Rezistenca bakteriale sot përfaqëson një nga sfidat më të mëdha të mjekësisë moderne dhe një kërcënim global në rritje për shëndetin publik.
Ekziston shqetësim serioz se bakteret po bëhen rezistente ndaj ilaçeve që kanë shpëtuar jetë për dekada të tëra. Kur bakteret zhvillojnë rezistencë ndaj antibiotikëve, terapitë standarde bëhen joefektive, infeksionet zgjasin më shumë, trajtimi bëhet më i ndërlikuar dhe rreziku i përhapjes së sëmundjeve dhe vdekjes rritet ndjeshëm.
Zbulimi i penicilinës pothuajse një shekull më parë shënoi fillimin e një epoke të re në mjekësi – epokën e antibiotikëve, të cilët zgjatën jetëgjatësinë e njeriut dhe bënë të mundur kryerjen e ndërhyrjeve komplekse kirurgjikale, transplanteve dhe trajtimin e infeksioneve të rënda. Megjithatë, përdorimi i papërgjegjshëm dhe i tepërt i antibiotikëve na ka sjellë një hap larg kthimit në një kohë kur edhe infeksioni më i thjeshtë mund të ketë një rezultat tragjik.
“Shqetësimi shkaktohet nga bakteret shumërezistente, të cilat janë gjithashtu në listën e OBSH-së të patogjenëve prioritarë për shkak të rrezikut të lartë shëndetësor dhe mundësive të kufizuara të trajtimit. Midis këtyre patogjenëve, bakteret gram-negative rezistente ndaj antibiotikëve të linjës së fundit, Mycobacterium tuberculosis rezistent ndaj ilaçeve , si dhe patogjenë të tjerë me rrezik të lartë, siç janë Salmonella, Shigella, Neisseria gonorrhoeae, Pseudomonas aeruginosa dhe Staphylococcus aureus , dallohen midis këtyre patogjenëve. Raste të infeksioneve të rënda janë regjistruar tashmë në botë, madje edhe sepsë, e shkaktuar nga bakteret që ishin rezistente ndaj të gjithë antibiotikëve në dispozicion”, shpjegon Milena Milojević, farmaciste e Dhomës së Farmacive të Serbisë.
Shkaku më i madh i zhvillimit të rezistencës ndaj antibiotikëve është përdorimi i papërshtatshëm dhe i tepërt i antibiotikëve, ndërprerja e parakohshme e terapisë, përdorimi i antibiotikëve joadekuatë, si dhe përdorimi i tyre në infeksione virale si ftohja dhe gripi.
“Një problem shtesë është se antibiotikët nuk veprojnë në mënyrë selektive, ata shkatërrojnë jo vetëm bakteret patogjene, por edhe bakteret e dobishme, duke prishur kështu ekuilibrin natyror të trupit. Rivendosja e florës së zorrëve pas vetëm një trajtimi me antibiotikë mund të zgjasë me muaj, dhe në disa raste edhe më gjatë, gjë që ka pasoja të gjera për imunitetin dhe shëndetin e përgjithshëm. Rezistenca ndaj antibiotikëve nuk njeh kufij dhe nuk mund të zgjidhet në mënyrë të izoluar. Është një problem global që kërkon veprim të koordinuar të të gjithëve, mjekëve, farmacistëve, institucioneve shëndetësore, por edhe çdo individi”, thekson ai. Milojeviç.
Të vetëdijshëm për përgjegjësinë dhe rëndësinë që kanë farmacistët në kujdesin shëndetësor parësor, Dhoma Farmaceutike e Serbisë nisi projektin ” Shërbim farmaceutik i standardizuar gjatë shpërndarjes së antibiotikëve” në vitin 2021. Si pjesë e këtij programi, në farmacitë në të gjithë Serbinë, masterët e farmacisë, Këshilltarët e Antibiotikëve, ofrojnë një shërbim të strukturuar shëndetësor të këshillimit të pacientëve gjatë përshkrimit të antibiotikëve. Përmes këtij shërbimi, pacientët marrin të gjithë informacionin e nevojshëm në lidhje me përdorimin e saktë të antibiotikëve, kohëzgjatjen e terapisë dhe ndërveprimet e mundshme. Sipas të dhënave të Dhomës Farmaceutike të Serbisë, deri më tani janë ofruar më shumë se 32,000 shërbime nga 670 farmacistë të përfshirë në këtë projekt, gjë që tregon se qytetarët e njohin rëndësinë e përdorimit të informuar dhe të përgjegjshëm të antibiotikëve.
Farmacistët në të gjithë Serbinë punojnë si farmacistë, ekspertë të barnave, të cilëve mund t’u drejtoheni gjithmonë për ndihmë me terapinë tuaj ose për çdo dyshim në lidhje me barnat. Këshilltarët e farmacistëve kanë marrë trajnime shtesë dhe ofrojnë informacion të detajuar në lidhje me antibiotikun e përshkruar dhe u japin pacientëve udhëzime me gojë dhe me shkrim se si ta përdorin atë. Mund t’i njihni nga distinktivi që mbajnë me etiketën “Këshilltar për Antibiotikët”. Përndryshe, antibiotikët trajtojnë vetëm infeksionet bakteriale. Është e rëndësishme të dihet se jo çdo antibiotik mund të vrasë çdo bakter, kështu që nuk duhet t’i përdorim përmendësh. Nëse mjeku ka përshkruar një antibiotik në të kaluarën, kjo nuk do të thotë se i njëjti antibiotik do ta zgjidhë problemin herën tjetër, edhe nëse simptomat duken të njëjta. Një problem shtesë është aftësia e baktereve për të mësuar se si të bëhen rezistente ndaj antibiotikëve. Ne e quajmë këtë rezistencë ndaj antibiotikëve. Rezistenca ndaj antibiotikëve është një temë shumë aktuale në botë sepse një numër bakteresh janë bërë rezistente ndaj shumicës së antibiotikëve që kemi sot. Kjo do të shkaktojë probleme të mëdha në vitet e ardhshme nëse nuk i ruajmë antibiotikët, domethënë nëse i përdorim ato në mënyrë të paarsyeshme”, thotë Sonja Stoiljkoviq, farmaciste e Dhomës së Farmacive të Serbisë.
Ajo thekson se shumica e infeksioneve që ndodhin tani janë virale. Është e rëndësishme të pushoni mirë, të forconi pak imunitetin tuaj me preparate që përmbajnë zink, vitaminë C dhe vitaminë D, të pini shumë lëngje dhe të konsultoheni me farmacistin tuaj se cilat ilaçe mund të përdoren pa recetë nëse simptomat janë pak më intensive.
Nuk duhet të keni frikë nga ethet dhe kolla, të cilat pothuajse gjithmonë ndodhin me infeksione të tilla. Kolla postvirale tek të rriturit mund të zgjasë deri në dy javë, dhe tek fëmijët deri në një muaj. Kjo kollë nuk është arsye për të përdorur antibiotikë. Temperatura duhet të monitorohet. Sapo intervali kohor midis dy kërcimeve të temperaturës fillon të rritet, kjo është tashmë një shenjë se organizmi është në rrugën e duhur për të luftuar infeksionin.