Lajmidites.com

Category: Editorial

  • “It’s the drugs, stupid!” ose një manual për të parashikuar të ardhmen!

    “It’s the drugs, stupid!” ose një manual për të parashikuar të ardhmen!

    Nga Lorenc Vangjeli

    E vërteta është gjithmonë shumë e dukshme, por njerëzia zakonisht zgjedh të vetëverbohet vetëm për mos ta parë. Çfarë nuk duket është njëlloj sikur të mos ekzistojë! Megjithatë ka disa sinjale domethënëse në Tiranë e përtej, të cilat teorikisht duhet të kishin ngritur stuhinë perfekte, që ende nuk po e dallojnë kryesisht ata që kanë zgjedhur të vetëverbohen.

    Në janar të këtij viti Presidenti Trump firmosi një urdhër ekzekutiv që i konsideron kartelet e drogës si organizata terroriste. Që do të thotë se fuqia më e madhe politike, ushtarake e morale e gjithë botës, do të hyjë në luftë me to me të gjitha mjetet në dispozicion. Duke mos përjashtuar edhe përdorimin joproporcional të forcës dhe forcën e pakufishme të informacionit që zotëron. Që nga aeroplanmbajtëset në Karaibe e deri tek tarifat tregtare. “America First” shfaqet gjithashtu edhe në një numër i papërcaktuar dallgësh që nisin nga bregu Lindor i Atlantikut e që herët a vonë, do të përplasen në bregun Perëndimor të oqeanit, do të depërtojnë në Mesdhe e do të ngjiten deri lart në Adriatik. Sanksionimi nga Departamenti Amerikan i Thesarit për familjen Hysa, emigrantë shqiptarë të stacionuar mes SHBA-së e Kanadasë, duke e konsideruar të lidhur me kartelin e Sinaloas në Meksikë, është një fill Ariane për të ecur, qoftë dhe verbtazi, drejt parashikimit të një të ardhmeje jo shumë të largët. Një njësi e FBI-së në zyrat e SPAK-ut në Tiranë dhe prania e DEA-s në Shqipëri, janë vetëm sinjale të dukshme për të trajtuar kufinjtë e një logjike të thjeshtë: amerikanët, por dhe evropianët që si rregull ndjekin gjurmët e parave për të gjetur emrat e mëkatarëve, nuk e tolerojnë mbylljen e ciklit të trafikut të drogës. Sepse paratë e gjeneruara nga ai trafik, pavarësisht se ku tentohet të pastrohen, për përkufizim, janë në thelb para amerikane dhe evropiane, sa kohë që përdoruesit e saj janë ata që paguajnë.

    “Çunat e Londrës”, siç quhet me përkedheli një kastë shoferësh të makinave me timon djathtas e që miklohen fort në Tiranë, kanë bërë të mundur që në Shqipëri të ketë një prani “të çuditshme” britanike. Natyrisht prani jo diplomatike dhe me njerëz që në pamje të parë mund të duken edhe si turistë në gjurmim të Maldiveve shqiptare. Njerëzit e ish-perëndorisë me diell që nuk perëndonte kurrë, janë stacionuar në kryeqytet, por dhe në bregdetin e jugut kryesisht, por jo për të shijuar perëndimet spektakolare të diellit në detin Jon. Edhe kur shfaqen si gazetarë me emra që Google nuk i njeh për të tillë. Paundi britanik i fituar në mënyrë kriminale në Londër, quhet ende “pronë” e Kurorës edhe nëse shpenzohet në shezlongjet e resorteve shqiptare.

    Natyrisht nuk mungojnë gjermanët, kurse belgët e kanë thënë edhe zyrtarisht. Dy ministre belge kërkuan një muaj më parë në Tiranë hisen e shtetit të tyre nga pasuritë kriminale të sekuestruara në Shqipëri si rezultat i hetimeve të kryera në vendin e tyre. Edhe për ta, eurot e fituara nga krimi e të shndëruara në tulla Tiranë, janë para gjermane apo belge.

    Tani që ka mbaruar zyrtarisht sezoni i turizmit në Shqipëri, një numër në rritje mediash të huaja, sa herë që shkruajnë për vendin e shqiponjave, nuk harrojnë të shtojnë edhe fjalët për krimin e organizuar, trafikun e drogës, rolin e shqiptarëve në zinxhirin e trafikut, nga vendi i origjinës e deri në shpërndarjen tek konsumatori evropian dhe për mënyrat e pastrimit të mundshëm të parave të fituara po në Shqipëri. Harta mediatike shndërrohet kështu në një termometër që mat temperaturë delikate në vend. Dhe si në mjekësi, temperatura e organizmit është përgjithësisht shenja e parë e diçkaje që nuk shkon me trupin.

    Sekuestrimet pothuaj inekzistente të kokainës në portet dhe portat hyrëse në Shqipëri, çikërrimat që u janë kapur vetëm ca fakirëve fundorë në Tiranë, tregojnë një tablo krejt tjetër nga perceptimi empirik. Vetëm në një rrugë lokalesh të famshme në Tiranë mund të konsumohet deri në një pikë pesë apo dy kilogram kokainë në fundjavë vjeshte, përcakton një gazetar nga ata pa emër të shfaqur në Google.

    Ndoshta edhe nuk është kështu. Ndoshta Shqipëria edhe në këtë rast është rast i veçantë. Dhe ky është versioni më pozitiv i mundshëm. Kurse në versionin më të keq të mundshëm, harta e trafikut të drogës me protagonistë shqiptarë, mund të shpjegojë pothuaj gjithçka ndodh në Tiranë e gjetkë. Shpjegon politikën, biznesin, median, vrasjet e bujshme kriminale, cash-in e jashtëzakonshëm në qarkullim apo të fshehur në dhoma të posaçme. Ndoshta shpjegon edhe hetimet e SPAK-ut dhe dosjet më të bujshme të tij. Dosjet e krimit, por edhe të politikës.

    “Gjithçka mund të ndodhë, jetojmë në Tironë!”, paralajmëronte dikur Edi Rama për të gjithë ata që zgjedhin të vetëverbohen. Edhe për zengjinët e rinj arrogantë që ende shpresojnë se Zoti mund ta bëjë ëndërr, ëndrrën ku shumëkush po jeton prej vitesh në Shqipëri. Atë ëndrrën mashtruese, të droguar me USD, Euro, Paund, shufra floriri, Kriptomonedha, makina e prona pafund, që i përkasin Perëndimit, do të rikthehen në Perëndim dhe që nuk mund të luhen si në jerm në kazinotë e fatit askund gjetkë.

  • “It’s the drugs stupid!” ose një manual për të parashikuar të ardhmen!

    Nga Lorenc Vangjeli

    E vërteta është gjithmonë shumë e dukshme, por njerëzia zakonisht zgjedh të vetëverbohet vetëm për mos ta parë. Çfarë nuk duket është njëlloj sikur të mos ekzistojë! Megjithatë ka disa sinjale domethënëse në Tiranë e përtej, të cilat teorikisht duhet të kishin ngritur stuhinë perfekte, që ende nuk po e dallojnë kryesisht ata që kanë zgjedhur të vetëverbohen.

    Në janar të këtij viti Presidenti Trump firmosi një urdhër ekzekutiv që i konsideron kartelet e drogës si organizata terroriste. Që do të thotë se fuqia më e madhe politike, ushtarake e morale e gjithë botës, do të hyjë në luftë me to me të gjitha mjetet në dispozicion. Duke mos përjashtuar edhe përdorimin joproporcional të forcës dhe forcën e pakufishme të informacionit që zotëron. Që nga aeroplanmbajtëset në Karaibe e deri tek tarifat tregtare. “America First” shfaqet gjithashtu edhe në një numër i papërcaktuar dallgësh që nisin nga bregu Lindor i Atlantikut e që herët a vonë, do të përplasen në bregun Perëndimor të oqeanit, do të depërtojnë në Mesdhe e do të ngjiten deri lart në Adriatik. Sanksionimi nga Departamenti Amerikan i Thesarit për familjen Hysa, emigrantë shqiptarë të stacionuar mes SHBA-së e Kanadasë, duke e konsideruar të lidhur me kartelin e Sinaloas në Meksikë, është një fill Ariane për të ecur, qoftë dhe verbtazi, drejt parashikimit të një të ardhmeje jo shumë të largët. Një njësi e FBI-së në zyrat e SPAK-ut në Tiranë dhe prania e DEA-s në Shqipëri, janë vetëm sinjale të dukshme për të trajtuar kufinjtë e një logjike të thjeshtë: amerikanët, por dhe evropianët që si rregull ndjekin gjurmët e parave për të gjetur emrat e mëkatarëve, nuk e tolerojnë mbylljen e ciklit të trafikut të drogës. Sepse paratë e gjeneruara nga ai trafik, pavarësisht se ku tentohet të pastrohen, për përkufizim, janë në thelb para amerikane dhe evropiane, sa kohë që përdoruesit e saj janë ata që paguajnë.

