Lajmidites.com

Tag: gjarpër

  • Gjarpër me dy koka, me sy xhami, duke mbajtur një medaljon me imazhin e Dianës, rreth shekullit I të erës sonë

    Gjarpër me dy koka, me sy xhami, duke mbajtur një medaljon me imazhin e Dianës, rreth shekullit I të erës sonë

    Jahja Drancolli

    Gjarpër me dy koka, me sy xhami, duke mbajtur një medaljon me imazhin e Dianës, rreth shekullit I të erës sonë. Vendi i origjinës Pompei, Itali!

    Pjesa e madhe e studiuesve që merrën me qytetërimet e hershme, arritën të kuptojnë se emri “Ilir” në origjinal do të thotë – gjarpër! Gjarpëri, zë një vend të spikatur në mitologjinë ilire-arbërore-shqiptare: konsiderohet si simbol tradicional i shërimit (mjekësisë), si dhe pjellorisë dhe i mishërimit të perëndisë së diellit. Ai përmendet edhe në mitin grek, i cili emëron mbretin fenikas Kadmus si themelues të Ilirisë. Historia tregimtare pohon se, pasi që Zeusi kishte rrëmbyer motrën e tij Europa, Kadmusi u zotua ta shpëtonte atë. Megjithatë, pas një kërkimi të gjatë dhe të kotë, ai hoqi dorë dhe u vendos në Greqi, ku themeloi qytetin e Tebës dhe u martua me Harmoninë e tij të dashur. Por, mjerisht, perënditë e ndëshkuan çiftin e ri me vdekjen tragjike të shumicës së fëmijëve. Të tmerruar nga tmerret, ata u drejtuan për në Iliri. Fiset e egra që banonin aty e pranuan Kadmin si mbret dhe Harmonia i lindi një djalë, princin Iliri, me emrin e të cilit më vonë u emërua i gjithë vendi. Në pleqëri, ata u shndërruan në gjarpërinj, të cilët fauna vendase i adhuronte si perëndi!

  • Si përfytyrohej ‘Gjarpri i Shtëpisë’ në ritet dhe besimet popullore shqiptare

    Si përfytyrohej ‘Gjarpri i Shtëpisë’ në ritet dhe besimet popullore shqiptare

    ..Si përfytyrohej në mënyrën më tipike Gjarpri (Bolla, Vitorja, Itoksi, Breva) e Shtëpisë? Mendohej se çdo shtëpi, pa përjashtim, ka gjarprin e vet. Pa gjarpër shtëpia nuk mund të kishte përparim as në njerëz e as në pasuri. Mendohej se gjarpri zakonisht rrinte në një vrimë të murit të dhomës kryesore, të zjarrit (aty ku rrinë gratë). Se ku gjendet ky gjarpër (si parim besimi, si mister) e di vetëm gruaja më plakë e shtëpisë a gruaja që është zonjë shtëpie, por jo më shumë se dy gra. Në të vërtetë, nëse në një shtëpi jeton një gjarpër, bëhen përpjekje për ta mbajtur këtë të fshehtë, po praninë e tij aty e mësojnë tërë njerëzit e shtëpisë. E zonja e shtëpisë e ushqen zakonisht tri herë në ditë me qumësht, me thërrmie buke e me ushqime të tjera, me ç’t’i ndodhet. Gjarpri del prej vrimës së murit, ha ushqimet që i vihen përpara e pi ujë, dhe hyn përsëri në vendin e tij. Fshatari Ali Çufaj nga Kuçi i Kurveleshit, 74 vjeç, më 1971, më ka treguar: “Në çdo shtëpi të fshatit ka pasur dikur gjarpër për mbarësi. Ishte një lloj gjarpri me leshra në kurriz, me xhufkë; rrinte në vërat e murit të shtëpisë. Atë e ushqenin me ç’t’u ndodhej. Mbaj mend kur jesh i vogël që nëna e ushqente një gjarpër të tillë. Ai dilte nga një vërë muri dhe aty i vinin ushqim: bukë, djathë, lëngra etj. Hante pastaj futej përsëri në vërë.”

