Lajmidites.com

Tag: filmave

  • Muzika e filmave shqiptarë, koncert festiv në Teatrin Kombëtar që nderon kompozitorët e shquar shqiptarë

    Muzika e filmave shqiptarë, koncert festiv në Teatrin Kombëtar që nderon kompozitorët e shquar shqiptarë

    Krijimet e kompozitorëve më të njohur shqiptarë gjallëruan skenën e Teatrit të Operas dhe Baletit.

    Në një mbrëmje kushtuar festave kuqezi, orkestra e teatrit dhe orkestra e RTSH-së riktheu tingujt e jashtëzakonshëm të filmave shqiptarë, nga Nëntori i Dytë, Skënderbeu, Dimri i Fundit, Gjeneral Gramafoni, Liri a vdekje apo Në shtëpinë tonë.
    “Të gjitha forcat bashkohen kur muzika flet më shumë se gjithçka tjetër. Sot foli fort nëpërmjet tingujve të kompozitorëve, që i kanë dedikuar jetën krijimtarisë”, u shpreh drejtori i përgjithshëm i Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit, Aulon Naçi.
    “Ne dalim gjithmonë në skenë, por të luash vepra që të gjithë njerëzit i këndojnë kudo është përgjegjësi e madhe”, u shpreh Elron Katroshi klarinetë e parë e Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit.
    “Pashë njerëz të prekur në sallë, njerëz që e mirëpritën këtë shfaqje me filmat më të bukur dhe muzikën më të mirë të filmave”, tha përgjegjëse e marketingut, Arta Haxhui.
    Përmes kolonave zanore që na sjellin shumë kujtime, ky koncert festiv ishte dhe një homazh për kolosët Çesk Zadeja, Kujtim Laro, Limoz Dizdari, Zef Çoba e Aleksandër Peçi.
    “Ka filma që mbahen për të bukur më shumë nga muzika. Është fat që filmi shqiptar ka pasur kolosë dhe është fat i këtyre kompozitorëve që kanë bërë muzikë të mrekullueshme që nuk i është prekur. Ata kanë qenë të lirë dhe kanë qenë larg vërejtjeve dhe shkurtimeve që pësonte figura apo zëri”, u shpreh aktorja Rajmonda Bulku
    Për rreth dy orë, publiku udhëtoi pas në kohë, drejt kujtimeve të fëmijërisë përmes momenteve ikonike të filmave shqiptarë.
    “U kënaqëm, shumë nostalgji, ata artistë nuk vijnë më”, shprehet një spektatore.
    “Na çoi shumë vite pas… kompozitorë të jashtëzakonshëm, e shijuam shumë”, thotë dikush tjetër.
     
     

    Top Channel

  • RTSH dhe TKOB koncert që rikthen nostalgjinë e filmave shqiptarë, më 27 nëntor një mbrëmje simfonike e jashtëzakonshme

    RTSH dhe TKOB koncert që rikthen nostalgjinë e filmave shqiptarë, më 27 nëntor një mbrëmje simfonike e jashtëzakonshme

    Më 27 nëntor, ora 20:00, skena e Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit në Tiranë do të mbushet me emocionin e një mbrëmjeje të veçantë, ku muzika bëhet histori dhe historia përkthehet në tinguj. Në këtë fundnëntor krenar, publiku do të përjetojë një udhëtim muzikor që rrëfen kujtesën e një kombi, përmes melodive ikonë të filmave shqiptarë.

    Në qendër të këtij eventi qëndron Orkestra Simfonike e RTSH-së, në një bashkëpunim të jashtëzakonshëm me Orkestrën Simfonike të TKOBAP-së dhe Korin e TKOBAP-së. RTSH, si zëri i traditës dhe kujtesës kulturore, do të rikthejë në sallë atmosferën e filmave që kanë shënjuar breza të tërë, duke i dhënë publikut një përjetim unik.

    Nën drejtimin e dirigjentit Gridi Kraja, interpretimet simfonike do të ringjallin nostalgjinë e kinemasë shqiptare, duke na çuar pas në kohë, aty ku u formësua identiteti artistik dhe kulturor i vendit.

    ObserverKult

    Lexo edhe:

    PETER MLADINIC: KATUNDI

  • Tronditëse/ Ylli i filmave për të rritur gjendet e vdekur në shtëpi, tre ditë më vonë i dashuri vret veten

    Tronditëse/ Ylli i filmave për të rritur gjendet e vdekur në shtëpi, tre ditë më vonë i dashuri vret veten

    Autoritetet filipinase po hetojnë dy vdekje të dyshimtë që ndodhën në interval të shkurtër kohor, duke tërhequr vëmendjen e publikut për shkak të lidhjes së mëparshme midis individëve të përfshirë.