    “Çunat e Londrës”, siç quhet me përkedheli një kastë shoferësh të makinave me timon djathtas e që miklohen fort në Tiranë, kanë bërë të mundur që në Shqipëri të ketë një prani “të çuditshme” britanike. Natyrisht prani jo diplomatike dhe me njerëz që në pamje të parë mund të duken edhe si turistë në gjurmim të Maldiveve shqiptare. Njerëzit e ish-perëndorisë me diell që nuk perëndonte kurrë, janë stacionuar në kryeqytet, por dhe në bregdetin e jugut kryesisht, por jo për të shijuar perëndimet spektakolare të diellit në detin Jon. Edhe kur shfaqen si gazetarë me emra që Google nuk i njeh për të tillë. Paundi britanik i fituar në mënyrë kriminale në Londër, quhet ende “pronë” e Kurorës edhe nëse shpenzohet në shezlongjet e resorteve shqiptare.

    Natyrisht nuk mungojnë gjermanët, kurse belgët e kanë thënë edhe zyrtarisht. Dy ministre belge kërkuan një muaj më parë në Tiranë hisen e shtetit të tyre nga pasuritë kriminale të sekuestruara në Shqipëri si rezultat i hetimeve të kryera në vendin e tyre. Edhe për ta, eurot e fituara nga krimi e të shndëruara në tulla Tiranë, janë para gjermane apo belge.

    Tani që ka mbaruar zyrtarisht sezoni i turizmit në Shqipëri, një numër në rritje mediash të huaja, sa herë që shkruajnë për vendin e shqiponjave, nuk harrojnë të shtojnë edhe fjalët për krimin e organizuar, trafikun e drogës, rolin e shqiptarëve në zinxhirin e trafikut, nga vendi i origjinës e deri në shpërndarjen tek konsumatori evropian dhe për mënyrat e pastrimit të mundshëm të parave të fituara po në Shqipëri. Harta mediatike shndërrohet kështu në një termometër që mat temperaturë delikate në vend. Dhe si në mjekësi, temperatura e organizmit është përgjithësisht shenja e parë e diçkaje që nuk shkon me trupin.

    Sekuestrimet pothuaj inekzistente të kokainës në portet dhe portat hyrëse në Shqipëri, çikërrimat që u janë kapur vetëm ca fakirëve fundorë në Tiranë, tregojnë një tablo krejt tjetër nga perceptimi empirik. Vetëm në një rrugë lokalesh të famshme në Tiranë mund të konsumohet deri në një pikë pesë apo dy kilogram kokainë në fundjavë vjeshte, përcakton një gazetar nga ata pa emër të shfaqur në Google.

    Ndoshta edhe nuk është kështu. Ndoshta Shqipëria edhe në këtë rast është rast i veçantë. Dhe ky është versioni më pozitiv i mundshëm. Kurse në versionin më të keq të mundshëm, harta e trafikut të drogës me protagonistë shqiptarë, mund të shpjegojë pothuaj gjithçka ndodh në Tiranë e gjetkë. Shpjegon politikën, biznesin, median, vrasjet e bujshme kriminale, cash-in e jashtëzakonshëm në qarkullim apo të fshehur në dhoma të posaçme. Ndoshta shpjegon edhe hetimet e SPAK-ut dhe dosjet më të bujshme të tij. Dosjet e krimit, por edhe të politikës.

    “Gjithçka mund të ndodhë, jetojmë në Tironë!”, paralajmëronte dikur Edi Rama për të gjithë ata që zgjedhin të vetëverbohen. Edhe për zengjinët e rinj arrogantë që ende shpresojnë se Zoti mund ta bëjë ëndërr, ëndrrën ku shumëkush po jeton prej vitesh në Shqipëri. Atë ëndrrën mashtruese, të droguar me USD, Euro, Paund, shufra floriri, Kriptomonedha, makina e prona pafund, që i përkasin Perëndimit, do të rikthehen në Perëndim dhe që nuk mund të luhen si në jerm në kazinotë e fatit askund gjetkë.

  • Të gjithë e dinë që Spak ka thirrur Berishën, përveç Berishës!

    Të gjithë e dinë që Spak ka thirrur Berishën, përveç Berishës!

    Nga Skënder Minxhozi/

    Novela e famshme e Gabriel Garcia Markezit “Kronikë e një vdekjeje të paralajmëruar” është bërë e tillë, pra e famshme, pasi e gjithë fabula e saj ndërtohet mbi një absurd. I gjithë fshati e dinte se personazhi kryesor Santiago Nasari do të vritej, përveç vetë viktimës. Kjo mosdije mban gjallë lexuesin nga fillimi deri në fund.

    I zhvendosur në ngjarjet e këtyre orëve në Shqipëri, realizmi magjik i Markezit i shkon fare mirë asaj që po ndodh mes Sali Berishën dhe SPAK. Fatmirësisht askush nuk po kërkon ta vrasë Doktorin, por thjesht t’i bëjë të ditur se duhet të para

    qitet për një dëshmi në prokurori. Por në një sjellje që ka brenda mungesë totale serioziteti Berisha deklaron se po digjet nga dëshira për të dalë para prokurorëve për 21 janarin, por shton se këta s’e kanë njoftuar!

    Nga ana e tij SPAK ka bërë të qartë se e ka njoftuar Berishën në disa adresa njëherësh, në parti, në banesën private dhe në parlament. Asnjëri nga demarshet nuk ka rezultuar i frytshëm. Çuditërisht të gjithë e morën vesh që Spak kërkonte Berishën me fletëthirrje në dorë, po vetëm ky i fundit kërkon të bindë mijëra shqiptarët që e shohin në televizor e media se ai ende nuk di gjë për kërkesën e prokurorëve të posaçëm.

    Kjo që ndodh me 21 janarin i ngjan një tjetër dosjeje të vjetër në kohë, shumë kilometra larg Shqipërisë. Një krim i një natyre tjetër, që po tentohet të mbulohet. Është në fakt e njëjta situatë absurde. Këto orë presidenti amerikan Donald Trump po përpiqet të shtyjë anëtarët republikanë të Kongresit që të shmangin hapjen e dosjes së famshme Epstein, në të cilën ndodhen mbi 23 mijë emaile të miliarderit hebre të vetëvrarë Xhefri Epstein, ku Trump shfaqet si frekuentues i ambjenteve ku trafikoheshin vajza minorene dhe prostituta gjithfarësh.

    Megjithëse një pjesë e madhe e opinionit publik amerikan e ka të qartë lidhjen e Trump me Epstein, kreu i Shtëpisë së Bardhë, ashtu si ish-kryeministri shqiptar në Tiranë me 21 janarin, bën të paditurin, përbetohet se është i pafajshëm dhe se nuk ka asnjë lidhje me ato që përfliten.

    Për t’u kthyer në Shqipëri, katërmbëdhjetë vjet më parë shteti vrau njerëz të pafajshëm dhe të paarmatosur në dyert e zyrave të tij. Dihet kush i vrau, dihet si u vranë. Është shumë vonë sot për të vendosur drejtësi për ata që humbën jetën e u plagosën nga plumbat e shtetit, por nuk duhet humbur asnjë mundësi sado e vogël për ta vendosur atë edhe sot pas 14 vitesh.

    Sali Berisha thotë se ka kërkuar hetime qysh në orët e para pas masakrës në bulevard. Ai thotë se protestuesit i solli Edi Rama tek kryeministria “mish për top”, siç deklaroi vetë. Të paktën e pranon që protestën e opozitës e ka pritur me top! Përtej batutës, nëse Doktori është kaq i sigurt se s’ka bërë asgjë të keqe atë ditë, le të shkojë e të dëshmojë ato që di rreth asaj ndodhie të përgjakur. Le të provojë e të mohojë se i pengoi hetimet dhe ndali fletë-arrestet për gardistët e akuzuar për vrasje. Le të shpjegojë përse mallkoi presidentin e kryeprokuroren me fjalët më të ulëta vetëm për të trembur hetimet.