    Shkëputur nga “Mitologjia Ndër Shqiptarë – Mark Tirta” /InforCulture.info

  • A keni pyetur ndonjëherë se cilët ishin 9 gjarpërinjtë më të fuqishëm nga mitologjia? Mësojeni

    A keni pyetur ndonjëherë se cilët ishin 9 gjarpërinjtë më të fuqishëm nga mitologjia? Mësojeni

    9 gjarpërinjtë më të fuqishëm nga historia dhe mitologjia

    Gjarpri në Kopshtin e EdenitNjë burrë. Një grua. Një gjarpër. Dhe një mollë fatale. Në Librin e Genesis, një gjarpër shfaqet në Kopshtin e Edenit, parajsën tokësore që Perëndia krijoi për burrin dhe gruan e parë, Adamin dhe Evën. Gjarpri dinak e bindi Evën të hante frutin e ndaluar të “pemës së dijes”, duke i thënë asaj se “kur të hash prej tij, sytë e tu do të hapen dhe do të jesh si Perëndi, duke njohur të mirën dhe të keqen”.

    Kur Perëndia mësoi për shkeljen e Adamit dhe Evës, ai i dëboi të dy nga Edeni dhe e mallkoi gjarprin për rolin e tij, duke thënë “Do të zvarritesh mbi barkun tënd dhe do të hash pluhur gjithë jetën tënde”. Debati ka zgjatur prej kohësh nëse gjarpri në Kopshtin e Edenit ishte një zvarranik i mirëfilltë, një alegori për dëshirën seksuale apo edhe vetë Satani.

    2. Gjarpërinjtë që Shën Patriku i dëboi nga IrlandaKultura irlandeze është plot me mite dhe legjenda, por asnjëra aq e përhapur sa ajo e Shën Patrikut. Ai dëboi çdo gjarpër nga Ishulli i Emeraldit. Sipas historisë, Shën Patriku, një misionar krishterë i shekullit të pestë, po agjëronte për 40 ditë në majë të një kodre kur u sulmua nga gjarpërinjtë. Ai tundi shkopin e tij, duke i shtyrë të gjithë gjarpërinjtë e Irlandës në det.

    Edhe pse Irlanda, si Zelanda e Re, Hawaii, Grenlanda, Islanda dhe Antartika, është pa gjarpërinj- kjo ka më pak të bëjë me Shën Patrikun sesa me faktin se që nga epoka pas akullnajave ka qenë e rrethuar nga uji, dhe para kësaj klima e saj ishte shumë e ftohtë për të mbijetuar ndonjë gjarpër. Gjarpërinjtë ishin një simbol i paganizmit, dhe Patrikut iu dha merita për dëbimin e paganëve dhe sjelljen e Krishterimit në Ishullin e Smeraldit.

    3. Jormungand, gjarpri i detit

    Në mitologjinë nordike, pak histori janë aq dramatike sa ajo e Jormungand, gjarprit të fuqishëm të detit. Jormungand, një nga tre fëmijët e perëndisë që ndryshon formë, Loki dhe gjigantes Angrboda, u hodh në det nga Odin, babai i perëndisë së fuqishme të bubullimave Thor. Gjarpri u rrit derisa trupi i tij rrethoi të gjithë Midgardin (Tokën), dhe ai ishte në gjendje të mbante bishtin e tij në gojë.

    Në fillim të Ragnarok, beteja e fundit që do të përfundonte në shkatërrimin e tokës, Jormungand u largua nga deti dhe u rrokullis nëpër tokë duke shkaktuar kaos. Në përballjen e tyre të ashpër, Thori e vrau gjarprin me çekiçin e tij të fuqishëm, Mjolnir, por ia doli vetëm nëntë hapa para se të binte vetë i vdekur, i helmuar nga helmi vdekjeprurës i gjarprit.