    Gina Lima, 23 vjeçe, aktore e filmave për të rritur dhe influencere më rrjetet sociale, u gjet e vdekur më 16 nëntor 2025. Tre ditë më vonë, ish-partneri i saj, Ivan Cezar Ronquillo, 24 vjeç, u gjet gjithashtu i vdekur. Edhe pse rastet lidhen kronologjikisht dhe personalisht, policia ka konfirmuar se hetimet po zhvillohen në mënyrë të ndarë.
    Në rastin e Limës, autoritetet raportuan se Ronquillo ishte ai që e gjeti të pavetëdijshme dhe së bashku me të atin e saj e dërguan në Spitalin e Përgjithshëm të Quezon City, ku ajo u shpall e vdekur. Hetimi po kryhet nga Njësia e Hetimit dhe Zbulimit Penal e Policisë së Qytetit Quezon. Raporti fillestar mjekësor tregoi lëndime të lehta, ujë në mushkëri dhe bllokim kardiak, por shkaku i vdekjes mbetet i paqartë, duke pritur rezultatet e analizave toksikologjike dhe histopatologjike. Medikamentet dhe substanca të tjera të sekuestruara po shqyrtohen nga autoritetet.
    Tre ditë më vonë, Ronquillo u gjet i vdekur në shtëpinë e tij. Raportet paraprake tregojnë se dyshohet për vetëvrasje me varje. Familja e tij tha se ai kishte marrë mesazhe negative dhe presion në mediat sociale pas vdekjes së Limës, duke përjetuar një ndikim emocional të madh. Autoritetet kanë theksuar se Ronquillo nuk konsiderohet i dyshuar për vdekjen e Limës.
    Lima ishte më e vogla nga katër fëmijët e familjes. Ajo kishte ndjekur karrierën si modele dhe aktore e filmave për të rritur, duke fituar popullaritet në Instagram dhe Facebook për postimet e saj mbi stilin e jetës, udhëtimet dhe rutinat personale.
    Edhe pse disa lidhën aktivitetin e saj me platforma për të rritur, pjesa më e madhe e përmbajtjes së saj ishte e përqendruar te modelimi dhe përmbajtja e përditshme. Hetimi zyrtar mbetet i hapur, ndërsa autoritetet kanë bërë thirrje që të mos nxirren përfundime të parakohshme derisa të dalin rezultatet zyrtare.

    Top Channel

  • Charlie Chaplin, para dhe pas Hollivudit!

    Charlie Chaplin, para dhe pas Hollivudit!

    Gjeni universal, dalë nga një rini e vështirë për të bërë karrierë në Shtetet e Bashkuara, Charlie Chaplin kishte ndër të tjera edhe dhuntinë e muzikës. Tashmë njihet reputacioni i romancës së tij hit: “Buzëqeshje”, por pak e dinë se interpretuesi i Sharlotës e kompozonte vetë muzikën filmave të tij, duke filluar nga “Dritat e qytetit” (1931).

    Edhe në ditët e sotme, mbreti i filmave pa zë vijon të na flasë e të na bëjë për vete. Aktor, regjisor, producent dhe kompozitor i filmave të tij, Charlie Chaplin është krijuesi i një vepre universale, artist akrobat, gjithmonë mes të qeshurave dhe lotëve. Rolet e tij si endacak janë të paharrueshme, filmat e tij mahnisnin miliona spektatorë. Gjeni i komikes, Chaplin është me siguri artisti më i kompletuar i epokës së tij. Figurë emblematike politike dhe artistike e shekullit të 20-të, gjeni i parodisë, ai e vuri talentin e tij në shërbim të idealit të drejtësisë dhe lirisë. Edhe ata që nuk janë rritur me Charlie Chaplin dhe filmat e tij, e njohin endacakun.

    “Ai nuk ishte një yll Hollivudi, – shprehet ekspertja amerikane e Chaplin-it, Lisa Stein Haven, – sepse teksa ai shkëlqente, Hollivudi nuk ekzistonte”.

    Madje, edhe sot mund të pohojmë se ai është shumë më tepër se sa një aktor: ai është një legjendë që diti ta ruante lirinë artistike. Duke i rezistuar kinemasë me zë, ai gërmoi në dimensionin joverbal të gjuhës.

    Në këtë eksplorim të mundësive ritmike dhe vizive të kinemasë së pazëshme, tingulli do të mbërrinte shumë shpejt për Chaplin, i cili deklaroi se nuk dëshironte të kalonte tek e folura: nëse do të fliste jo vetëm që Sharlota (Charlot) nuk do të ishte më stricto sensu ndërkombëtar, por arti i kinemasë do të rrezikonte të binte në teatrin e filmuar.

    I ashtuquajturi raport anakronik i Chaplin-it ndaj të folurit shpaloset në fjalimin e Hynkel – ky sabir që përzien gjermanishten, anglishten dhe gjuhën e derrave, për të njehsuar nivelin e nxitjes në punë në çdo ideologji propagandistike. Hanah është emri i parë i së ëmës, të cilën e citon në autobiografinë e tij, si një nga artistet më të mëdha të pantomimës që ai ka njohur ndonjëherë dhe se ajo kishte dhuratën e vëzhgimit dhe imitimit të njerëzve.

    Ankthi që ai kishte për të kaluar te dialogu, mund të kuptohet vetëm me fjalinë drejtuar berberit te “Diktatori”, kur e urdhëron të ngjitet në tribunë: “Ju duhet të flisni, kjo është shpresa jonë e vetme”. Në të vërtetë, kur hyri në dialog me “Diktatorin” në vitin 1940, ai provoi se mund ta përdorte zërin dhe të folurit në mënyrë perfekte.

    Chaplin përjetoi një devotshmëri universale thuajse unike, mirëpo në paranojën e ambientit të Shteteve të Bashkuara të pasluftës, ai do të kthehej në shënjestrën e sulmeve të njëpasnjëshme të krahut të djathtë amerikan, që e akuzonte për pozicione radikale.