    Le të provojë më pas t’i gjejë një shpjegim faktit flagrant dhe tejet skandaloz të fshirjes së serverave të Kryeministrisë nga të gjitha pamjet e 21 janarit, natën pas tragjedisë. Le të provojë të shpjegojë sesi ndërtoi një teoremë grushti shteti, të cilën nuk arriti ta vërtetojë dot as me ajkën e jurisprudencës së partisë së tij gjatë dy viteve hetime të komisionit të posaçëm parlamentar që ngriti me piskamë dhe urgjencë kur gjaku në bulevard nuk ishte tharë ende. Le të shpjegojë përse ky komision hetimor është i vetmi këto 34 vite që nuk ka prodhuar një raport final, pas dy vitesh punë për të gjetur fajtorët dhe provuar grushtin e shtetit!

    Berisha ka rastin që të gjitha këto njolla të errëta t’i heqë nga vetja dhe t’ja faturojë mbi shpinë Edi Ramës, nëse vërtetë është ashtu siç ka pretenduar këto 14 vjet nëpër media e konferenca shtypi. Të shkojë e t’i provojë në të vetmin vend ku këto nuk quhen justifikime, propogandë politike apo fjalë pazari, por dëshmi zyrtare e marrë nga drejtësia shqiptare. Të pastrojë emrin e tij nga 21 janari dhe të bëjë pis atë të kundërshtarit, prandaj të shkojë një orë e më parë e të mos luajë me fletëthirrjet.

    E ka kot që fshihet si në kohët kur Lulzim Basha, për t’i bërë bisht gjyqit për Rrugën e Kombit, njoftonte gjyqtarët se ndodhej herë në SHBA, herë në Bruksel e herë në Argjentinë. Sepse “askush nuk është aq i pasur sa të blejë të shkuarën e vet”, thotë diku Oscar Wilde.

    21 janari është një vdekje ende e pakryer në ritin e saj, një tragjedi e pashpaguar me drejtësi, një gjakderdhje që kërkon arsye dhe autor. Dhe paqe padyshim. Prandaj edhe pas 14 viteve ajo kthehet e rikthehet në skenë, jo si një diversiv për të mbuluar të tjera ngjarje, por si një piketë tragjike e tranzicionit shqiptar, sqarimi i të cilës vazhdon të jetë imperativ i drejtësisë. Edhe i kësaj të resë, që u soll me 21 janarin me përtesë dhe pasivitet, derisa e detyruan të hapte letrat e të niste punën.

     

  • Flluska hipokrite e politikës, humnera e saj me shoqërinë

    Flluska hipokrite e politikës, humnera e saj me shoqërinë

    Nga Lorenc Vangjeli

    Pakkush e dinte se në Shqipëri kishte zgjedhje të parakohshme lokale në pesë qytete. Madje edhe vetë vlonjatët, beratasit, tepelenasit, matjanët apo zgjedhësit e Cërrikut, nuk patën pikën e interesit për to. Në rreth 350 mijë votues të regjistruar, në total në kuti përfunduan vetëm rreth 2 nga dhjetë votat e pritshme. Në Vlorë ishte edhe më qamet, pothuaj vetëm një votues në dhjetë shkoi të votojë. Rekordi tjetër i çuditshëm ishte se nën siglën e partisë kryesore të opozitës, Partisë Demokratike, nuk garonte asnjë rival. Tre vjet më parë, fraksioni i doktor Berishës, pikërisht se mposhti siglën zyrtare të PD-së, u rikthye në kontrolluese të paketës së pushtetit brenda në parti. Kësaj here e fshehu partinë mbas kandidatëve të pavarur, si për t’u dëshmuar e pavarur nga ambicja për t’u rikthyer në pushtet.

    Ky pothuaj sondazh zyrtar, me një kampion jashtëzakonisht të gjerë, jep disa shpjegime të hidhura për humorin gjithmonë e më gri të shoqërisë shqiptare. Shënjon diferencën e jashtëzakonshme, më të gjerë se një humnerë dhe më dëshpëruese se një vaki të shoqërisë nga klasa politike që e përfaqëson. Përcakton distancën mes asaj që pritet, asaj që duhet dhe asaj çfarë premtohet rregullisht me copy paste nga ata që kërkojnë të votohen. Dhe është një dëshmi tronditëse e refuzimit gjithmonë e më masiv të një kaste të instaluar në pushtetin qëndror, në qeverisjen e opozitës, në majën e administratës së lartë dhe në pushtet lokal. Publiku po jep sinjale të qarta se po identifikon një PS të rrënuar nga skandalet dhe konfliktet e brendshme të heshtura, një PD të atrofizuar dhe parti të reja që të tilla kanë vetëm siglat. Zgjedhjet e kësaj jave dëshmuan neverinë nga politika dhe bindjen e publikut se nuk mund të presë zgjidhje nga politika. Sidomos nga ajo pjesë e politikës, më shumë e majtë, por dhe e një kaste të caktuar në të djathtë, që është shndërruar prej vitesh në biznesin më fitimprurës në vend. Ky mutacion njerëzor, me zero shpenzime, zero taksa, shpesh edhe me zero aftësi vetjake, është simbol i suksesit në Shqipërinë e sotme.

    Nuk ka pothuaj asnjë garë publike që të mos jetë e infektuar nga dyshimi, që të mos konsiderohet e trukuar nga prapamendimet e parapërcaktimet. Që të mos diktohet nga arroganca dhe makutëria. Banka Botërore specifikon se mbi dhjetë përqind e buxheteve shtetërore në vendet si Shqipëria, përfundojnë në xhepat e zyrtarëve dhe bizneseve të lidhura me ta. Në Shqipëri kjo shifër me gjasë mund të jetë edhe më e lartë.

    E shoqëruar kjo me nivelin ende shumë të lartë të varfërisë relative dhe absolute në vend, me diferencën e frikshme me standartin e jetesës në mesataren e Bashkimit Evropian dhe krijimin e konsolidimin e një shtrese super të pasur që përfiton nga politika, trauma e qytetarit është dëshpëruese. Por e shkëputur krejtësisht nga realiteti ose nga jeta në një flluskë hipokrizie ku politika ka futur veten, klasa politike nuk ka kuptuar se ajo vetë është e burgosura e luksit në Shqipëri. Qoftë edhe pse gjithçka mund të jetë e përkohshme dhe që fundi mund të vijë nga gjurmët e pafundme që kanë lënë, nga demonstrimi arrogant i stilit të jetesës, nga mënyrat naive të vjedhjes dhe nga trokitja në derë nga SPAK-u që tashmë nuk po ndruhet përpara asnjë dere.

    Tentativat që përpiqen të adresojnë betejën kinse politike mes të majtës jo ideologjike dhe të djathtës së denatyruar si hallin kryesor të ditës, në fakt vetëm sa maskojnë tensionin e jashtëzakonshëm, stresin e frikshëm dhe energjinë prej suste të mbledhur të shoqërisë shqiptare. Që si rregull, reagimin nuk e ka logjik e të përditshëm, por jo proporcional, të aty përatyshëm dhe emocional kur ai ndodh. Viti i largët 1991, 1997-a apo shfryrjet e forta në 2005 e 2013 me zgjedhje, janë një miks që mund të përziehet sërish.

