Qeveritë evropiane kanë hartuar një plan të rishikuar paqeje për Ukrainën, i cili përfshin një numër ndryshimesh në kuadrin prej 28 pikash të paraqitur nga Shtetet e Bashkuara, i cili është kritikuar ashpër si shumë i favorshëm për Rusinë. Plani evropian, i hartuar nga Britania, Gjermania dhe Franca, përfshin, ndër të tjera, një dispozitë për kthimin e mundshëm të Rusisë në grupin G8, si dhe një kufizim në madhësinë e forcave të armatosura ukrainase.
Teksti u prezantua në një takim urgjent në Gjenevë, ku Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, tha se SHBA-të tashmë po bënin “disa ndryshime” në planin e tyre. Rubio i quajti bisedimet e djeshme “ditën më të rëndësishme” të procesit deri më tani. Ai shtoi, megjithatë, se teksti përfundimtar ende ka nevojë për miratimin si të Presidentit Trump ashtu edhe të qeverisë ruse, e cila ka ndryshuar qëndrimet e saj disa herë.
Dispozitat kryesore të planit evropian
Teksti evropian përfshin lëshime të rëndësishme, duke përfshirë:
• Ri-përparimin e Rusisë në ekonominë ndërkombëtare, si dhe kthimin e saj të mundshëm në G8.
• Një limit prej 800,000 trupash për ushtrinë ukrainase në kohë paqeje. Limiti i vendosur nga propozimi SHBA-Rusi ishte 600,000.
• Mbajtjen e zgjedhjeve në Ukrainë sa më shpejt të jetë e mundur pas nënshkrimit të marrëveshjes.
Në të njëjtën kohë, teksti heq dispozitën për koncesionin e Donbasit , e cila ishte përfshirë në draftin e SHBA-së, si dhe kushtin që SHBA-të do të merrnin 50% të fitimeve nga investimet e aseteve të ngrira ruse në projektet e rindërtimit në Ukrainë.
Dokumenti evropian gjithashtu propozon që negociatat mbi vendbanimet e mundshme territoriale duhet të fillojnë nga vija e kontaktit në terren, në vend që të kërkohet dorëzimi i zonave që nuk janë të pushtuara nga forcat ruse.
Në të njëjtën kohë, propozohet një garanci sigurie nga Shtetet e Bashkuara, që korrespondon me frymën e Nenit 5 të NATO-s, ndërsa asetet shtetërore ruse do të mbeten të ngrira derisa të paguhet kompensimi për dëmet e luftës.
Reuters , i cili raporton se e ka parë dokumentin evropian, publikon përmbajtjen e tij, e cila ruan strukturën bazë të planit amerikan, por paraqet ndryshime të konsiderueshme.Kundërpropozimi evropian ndaj planit 28-pikësh
1. Riafirmimi i sovranitetit të Ukrainës.
2. Një pakt gjithëpërfshirës mossulmimi midis Rusisë, Ukrainës dhe NATO-s, që synon sqarimin e të gjitha çështjeve të pazgjidhura të 30 viteve të fundit.
3. Fshirja e pikës 3 të planit amerikan. Drafti amerikan deklaroi se “do të ketë një pritje që Rusia nuk do të pushtojë fqinjët e saj dhe se NATO nuk do të zgjerohet më tej”.
4. Nisja e një dialogu Rusi-NATO pas nënshkrimit të marrëveshjes, për një shqyrtim gjithëpërfshirës të çështjeve të sigurisë dhe krijimin e një mjedisi për deeskalimin.