    FBI, nën drejtimin e të famshmit J. Edgar Hoover, orkestroi me një publicitet të paparë një proces gjyqësor, çka çoi në rrënimin e mëtejshëm të popullaritetit të tij. Më pas, ai vendos të sistemohej me qëndrim të përhershëm në Zvicër, sesa të vazhdonte të luftonte kundër Shteteve të Bashkuara, prej nga drejtoi dy filma në Evropë: “Një mbret në Nju Jork” dhe “Kontesha e Hong-Kongut”, botoi dy libra autobiografikë: “Autobiografia ime” dhe “Jeta ime në fotografi”, vazhdoi të shkruante skenarë dhe të kompozonte partitura të reja muzikore për filmat e vjetër pa zë, praktikisht deri në vdekjen e tij në vigjilje të Krishtlindjeve 1977.

    Për Chaplin-in, të flasësh si artist është diçka tjetër, përveç parakalimit ose komunikimit, është një përgjegjësi e jashtëzakonshme, njëherazi një përvetësim i pashmangshëm: të marrësh stafetën e zërit të pazëshëm, kur askush tjetër nuk mund ta marrë përsipër.

    Në historinë e kinematografisë edhe sot e kësaj dite nuk ka figurë tjetër, që të jetë kaq e pranishme sa Charlie Chaplin qoftë në reklama, në qendra tregtare, në pllakata, në fotografi apo në internet, figura e endacakut me tiparet tipike të aktorit Chaplin haset kudo dhe në çdo kohë. Çaplini u ka mbijetuar kohërave, ndonëse periudha e tij si regjisor i përket një të kaluare të largët.

    Lexo edhe:

    LETRA EMOCIONALE E CHARLIE CHAPLINIT DËRGUAR TË BIJËS NATËN E KRISHTLINDJES

  • Muzika e filmave shqiptarë këtë fundnëntori në skenën e Teatrit të Operës dhe Baletit, tingujt do të marrin jetë…

    Muzika e filmave shqiptarë këtë fundnëntori në skenën e Teatrit të Operës dhe Baletit, tingujt do të marrin jetë…

    Nga Julia Vrapi
    Muzika e filmave shqiptarë  vjen në një mbrëmje këtë fundnëntori. Një mbrëmje, që do të sjellë për publikun muzikën e disa prej filmave të njohur shqiptarë, ku tingujt muzikorë do të marrin jetë përmes interpretimeve simfonike. Tingujt që rrëfejnë kujtesën e një kombi do të vijnë këtë fundnëntori, në skenën e Teatrit Kombëtar të Operës dhe Baletit, në një bashkëpunim mes dy orkestrave më të mëdha shqiptare; Orkestrës Simfonike të RTSH-së dhe Orkestrës Simfonike të Teatrit Kombëtar të Operës, Baletit dhe Ansamblit Popullor, si dhe Kori i TKOBAP-së. “Në një mbrëmje ku muzika bëhet histori dhe historia përkthehet në emocion, tingujt ikonë të filmave shqiptarë do të marrin jetë përmes interpretimeve simfonike, duke na çuar pas në kohë, aty ku u formësua identiteti ynë artistik e kulturor”, thuhet nga teatri ndër të tjera për këtë mbrëmje muzikore të datës 27 nëntor në Teatrin Kombëtar të Operës dhe Baletit.
    Muzika e filmave “Nëntori i dytë” një film artistik historik i prodhuar në Shqipëri në vitin 1982, “Tomka dhe shokët e tij” film i vitit 1977 dhe të muzika e të tjerë filmave shqiptarë janë pjesë e kësaj mbrëmje muzikore. Nën drejtimin e dirigjentit Gridi Kraja, kjo natë do të rikthejë në sallë atmosferën e filmave që kanë shënjuar me nostalgji brezat shqiptarë. Gridi Kraja përgjatë aktivitetit të tij ka dirigjuar orkestra të ndryshme si Kosovo Philarmonic, Skopje Philarmonic, Niš Symphony Orchestra, Teatri i Operas dhe Baletit, Mallorca symphony Orchestra, London City Philarmonic etj. Gjithashtu ka dirigjuar me solistë si Rame Lahaj, Tedi Papavrami, Yoanna Goichea, Jonian Kadesha, Shkëlzen Doli, Simon Trpčeski, etj.
    Orkestrat në jetën artistike
    Dy orkestrat simfonike, ajo e RTSH dhe e TKOBAP-së në një mbrëmje këtë fundnëntori për të përcjellë tingujt e muzikës së filmave shqiptarë, kanë një aktivitet të pasur artistik ndër vite. Orkestra simfonike e TKOB u formua në vitin 1950, së bashku me Filarmoninë e Shtetit. Në të bënin pjesë orkestrantë të përgatitur fillimisht në gjimnazet dhe shkollat e Mesme të Përgjithshme, Orkestra Frymore e Ushtrisë dhe më pas në Liceun Artistik – “Jordan Misja”. Aktiviteti artistik i orkestrës fillon me koncertet dhe shfaqjet si pjesë e Filarmonisë së Shtetit dhe në vitin 1953, orkestra inkuadrohet përfundimisht në TKOB. Orkestra e TKOB gjatë gjithë alendarëve artistik, ka mbajtur peshën më të madhe, që nga fillimi i krijimit të saj e deri sot.
    Nga kjo orkestër kanë dalë solistë instrumentistë dhe orkestrantë të talentuar si dhe janë krijuar disa ansamble të muzikës së dhomës. Orkestra Simfonike e RTSH-së u themelua më 16 maj të vitit 1962 si formacioni orkestral më i madh i kohës. Orkestrantët ishin kryesisht muzikantë të rinj, që studiuan në vend, si dhe nga profesionistë të specializuar jashtë vendit në Pragë, Moskë, Laipcig  dhe në disa vende të ndryshme të Europës. Fillimisht u quajt “Orkestra Simfonike e Radios dhe Kinematografisë” dhe me pas “Orkestra Simfonike e Radio Televizionit Shqiptar”. Krijimi i këtij formacioni të madh muzikor solli një ndikim të menjëhershëm në zhvillimin muzikor në të gjithë vendin, duke sjellë hapa në zhvillimin e përgjithshëm kulturor.