    Historia e këtyre tre dekadave e ca pluralizëm ka dëshmuar atë që historia në Evropë e ka shkruar shpesh në mënyrë shumë të përgjakshme deri në shekullin e shkuar. Revolucionin e bëjnë turmat, por si rregull në krye të tij dalin maskarenjtë. Në Shqipëri, kur zgjidhjet politike mungojnë dhe përmenden armët, siç bëjnë disa skifterë publikë, ato drejtohen vetëm ndaj fqinjit për inate të vjetra. Asnjëherë ndaj fajtorëve. Dhe për Evropën që zgjidhjet i kërkon vetëm brenda sistemit, ky është një debat i tejshkuar. Dhe nuk është kurrsesi zgjidhje problemi, por shndërrohet në problem që duhet zgjidhur. Jo revolucioni, por evolucioni që mund të vijë nga një pakicë më e ndriçuar është formula që jep zgjidhje. Por kjo gjë nuk ndodh nesër. Në Evropë ai ka qenë një proces që ka zgjatur me shekuj dhe ka kaluar vërtet nëpër revolucione. Në Shqipëri do të vonojë, por megjithatë do të vijë një ditë. Në çastin kur mëkatarët do të kuptojnë se nuk ka dritë në qeli, se brenda saj nata është më e errët dhe se nuk ka mjerim më të madh se të kujtosh kohën e lumtur kur ke rënë në fatkeqësi! Në thelb, bota nuk ka ndryshuar shumë që nga ky paralajmërim i frikshëm i Dante Aligerit në Ferrin e tij. Në botën reale, parajsa edhe nëse ekziston, nuk është e përhershme, por vetëm një trill i përkohshëm i fatit.

  • Në zgjedhje me “bedela” elektoralë

    Në zgjedhje me “bedela” elektoralë

    Nga Skënder Minxhozi/

    E dinin që në verë se në pesë bashki do të kishte zgjedhje, pasi kryetarët në detyrë kishin kandiduar për një mandat parlamentari. E parashikonin se edhe tek e gjashta, bashkia e Tiranës, zgjedhjet mund të ishin pas derës, sa kohë që kreu i bashkisë ndodhej në arrest me burg. E megjithatë në 9 nëntor, shtatë muaj pas zgjedhjeve  të 11 majit, opozita vendosi të dërgojë një listë të pavarurish në këmbë të kandidatëve të saj me stemë dhe logo partie mbi gjoks. Persona të cilët mund të kenë karriera të lavdërueshme në jetët e tyre, siç është fjala vjen kandidati vlonjat, por që politikisht s’kanë lidhje përfaqësimi zyrtar me opozitën. Nuk janë ata problemi real, problem është pala që i propozon, e cila çalon në leximin e drejtë të asaj që përfaqëson një fushatë zgjedhore për Tiranën apo Vlorën. Ashtu siç nuk është aspak normale që PD të ndjehet e imponuar nga partitë e reja opozitare, të cilat patën goxha rol në imponimin e disa prej të të pavarurve-opozitarë të 9 nëntorit. Demokratët hapën krahun në një gjest kombëtar vetëdorëzimi, të cilin duan ta shesin si “risi elektorale”.

    Ajo që ndodhi këto zgjedhje të pjesshme me filtrimin masiv të kandidatëve të pavarur në krahun opozitar, përbën një precedent të rrezikshëm për imazhin e sotëm dhe të nesërm të opozitës në përgjithësi dhe të Partisë Demokratike në veçanti. Nëse ka pasur zgjedhje që diheshin se do të mbaheshin, ishin këto të 9 nëntorit. E megjithatë është shokuese shpërfillja dhe lehtësia fluturake me të cilën PD dhe Berisha pranuan që të rreshtohen pas kandidatësh të cilët deklaronin që në prezantimin e tyre të parë publik se nuk do të pranonin politikanë opozitarë në fushatë! Zhveshja brutale nga identiteti politik e ideologjik i të kandiduarve të saj, që PD pranoi duke nisur nga Tirana, është një indikator shumë shqetësues për frikën obsesive që kjo parti ka në lidhje me zgjedhjet.

    Opozita duhet të jetë e gatshme të shkojë në zgjedhje çdo ditë, sa herë zbardh dita, pa asnjë mëdyshje dhe dilemë. Ky është refleksi i kushtëzuar më normal dhe i gjithëpranuar i çdo pakice në një sistem demokratik, që synon të bëhet shumicë, e jo fshehja pas gishtit, duke treguar dobësi, frikë dhe pasivitet.

    Përfaqësuesit e të gjitha niveleve dhe rangjeve në PD i harxhuan shumicën dërrmuese të javëve që nga shpallja e zgjedhjeve të 9 nëntorit, duke u ankuar për manipulimin e zgjedhjeve dhe duke anatemuar Ramën që vjedh votat, në vend që të thuhej diçka për bashkitë që shkonin në votim. Një pjesë e Vlorës përmbytet sa herë bie shi, qytetet e vogla vuajnë gërryerjen demografike, mungesën e fondeve, krizën e sektorit të bujqësisë dhe mbylljen e industrive që të punësojnë të rinjtë, ndërsa elita opozitare e Tiranës ngrefoset televizioneve duke mallkuar ditën qeverinë e natën duke bërë pakte me të në Parlament.

    Tirana nuk e meritonte që opozita të shkonte me “bedel” në garën e saj. Nuk e meriton këtë as Vlora apo bashkitë më të vogla, të cilat kanë peshën e tyre në skakierën kombëtare të votave.

    Pa atakuar aspak personat që ndodhen në garë, kjo është një sjellje e papërgjegjshme e panelit opozitar zyrtar, i cili qysh në ditën e parë të fushatës ka dhënë publikisht mesazhin e humbjes në të gjitha bashkitë, duke u fshehur pas kandidatësh për të cilët në rast disfate do të thuhet “nuk ishte i yni”, kurse në rastin (shumë të vështirë) të një fitoreje, ata do të reklamohen si zbulimi i Gralit të Shenjtë. E shikoni si fitohet kundër Ramës, ne e gjetëm formulën! Lojra banale që në thelb kamuflojnë keq pafuqinë dhe vetëdorëzimin.

  • Kaini e Abeli socialist ose Lali e Bela, të gjithë sytë nga Edi Rama

    Kaini e Abeli socialist ose Lali e Bela, të gjithë sytë nga Edi Rama

    Nga Lorenc Vangjeli

    Në një javë të çmendur politike e juridike, ngjarjet që kanë pasuar njëra-tjetrën, kanë rrjedhur më shpejt se logjika dhe kanë tejkaluar edhe fantazinë. Ato ju paraprinë pa paralajmërim anktheve më të errëta të maxhorancës dhe paranojave më të çmendura të opozitës. Hetimi për ballukun dhe Kushtetuesja për Veliajn rrëzojnë spiralen e errët të narrativës që e besojnë njëlloj si armiqtë e shumtë të paditur të kryeministrit, ashtu edhe miqtë e tij të paktë naivë. Sipas këtyre dy ekstremeve, që i bashkon një mit i rremë, Rama kontrollon të gjithë sistemin gjyqësor në Shqipëri.

    Goditja e parë ndaj kësaj bindjeje erdhi në ato pak minuta hyrjedalje nga SPAK të zëvendëskryeministres së hekurt Belinda Balluku që morri statusin e të pandehurës në çështjen e tunelit të Llogarasë.

    Groposja e dytë ndaj kësaj fantazie erdhi me vendimin e Gjykatës Kushtetuese që riktheu në detyrë Erion Veliajn duke rrëzuar kështu edhe datën e zgjedhjeve në Tiranë.

    Vetë Rama, me plotësisht të drejtë, rishpjegon për miqtë e paktë dhe armiqtë e shumtë: “Ja që edhe njëherë u provua se nuk i paskam kapur unë të tëra pushtetet…”.

    Këto janë dy lëvizje të sistemit që e kanë vendosur Ramën në pozicionin më të vështirë dhe me shumë pak karta në dorë në lojën idhnake e me shumë aktorë, jo vetëm lokalë, të balancës dhe kontrollit të pushteteve.

    Për rastin e parë Rama është nën presionin e precedentit dhe të standartit të vendosur. Ai ka premtuar të zbatojë vendimet e drejtësisë edhe kur ato nuk i pëlqejnë. Ai ka pohuar se punët e qeverisë së tij dhe të drejtësisë janë të ndara. Një hetim i ngjashëm në taktikë ndaj Ballukut, si hetimi ndaj Veliajt, që goditi fillimisht bazën e drejtorëve të institucioneve të varësisë së saj dhe mbërriti deri tek ajo, tashmë ka ndryshuar krejtësisht skenën dhe skemat. Akulli mes shefit dhe zëvendëses së tij është tashmë dukshëm. Distanca e saj me shumicën dërmuese të servilëve të trembur socialistë apo aleatët e “padukshëm” opozitarë, tashmë është bërë humnerë. Karburanti i zgjidhjeve të shpejta dhe praktike, aty ku vartësit e tij të tjerë hezitonin të firmosnin, tashmë ka marrë ujë. Çfarë ishte deri dje dobi, sot është dëm. Nesër ndoshta dhe zahmet. Ndaj të gjithë sot në Tiranë i kanë sytë nga Edi Rama. Çfarë do të bënte sikur ai të ishte prokuror dhe gjykatës i Belinda Ballukut? Çfarë do të bëjë ai si epror i saj në vertikalen qeveritare dhe partiake?