    4. Leviatani nga Libri i Jobit

    Ekziston debat nëse fragmentet në Job rreth Leviatanit dhe një krijese tjetër gjigante biblike, Behemothit, përshkruajnë bisha mitologjike – ose kafshë të vërteta që ekzistonin në atë kohë, por më vonë mund të jenë zhdukur. Është sugjeruar që Behemothi mund të ketë qenë një hipopotam, një elefant apo edhe një dinosaur, ndërsa Leviatani mund të ketë qenë një specie e lashtë krokodili, apo gjarpër.

    Sidoqoftë, Libri i Jobit përdori si Leviatanin ashtu edhe Behemothin për t’i demonstruar Jobit fuqinë e krijimit të Perëndisë dhe kotësinë e pyetjeve të Tij. Më vonë, fjala “leviathan” do të aplikohej më gjerësisht për të nënkuptuar një balenë gjigante ose ndonjë krijesë tjetër masive deti.

    5. Meduza dhe Gorgonat

    Në mitologjinë greke, gorgonat ishin gra gjarpërinj, shikimet e të cilave do t’i kthenin njerëzit në gurë; ato kishin gjarpërinj të vegjël në vend të flokëve, kthetra të gjata, dhëmbë të mprehtë dhe luspa që mbulonin trupat e tyre. Sipas disa miteve, Meduza, më e famshmja nga gorgonat, fillimisht ishte një grua e bukur. Takimi i saj me perëndinë Poseidoni në një nga tempujt e Athinës e zemëroi perëndeshën e virgjër, e cila e shndërroi Meduzën në një Gorgon si ndëshkim.

    Athina më vonë e ndihmoi heroin Perseu të vriste Meduzën, duke i dhënë atij një mburojë prej bronzi të shndritshme që ai e përdori për të parë reflektimin e Gorgonës në vend që ta shikonte drejtpërdrejt atë. Pasi i preu kokën e frikshme Meduzës (nga e cila dolën dy fëmijët e saj me Poseidonin, Krisaori dhe Pegazi), Perseu e vendosi atë në mburojën e tij dhe e përdori për të paralizuar armiqtë e tij në betejë.

    6. QuetzalcoatlNdër hyjnitë më të shquara në kulturat mezoamerikane, Quetzalcoatl, ose “Gjarpri me Pupla”, ishte një përzierje zogu dhe gjarpri. Zoti Aztek i erës dhe shiut, si dhe i të mësuarit, bujqësisë dhe shkencës, Quetzalcoatl thuhet se ka luajtur një rol kyç në krijimin e botës.

    Në një version të historisë së krijimit, ai dhe një zot tjetër, Tezcatlipoca, u transformuan në gjarpërinj dhe e copëtuan përgjysmë një përbindësh gjigant deti të quajtur Cipactli; një pjesë e saj u bë toka, tjetra qielli. Megjithëse përshkrimet më të hershme të Quetzalcoatl e tregojnë qartë si një gjarpër me një tufë puplash, kulturat e mëvonshme e përfaqësonin atë në formë njerëzore.

    7. Naga Në fetë lindore të Hinduizmit, Budizmit dhe Jainizmit, një racë mitologjike gjysmë-hyjnore e njohur si Naga, mori formën gjysmë-njeri, gjysmë-kobër. Megjithëse ata mund të ndryshonin forma për të marrë plotësisht njërën ose tjetrën. Zoti Hindu Brahma thuhej se i kishte dëbuar nagat në mbretërinë e tyre nëntokësore kur ata u bënë shumë të populluar në Tokë.

    Në Budizëm, nagat shpesh përshkruheshin si mbrojtës të Siddhartha Gautama, Budës dhe dharmas (mësimet budiste), por ato shiheshin gjithashtu si të fuqishme dhe potencialisht të rrezikshme kur zemëroheshin. Nga shumë naga të përmendura në shkrimet e shenjta budiste, një veçanërisht e famshme ishte Mucalinda, një mbret naga i cili hapi kapuçin e tij të madh të kobrës për të mbrojtur Budën nga një stuhi që mbërriti ndërsa profeti ishte thellë në meditim.