5. Garanci të forta sigurie për Ukrainën.
6. Madhësia e forcave të armatosura ukrainase do të vendoset në 800,000 ushtarë në kohë paqeje.
7. Pranimi i Ukrainës në NATO do të varet nga unanimiteti i shteteve anëtare, i cili nuk ekziston.
8. NATO nuk do të stacionojë trupa të përhershme në Ukrainë në kohë paqeje.
9. Avionët luftarakë të NATO-s do të stacionohen në Poloni.
10. Një garanci sigurie nga SHBA-ja, ekuivalente me Nenin 5, me kushtet:
a. SHBA-të do të marrin kompensim financiar për garancinë.
b. Nëse Ukraina pushton Rusinë, garancia pushon së zbatuari.
c. Nëse Rusia pushton Ukrainën, do të ketë një përgjigje të koordinuar ushtarake, rivendosjen e sanksioneve dhe anulimin e çdo njohjeje të territoreve të reja.
11. Ukraina është e kualifikuar për anëtarësim në BE dhe do të marrë akses të përkohshëm preferencial në tregun evropian.
12. Një paketë të gjerë rindërtimi global, duke përfshirë:
a. Krijimin e një Fondi për Zhvillimin e Ukrainës.
b. Bashkëpunimin SHBA-Ukrainë për të rivendosur dhe operuar rrjetin e gazit natyror.
c. Rindërtimin e zonave të shkatërruara nga lufta.
d. Zhvillimin e infrastrukturës.
e. Shfrytëzimin e burimeve minerale.
f. Paketë financiare nga Banka Botërore.
13. Riintegrimin progresiv të Rusisë në ekonominë globale, përmes:
a. Heqjes graduale të sanksioneve.
b. Marrëveshjes afatgjatë për bashkëpunim ekonomik SHBA-Rusi.
c. Riintegrimit të Rusisë në G8.
14. Rindërtimin e plotë dhe kompensimin financiar të Ukrainës, duke përdorur edhe asetet shtetërore ruse që do të mbeten të bllokuara.
15. Krijimin e një Grupi të Përbashkët Sigurie, me pjesëmarrjen e SHBA-së, Ukrainës, Rusisë dhe evropianëve.
16. Rusia do të vendosë një politikë mos-agresioni ndaj Evropës dhe Ukrainës.
17. SHBA-të dhe Rusia do të zgjerojnë marrëveshjet për kontrollin bërthamor, siç është Fair Start.
18. Ukraina do të mbetet një shtet jo-bërthamor, sipas Traktatit për Mos-Përhapjen Bërthamore.
19. Rinisja e centralit bërthamor të Zaporizhias nën mbikëqyrjen e IAEA-s, me shpërndarje të barabartë të energjisë së prodhuar (50-50).
20. Ukraina do të miratojë normat evropiane mbi tolerancën fetare dhe mbrojtjen e pakicave gjuhësore.
21. Angazhim nga Ukraina për të mos rimarrë territorin me mjete ushtarake, me negociata për shkëmbim tokash që fillojnë nga vija e kontaktit.
22. Klauzolë për të mos ndryshuar kufijtë me forcë pas marrëveshjes; shkelja i bën garancitë e sigurisë joefektive.
23. Rusia nuk do të pengojë përdorimin e lumit Dnieper nga Ukraina dhe do të ketë një marrëveshje për transportin e papenguar të drithërave nëpërmjet Detit të Zi.
24. Ngritjen e një komisioni humanitar, për:
a. Shkëmbimin e të burgosurve dhe trupave (“të gjithë për të gjithë”).
b. Lirimin e civilëve dhe pengjeve, përfshirë fëmijët.
c. Programin e ribashkimit familjar.
d. Masat për viktimat e konfliktit.
25. Zgjedhjet që do të mbahen në Ukrainë sa më shpejt të jetë e mundur pas nënshkrimit.
26. Dispozita shtesë për viktimat e luftës.
27. Marrëveshja do të jetë ligjërisht e detyrueshme, me zbatim të mbikëqyrur nga një “Këshill Paqeje” i kryesuar nga Donald Trump.
28. Armëpushim i menjëhershëm pas pranimit nga të gjitha palët dhe tërheqje në pikat e rëna dakord; detajet do të përcaktohen nën mbikëqyrjen amerikane.