    Për momentin vetë Rama nuk ka përgjigje, por ajo që thotë sot për Veliajn, duket si e shkruar nesër edhe për Ballukun: “…disproporcioni i mbajtjes së tij – Veliajt – në qeli nuk është më thjesht në dëm të lirive e të drejtave kushtetuese të personit, po edhe në dëm të së drejtës kushtetuese të popullit të kryeqytetit për t’u shërbyer nga i zgjedhuri i vet…”. Kështu që i pafuqishëm për të ndikuar më për mbarë në fatin e zëvendëses së tij, Rama bën atë që ka në dorë, që është madje, edhe gjëja e duhur. Hetim për Ballukun, por jo në masë sigurie, duket se përkthen në shqipe politike pohimin e tij Rama. Por më pas, si në një reaksion zinxhir, për të shmangur standartin e dukshëm të dyfishtë të mbajtur në raste të ngjashme nga drejtësia, Rama do të duhej të pohonte të njëjtën gjë edhe për emra të tjerë. Edhe për armiq si Meta apo Ahmetaj, për shembull, kryeministri do të duhej të thoshte se ata duhet ta ndjekin në liri hetimin gjyqësor ndaj tyre. Si dhe vetë Berisha. Si dhe mijëra e mijëra shpirtra të tjerë shqiptarësh, që falë një sjelljeje të ngulitur e mentaliteti bolshevik e represiv, janë mishi njerëzor për topat e statistikave të drejtësisë. Madje duhet ta thotë kryesisht për ata, që mitra e përgjakur e sistemit i plas në qeli paraburgimi dhe i rilind si lëndë të parë për krimin.

    Për rastin e dytë, atë të Veliajt, beteja në Kushtetuese ishte lajmi i fundit që Rama do të donte të dëgjonte. Sidomos mbas serisë së ngjarjeve penale që kanë kërrusur shpinën e maxhorancës së tij. Sidomos edhe për të bërë një sahat e më parë zgjedhje të reja në kryeqytet. Që do të ishte dhe eliminimi i plotë i Veliajt nga skena. Por shumëkush në Tiranë që shihte tek fati i Veliajt, zgjatimin me mjete juridike të vullnetit politik e njerëzor të kryeministrit, tani ka një arsye për t’u zhgënjyer. Kush mendonte deri dje se Rama kushtëzoi që nga rënia spektakolare e Veliajt, tek arresti i drejtorëve të bashkisë, tek formulimi i akuzave nga SPAK-u për të e familjarë të tij, tek arresti i dyshimtë, çmontimi i miqve të rremë që e braktisën në fatkeqësi e deri tek linçimi i tij publik duke e përdorur SPAK-un si vegël, ka një arsye për ta menduar dhe njëherë ndryshe. Mirë apo keq, ka funksionuar sistemi. Shpjegimet e tjera me dembelizëm mendor, shpjegojnë vetëm pse nuk bëjnë hajër dembelët politikë. Sepse edhe nëse do të ishte ndryshe, vendimi i Kushtetueses, pra funksionimi i sistemit, e zhbëri gjithçka dhe solli po gjithçka në pikën e nisjes. Partia e tij me viagrën e mobilizimit në gojë, u rikthye sërish në bazë me urdhrin e dytë: nuk ka zgjedhje në Tiranë!

    Dy “dyshat” e PS-së tashmë shohin një përmbysje të pabesueshme të situatës. Të parë në opinion si motërvëllai armik i njëri-tjetrit, një lidhje gjaku si Kaini me Abelin, Bela e Lali, po provojnë kartat e shkëmbyera të fatit me Ramën si spektator në tryezë. Të dy kanë besuar se Rama kontrollonte gjithçka. Edhe fatin e tyre, edhe gjithë sistemin e drejtësisë. Dhe se mjaftonte dashuria e Njëshit për ta bërë me horoskop të gëzueshëm e pushtet fatin e Dyshit. Mbas kësaj jave të stuhishme politike e juridike që nuk ka mbaruar ende, të dy së bashku e për arsye të ndryshme, ata kanë të drejtë të besojnë më shumë se kushdo tjetër atë që u thotë Rama: “Ja që edhe njëherë u provua se nuk i paskam kapur unë të tëra pushtetet…”. Dhe më shumë akoma, që gjithçka mund të ndodhë, jetojmë në Tironë!

  • Minxhozi: Vendimi për Veliajn, i shëndetshëm. Drejtësia e trajtoi atë si terrorist!

    Minxhozi: Vendimi për Veliajn, i shëndetshëm. Drejtësia e trajtoi atë si terrorist!

    Gjykata Kushtetuese rrëzoi vendimin për shkarkimin e Veliajt nga posti i kryetarit të bashkisë, ndërkohë që pezullon zgjedhjet për bashkinë më të madhe në vend. Analisti Skënder Minxhozi tha për ‘Real Story’ se Gjykata Kushtetuese i ‘tha qeverisë se duhet të futet në procedurë”.

    Sipas tij, vendimi është i shëndetshëm dhe i bën mirë klimës politike. ‘Më pëlqen kur Gjykatat Kushtetuese kundërshtojnë qeveritë. Shembuj kemi pasur plot dhe këto raste i bëjnë mirë një demokracie. Vendim për Veliajn është i shëndetshëm pasi korrekton qëndrimin e qeverisë në rastin konkret. Gjithashtu i thotë Ramës je i fuqishëm por futu në procedurë.

    Ajo që ka ndodhur me Veliajn është realisht e rëndë. Ai nuk u thirr të dëgjohet as në “qendrën e tij të punës”, imagjinoni. Në këtë qytet nuk ka një territor ku duhet të kishte më shumë empati dhe mirëkuptim për kreun e bashkisë Tiranë, sesa vetë godina e bashkisë. Ata nuk e ftuan dhe këtu luajti rol presioni i qeverisë. Në anën tjetër edhe kjo drejtësi është sjellë përtej rreshtave me Veliajn, e ka trajtuar atë si një terrorist. Trajtimi i tij nga shkurti pa akuzë, ka fshirë brutalisht konceptin e prezumimit të pafajësisë, duke e kthyer kreun e bashkisë në një shënjestër sulmesh ndërkohë që nuk ka nisur ende procesi gjyqësor për akuzat e ngritura ndaj tij. Erion Veliaj është trajtuar si një tabelë qitjeje duke na kujtuar situatat e vjetra me armiqtë e shtetit e partisë, të cilët masakroheshin publikisht ende pa u shpallur fajtorë nga gjykatat. Vendimi i sotëm i bën mirë klimës që është krijuar, pasi vendos një piketë të rëndësishme procedurale që lidhet me mandatin e kreut të bashkisë më të madhe në vend.

    Me vendimin e sotëm bllokohet demarshi për ta çuar Tiranën në zgjedhje të parakohshme. Gjykata Kushtetuese në thotë se për ta bërë këtë duhet të kalohet nga neni 115 i Kushtetutës dhe kjo e bën të pacënueshme pozitën e Veliajt në raport me postin që mban”, tha Minxhozi.

  • Fatos Nano, lideri i pakopjueshëm i tranzicionit

    Fatos Nano, lideri i pakopjueshëm i tranzicionit

    Nga Skënder Minxhozi

    Shqipëria po ndahet këto orë me Fatos Nanon. Po i thotë lamtumirë njërit prej politikanëve më të rëndësishëm të saj, me habinë dhe paradoksin se kanë shumë vite që as e shohin rregullisht në ekrane e media, as e dëgjojnë nëpër debate e diskutime parlamentare dhe as ju duhet të merren me fanatikë të tij që ja përmendin emrin orë e çast në internet. Iku si një person dikur shumë i pushtetshëm, që kishte vendosur prej 20 vitesh të rrinte me çdo kusht larg zulmës së pushtetit dhe politikës. Fatos Nano ikën nga kjo botë si lideri politik që dha dorëheqjen nga politika aktive qysh në moshën 53 vjeç, duke ua përplasur derën në fytyrë atyre që kanë vendosur të vdesin në zyrën e kryetarit të partisë apo në poltronat e parlamentit. Mbetet i pakopjueshëm në sjelljen e tij politike, sepse bëri atë që askush para dhe pas tij s’e ka bërë dot.

