Zef Skiroi, kronisti i shpirtit arbëresh, testamenti prozaik plot pasion i një figure legjendare
Nga Albert Vataj Në mëngjesin e 10 gushtit të vitit 1865, në Piana dei Greci, atëherë e njohur mes arbëreshëve si Hora e Arbëreshëvet, u hap dritarja e parë e jetës së një shpirti të thirrur për të qenë kujtesë dhe lavdi e një kombi, anipse në dhé të huaj, në atë tokë ku mbiu […]
Arben Taravari nga Pogradeci: Institucionet në Maqedoninë e Veriut anashkalojnë ose shpërfillin përdorimin e gjuhës shqipe
Arben Taravari, kryetar i Partisë Aleanca për Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut nga Pogradeci ka folur për gjuhën shqipe. Ai u shpreh se gjuha shqipe definohet si gjuhë e 20% të popullsisë, ndërsa zbuloi planet se duhet të rikthehet në kohën e ish-Jugosllavisë apo në kohën e socializmit në Maqedoni dhe gjuhë zyrtare në RMV […]
Petro Luarasi martir në mbrojtje të shqipes që mallkonte kisha greke
Në 17gushtin e vitit 1911 iu morr jeta me helmim atdhetarit heroik Petro Nini Luarasit. Sipas dokumenteve të kohës, thuhet se ishin agjentë në shërbim të dhespotit të Korçës, Joakimit, ata që arritën ta helmonin. Kërkuan ta shpallnin si të vdekur nga kolera dhe tentuan t’i djegin kufomën me gëlqere. Por hasën në kundërshtimin e […]
Vinçenxo Golletti Baffa, arbëreshi që shkruante vetëm shqip
Kujtojmë sot me rastin e 98-vjetorit të lindjes një nga emrat më të rëndësishëm të publicistikës dhe kulturës arbëreshe, pikërisht Dr. Vinçenxo Golletti Baffa. Ai lindi në Çivit më 28 gusht 1924, në një zonë të Kalabrisë, ku jeton një komunitet arbëresh, varianti gjuhësor i të cilëve në formën e tij të pastër, i afrohet […]
Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe
Sot bëhen 50 vite kur hapi punimet Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe. Në Kongresin e Drejtshkrimit të 20 nëntorit 1972 në Tiranë të pranishëm ishin albanologë nga mbarë trevat shqiptare. Në Kongres morën pjesë 87 delegatë nga Shqipëria dhe Kosova, Maqedonia e Mali i Zi, si dhe nga arbëreshët e Italisë. Qëllimi i Kongresit […]
Në vitin 1923 në Tiranë është botuar libri i parë mbi ilirët në gjuhën shqipe
Prof. dr. Naser FERRI Arkeologu, historiani, gjeografi dhe albanologu Carl (Karl) Ludvig Patsch ishte lindur në Kowatsch të Çekisë në vitin 1865 kurse kishte vdekur në Vjenë më 21 shkurt 1945. Nga opusi i pasur i Patschit dallohet libri “Ilirët” i cili ishte botuar në vitin 1923 në shtypshkronjen “Nikaj” të Tiranës drejtpërdrejt në gjuhën […]
Fan Noli, lëvruesi i madh i fjalës shqipe
Nga: Qemal Murati “Shqipërues gjenial, me mjeshtri e shije si pakkush, në një masë më të madhe se çdokush tjetër, ky lëvrues i madh i fjalës shqipe i çoi lart mundësitë shprehëse të gjuhës sonë duke kontribuar që të ngrihet kjo në rangun e gjuhëve më të zhvilluara, e aftë për të shprehur çdo mendim, […]
Lëvrimi i gjuhës shqipe dhe përhapja e shkrimit shqip
Pas themelimit të Lidhjes së Prizrenit më 1878 dhe të Shoqërisë së Stambollit më 1879 mori hov lëvizja për lëvrimin dhe studimin e gjuhës shqipe. Mendjet më të ndritura të kohës, si Kostandin Kristoforidhi, Naim Frashëri, Sami Frashëri, Jeronim de Rada, Pashko Vasa, Jani Vretoja, Ndre Mjeda, Gjergj Fishta etj., duke e njohur mirë gjuhën […]
Mbi 300 fjalë hitite njësoj si në Gjuhën Shqipe, katër mijëvjet të vjetra
Luftulla Peza… Gjatë studimit tonë të gjuhës hitite kemi gjetur më shumë se 300 fjalë hitite, njësoj si në gjuhën shqipe. Këto fjalë shumica janë emra sendesh si: ANDA = në shqip Anda, ARA= ara, DUSK = dushk, GURTA= guri, AP= hap, HAS=has, KAN= kanë, LISSI = lisi, UN=unë etj. Por ka edhe emra njerzish si: […]
Martiri i gjuhës shqipe
Petro Nini Luarasi u lind më 22 prill 1865 në Luaras të Kolonjës dhe vdiq më 17 gusht 1911. Ai ishte prift, shkrimtar, mësues. Petro punoi si drejtor dhe mësues i shkollës së parë shqipe të motrave Gjerazi në Korçë më 1887. Në vitin 1904, emigroi në SHBA ku qëndroi disa vite si anëtar aktiv […]