    8. Vallëzimi i Gjarprit Hopi Për mijëra vjet, anëtarët e fisit amerikan vendas Hopi të Arizonës veriore kanë kryer ritualin e njohur si Vallëzimi i Gjarprit. Gjatë ritualit shumëditor, i cili synon të inkurajojë reshjet dhe pjellorinë për tokën, valltarët meshkuj nga Klani i Gjarprit vendosin gjarpërinj të gjallë – duke filluar nga gjarpërinjtë e vegjël deri te gjarpërinjtë me zile – në gojë dhe rreth qafës.

    Gjarpërinjtë mblidhen dhe lahen me kujdes para ceremonisë, e cila përfshin edhe anëtarë të Klanit të Antilopës. Megjithëse të huajt (veçanërisht Theodore Roosevelt) kanë qenë në gjendje të dëshmojnë disa aspekte të Vallëzimit të Gjarprit, pjesa më e madhe e ceremonisë së gjatë zhvillohet në dhoma nëntokësore të quajtura kiva, duke lejuar që aspektet e saj më të shenjta të mbeten misterioze.

    9. Legjenda e Gjarprit të Bardhë Ky mit i lashtë kinez tregon historinë e një demoneje të fuqishme femërore, gjarpër i bardhë që jeton nën ujë, por merr formën njerëzore si Zonja e Bardhë, ose Bai Suzhen. Pasi Bai bie në dashuri dhe martohet me një burrë të vdekshëm, Xu Xian, një murg budist, Fahai, i zbulon identitetin e saj të vërtetë burrit të saj. Fahai më vonë rrëmben Xun dhe e zë Bain në grackë nën pagodën e tij buzë liqenit – por jo para se të lindë djalin e saj me Xun, i cili përfundimisht do ta lirojë nënën e tij.

    Ekzistojnë versione të ndryshme të Legjendës së Gjarprit të Bardhë, e cila ka evoluar gjatë shekujve nga një histori horror, në të cilën Fahai lufton heroikisht demonin e lig gjarpër, në një romancë, duke u përqendruar në dashurinë e dështuar, por të vërtetë midis Xu dhe Bait.

    ObserverKult

    Lexo edhe:

    Si e parashikonin fundin e botës, filozofët dhe mitologjia e lashtë greke

    “E frikshme”: Inteligjenca Artificiale diagnostikon katërfish më saktë se mjekët?

  • Ekspertët: Ja çfarë rreziku paraqesin gjarpërinjtë në Shqipëri

    Ekspertët: Ja çfarë rreziku paraqesin gjarpërinjtë në Shqipëri

    Ditëve të fundit në rrjetet sociale janë bërë publike foto dhe video ku shfaqet një prezencë e lartë e gjarpërinjve.
    Prania e tyre krijon një lloj frike dhe shqetësimi te njerëzit.

    Për këtë çështje na flasin më mirë ekspertët e kësaj fushe. Ata thonë se gjarpërinjtë në Shqipëri paraqesin “pothuajse asnjë rrezik” për njerëzit ose ai është “minimal dhe i papërfillshëm”.