    Sot nga e shkuara e Fatos Nanos mbetet hipoteka e tij prej politikani liberal, mbetet profili i një kryeministri e partiaku që s’ka zot t’ja thyejë kush rekordin e dorëheqjeve nga maja e shtetit dhe pushtetit, sa herë që e nuhaste se “ishte tepër, më tej nuk shkohej”. Mbetet kujtimi i njeriut që duroi burgun e padrejtë, pa u tentuar në hakmarrje e shpagim.

    Nano vendosi në mesin e barbarisë së viteve ’90, mu në zemër të epokës tonë më të vrazhdtë si popull, standartin e liderit politik që jo vetëm di të luftojë për postin, por di gjithashtu edhe ta zhveshë karrierën e tij personale nga etja për sukses me çdo rrugë e mjet dhe këmbëngulja për t’u gozhduar në karriget e larta në të cilat e uli momenti historik dhe aftësia e tij një kokë mbi të tjerët. E zhveshi politikën nga fetishi i suksesit me çdo kusht dhe nga fitorja personale e ndërtuar jo rrallë edhe mbi tragjedi kombëtare dhe gjak të pafajshëm. I dha formë institucionit të dorëheqjes në mesin e një elite ku ende sot është e ndaluar të heqësh dorë.

    Ishtë një mrekulli e vogël politike fjala vjen, që ne të kemi pasur në momentet e kërleshjes tonë më të ashpër politike, një politikan i cili pasi bënte burg të padrejtë disavjeçar me dorën e kundërshtarit të tij, ulej me këtë të fundit e vendosnin për të zgjidhur presidentin dhe kryeprokurorin bashkarisht. E kemi pasur këtë standart falë Fatosit 25 vite më parë, ndërsa sot gjithçka ngjan flu dhe e pakapshme nën tam-tamin e partive të kthyera në arenën vetjake të kryetarit përkatës. Po hyjmë në Evropë, por këtë standart të 20 viteve më parë nuk dihet se kur do e arrijmë. Teksa shihje lehtësinë me të cilën ai largohej në momente tendosjesh politike, të vinte të pyesje se pse ulej me aq lehtësi të fliste me Berishën që e burgosi, nëse posti dhe pushteti fundja nuk ishin kaq të rëndësishme për të?!

    I dyti kontribut i madh dhe emancipues politik që ai na la trashëgim, por që s’po mundemi ta klonojmë dhe as ta zbatojmë në epokën e Diellës e të Profesor Pilinçit, është stoicizmi me të cilin Fatos Nano kultivoi lirinë e debatit dhe përplasjes së ideve brenda partisë që drejtonte.

    Nano e dinte mirë se çdo ditë dera e zyrës përballë në selinë e PS e mallkonte fund e krye. E dinte që e shanin edhe ata që e përshëndetnin korridoreve, e dinte se këtë bënte një listë e gjatë bashkëpunëtorësh të tij të vjetër e të rinj. Por çuditërisht, në një mjedis ku fjala vjen partia rivale gati sa nuk i rrihte ata që guxonin të kundërshtonin Berishën, në PS-në e Nanos ishte e lejueshme që të shihje me përçmim kryetarin, pa rrezikuar karrierën apo edhe lëkurën.

    Periudha e Nanos në krye të PS përbën të vetmin eksperiment partiak në Shqipëri ku toleranca e mendimit ndryshe brenda një force të madhe politike mori formë konkrete dhe u zbatua për një kohë të gjatë.

    Fatos Nano nuk pati as dëshirën dhe as u investua që ta shkelë me këmbë tranzicionin shqiptar nga pozita e kreut të partisë më të madhe, për ta dominuar atë. Siç kërkoi me çdo kusht ta bëjë Sali Berisha, megjithëse kishte rregullisht nja njëqind mijë vota më pak se Nano sa herë që votohej. Fatos Nano e shoqëroi këtë periudhë historikisht të komplikuar për shqiptarët me elegancë dhe me vetëdijen e empatisë politike që kërkonte momenti, me qëllim që të dilej nga tuneli i errët i dekadës së parë të pluralizmit.

    Qeveritë e Nanos ishin një tentativë e lavdërueshme për një telajo kombëtare të daljes nga kriza identitare ku kishte hyrë Shqipëria pas rënies së komunizmit dhe cunamit të piramidave. E tillë ishte edhe qasja e tij ndaj temave madhore të ndarjes nga e shkuara, zhvillimi ekonomik, politika e jashtme dhe bashkëjetesa që duhej ndërtuar me kundërshtarët politikë pas një dhjetëvjeçari kacafytjesh.

    Ironikisht Nano e ndoqi me insisitim këtë qasje shtensionuese, megjithëse qe lideri politik që provoi mbi lëkurën e tij persekutimin, heqjen e lirisë dhe gjithfarë privimesh që të sillte statusi i të qenit kundërshtari numër 1 i shtetit të Doktor Berishës së parë, ku rrugët ishin plot pluhur, banaqet e piramidave prisnin e përcillnin hallexhinj me tufa lekësh gjithë ditën dhe ku për një fjalë gojë gazetat digjeshin në mes të Tiranës.

    Falë Fatos Nanos ne e dimë sot se një kryeministër apo kryetar partie në Shqipëri mund edhe të japë dorëheqjen kur humbet garën e radhës. E jo si krerët partiakë të tranzicionit që janë kapur me thonj pas poltronave edhe kur kanë humbur. Dinjiteti përballë humbjes, bashkë me tolerancën dhe hapjen e partisë socialiste janë meritat më të mëdha të këtij politikani race në një skenë politike ku asgje nuk zhduket por vetëm ndërron formë.

    Sot emri i tij nuk ka më nevojë për asgjë që e lidh me këtë botë nga e cila u distancua njëzet vjet më parë. E pati parashikuar që historia do t’i vinte pas dhe kjo po provohet edhe këto orë të para pas vdekjes. Mjafton të lexosh çfarë shkruajnë për të edhe ata që dikur e donin të mbyllur përjetësisht në malet e Tepelenës.

  • ZeqiLandi i Ramës, AlbDheu i Kurtit e përgjithmonë Berisha në mes

    ZeqiLandi i Ramës, AlbDheu i Kurtit e përgjithmonë Berisha në mes

    Nga Lorenc Vangjeli

    Eshtë e pamundur t’i shpjegosh një të riu shqiptar të Gjeneratës Z çdo të thotë që kur shkojë dikur të blije një bukë masive pesë lekëshe në Tiranë, shitësja të jepte me detyrim edhe 20-30 qindarka bukë misri. Po kaq e pamundur është që të shpjegohet në epokën dixhitale se pse gjimnazisti i viteve 80-të, për të mbërritur në zemrën e vajzës më të bukur të klasës paralele, në fillim duhet të fitonte zemrën e shoqes së saj të ngushtë. Që si rregull ishte më pak e hijshmja e të njëjtës klasë. Dhe që pastaj fillonte një sagë e gjatë shëtitjesh treshe deri në momentin që duhej t’i mbushje mendjen bukuroshesh për të dalë së paku njëherë çift. 

    Rama e Berisha, dy burrat e thinjur që qeverisin njëkohësisht Gjeneratën Z dhe gjyshërit e këtij brezi, nuk i kanë shpëtuar kësaj rregullsie që vjen e diktuar nga e shkuara e tyre. Të votosh Ramën në zgjedhjet e përgjithshme, merr si bukën e dikurshme të misrit edhe Zeqinenë e tij. E bashkë me të, edhe një buqetë hokatare personazhesh anonimë që me politikën kanë shkusinë mes djallit me temjanin. Një prototip nëpunësi parlamentar apo administratori qeveritar që në një Shqipëri normale, nuk mund të ishte më shumë se një sekretar topolak në bashkinë e Maliqit. Brezi i vjetër i PS-së së rilindur nga gërmadhat e partisë komuniste të Hoxhës, i përbërë kryesisht nga akademikë e intelektualë, nga më të zëshmit e kohës së tyre, ka dalë prej kohësh në pension; ata që solli në parti Fatos Nano, një pjesë edhe ata vetë prurje thellësisht personale të tij, gjithashtu kanë kaluar në harresë, kurse brezi i politikanëve që sollën vetë Ramën në pushtet në 2013-ën, kanë harresën sërish si adresë përfundimtare. Ndërkohë që kishte premtuar se do të rilindte Shqipërinë, Rama në fakt ka rishpikur nga e para partinë e tij. E ka shndërruar atë nga një organizatë politike, në një makineri teknike elektorale që shërben vetëm për fushata zgjedhore. Rama me të tjerë bën beteja dhe me të tjerë qeveris dhe transferon pushtet. ZeqiLandi i tij tashmë njehsohet pa asnjë dyshim me atdheun që i nënshtrohet vizionit, tekave, dëshirave dhe vullnetit të plotë të kryeministrit. Janë bërë një dhe njësh të dy. 

