Sot shënohet Dita Ndërkombëtare për t’i dhënë fund mosndëshkimit të krimeve kundër gazetarëve, një datë e vendosur nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara në vitin 2013, si thirrje globale kundër heshtjes, frikës dhe kulturës së pandëshkueshmërisë që ka marrë jetë të panumërta. Kjo ditë nuk është thjesht një përkujtim simbolik; është një ndërgjegjësim botëror se fjala e lirë, e vërteta dhe transparenca shpesh paguajnë çmimin më të lartë.
Gjatë viteve të fundit, më shumë se 1.000 gazetarë janë vrarë vetëm pse kryenin detyrën e tyre, raportimin e fakteve, mbrojtjen e interesit publik dhe zbardhjen e së vërtetës. Edhe më tronditëse është se në nëntë nga dhjetë raste, autorët e këtyre krimeve mbeten të lirë, të paprekur, si dëshmi e një sistemi global që shpesh dështon të mbrojë ata që mbrojnë demokracinë.
Kjo pandëshkueshmëri nuk është vetëm statistikë. Ajo nxjerr në pah një plagë të thellë shoqërore: shënjon prishjen e institucioneve, dobësimin e sistemit të drejtësisë dhe përkeqësimin e klimës së konfliktit. Kur vritet një gazetar, nuk shuhet vetëm një jetë – shuhet një dritë mbi korrupsionin, mbi abuzimin e pushtetit, mbi dhunën e fshehur që përpëlitet në prapaskenë. UNESCO paralajmëron se pandëshkueshmëria krijon terrenin ideal për shkelje të rënda të të drejtave të njeriut, duke lënë shoqëritë të pambrojtura dhe të verbëra.
Rezoluta e OKB-së e vitit 2013 u bë thirrje shteteve anëtare të ndërmarrin masa të qarta dhe konkrete për t’i dhënë fund kësaj kulture të trishtë: të parandalojnë dhunën ndaj gazetarëve dhe punonjësve të mediave; të garantojnë që çdo sulm të hetohet me seriozitet; të sigurojnë që autorët të dalin para drejtësisë; dhe të krijojnë mekanizma që viktimat dhe familjet e tyre të kenë qasje në drejtësi e mbrojtje të plotë ligjore.
Kjo ditë u zgjodh në kujtim të dy gazetarëve francezë të vrarë në Mali më 2 nëntor 2013, një ngjarje që tronditi opinionin botëror dhe u bë simbol i sakrificës së atyre që kërkojnë të vërtetën në zonat më të rrezikshme të planetit. Prej asaj dite, 2 nëntori mbetet një thirrje për ndërgjegjësim, rezistencë dhe përgjegjësi – një kujtesë se liria e medias është themelet e çdo shoqërie të shëndetshme.
Sot, më shumë se kurrë, nderojmë kujtimin e të gjithë gazetarëve që dhanë jetën për të vërtetën dhe riafirmojmë detyrimin që kemi si shoqëri: të mos lejojmë që heshtja të fitojë.