Ankthi është një gjendje që pothuajse të gjithë e përjetojnë në një moment të jetës së tyre.
Ai mund të shkaktohet nga situata të përditshme si një prezantim i rëndësishëm, një provim, shqetësime financiare, apo një procedurë mjekësore. Edhe pse shpesh shoqërohet me ndjenja shqetësimi dhe pasigurie, ankthi mund të ketë edhe simptoma fizike, të cilat ndikojnë ndjeshëm në cilësinë e jetës.
Sipas Qendrës Shëndetësore, simptomat emocionale si shqetësimi, vështirësia në përqendrim apo ndjenja e mbingarkesës janë shumë të zakonshme, por ankthi shpesh manifestohet edhe përmes trupit – me lodhje, dhimbje koke, rrahje të shpejta zemre dhe djersitje.
Llojet e çrregullimeve të ankthit dhe simptomat fizike
Ekzistojnë disa forma të çrregullimeve të ankthit, dhe njohja e tyre ndihmon në kuptimin e simptomave dhe në kërkimin e ndihmës së duhur.
1. Çrregullimi i Ankthit të Përgjithësuar (ÇAP)
Ky është një nga format më të zakonshme, që prek rreth 20% të të rriturve. Njerëzit përjetojnë shqetësime të vazhdueshme, edhe pa arsye të dukshme. Simptomat fizike përfshijnë:
• tension dhe dhimbje muskujsh
• vështirësi për t’u relaksuar
• dhimbje koke
• probleme me gjumin
• dhimbje stomaku
• lodhje kronike
• dridhje ose djersitje e tepërt
• gulçim
• diarre
2. Ankthi Social
Kjo formë lidhet me frikën nga situatat shoqërore ku mund të ndiheni të gjykuar ose të turpëruar. Simptomat fizike më të zakonshme janë:
• skuqje e fytyrës
• djersitje e shtuar
• dridhje dhe tension trupor
• rrahje të shpejta të zemrës
• shmangie e kontaktit me sy
• të përziera ose të vjella
3. Çrregullimi i Panikut
Karakterizohet nga sulme të papritura frike intensive, që shpesh ngatërrohen me sulme në zemër. Simptomat përfshijnë:
• rrahje të shpejta ose të çrregullta të zemrës
• djersitje dhe dridhje
• ndjesi të ftohti ose të dridhura
• gulçim dhe marramendje
• mpirje në duar
• dhimbje gjoksi ose stomaku
4. Ankthi i Ndarjes
Edhe pse më i zakonshëm tek fëmijët, mund të shfaqet edhe tek të rriturit që kanë vështirësi të ndahen nga të afërmit. Simptomat fizike përfshijnë:
• ankth të fortë
• dhimbje koke ose barku
• të përziera
• vështirësi në frymëmarrje
Kur duhet të kërkoni ndihmë mjekësore
Nëse simptomat e ankthit zgjasin më shumë se gjashtë muaj ose ndërhyjnë në aktivitetet e përditshme, rekomandohet të konsultoheni me një mjek ose specialist të shëndetit mendor.
Simptomat fizike të ankthit mund të ngjajnë me ato të sëmundjeve të tjera, ndaj është e rëndësishme të përjashtohen shkaqe të tjera mjekësore. Ekspertët këshillojnë të kërkohet ndihmë menjëherë në rast se përjetoni rrahje të forta zemre, vështirësi në frymëmarrje ose probleme të vazhdueshme me gjumin.