Çfarë synojnë sanksionet e fundit të BE-së ndaj Rusisë

Bashkimi Evropian ka miratuar paketën e 19-të të sanksioneve ndaj Rusisë, duke përfshirë për herë të parë masa që synojnë sektorin rus të gazit të lëngshëm natyror (LNG).
Paketa, e cila synon gjithashtu flotën e fshehtë të anijeve që Rusia përdor për të shmangur kufirin e çmimit të naftës, u miratua zyrtarisht ndërsa liderët e BE-së mbërritën në Bruksel për bisedime mbi mbështetjen për përpjekjet e Ukrainës në luftë.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, njoftoi miratimin e masave në platformën X. “Për herë të parë po godasim sektorin e gazit të Rusisë, zemrën e ekonomisë së saj të luftës. Nuk do të ndalemi derisa populli ukrainas të ketë paqe të drejtë dhe të qëndrueshme”, tha ajo.
BE ka rënë dakord për një ndalim me faza të importeve të LNG rus, me synimin për të ndaluar plotësisht tregtinë e gazit të lëngshëm rus deri më 1 janar 2027. Europa bleu sasi rekord të LNG rus në vitin 2024, pas rënies së furnizimeve me gaz përmes tubacioneve, një tregti nga e cila përfitonte Rusia dhe minonte mbështetjen e BE-së për Ukrainën.
BE shtoi 117 anije të flotës së fshehtë në listën e sanksioneve, duke e çuar numrin total në 558 anije të dyshuara për transport ilegal të naftës ruse, të cilat tani nuk mund të hyjnë në portet e BE-së apo të përdorin shërbime sigurimi.
Sipas asaj që shkruan The Guardian, vlerësohet se Rusia ka mes 600 dhe 1,400 cisterna të paregjistruara në “flotën e saj të fshehtë”, anije të vjetra me struktura pronësie të paqarta, që përdoren për të transportuar naftë me çmime mbi kufirin e vendosur nga Perëndimi, drejt vendeve si Kina dhe India. G7 vendosi kufirin e çmimit për naftën ruse në dhjetor 2022 për të reduktuar të ardhurat që financojnë pushtimin. Aleatët evropianë të Ukrainës e ulën më tej kufirin në shtator.
Në një lëvizje tjetër, diplomatët rusë me bazë në BE nuk do të mund të udhëtojnë më lirshëm nëpër bllok dhe duhet të njoftojnë autoritetet kombëtare për çdo udhëtim në një shtet tjetër anëtar të BE-së.
Ministri i Jashtëm i Danimarkës, Lars Løkke Rasmussen, tha se ndalimi i importeve të LNG ishte një hap i rëndësishëm drejt ndërprerjes totale të energjisë ruse në BE. “Sanksionet kanë ndikim real dhe po dëmtojnë ekonominë ruse. Rusia po e ka gjithnjë e më të vështirë të financojë luftën e saj të paligjshme të agresionit kundër Ukrainës”.
Miratimi erdhi pasi Sllovakia hoqi veton dhe SHBA vendosi sanksione ndaj dy kompanive më të mëdha të naftës në Rusi, Rosneft dhe Lukoil, masat e para amerikane kundër makinerisë së luftës së Vladimir Putinit që nga rikthimi i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë në janar.
Në një shenjë të mundshme të ‘ngrohjes’ së marrëdhënieve mes Brukselit dhe administratës Trump, von der Leyen tha se e vlerësonte një telefonatë me sekretarin amerikan të Thesarit, Scott Bessent, për sanksionet amerikane. “Ky është një sinjal i qartë nga të dyja palët”, shkroi ajo pasi u bë e qartë se edhe masat e BE-së do të miratoheshin.
Liderët e BE-së do të shprehin mbështetje për presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy, i cili do të marrë pjesë në samitin të enjten, pas një jave të tensionuar që përfshiu një takim të vështirë me presidentin Trump, i cili raportohet se ka ushtruar presion mbi Zelenskyy-n për të hequr dorë nga territore.
Një plan për të miratuar një hua prej miliarda eurosh për Ukrainën, e siguruar mbi asetet e ngrira ruse në BE, mbetet i bllokuar për shkak të shqetësimeve të Belgjikës. Belgjika strehon 183 miliardë euro në asete të ngrira ruse në Euroclear, një depo qendrore e letrave me vlerë në Bruksel, por është e shqetësuar për planin për t’i huazuar Ukrainës 140 miliardë euro mbi bazën e këtyre fondeve.
Duke mbërritur në samit të enjten, kryeministri belg Bart De Wever tha se do ta kundërshtonte planin pa garanci të duhura. “Nuk kam parë ende bazën ligjore për këtë vendim”, tha De Wever për gazetarët. “Edhe gjatë Luftës së Dytë Botërore, asetet e immobilizuara nuk u prekën kurrë. Kështu që ky është një hap shumë i rëndësishëm”.