    “Rreziku nga gjarpërinjtë është krejt minimal për njerëzit për arsye se pjesa më e madhe e tyre janë jo helmues, jo të rrezikshëm, janë të gjitha këto llojet që kemi, Shigjeta, bolla, bullar, ai është hardhucë.
    Pra nuk janë helmues dhe nuk janë agresivë, pra nuk i sulmojnë njerëzit. Përkundrazi, të gjithëve na ka rastisur sapo kemi parë një gjarpër, ai trembet, menjëherë ikën dhe fshihet. Pra vetëm në raste aksidentale që mund të shkelen nga njerëzit”, iu përgjigj pyetjeve të Tvklan.al, Enerit Sacdanaku, herpetolog pranë Qendrës Kërkimore të Florës dhe Faunës në Universitetin e Tiranës.
    Madje ato nuk sulmojmë, por vetëmbrohen vetëm në rastet aksidentale.
    “Pothuajse asnjë rrezik. Gjarpërinjtë nuk sulmojnë asnjëherë askënd përveçse rasteve kur detyrohen të mbrohen, ose në rastet aksidentale, kur shkelen, apo kur dikush kërkon t’i vrasë.
    Si çdo kafshë do bëjë njëfarë vetëmbrojtje. Megjithatë pjesa më e madhe e gjarpërinjve në Shqipëri nuk janë helmues. Dhe çfarë janë gjarpërinj të mëdhenj, pra në të gjitha rastet kur shohim një gjarpër të madh nuk duhet të kemi asnjëherë frikë sepse është krejtësisht i parrezikshëm.
    E para nuk do sulmojë. E dyta edhe nëse qëllon që mund të kafshohen njerëzit aksidentalisht nga ky gjarpër nëse dikush e shkel padashje, këta gjarpërinj nuk kanë helm, nuk arrijnë të helmojnë”, u shpreh eksperti biolog Mirjan Topi për Tvklan.al.
    Gjarpri i verbër
    Por çfarë janë zvarranikët që kemi parë, sidomos në rrugën e re që lidh Velipojën me Shëngjinin?
    Ekspertët thonë se ai është i llojit bullar dhe madje nuk është gjarpër, por lloj hardhuce. Pra, krejtësisht i padëmshëm.
    “Ajo rrugë ka një popullatë, le të themi, të kënaqshme të Bullarit, i cili nuk është gjarpër, por është hardhucë. Bullari ka një veçori, që kur haset në sipërfaqe të lëmuara siç është asfalti, ai ngecet dhe nuk lëviz dot. Për shkak se shumë individë ngecen në asfalt bëhen lehtësisht të këqyrshëm nga njerëzit që ngasin makinat që kalojnë aty dhe kjo është arsyeja që duket sikur është pushtuar ajo rrugë nga gjarpërinjtë që në të vërtetë Bullari nuk është gjarpër, por është hardhucë. Pra hyn në familjen e hardhucave”, sqaroi Topi.
    Eksperti Sacdanaku bën një krahasim tjetër duke konsideruar se bullarit i kanë hyrë në shtëpi me rrugën e re.
    E teksa zvarraniku përpiqet të kalojë nga njëra anë në tjetër, rastis të bëhet pre e aksidenteve rrugore.
    “Aty Mali i Rrencit konsiderohet si një nga habitatet më të rëndësishme dhe me më shumë gjarpërinj sidomos të popullatës së Bullarit, hardhucës pa këmbë. Ajo e ka shtëpinë aty, habitatin aty. Ti i ke vajtur dhe i ke copëtuar shtëpinë. Tani ajo do të kalojë nga njëra anë në tjetrën. Pra do futet nga një dhomë e shtëpisë në dhomën tjetër. Ti ke ndërtuar rrugën, ajo kalon dhe bëhet pre e aksidenteve rrugore.
    Ky lloj, Bullari, i cili është me sasi më të madhe, por ka edhe lloje të tjera aty, përfshirë edhe Nepërkën me bri, atë të rrezikshmen. Ndërsa gjarpërinjtë e tjerë janë më të zhdërvjelltë, lëvizin më shpejt, Bullari ecën shumë ngadalë. Po doli në asfalt, ai nuk e kalon dot shpejt rrugën, bëhet pre dhe shtypet në rrugë”, u shpreh ai.
    Bullari
    Në territorin e Shqipërisë ka gjithsej 17 lloje gjarpërinjsh. Pjesa më e madhe e tyre futen te grupi që quhen jo helmues. Kjo për arsye se nuk kanë dhëmbët e helmit dhe as gjëndrat e helmit.
    “Këtu futen Shigjetat, kemi tre lloje. Kemi tre lloje bollash, bolla e shtëpisë, bolla laramane me katër vija, kemi dy gjarpërinj uji, kemi gjarprin e verbër, kemi një lloj bolle, bolla e rërës që jeton vetëm në Sarandë, krejtësisht e parrezikshme”, sqaroi Sacdanaku.
    Më pas vijnë dy lloje të tjera që futen tek gjarpërinjtë gjysmë helmues. Por edhe ata sipas herpetologut Sacdanaku janë të parrezikshëm “sepse për të injektuar helmin duhet të kafshojnë shumë thellë”.
