesës historike në arsim, ndërsa Luçiano Boçi pohoi se lufta sot bëhet me historinë dhe kujtesën. Syri TV Të përndjekurit politik në Shkodër […]
Ja zgjidhja që mos keni probleme me kujtesën në pleqëri
13078
Plakja është faktori kryesor i rrezikut për humbjen e kujtesës, sipas Klinikës Mayo. Ndërsa shumica e njerëzve e përjetojnë këtë në të 70-at apo 80-at, shumë individë fillojnë të vërejnë ndryshime që në të 50-at. Humbja e lehtë e kujtesës është normale, por mund të jetë edhe shenjë e hershme e demencës. Sëmundja e Alzheimerit […]
Lista e Barnave që Dëmtojnë Fort Trurin dhe Kujtesën
5912
Numri i njerëzve që pësojnë efekte anësore dhe komplikime të shkaktuara nga barnat dhe ilaçet është tronditës. Sipas të dhënave të Organizatës Botërore të Shëndetit janë më shumë se 1.5 milion raste të regjistruara në botë. Çdo lloj ilaçi i marrë me recetë mund të shkaktojë një lloj rreziku shëndetësor. Humbja e kujtesës është një […]
Pikë kthese për gjermanët/ Studimi: Njerëzit s’duan të kujtojnë të kaluarën naziste
5589
Pothuajse 80 vjet pas fundit të diktaturës naziste, gjithnjë e më shumë njerëz duan të heqin një “vijë” nën kulturën gjermane të kujtesës. Autorët e një studimi të ri paralajmërojnë për një “pikë kthese”. Njerëzit në Gjermani ndonjëherë kanë boshllëqe të mëdha në njohuritë e tyre për diktaturën naziste dhe kanë gjithnjë e më pak […]
‘As shahu, as leximi’/ Ja aktiviteti që ndihmon në përmirësimin e kujtesës
10969
Me kalimin e viteve, sidomos pas të 60-ave, shumë njerëz fillojnë të përjetojnë rënie të lehtë të kujtesës. Harresa e gjërave të vogla si vendndodhja e çelësave apo emrat që bëhet më e zakonshme. Por ka një aktivitet të thjeshtë, argëtues dhe efektiv që mund të ndihmojë në ruajtjen e funksioneve njohëse dhe quhet ‘Sudoku’. […]
Trashëgimia e dinastisë shkodrane të fotografisë “Marubi” në UNESCO, nga dhoma e errët, në dritën e përjetësisë së pasurisë së botës
4997
Nga Albert Vataj Ka çaste kur historia nuk bëhet thjesht përmes ngjarjeve, por përmes kujtesës së atyre ngjarjeve. Dhe më 2025, Shkodra, Shqipëria dhe gjithë arti fotografik shqiptar ngjiten në një prej majave më të larta të njohjes ndërkombëtare: Arkiva e negativëve, objekteve dhe dokumenteve të Pietro dhe Kel Marubit shpallet pjesë e Memory of […]