Plani amerikan vs. ai evropian për paqen në Ukrainë: Dallimet thelbësore

Bota E Martë, 25 Nëntor 2025 11:10
Një plan paqeje me 28 pika nga administrata Trump për përfundimin e luftës në Ukrainë është kritikuar si tepër i favorshëm për Rusinë. Ndërkohë, një kundërpropozim evropian është më në përputhje me dëshirat e Ukrainës, raporton CNN. Mes dy planeve ka disa dallime thelbësore.
Në aspektin territorial, plani amerikan parasheh që Luhansku, Donetsku dhe Krimea e pushtuar të njihen de facto si territore ruse, përfshirë edhe nga SHBA. Ai gjithashtu propozon ngrirjen e statusit të Khersonit dhe Zaporizhzhia-s përgjatë vijës së kontaktit. Krejt ndryshe, drafti evropian, sipas Reuters, kërkon që Ukraina të zotohet të mos i rimarrë territoret e pushtuara me forcë ushtarake, ndërsa negociatat për shkëmbime territoriale do të fillonin nga Vija e Kontaktit.

Sa i përket zgjerimit të NATO-s, drafti amerikan përfshin një dispozitë që bllokon zgjerimin e mëtejshëm dhe kërkon që Ukraina të heqë dorë nga anëtarësimi. Propozimi evropian i heq këto dispozita, duke deklaruar se anëtarësimi i Ukrainës varet nga konsensusi i anëtarëve, duke e lënë derën hapur. Lidhur me ushtrinë, plani i SHBA-së kufizon Forcat e Armatosura të Ukrainës në 600,000 persona, ndërsa plani evropian sugjeron një kufi prej 800,000 në kohë paqeje. Të dy draftet nuk kërkojnë shkurtime për ushtrinë ruse.

Për zgjedhjet e ardhshme, drafti i SHBA-së kërkon që Ukraina të mbajë zgjedhje brenda 100 ditëve pas nënshkrimit të marrëveshjes, një afat që analistët e konsiderojnë jopraktik. Drafti evropian është më fleksibël, duke thënë se zgjedhjet duhet të mbahen “sa më shpejt të jetë e mundur”.

Duhet theksuar se ekzistojnë versione të tjera të tekstit evropian të raportuara në media, të cilat ndryshojnë nga kopja e Reuters. Edhe plani amerikan mund të ketë evoluar pas diskutimeve në Gjenevë. Së fundmi, Sekretari i Ushtrisë Amerikane, Dan Driscoll, zhvilloi takime me zyrtarë rusë në Abu Dhabi dje për një plan të propozuar për t’i dhënë fund luftës, konfirmoi një zyrtar amerikan për CNN.