  • Shqipëria si vend për prodhimin e filmave nga studiot e huaja, Jorgji: Ky moment është vendimtar  

    Shqipëria si vend për prodhimin e filmave nga studiot e huaja, Jorgji: Ky moment është vendimtar  

    Shqipëria, e parë si një vend për prodhimin e filmave nga studiot e mëdha kinematografike ndërkombëtare, buxheti për QKK, përmirësimi i ligjit shqiptar për kinematografinë, investimet në kinematë në vend dhe një sërë çështjesh të tjera në Komisionin për Kulturën, Turizmin dhe Diasporën.
    Kryetari i QKK Jonid Jorgji në komisionin parlamentar, ku u zhvillua seanca dëgjimore për diskutimin në parim të projektligjit “Për buxhetin e vitit 2026” në Qendrën Kombëtare të Kinematografisë (QKK), gjatë fjalës së tij theksoi rëndësinë e veprimit në kohë për të shfrytëzuar momentin vendimtar në të cilin gjendet vendi ynë, e parë si një vend për prodhimin e filmave nga studiot e mëdha filmike ndërkombëtare. Ai tha se studiot ndërkombëtare po shohin Evropën Juglindore si një alternativë e duhur për t’u zhvendosur. “Ky moment është deciziv. Nëse do të arrijmë të thithim këto produksione dhe këtë interes lidhur me këtë fushë të rëndësishme jo vetëm të artit, por edhe një fushë, e cila prodhon ekonomi, është ky momenti. Nëse na ikën ky moment do jetë e vështirë, pasi do ta kapin vendet e rajonit si Serbia, Bullgaria dhe Hungaria që po bëjnë fushata të rëndësishme promovimi në këtë aspekt”, u shpreh kreu i QKK-së. Më tej, ai renditi një sërë programesh që Qendra Kombëtare e Kinematografisë (QKK) po zhvillon, ku një prej tyre është zyra e promovimit, Albania Film Commission.
    Një tjetër hap është Zyra e Karrierës pranë QKK, pasi sipas Jorgjit ka nevojë urgjente për të rritur kapacitetet njerëzore në lidhje me industrinë audiovizuale. Ndër të tjera, Jorgji foli dhe për të rijetësuar më shumë se 10 salla kinemaje në shkallë kombëtare, por kjo përmes një marrëveshjeje që do të hartohet me bashkitë apo dhe me Ministrinë e Pushtetit Vendor. Në komisionin parlamentar, kryetari i QKK-së u ndal edhe te ligji aktual, që është i vitit 1996. Ligj, i cili ka sjellë dhe diskutime  herë pas here, por sipas kryetari të QKK ka shumë për të përmirësuar. Në fjalën e tij ai theksoi gjithashtu se kinematografia duhet parë jo vetëm si art, por dhe si industri. Buxheti për vitin 2026 për Qendrën Kombëtare të Kinematografisë do të jetë 181,7 milionë lekë, nga 166,8 milionë lekë që ishte për 2025-ën. Qendra Kombëtare e Kinematografisë (QKK) është krijuar në vitin 1997. QKK është institucioni kombëtar që inkurajon, financon dhe promovon prodhimin kinematografik në Shqipëri.

  • “Këngët e Shekullit” rikthejnë muzikën e filmave shqiptarë

    “Këngët e Shekullit” rikthejnë muzikën e filmave shqiptarë

    Kjo mbrëmje nuk ka sesi të jetë ndryshe, kryefjalë do të jetë sërish muzika, por do të jetë nata kushtuar muzikës së filmave shqiptarë.

    Skena e Këngëve të Shekullit do të jetë tribuna ku do të kujtohen jo vetëm kolonat zanore me këngët më të dashura, por bashkë me to edhe pasuria filmike e kinemasë shqiptare.

    Artistë të njohur do të vijnë me gjithë bagazhin e tyre artistik, jo vetëm në aktrim, por edhe në këngë, për të risjellë edhe një herë ato prodhime të arta që kanë shënjuar kulturën tonë.

    Emocionet janë të mëdha për të gjithë artistët.

    Në këtë skenë të madhe ka vend edhe për fëmijë që kanë talentet e jashtëzakonshme. Korni Pula, vajza që do ta përfaqësojë Shqipërinë në skenën e Festivalit Europian për fëmijë, do të na sjellë pikërisht ato këngë që kinemaja shqiptare realizoi në morinë e prodhimeve filmike për fëmijë.

    Nata kushtuar muzikës së filmave shqiptarë do të emetohet sonte në orën 21:00 në ekranin e Televizionit Klan.