    Sali Berisha, ish-komunisti i fundit i Evropës Lindore që ende qeveris opozitën në Shqipëri, ndërkohë që kolegët e tij të “revolucioneve antikomuniste” kanë dalë me kohë nga skena, është i vetmi që premton rikthim në pushtet për herë të tretë edhe katër vite më pas. Politikan race, dinak si Makiaveli e njëkohësisht Princ makiavelik, frut i fatit dhe sakrificës së epërme vetjake, Berisha është binjaku i Ramës në të njëjtin dyqan komunist e të varfër buke. Të votosh për Berishën merr njëkohësisht, si bukë misri apo atë shoqen e tretë të gjimnazit të dikurshëm, edhe shpurën pa portret të besnikëve të tij. Përgjithësisht një brez të fosilizuar që rrjedh nga rangu i tretë i nëpunësve të qeverisjes së tij deri në vitin 2013. Qëndrestarët e tij të viteve të hekurta në opozitën 1997-2005 nuk i kujton më askush, pjesa dërmuese e KOP-it të famshëm që ndihmoi në ardhjen e tij në pushtet, tashmë është përzënë bashkë me Lulzim Bashën. Prurjet e reja që ai vetë bëri në dy mandate, të rinj që janë edhe më të moshuar se ai vetë në mendësi, i ngjajnë njëri-tjetrit si letra bixhozi të të njëjtës ngjyrë. Mes tyre brohoret paketa e nëpunësve parlamentarë, ambiciet e të cilëve peshojnë shumë më shumë sesa masa e tyre në kilogram dhe analfabetë që shkruajnë me gabime drejtshkrimore edhe emrin e tyre. Kjo tipologji që vetëthirret “politikanë”, është e vetmja që di të gjejë shtigjet e duhura drejt zemrës së kardiologut të dikurshëm, që thonë se e urren me shpirt injorancën, por e përdor paditurinë e të tjerëve, si Makbethi kamën e vet. Pohimi se PD është parti personale është një aksiomë që pranohet pa vërtetim. Kur thua PD ke thënë Berisha, kur thua Sali, ke thënë PD! Voto Berishën dhe si ofertë ke edhe bukën e hidhur të misrit. 

    Shqiptari i tretë i famshëm është Albin Kurti. I riu i dikurshëm kontrovers e rebel, një përzjerje e rrëmujshme mes thelbit neomarksist, anarkistit antisistem dhe idealistit pragmatist që shet moral, është shndërruar në vitet e pushtetit vetjak në Prishtinë, sipas bindjes së tij, në ofertën e vetme morale për qeverisjen e Republikës së Kosovës. Më shumë se tetë muaj nga zgjedhjet e përgjithshme, Kurti si triumfues i tyre, është përgjegjësi kryesor për krizën qesharake politike në Kosovë. I bindur se “Ai është Kosova”, Kurti beson gjithashtu se pa të nuk ka as Kosovë dhe as të nesërme në Kosovë. E megjithë këtë, me legjitimitet moral e institucional diku tek gjunjët e tij, në këto tetë muaj, ai hap dhe mbyll në gjunjë derën e zyrës së kryeministrit në detyrë, me një plan të qartë egoist e iracional: Ose i merr të gjitha, ose Kosova do të detyrohet të zvarritet gjithashtu drejt një skenari zgjedhjesh të parakohshme. Zgjedhje që ai e di mirë që nuk do të prodhojnë me të gjitha gjasat, një zgjidhje të paqëndrueshme. Trajektorja e revolucionarit të dikurshëm që betohej për Vetëvendosje, që nuk njihte himnin dhe flamurin e Republikës, e ka futur vendin në një spirale armiqësisht që nisin me Tiranën e përfundojnë me Uashingtonin e Brukselin. “Mbas meje qameti!”, është në fakt çfarë do të ndodhë nga çimentimi i partisë personale, është zgjedhja që mbetet mes fatit personal të Kurtit dhe atij të Kosovës. Një zgjedhje  që në gjuhën e kryeministrit në detyrë, tashmë mund të quhet AlbDheu i Kurtit. Krenar, por në gjunjë dhe me bukë misri në tryezë. 

    Këta tre shqiptarë idhnakë e dinakë, secili i bindur se Shqipëria e Kosova janë kostume që ju rrinë ngushtë në shpatulla dhe se ata meritojnë të udhëheqin shumë më shumë se shqiptarët, në rrethana të ndryshme, por me mënyra të njëjta, e kanë rrudhur atdheun e tyre vetjak deri në përmasat e zyrave respektive. Fiks aty, ku të parë nga sytë e servilëve, duken më të vetmuar se ishulli i Sazanit, më të lartë se bjeshkët e Veriut dhe më të pastër se uji i Rugovës. Sepse duken të përjetshëm dhe të gjithëpushtetshëm. Sepse secili me Zeqinenë e tij, besojnë se mund të shesin për bukë të bardhë gruri edhe misrin e varfërisë së dikurshme komuniste. Ata nuk janë thjesht dhjetë vjet përpara të gjithëve, siç thoshte dje për Ramën një nëpunësja e tij e sotme parlamentare, por janë një përjetësi larg pulsit real të shqiptarëve. Dhe po kaq larg edhe Gjeneratës Z, e cila, me kufinj më të gjerë se Evropa e ëndrrave, as nuk i kupton, as nuk i meriton dhe as do t’i kujtojë nesër. Në fakt, dy krijuesit e ZeqiLandit dhe AlbDheut, bashkë me Berishën në mes, janë viktimat e vërteta të një historie që rrjedh ndryshe vullnetit të tyre në kohë. 

    P.S. Zeqineja nuk është person real. Ky emër nuk i referohet asnjë deputeti konkret të Kuvendit të Shqipërisë. Çdo ngjashmëri e mundshme, është vetëm rastësi fatkeqe! 

     

  • SPAK: Gjithçka mund të ndodhë, jetojm’ në Tironë!

    SPAK: Gjithçka mund të ndodhë, jetojm’ në Tironë!

    Nga Lorenc Vangjeli

    E fundit gjë që do të dëshironte Edi Rama të ndodhte në Tiranë, ishte që publiku të mësojë atë që ai me shumë gjasa e dinte apo dhe thjesht e parandjente ditë më përpara. Të dinte saktësisht se çfarë ka vendosur t’i thotë zëvendëses së tij të hënën – apo dhe në ndonjë nga ditët në vijim – prokurori Premçi me hijen e rëndë të Altin Dumanit nga pas. Në një rrjedhë jo dhe aq të papritur të ngjarjeve, në mes të shpërthimit të debatit për aeroportin e Vlorës, nuk mund të kishte lajm më të keq për maxhorancën socialiste, sesa fletëthirrja për zonjën e hekurt Belinda Balluku për t’u paraqitur në SPAK. Madje e shoqëruar edhe me avokat. Sikur dhe deri këtu të mbetet spiralja e të panjohurës, dëmi moral për pozitën është i një përmase të jashtëzakonshme. Një dëm që e ngre kokën edhe mbi arrestin në detyrë të kryetarit formal të bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj. Diga përballë zëvendëskryeministres së gjithëpushtetshme, e krijuar sa nga pushteti i fituar vetë, aq edhe i transferuar nga Rama drejt saj, e sendërtuar nga pjesa dërmuese e medias, e përforcuar nga segmente të caktuara të opozitës dhe nga aleanca të përkohshme me to, shoqëruar me frikë të përhershme dhe miqësi fluide brenda maxhorancës, e kuruar nga interesa shumëngjyrëshe të biznesit dhe faktorëve të tjerë, kjo digë, pra, rrodhi ujë për herë të parë. Dhe nga e hëna e ardhshme, asgjë në politikën shqiptare nuk do të jetë më njëlloj. Pjesa tjetër është vetëm kronikë politike. Marrëdhëniet e tendosura dhe bipolare të saj me sistemin e drejtësisë, kontrolli dhe balanca mes tyre, kanë marrë një përmasë tjetër dhe kanë thyer gjithashtu edhe një steriotip idiot e legjendë urbane: bindjen ortodokse se Rama e kontrollon në qelizë të gjithë sistemin e drejtësisë. Dhe këtu duhet të nisë edhe analiza e faktorëve që do të ndryshojnë e transformojnë pakthim vetë politikën shqiptare.