    “Këtu futet biroja që quhet në shqip dhe gjarpri mace, por janë krejtësisht edhe këta të parrezikshëm”, tha ai.
    Shigjeta e hollë
    Ajo që përbën rrezik në Shqipëri dhe që është më helmuese është familja e nepërkave.
    Në vendin tonë ka tre lloje nepërkash që rriten në zonat malore, mbi 2 mijë metra lartësi, por ajo që është më e rrezikshmja, nepërka me bri, takohet edhe në zona më të ulëta.
    “Vetëm në rastin kur shkelet nga njerëzit nga pakujdesia mund të pickojë. Si mund ta dallojnë njerëzit? është shumë e dallueshme, nga të gjitha llojet e tjera sepse këto shigjetat dhe bollat janë të holla, të gjata, e kanë bishtin shumë të gjatë, ndërsa nepërkat janë të shkurtra, koka vjen e trashë për shkak të pranisë së gjëndrave të helmit në të dy anët e kokës dhe kjo ka një bri prandaj quhet me bri.
    Ka një pjesë të ngritur të vogël dhe ajo që është më dalluese janë rombet në pjesën kurrizore. Pra vjen e kaftë dhe me rombe zigzage në pjesën kurrizore deri në fund të bishtit”, tha Sacdanaku.
    “Nepërka, është një gjarpër i shkurtër, mes rreth 90 deri në 100 centimetra i gjatë me lëkurë me kuadrata dhe ka një si bri të shkurtër te koka. Nepërka është vërtetë e rrezikshme, është i vetmi gjarpër në Shqipëri që mund të shkaktojë vdekjen e një individi që është me shëndet të dobët, sepse individët e shëndetshëm i mbijetojnë gjithmonë kafshimit të këtij lloji. I mbijetojnë me pasoja gjithsesi, por i mbijetojnë.
    Tre llojet e tjera të nepërkave janë nepërka e vogël e jugut, nepërka e vogël e veriut dhe nepërka me lara e malit. Edhe ata janë helmues, por nuk shkaktojnë vdekjen e individëve që kafshohen nga këto. Mirëpo këto lloje hasen në lartësitë e kullotave alpine. Hasen nëpër male dhe përgjithësisht nuk përbëjnë asnjë rrezik për njerëzit sepse frekuentimi i maleve nga njerëzit është i rrallë”, tha Topi.
    Nepërka me bri
    Por ekspertët thonë se ato nuk janë agresivë dhe sapo ndjejnë praninë e njerëzve largohen.
    “Gjarpërinjtë nuk sulmojnë asnjëherë askënd përveçse rasteve kur detyrohen të mbrohen, ose në rastet aksidentale, kur shkelen, apo kur dikush kërkon t’i vrasë. Si çdo kafshë do bëjë njëfarë vetëmbrojtje”, tha eksperti Topi për Tvklan.al.
    Por çfarë duhet të bëjnë njerëzit për t’i shmangur?
    “Së pari gjatë periudhës së verës dhe në orët e vapës gjarpërinjtë zhduken. Nuk ka asnjë gjarpër që të dalë gjatë orëve të vapës, për shkak se nuk durojnë dot një mbinxehje të trupit të tyre. Kështu që njerëzit nuk duhet të bëjnë asnjë gjë. Gjatë periudhës së verës, vetëm në orët e para të mëngjesit dhe në orët e mbrëmjes mund të shfaqen gjarpërinjtë tek-tuk, gjithsesi e gjithë çështja është që nuk kanë asnjë rrezik, përgjithësisht”, tha Topi.
    Ndërkohë herpetologu Sacdanaku sugjeron që në udhëtime, sidomos në terrene malore dhe me shkurre të dendura njerëzit të kenë kujdes me veshjen.
    “Njerëzit duhet të kenë kujdes sidomos kur ecet në terrene me shkurre të dendura, malore, që duhet të kesh veshje të përshtatshme me këpucë të gjata, me pantallona të gjata dhe shkop për të parë përpara se e hedh këmbën”, u shpreh ai.
    Gjarpri i ujit
    Sipas ekspertëve, i gjithë territori i vendit tonë ofron habitate dhe kushte të favorshme për rritjen e gjarpërinjve.
    Diversiteti i ekosistemeve bën që në të gjithë vendin të ketë gjarpërinj, madje edhe në zona urbane. Kryesisht herpetologu Sacdanaku veçon Malin e Rrencit, por edhe vende të tjera që kanë habitate ujore.
    “Pranë një lugine lumore. Drini i zi ka shumë gjithashtu, Vjosa apo pranë gjithë luginave lumore, liqeneve, përrenjve. Sepse normalisht përveç pjesës së ciklit jetësor që shpenzojnë, ushqehen, duhet edhe të pinë ujë patjetër”, tha ai.
    Por ekspertët vlerësojnë edhe rolin e rëndësishëm që kanë gjarpërinjtë në zinxhirin ushqimor.