    Për më shumë klikoni në videon më poshtë:

    ObserverKult

    Lexo edhe:

    DOKUMENTI I PARË I GJUHËS SHQIPE I SHKRUAR 563 VITE MË PARË NË MAT

  • Nikolla Llambro: Nga shteti shqiptar mungon vlerësimi për artistët që e meritojnë

    Nikolla Llambro: Nga shteti shqiptar mungon vlerësimi për artistët që e meritojnë

    Vlerësimi për artistët, buxheti për kinematografinë apo dhe restaurimi i filmave shqiptarë janë disa nga problemet, që shpreh aktori i njohur Nikolla Llambro. Në intervistën për gazetën “SOT” aktori Nikolla Llambro thotë se restaurimi i filmave është një proces i rëndësishëm, duke sjellë në vëmendje dhe premierën e restauruar të filmit “Liri a vdekje” disa kohë më parë në Tiranë. Në këtë film aktori luan rolin e Zenan Mahskullorës dhe thotë se “Liri a vdekje ”, si nga pikëpamja historike edhe nga pikëpamja artistike ka rëndësi të veçantë. Aktori thotë se buxheti për instucionet e artit në vend duhet rritur nga Ministria e Kulturës dhe shprehet edhe për vështirësitë, që ka sot xhirimi i filmave. Sipas tij regjisorë të talentuar për shkak se nuk kanë buxhet mbajnë skenarët në sirtarë. Aktor i njohur i shumë roleve në teatër dhe filma në Shqipëri para ’90-tës, Nikolla Llambro arriti edhe në Greqi të bëjë emër si aktor. Sot është imazh edhe i shumë reklamave atje. Por sa i takon vlerësimit për artistët në Shqipëri, aktori shpreh kritika. Ai thotë se nga shteti shqiptar mungon vlerësimi për artistët që e meritojnë.
    – Në aktivitetin artistik ju keni realizuar dhjetëra role në teatër dhe kinematografi. Ju ishit i pranishëm edhe në premierën e restauruar të filmit “Liri a vdekje” pak kohë më parë në Tiranë. Filmi është me skenar të shkrimtarit Vath Koreshi dhe regji të dy regjisorëve Ibrahim Muçaj dhe Kristaq Mitro. Si një nga aktorët me rol në këtë film xhiruar në vitin 1978, çfarë i kishte sjellë restaurimi filmi?
    Filmi “Liri a vdekje ” si nga pikëpamja historike edhe nga pikëpamja artistike ka rëndësi të veçantë. Në premierën e filmit të restauruar në Tiranë në sallë takova edhe regjisorin e shquar Mevlan Shanaj dhe m’u duk se ishte i emocionuar. Dukej qartë që filmi i kishte lënë mbresa  shumë. Procesi i restaurimit në filma është jo vetëm i domosdoshëm, por edhe një detyrë e rëndësishme patriotike për ne krijuesit, për arkivin, për të gjithë ata që merren me filmat, që prodhime kinematografike të asaj kohe duhen shpëtuar nga shkatërrimi. Filmat para vitit 1990 janë xhiruar me film orvo që nuk ishte në mundësinë e kodakut, sepse kaq mundësi kishte shteti atë kohë dhe prodhoheshin shumë filma artistikë e dokumentarë. Duke u xhiruar me film orvo me kohën filluan të humbasin jo vetëm freskia e cilësia, por dhe ngjyrat e filmave të asaj kohe kur i shikonim ishin bastarduar. Ndaj restaurimi është jashtëzakonisht i domosdoshëm për të gjithë filmat me probleme, sepse filmat shqiptarë  janë një pasuri kombëtare.
     -Restaurimet e filmave siç është bërë me dije dhe më parë janë edhe në bashkëpunime. Kur flasim për pjesën e buxhetit, ju si e shikoni rolin e shtetit?
    Shteti jonë akoma me sa di nuk ishte në gjendje që të ketë atë teknikë, atë eksperiencë që duhet për të restauruar një film sa më shpejt dhe me kosto sa më të ulët. Arkivi i Filmit në këtë drejtim ka bërë një punë të mrekullueshme. Mua nuk më intereson nëse filmat i restaurojnë jashtë, por rëndësi ka që shteti në ato ndarjet e buxheteve që bën sidomos për kulturën, Ministria e Kulturës duhet patjetër të llogarisë një buxhet që është i konsiderueshëm, madje i madh për të restauruar filmin. Brezi që do të vijë do na lavdërojë, jo të na kritikojë. Mjaft janë shkatërruar filmat.
    – Shfaqja e filmave të realizuar para viteve 1990 në vend ka sjell herë pas here dhe një debat mbi mënyrën se si duhen shfaqur ata, kjo ka vijuar edhe në komision parlamentar. Ju i konsideroni filmat pasuri kombëtare, çfarë mund të na thoni?
    Kjo është një censurë, një absurditet. Populli është në gjendje që të zgjedhë dhe të gjykojë. Filmat para viteve 1990 nuk do të vijnë më. Atëherë pse duhen bërë këto që thuhen herë pas here sot për filmat e asaj kohe. Po të pyesësh një 20 vjeçar sot e ka të qartë. Ajo ishte histori e popullit shqiptar. Nëse ndërron një sistem, duhet të vijë dhe të bëjë po atë që ka bërë më përpara ish qeveria para ‘90? Çfarë janë këto që thuhen sot për filmat, të shfaqen a jo, të shfaqen në mënyrë të kontrolluar, etj. Filmat që prodhoheshin dikur në Kinostudio kalonin në një filtër deri në komitetin qëndror, deri në byronë politike. Një byro tjetër po na lind për censura. Jemi në demokraci, kushdo do të jetë i lirë të gjykojë ashtu si e shikon, si e mendon. Nuk e prano, mos e prano mbyll televizorin, por nuk ke të drejtë të vësh censurë. Jemi në demokraci, jemi në gjykim të lirë.
    -U bë një takim që pati të pranishëm dhe artistë, drejtues të institucioneve, etj, mbi strategjinë kombëtare për kulturën 2026-2030. Për ju kjo strategji, çfarë duhet të synojë?
