Nga Yulia Navalnaya
Nëse do të më duhej ta përshkruaja lëvizjen që krijoi bashkëshorti im, Alexei Navalny, me vetëm disa fjalë, do të thoja këtë: Ne jemi një lëvizje pro-evropiane.
Ne besojmë se Rusia është një pjesë e pandashme e qytetërimit evropian dhe se modeli evropian i zhvillimit është ai që i përshtatet më së miri vendit tonë.
Nga kjo buron bindja jonë se vitet e errëta të Putinizmit nuk janë një pashmangshmëri historike, por një devijim. Dhe se kur të mbarojë regjimi i Vladimir Putinit, Rusia do të ketë mundësinë të kthehet në rrugën evropiane.
Por çfarë do të thotë në të vërtetë kjo “rrugë evropiane”? Nga Hungaria në Portugali, nga Suedia në Greqi, Evropa është e gjerë dhe e larmishme. Kombet e saj ndryshojnë si në qeverisje ashtu edhe në evolucionin e tyre politik.
Për më tepër, viti 2025 ka qenë një vit sprovash të vështira për vendet e kontinentit, madje edhe sipas standardeve të fundit. Lufta e Putinit kundër Ukrainës vazhdon, dhe BE-ja përballet me presion të fortë politik si nga jashtë ashtu edhe nga brenda. Ekonomikisht, situata është gjithashtu larg ideales, pasi vendet e BE-së detyrohen të rrisin ndjeshëm shpenzimet e tyre për mbrojtje dhe siguri, duke u dhënë municion të ri populistëve të çdo lloji.
Gjëra që deri vonë dukeshin të vetëkuptueshme, tani duken më të pasigurta. Pikëpamjet margjinale mbi çështjet themelore – nga vlerat humaniste te migrimi, politikat mjedisore, të drejtat e pakicave dhe marrëdhëniet me diktaturat – papritmas po shprehen nga platformat më të larta. Jo shumë kohë më parë, kjo do të kishte qenë e paimagjinueshme.
Kur Alexei Navalny foli për “Rusinë e Bukur të së Ardhmes”, ai imagjinonte një vend evropian paqësor, demokratik dhe të begatë. Por çfarë do të thotë të jesh një vend evropian sot?
Pavarësisht të gjitha sfidave, kontradiktave dhe mosmarrëveshjeve të brendshme, Evropa ka qenë gjithmonë — për mua dhe për shumë rusë — një simbol i mirëqenies.
Pas Luftës së Dytë Botërore, Evropa u bë një shembull i jashtëzakonshëm i një shoqërie progresive të ndërtuar mbi respektin e ndërsjellë. Racizmi, kolonializmi, militarizmi, imperializmi dhe, mbi të gjitha, refuzimi i demokracisë dhe i të drejtave të njeriut u bënë të papranueshme. Dhe vlerat e sanksionuara në Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut shërbyen si një dritë udhërrëfyese për lëvizjet që luftonin diktaturat në të gjithë botën – përfshirë Rusinë, duke frymëzuar disidentët sovjetikë në luftën e tyre të pabarabartë dhe heroike kundër tiranisë komuniste.
Këto vlera të njëjta kanë qenë gjithmonë thelbi i programit tonë, duke formuar një opozitë të qëndrueshme, në vend që të jetë situacionale, ndaj Putinit.
Është thelbësore të kuptojmë se mosmarrëveshja jonë kryesore me Putinin nuk është taktike, por e bazuar në vlera. Unë, im shoq — i cili u vra nga Putini — dhe shumë nga aleatët tanë e kundërshtuam atë shumë kohë para se ai të pushtonte Ukrainën, në një kohë kur ai mirëpritej në kryeqytetet evropiane. Dhe ne do të vazhdojmë ta kundërshtojmë atë nëse ai mbetet në pushtet në Rusi kur të mbarojë kjo luftë e tmerrshme.
Ne nuk kërkojmë asgjë ekstravagante apo të jashtëzakonshme. Ne thjesht duam që Rusia të jetë një vend që kujdeset, para së gjithash, për dinjitetin, të drejtat dhe të ardhmen e popullit të saj – ashtu siç bëjnë vendet evropiane. Ne duam të njëjtat të drejta dhe liri themelore që evropianët i shohin si pjesë integrale të jetës së përditshme.