    “Sikurse çdo lloj që ka vendin e vet në ekosistem në zinxhirin ushqimor edhe gjarpërinjtë kanë një vend shumë të rëndësishëm dhe të pazëvendësueshëm në zinxhirin ushqimor sepse një pjesë e tyre ushqehen me minj. Bollat dhe shigjetat që afrohen pranë shtëpisë, vijnë për t’u ushqyer me minj dhe mban në kontroll popullatën e tyre.
    Apo një pjesë e nepërkave ushqehen edhe me insekte. Një pjesë e insekteve janë dëmtuese ndaj kulturave bujqësore. Pra në një farë mënyrë gjarpërinjtë janë kontrollues natyrorë. Janë shumë të rëndësishëm në ekosistemin natyror”, tha Sacdanaku.
    Ndërsa biologu Topi sqaron se gjarpërinjtë janë “sanitarë të mëdhenj të mjedisit”.
    “Një pjesë e tyre ushqehet me brejtës siç janë minjtë e kanaleve, etj. Në rast se ndodh që popullatat e gjarpërinjve të bien atëherë popullatat e brejtësve do rriten dhe në këtë mënyrë do shkaktohen epidemi.
    Pra gjarpërinjtë i japin shumë shërbime ekosistemit pa lekë të njeriut, duke e mbrojtur nga epidemitë që mund të përhapen nga rritja e popullatave të brejtësve”, u shpreh ai.
    Bolla me katër vija
    Topi e konsideron veprimin e fundit të Agjencisë së Parqeve dhe Rekreacionit në Bashkinë e Tiranës për të spërkatur zonën e Liqenit Artificial të Tiranës me qëllim largimin dhe menaxhimin e pranisë së gjarpërinjve si një veprim të paligjshëm.
    Ai thekson se ato mbrohen me ligj dhe madje disa lloje të Faunës së egër mbartin statusin e rrezikuar në mënyrë kritike për zhdukje.
    “Është e paligjshme sepse ata gjarpërinj që kërkon të eliminojë bashkia janë pjesë e Fondit Kombëtar të Faunës së Egër dhe si pasojë mbrohen nga legjislacioni, ose nga kuadri ligjor shqiptar, nga Ligji për Mbrojtjen e Mjedisit, Ligji për Mbrojtjen e Faunës së Egër.
    Janë veprime të paligjshme dhe para se bashkia t’i bëjë duhet të marrë leje nga Agjencia Kombëtare e Mjedisit së paku, sepse nuk mund të vriten llojet e Faunës së egër në mënyrë arbitrare sepse kështu mendon bashkia. Madje disa lloje mbartin statusin të rrezikuar në mënyrë kritike për zhdukje të të llojit të rrezikuar, të cilët ligji i mbron në mënyrë të fortë, pavarësisht se si zbatohet”, tha Topi.
    Herpetologu Sacdanaku është i mendimit që për të mbrojtur ekosistemet nga njëra anë dhe qytetarët nga tjetra është i nevojshëm informimi dhe ndërgjegjësimi i publikut.
    “Duhet të informohet së pari mbi llojet e gjarpërinjve, rrezikshmërinë e tyre, siç po flasim në këtë bisedë bashkë. Ky është njëfarë ndërgjegjësimi që njerëzit të njihen mbi llojet dhe rrezikshmërinë e gjarpërinjve. Pra pjesa më e madhe janë krejt të parrezikshëm dhe të kenë kujdesin e tyre.
    Nga njëra anë t’i njohin deri në atë pikë për t’u mbrojtur për veten e tyre, të kenë kujdesin e mjaftueshëm për atë llojin e rrezikshëm, por thashë nuk është agresivë. Pra informim, ndërgjegjësim nga ana e institucioneve përkatëse”, tha ai duke shtuar se po ashtu, këta zvarranikë kanë rëndësinë e tyre siç e përmendëm më lart në zinxhirin ushqimor dhe ekosistemin tonë.
    Një tjetër pikë që sugjeron Sacdanaku është që kur bëhen vepra infrastrukturore, duke marrë shembull rrugën Shëngjin-Velipojë, duhet të bëhen me standarde.
    Sipas tij, duhen ndërtuar pasazhe për të lejuar kalimin e zvarranikëve, por jo vetëm, edhe të gjitarëve të mëdhenj.
    “Do të thoja që nga ana e institucioneve përgjegjëse, Autoritetit Rrugor, apo ministrisë së Transporteve, duhet t’i ndërtojë këto rrugë me standarde pasi po synojmë të hyjmë në Bashkimin Europian, ku bota i bën projektet me standarde duke ndërtuar nënkalime, pasazhe, apo mbikalime për kafshët e egra, përfshirë për gjitarët e mëdhenj, por edhe zvarranikët, amfibë dhe shumë të tjera.
    Ti bën barriera, e zë rrugën, nuk e lë të hapur që të futen. Bën barriera, ai përplaset sepse nuk kalon dot dhe do të shkojë atje ku është kalimi dhe do të kalojë pa u dëmtuar”, u shpreh Sacdanaku për Tvklan.al.