    Rama, ndryshe nga sa mendojnë miqtë që e urrejnë fshehurazi dhe armiqtë që e adhurojnë haptazi, padyshim që ka ndikim të caktuar në segmente të caktuara të drejtësisë, përfshi edhe vetë SPAK-un. E ka pasur dhe do ta ketë çdo kryeministër që qeveris një vend kaq të vogël e modest si Shqipëria, ku morali e ligji shpesh i përulen hesapit vetjak. Por arkitektura e sistemit që ai vetë ideoi dhjetë vite më parë, ka hapësira të mjafta për t’i prishur keq humorin çdo kryeministri, qoftë “ish”, qoftë në detyrë apo dhe pasardhës. Korri servil i miqve të paditur dhe armiqve naivë të Ramës, që shihte tek arresti i Veliajt, për shembull, vetëm zgjatimin e vullnetit kryeministror me mjete juridike, tashmë nuk mund të thotë assesi të njëjtën gjë për zonjën Balluku. Hetimet ndaj saj dhe fletëthirrja për në SPAK, janë bërë pa asnjë mëdyshje jo nën bekimin e Ramës. Përkundrazi, ato kanë tendosur mërinë e tij të skajshme.

    Për të gjitha arsyet që afron bota e vogël hilacake shqiptare, me të gjitha gjasat Rama do të detyrohet të ringrejë një mbrojtje shembullore ndaj “shtrigës” së tij të mirë. Sepse edhe vetë zonja Balluku është digë parapritëse përpara atij vetë. Publikisht apo me mjete të tjera, shumë më shumë sesa bëri për Veliajn muaj më parë, Rama do të tentojë të vizatojë një vizë të kuqe për SPAK-un: Ndal, këtu mos kalo! Reagimi i tij i parë ishte ai i zakonti dhe më i lehti për t’u mbajtur: “Ne kemi punën tonë, ata kanë punën e tyre”, tha fillimisht Rama. Por në skajin e kundërt të këtij reagimi të përmbajtur e formalisht korrekt, askush nuk mund të verë bast se çfarë mund të sjellë stina. Si në një ligjësi fizike, kur sa më i madh është aksioni, aq më i madh bëhet edhe reaksioni ndaj tij, përgjigja e SPAK-ut mund të jetë edhe më e papritur. Edhe më joproporcionale. Me gjasa edhe me municion rezervë të mbajtur në “depo” prej kohësh. Sipas parimit që aty ku nuk bën punë sopata, mund të bëjë gjëma bisturia.

    Kryeministri që i fitoi të gjitha në pranverën e këtij viti, e di se beteja frontale me SPAK-un nuk i leverdis për asnjë arsye. Dora që nuk pritet, duarshtrëngohet. Rama e ka provuar edhe në lëkurën e tij se në luftë humbasin edhe fitimtarët. Ai e di se nuk i vlen asnjë fitore në betejë totale me SPAK-un. Di gjithashtu. se raporti i ndërlikuar që ai ka me zëvendësen e tij, mes Shillës së interesit dhe Karibdës së parashikimit, mund të dëmtohet nëse shtohen edhe hije sado të dobta të ballafaqimit me të vetë dhe të panjohurën.

    Si në një lojë mjeshtrash shahu, në pokerin dinak të politikës lokale, Rama me gjasë i ndruhej lëvizjeve të mundshme të SPAK-ut në këtë drejtim që përpara zgjedhjeve të përgjithshme. Ajo që i interesonte atëherë ishte ruajtja e status quo-së deri në 11 maj. Dhe fitorja me 83 mandate u duk fillimisht se e betonoi të njëjtën status quo. Duke mos ndryshuar boshtin e emrave në qeverinë e tij, Rama ndoshta besoi se vullneti i tij nuk do të kushtëzohej më nga faktorë jashtë kontrollit të tij të plotë. Në fakt ishin vetëm ditë të blera përkohësisht. Njëlloj si për të verifikuar aksiomën se politika shqiptare nuk heq dorë nga bindja e verbër e imponimit mbi gjithçka nga pushteti ekzekutiv. Edhe pse historia e ka mësuar dhunshëm, dhimbshëm e rast pas rasti se e vetmja gjë e përjetshme, është të qënit i përkohshëm.

    Ndeshja mes pushtetit politik dhe sistemit të drejtësisë do të jetë e egër edhe nëse bëhet e gjitha në kulisa. Maxhoranca e topitur ngaqë në fushë nuk i kanë mbetur më shumë se një grusht aktorësh mes pafundësisë së figurantëve anonimë, e shëndoshur nga mbipushteti dhe e plagosur nga rrëfimet me karmë që nuk harron kurrë të kthehet, humbëse pikërisht nga fakti që i ka fituar të gjitha, e përfshirë nga rivalitete të egra mes vetes e hakmarrje të vjetra dhe interesa të reja, është mbërthyer në ankthin e pritjes se çfarë do të bëjë vetë Rama. Mes gëzimit revanshist për goditjen e shefes së madhe dhe frikës nga ajo që mund të ngjajë nesër, maxhoranca është vetëm një spektatore e heshtur dhe pa rol në lojë.

    Opozita e drejtuar nga Berisha, mjeshtri i krijimit të aleancave fluide mes kundërshtarëve, sheh që po i bie karta sulmuese ndaj armikut kryesor të liderit të saj. E trembur ta duartrokasë dhe pa argumente për ta sulmuar në këtë pikë, gjithashtu edhe ajo, siç thonë pleqtë, do të blejë ditë për të rrojtur dhe për të ruajtur status quo-në. Mbas 12 vjetëve pa firmosur gjëkundi, ajo vetë nuk ka më mish për t’i blatuar SPAK-ut në të ardhmen, me përjashtim ndoshta të ndonjë viktime nga “friendly fire”. Opozita do të tentojë ta quajë menjëherë si të shkuar historinë e zonjës Balluku dhe do të përqëndrohet tek slogani që nuk e le në baltë asnjëherë: “Të gjitha fajet i ka Rama!”. Dhe këtu mbyllet kapitulli i pafuqisë së saj.

    Dhjetë vjet pas reformës në drejtësi, as njëra dhe as tjetra, as pozita dhe as opozita, nuk kanë qenë në gjendje të kuptojnë se njerëzit e drejtësisë, ëngjëjt e fillimit të njërës palë dhe djajtë e gjithëhershëm të palës tjetër, tashmë e kanë thyer shishen ku i kishin mbyllur. Ata kanë dalë jashtë dhe janë shndëruar në dinamit me fitil të shkurtër në të gjithë ngrehinën e pushtetit, të gatshëm të shpërthejnë e të bëjnë qedere të papritura.

    “Kjo është Tirona jonë, Tirona kontradiktës,
    E luftës, e paqes, e errësirës dhe e dritës,
    Mashtrimit të vërtetës, shpifjes, interesit,
    e qejfit dhe e stresit, ahengut dhe biznesit!”, këndonte dikur Edi Rama, ende i pathinjur nga telashet e pushtetit, me energji hidrocentrali dhe ambicje që tejkalonin përmasat e Tiranës dhe vetë Shqipërisë.

    Si kryeministër Rama i dha një shans të ringjallur parimit magjik të demokracisë, parimit të kontrollit dhe balancës së pushteteve.

    Si sportist e artist, si intelektual atipik, njëlloj Trumpi ballkanik, ai vetë i ka paralajmëruar dhe ju ka dalë borxhit të gjithëve: “Gjithçka mund të ndodhë, jetojm’ në Tiron!”.