    Ajo që është e dhimbshme për ne aktorët është se buxhetet për xhirimin e filmave janë për të qarë hallin. Nuk jepen para. Filmi nuk bëhet pa para. Që të fitosh një cilësi të mirë të një filmi të bukur që të konkurrojë në arenën ndërkombëtare të festivaleve duhen para. Iu është lënë e drejta dhe mundësia dhe nevoja që regjisorët të krijojnë skenarë vetë. Kjo është mangësi edhe e punës së Ministrisë së Kulturës, që nuk ka një studio, të gjejnë njerëzit që kanë prirje për skenaristë. Kinostudio në atë periudhë kishte të emëruar skenaristë që ishin shkrimtarë. Të njëjtën gjë mund të bëjë Ministria e Kulturës, të ketë disa skenaristë, të cilët të paguhen dhe të jenë të lirë dhe të krijojnë skenarë. Tani regjisori bën skenarin, bëhet producent, i bën të gjitha. Nuk ka mundësi. Vetëm në raste të rralla mund të arrihet një kulm cilësor kur të gjitha punët i bën një njeri ose një grup i vogël njerëzish. Këtu duhet shteti, jo për kontroll, por për ndihmesë, financim. Mua më vjen keq që regjisorë shumë të mirë kanë në sirtarë skenarë dhe nuk iu jepet buxhet për ti xhiruar. Kristaq Mitro një regjisor i talentuar që ka bërë filma me Ibrahim Muçajn, para se të ndahej nga jeta kishte një skenar të Roland Gjozës, që ishte një mrekulli, një trajtim modern i filmit shqiptar. Ai u përjashtua nga bordi, nuk iu dha buxheti për xhirimin.  Shteti të ndihmojë regjisorët e talentuar të bëjnë filma shumë të mirë. Kanë bërë një  propozim para Covid, për “Mjeshtër i Madh” nga Ambasada e Shqipërisë këtu në Athinë. Ministria e Jashtme e përcolli në Presidencë dhe aty humbi, pa dhënë një përgjigje pse s’u aprovua.
    – Aktor i njohur i shumë roleve para 1990 në teatër dhe filma në Shqipëri, ju arritët edhe në Greqi të bëni emër si aktor. Aktiviteti juaj artistik në vend me dhjetra role në filma dhe teatër. Sa jeni vlerësuar nga shteti shqiptar?
    Kur një aktor që ka aktivitet dhe që i ka dhënë edhe Shqipërisë, por që nuk vlerësohet ashtu si duhet atëherë ai fillon edhe pezmatohet, i humb shpirti kur shikon kolegë, që kanë më pak veprim artistik dhe janë vlerësuar maksimalisht. Unë kam rreth 70 role nga të cilët 35 role janë teatër, sidomos në teatrin e Gjirokastrës, ku shumë nga ato kanë hyrë në fondin e artë të teatrit. Dhe me rolin Mato Gruda te filmi “Njeriu me top” në festival në 1978 kam marrë vlerësimin si “Aktori më i mirë i festivalit”. Ndër këtë deri sa ika në 1990, nga Ministria e Kulturës nga Shqipëria kam vetëm një distiktiv që jepej atëherë si stimul për 40 vjetorin e Çlirimit, që ma ka dhënë kryetari i bashkive profesionale të institucionit. Më në fund kur u bë 50 vjetori i teatrit në Gjirokastër në pesë aktorët që ishin caktuar për t’u bërë “Mjeshtër i Madh” mua dhe Viktor Caros na u hoq emri dhe nuk  e morëm titullin. Kohët e fundit më nderuan me titullin “Qytetar nderi i Gjirokastrës”. Pas 50 vitesh më vlerësuan si qytetar nderi. Kanë bërë një propozim para Covidit, për “Mjeshtër i Madh” nga Ambasada e Shqipërisë këtu në Athinë. Ministria e Jashtme e përcolli në Presidencë dhe aty humbi, pa dhënë një përgjigje pse nuk u aprovua. Në Greqi unë kam role, kam punuar me Qipron, me Poloninë, me Gjermaninë, kam rreth 25 reklama të suksesshme dhe akoma luhej njëra deri vjet, plus 22 role në filma, në televizion dhe në teatër, si dhe mora çmimin e parë si aktori më i mirë në festivalin ballkanik me filmin grek “Maria”. Nga Shqipëria unë nuk kam asgjë dhe jam shumë i pezmatuar. Në Greqi unë jetoj që nga nëntori 1991. Në periudhën para 90-tës kam kritikuar e kundërshtuar fenomenet, që dëmtonin ecurinë  e cilësinë e teatrit. Pas 90-tës kam kritikuar e kritikoj fenomenet negative të shoqërisë, që fërkojnë artin dhe cilësinë e demokracisë. Pra unë Nikolla Llambro, para 90-tës për instancat drejtuese isha i thartë, ndërsa pas 90-tës me sa duket nga trajtimi jam i hidhur. Veç kur studiova jetën e Çerçiz Topullit para xhirimeve të filmit “Liri a vdekje”,Çerçizi thoshte: “-Që ditën që kam lerë, as jam shitur, as jam blerë!”. Kjo thënie perlë e Heroit tonë Kombëtar u bë lajtmotivi i jetës sime! Nikolla Llambro as është shitur, as është blerë dhe as do shitet, as do blihet deri sa të kem frymë! Deri sa të rroj do luftoj për lirinë, artin, atdheun dhe popullin tim!
    -Gjatë këtyre viteve, çfarë mund të na thoni në vijim të aktivitetit artistik?
    Pas krizë në vitin 2005 këtu pothuajse pati vështirësi në të gjitha aspektet e jetës, por më shumë ekonomike, ra edhe aktiviteti artistik. Në atë periudhë ishte e vështirë, por unë nuk harroj që jam emigrant pavarësisht se në tregun artistik isha i konsiderueshëm dhe i vlerësuar, por kur vjen puna e di që radha ime nuk është e para, por jo nga ata që teprojnë. Që atëherë u krijua një boshllëk në aktivitetin tim. Pas Covid kam ca vështirësi shëndeti, që nuk janë optimale që të aktivizohem dhe ndaj kam refuzuar punë cilësore, që më kanë pëlqyer dhe në teatër edhe në televizion. Ndërsa në Shqipëri kam xhiruar filma me regjisorë si Edmond Budina dhe Robert Budina.
    Intervistoi: Julia Vrapi