Ne luftojmë për përparësinë e të drejtave të njeriut mbi interesat e shtetit.
Ne kërkojmë liri të vërtetë të fjalës dhe të tubimit, në mënyrë që kushdo që nuk pajtohet me qeverinë të mund të bëjë fushatë dhe të kritikojë hapur pa frikën e burgut, internimit apo vrasjes — siç i ndodhi burrit tim.
Ne përpiqemi për demokraci. Për të drejtën e çdo qytetari për të konkurruar dhe për të fituar besimin e votuesve në zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Ne mbështesim federalizmin dhe vetëqeverisjen lokale, në mënyrë që njerëzit të mund të zgjedhin përfaqësuesit e tyre jo vetëm në nivel kombëtar, por edhe në rajonet, qytetet dhe qytezat e tyre. Në një vend shumë-etnik si Rusia, kjo është thelbësore. Vetëm nëpërmjet vetëqeverisjes funksionale, popujt e saj mund ta ruajnë kulturën, gjuhën dhe identitetin e tyre.
Ne gjithashtu luftojmë për gjykata të pavarura dhe të drejta.
Ne mbrojmë të drejtën e pronës private. Në të njëjtën kohë, ne besojmë se një vend aq i pasur sa Rusia duhet të jetë bujar me qytetarët e tij dhe se të ardhurat nga burimet e tij natyrore nuk duhet të vidhen nga elita sunduese ose të shpenzohen për luftëra.
Dhe, sigurisht, ne kërkojmë paqe – sepse vetë ideja e luftës na duket po aq absurde sa edhe çdo evropiani normal. Ne duam që Rusia të jetë një fqinj i mirë dhe një partner i besueshëm për të gjitha vendet përreth saj, si në Lindje ashtu edhe në Perëndim.
Këto janë vlerat evropiane që bashkojnë qindra miliona njerëz, nga Talini në Lisbonë, pavarësisht të gjitha dallimeve të tyre të dukshme dhe polarizimit të natyrshëm në politikën e përditshme sot.
Sundimi i ligjit, jo arbitrariteti.Respekt për institucionet, jo tekat personale.
Një shtet që u shërben njerëzve, jo njerëzve që i shërbejnë shtetit.
Siç mund ta shihni, ne nuk jemi radikalë. Jemi të gjithë njerëz shumë të ndryshëm për sa i përket pikëpamjeve tona, por na bashkon një gjë mbi të gjitha: Jemi armiq të regjimit të Putinit, i cili ka sjellë luftë, diktaturë, korrupsion dhe terror në vendin tonë. Ne nuk e kundërshtojmë vetëm Putinin personalisht, por të gjithë botëkuptimin e tij autoritar, antidemokratik, antiparlamentar, militarist, ksenofob dhe shovinist. Putinizmi nuk ka ideologji – është thjesht mohimi i vlerave të qytetërimit modern evropian.
Ne jemi evropianë të zakonshëm që ndajmë vlera themelore evropiane.
Kur flas me politikanë evropianë, ata shpesh më pyesin se çfarë mund të bëjnë për të ndihmuar lëvizjen tonë, luftën tonë kundër Putinit dhe luftës së tij. Përgjigja ime është e thjeshtë: Jini të fortë, parimorë dhe të qëndrueshëm. Është në interesin tonë të përbashkët që Evropa të mbetet e bashkuar dhe e suksesshme – vetëm atëherë mund t’i bëjë ballë sfidave të kohës sonë, duke përfshirë ndihmën ndaj atyre që ende luftojnë për liri. Evropa është më se e aftë t’i rezistojë hipokrizisë dhe standardeve të dyfishta. Është më se e aftë t’u shtrijë dorën dhjetëra miliona rusëve pro-evropianë – dhe të ndihmojë që ky numër të rritet.
Kjo do të sigurojë që Rusia e bukur e së ardhmes, për të cilën Alexei Navalny dha jetën e tij, do të jetë paqësore, demokratike dhe e begatë – me fjalë të tjera, një vend normal evropian./ Politico.