  • Gjarpri futet në Parlament, deputetët ia mbathin nga salla

    Gjarpri futet në Parlament, deputetët ia mbathin nga salla

    Parlamenti në Bosnje dhe Hercegovinë është mbyllur për një arsye krejt të pazakontë. Sipas mediave atje, një gjarpër i vogël çoi në ndërprerjen e seancës së Dhomës së Popullit të Federatës së parlamentit të Bosnjës dhe Hercegovinës.

    Përpara se të fillonte seanca, deputetët vunë re një gjarpër të vogël që zvarritej në dyshemenë e sallës.

    Përfaqësuesit u larguan nga salla dhe problemi u zgjidh nga një nga punonjësit e shërbimit teknik, i cili e kapi gjarprin me një leckë të zakonshme dhe e nxori jashtë.

    Më vonë doli se ishte një gjarpër lumi jo-helmues që ndoshta kishte hyrë  përmes vrimave të ventilimit, sepse salla është në nivel me shtratin e lumit Miljacka, i cili është habitati i këtyre zvarranikëve.

    Megjithatë, Tomislav Martinović, Kryetar i Parlamentit, vendosi ta shtyjë seancën derisa ambientet të inspektoheshin plotësisht dhe ‘të siguroheshin kushtet për punën e sigurt dhe të papenguar të degës legjislative’.

    Ai kërkoi gjithashtu që Ministria e Brendshme e Federatës së Bosnjës dhe Hercegovinës të kryejë një hetim. Ministri i Punëve të Brendshme të Entit, Ramo Isak, e quajti gjithçka një farsë para gazetarëve.

    ‘Një gjarpër i vogël për të penguar seancën, kjo është qesharake. Le të mos jemi mendjelehtë’, tha ai.