  • ‘A house of dynamite’ recension: Më i frikshëm se shumica e filmave horror

    ‘A house of dynamite’ recension: Më i frikshëm se shumica e filmave horror

    Regjisorja e “The Hurt Locker”, Kathryn Bigelow, ndërton “një tension të padurueshëm” në një film mbi një raketë bërthamore të nisur drejt SHBA-së. Është një dramë autentike, “magnetizuese” dhe “rrënqethëse”.

    Një raketë bërthamore është lëshuar. Askush nuk e di kush e ka nisur, apo nëse mund të vijnë edhe të tjera pas saj, por një gjë është e qartë: nëse nuk ndalet, raketa do të shkatërrojë një qytet të madh amerikan për më pak se 20 minuta.

    Çfarë ndodh më pas? Shumica e filmave të Hollivudit do të sillnin një hero të pashëm në këtë pikë, që do të ishte aq superhuman saqë edhe nëse nuk mund ta ndalonte raketën, të paktën do të zbulonte kush ishte përgjegjës dhe do të sillte hakmarrjen.

    Por “A House of Dynamite” është drejtuar nga Kathryn Bigelow, fituese e Oscar-it për “The Hurt Locker” (2008) dhe “Zero Dark Thirty” (2012), e cila edhe një herë balancoi mjeshtërisht aftësinë e saj për të ndërtuar tension të padurueshëm me përkushtimin ndaj autenticitetit ushtarak dhe politik të hulumtuar në detaje. Drama që rezulton, e cila pati premierën në Festivalin e Venecias të martën dhe do të publikohet në Netflix në tetor, është më tërheqëse se shumica e thriller-ëve dhe më e frikshme se shumica e filmave horror.

    E shkruar nga Noah Oppenheim, ish-president i NBC News, “A House of Dynamite” ndahet në tre pjesë, secila e zhvilluar thuajse në kohë reale pas një hyrjeje të shkurtër. Pjesa e parë vendoset kryesisht në Dhomën e Situatës në Shtëpinë e Bardhë, ku oficerja e detyrës (Rebecca Ferguson) dhe drejtori i lartë (Jason Clarke) përpunojnë informacionin që vjen.

    Ndërkohë, në një bazë ushtarake në Alaska, një komandant ekuipazhi (Anthony Ramos) ka detyrën stresuese të lëshojë raketat që mund të kapin atë që po afrohet. Kjo pjesë vendos tonin e shpejtë dhe të ftohtë të filmit. Bigelow dhe Oppenheim nuk shmangin dot të gjitha klishetë e filmave katastrofikë dhe thriller-ëve politikë, titrat me akronimet zyrtare të çdo vendndodhjeje, telefonatat prekëse me të dashurit shtatzëna ose të larguar, por nuk ka fjalime të mëdha, shpërthime emocionesh, apo shaka për të lehtësuar atmosferën. Gjëja më e afërt me një batutë është përdorimi i përsëritur i shprehjes “Have a nice day” kur ne tashmë e dimë se dita nuk do të jetë aspak e këndshme.

    Ndërsa ndikimi i mundshëm i raketës afrohet gjithnjë e më shumë, filmi kthehet pas për të treguar ngjarjet nga një tjetër këndvështrim. Këtë herë, personazhet kryesorë janë dy këshilltarë sigurie (Gabriel Basso, Greta Lee) që u japin udhëzime gjeneralëve dhe përpiqen t’i bindin ata të marrin seriozisht këshillat e tyre. Së fundi, pjesa e tretë mbulon të njëjtën kronologji me “orë të rënë”, por nga perspektiva e dy politikanëve të lartë: sekretari i mbrojtjes i tronditur (Jared Harris) dhe presidenti amerikan jovial (Idris Elba). Një minutë presidenti po shtrëngon duart me disa studentë që luajnë basketboll; minutën tjetër ai po futet me nxitim në një makinë e më pas në një helikopter, me “futbollin” bërthamor, ose Çantën e Emergjencës Presidenciale, pranë tij.

