objektet e sekuestruara
BULLGARI-Një operacion i gjerë ndërkombëtar, ku u përfshi edhe territori shqiptar, ka çuar në arrestimin e 35 personave të dyshuar për trafikimin e artefakteve të rralla kulturore me vlerë miliona euro, duke zbuluar lidhje të thella të krimit të organizuar në Ballkan dhe më gjerë. Brenda 24 orëve, 35 persona u ndaluan dhe u gjetën mijëra objekte me vlerë kulturore dhe mbi 50 armë antike.
Operacioni u krye në kuadër të një task force operative të Europolit, ku morën pjesë autoritete të zbatimit të ligjit dhe gjyqësore nga Shqipëria, Franca, Gjermania, Greqia, Italia dhe Mbretëria e Bashkuar. Rrjeti kriminal kishte operuar për më shumë se 16 vjet në Evropën Perëndimore, Ballkan (përfshirë Shqipërinë), Shtetet e Bashkuara dhe gjetkë.
Në Shqipëri u kontrolluan 131 shtëpi, automjete dhe kasaforta bankash, 120 në Bullgari, 3 në Francë, 3 në Gjermani, 4 në Greqi. Europol njofton se hetimi nisi pas një bastisjeje në një shtëpi në Bullgari në vitin 2020, gjatë së cilës policia sekuestroi rreth 7 mijë artefakte kulturore me vlerë të paçmueshme historike dhe monetare. Këto objekte, kryesisht antikitete greko-romake dhe trake, kanë vlerë të jashtëzakonshme për shkak të rëndësisë historike.
Trashëgimia ballkanike: një terren pjellor për vjedhjen e artit
Rajoni i Ballkanit dhe Italia, të pasura me histori të lashtë, janë shtëpia e thesareve arkeologjike greke dhe romake me vlerë të paçmueshme që prej kohësh kanë tërhequr rrjete kriminale. Këta aktorë kriminalë, shpesh të përbërë nga celula lokale, angazhohen në grabitje, vjedhje dhe pastrim të artefakteve të vjedhura përmes tregut të artit. Tregu i artit është veçanërisht i ndjeshëm ndaj aktiviteteve kriminale për shkak të kërkesës së lartë nga koleksionistët dhe ata që kërkojnë të pastrojnë fonde të paligjshme.
Qeveritë përballen me sfida në luftimin e gërmimeve të paligjshme për shkak të kompleksitetit të tregut të artit dhe vështirësive në verifikimin e origjinës së objekteve kulturore dhe artistike. Rrjetet kriminale shfrytëzojnë këto boshllëqe, duke anashkaluar kontrollet e kujdesit të duhur për të futur artefakte të grabitura, përfshirë ato nga zonat e konfliktit si Siria dhe Iraku, në treg. Trafikantët kanë zhvilluar metoda për të shitur dhe pastruar këto artefakte të përvetësuara në mënyrë të paligjshme, duke paraqitur një kërcënim të madh për ruajtjen e trashëgimisë kulturore.
Bashkëpunimi ndërkombëtar dhe shkëmbimi i informacionit mes autoriteteve kombëtare janë jetike për të zbuluar antikitetet e përfituara në mënyrë të paligjshme, për të çmontuar rrjetet e trafikimit të artit dhe për të ruajtur trashëgiminë kulturore për brezat e ardhshëm.