Bota E Diel, 23 Nëntor 2025 18:09
Donald Trump deklaroi të dielën se Ukraina ka treguar “zero mirënjohje” për përpjekjet amerikane për t’i dhënë fund luftës. Komentet e tij erdhën ndërsa negociatorë amerikanë, ukrainas dhe ndërkombëtarë u takuan në Zvicër për të diskutuar një “plan paqeje” që do të kërkonte lëshime të mëdha nga Kievi. Propozimi me 28 pika parashikon që Ukraina t’i dorëzojë territor Rusisë, të kufizojë madhësinë e ushtrisë së saj dhe të heqë dorë nga anëtarësimi në NATO.
Origjina e planit ka shkaktuar polemika. Presidenti i Polonisë, Donald Tusk, pyeti se kush ishte autori i planit, pas një pranimi të dukshëm nga sekretari amerikan i shtetit, Marco Rubio, se teksti ishte hartuar fillimisht nga Moska. Dokumenti thuhet se është përgatitur nga i dërguari i Vladimir Putinit, Kirill Dmitriev, dhe përfaqësuesi i Trump, Steve Witkoff. Një grup senatorësh amerikanë thanë se Rubio u kishte thënë se ishte një dokument rus, por më vonë Rubio këmbënguli publikisht se SHBA-ja e kishte “autorizuar” propozimin me “kontribut” nga Rusia dhe Ukraina.
Mes reagimeve negative, Trump u tërhoq nga kërkesa që presidenti Volodymyr Zelenskyy ta nënshkruante marrëveshjen deri të enjten, duke e quajtur atë “jo ofertën time përfundimtare”. Në platformën “Truth Social”, ai fajësoi paraardhësin e tij, Joe Biden, për luftën dhe akuzoi Ukrainën për mosmirënjohje. Udhëheqësit evropianë i kanë cilësuar kërkesat si kryesisht të papranueshme. Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, tha se kufijtë e Ukrainës nuk mund të ndryshohen me forcë, ndërsa kancelari gjerman, Friedrich Merz, shprehu skepticizëm për arritjen e një marrëveshjeje së shpejti.
Zyrtarët evropianë argumentojnë se drafti, siç është, cenon sovranitetin e Ukrainës dhe vendos një precedent të rrezikshëm global, duke i bërë jehonë kërkesave të Putinit para pushtimit për të tërhequr forcat e NATO-s në kufijtë e vitit 1997. Të dielën, Rubio dhe Witkoff mbërritën në Gjenevë për bisedime me një delegacion ukrainas të udhëhequr nga shefi i stafit të Zelenskyy-t, Andriy Yermak. Presidenti Zelenskyy ka pranuar se përballet me një zgjedhje të vështirë mes interesave kombëtare dhe ruajtjes së aleancës me SHBA-në. Një zyrtar amerikan tha se shpresojnë të arrijnë një marrëveshje “të favorshme për Ukrainën”, por theksoi se “asgjë nuk do të bjerë dakord derisa dy presidentët të takohen”.