    Çdo personazh në këtë film të strukturuar ngushtë ka vendime për të marrë, ku të shkojë, me kë të flasë, por vendimet e presidentit janë më të mëdhatë. Në fakt, ato janë vendimet më të mëdha në historinë e njerëzimit. A duhet ai ta përshkallëzojë apo ta de-përshkallëzojë situatën? A duhet të nisë qindra raketa amerikane përpara se ndonjë qytet tjetër të kërcënohet? Apo duhet t’u besojë rusëve kur thonë se raketa nuk është e tyre? Duhet të dëgjojë gjeneralin ushtarak luftënxitës (Tracy Letts), i cili argumenton se të mos bësh asgjë është kapitullim, apo këshilltarin e ri që thotë se çdo veprim do të ishte vetëvrasje? Një nga pikat që thekson filmi është se pasiguria është kudo, sepse secili prej të përfshirëve ka vetëm fragmente të informacionit dhe ekspertizës përkatëse. Një tjetër pikë është se presidenti ka më pak ekspertizë dhe informacion se të tjerët. Potusi i Elba-s është i ri në detyrë, ndaj sa i kualifikuar është ai për të vendosur nëse duhet apo jo të shtypë butonin e kuq? Ka një sekuencë komike në errësirë ku ai shfleton një dosje me “opsionet e hakmarrjes” që nuk i ka studiuar kurrë më parë. Për të, thotë ai, duket si një menu restoranti.

    Megjithatë, “A House of Dynamite” është larg të qenit komedi, pavarësisht jehonave të satirës bërthamore klasike të Stanley Kubrick Dr Strangelove (1964). Dallimi kryesor mes dy filmave është se askush në “A House of Dynamite” nuk është budalla apo i çmendur. Askush nuk bën gabime katastrofike. Përkundrazi, të gjithë në ekran janë profesionistë jashtëzakonisht kompetentë dhe racionalë, dhe emergjenca me të cilën përballen është planifikuar dhe trajnuar më parë. Pyetja shqetësuese është nëse gjithë ai planifikim dhe trajnim do të vlente vërtet diçka nëse një raketë bërthamore do të ishte me të vërtetë në rrugë./BBC/KultPlus.com

  • Publikohet juria e Filmave të Shkurtër në PriFest 2025

    Publikohet juria e Filmave të Shkurtër në PriFest 2025

    Festivali Ndërkombëtar i Filmit në Prishtinë – PriFest, ka publikuar jurinë për kategorinë e filmave të shkurtër, e përbërë nga profesionistë të shquar të industrisë kinematografike nga rajoni dhe Austria.

    Pjesë e jurisë do të jenë:

    Salma Abdalla, me një karrierë të gjatë dhe të suksesshme në industrinë e filmit, Salma Abdalla aktualisht punon në Institutin e Filmit të Austrisë. Më parë ka qenë bashkëpronare dhe CEO e Autlook Filmsales, një agjenci ndërkombëtare me bazë në Vjenë. Përveçse producente ekzekutive dhe mentore, ajo ka shërbyer si anëtare jurie në shumë festivale prestigjioze dhe është një figurë kyçe në rrjetet evropiane të industrisë së filmit, si eksperte në EAVE Producers Lab dhe anëtare e European Film Academy.

    Fatmir Koçi, regjisor dhe skenarist i njohur nga Shqipëria, Fatmir Koçi ka ndërtuar një karrierë që përfshin filma dhe dokumentarë të suksesshëm të përzgjedhur në festivale të mëdha si Venecia, Cannes, Rotterdam, Montreal, dhe të tjera. Koçi sjell në PriFest përvojën e tij të pasur dhe këndvështrimin unik mbi kinemanë shqiptare dhe atë mesdhetare, transmeton KultPlus.

    Visare Aliu, dramaturge dhe skenariste nga Kosova, Visare Aliu është një nga zërat më të rëndësishëm të skenës kulturore në vend. Ajo është aktualisht Kryetare e Bordit të Teatrit Kombëtar të Kosovës dhe një emër i njohur për publikun si skenaristja e serialit të famshëm “Familja Moderne”. Përtej artit skenik dhe televiziv, ajo vepron edhe në fushën e komunikimit strategjik si senior copywriter dhe stratege në agjencinë kreative Koperativa.

    Gentian Koçi, një tjetër emër i njohur nga Shqipëria, Gentian Koçi është regjisor, producent dhe bashkëthemelues i kompanisë Artalb Film Productions. Filmat e tij janë vlerësuar me çmime të shumta dhe janë shfaqur në festivale ndërkombëtare prestigjioze. Dy prej tyre, “Dita Zë Fill” dhe “Një Filxhan Kafe”, ishin përzgjedhjet zyrtare të Shqipërisë për Oscars. Ai gjithashtu ishte pjesëmarrës në Producers on the Move gjatë Festivalit të Kanës në vitin 2023.

    Valmira Hyseni, producente dhe regjisore nga Kosova, Valmira Hyseni është bashkëthemeluese dhe CEO e kompanisë Plan Bee Films. Me mbi 10 vjet përvojë në industrinë e filmit dhe si anëtare bordi në Shoqatën e Producentëve të Kosovës, ajo ka prodhuar një numër të madh filmash të shkurtër dhe të gjatë, të cilët janë përzgjedhur në festivale si Toronto, San Sebastian, Kajro, Torino, Busan, dhe shumë të tjera.

    PriFest 2025 premton një javë të mbushur me film, pasion dhe bashkëpunim kulturor. Juria e filmave të shkurtër këtë vit sjell një përzierje të shkëlqyer të përvojës, talentit dhe diversitetit profesional, që do të garantojë një vlerësim të thelluar dhe të drejtë të veprave konkurrente./KultPlus.com